#یادداشت_۳۹ ۲ شهریور ۱۴۰۰ #نکته_های_روشی پیرامون نظریات نقشه الگوی پیشرفت (درآمدی بر مباحث فقه البیان_ شماره اول) باتوجه به اینکه در حال حاضر مجموعه ای از نظریات الگوی پیشرفت اسلامی در حال طرح در محافل نخبگانی مختلف است، تصمیم گرفتم در چند یادداشت به برخی از اصول روشی حاکم بر نحوه استنباط و استخراج این نظریات فقهی(فقه البیان) اشاره کنم. باب بیان مبتنی بر مُکث یکی از ابواب ۹ گانه فقه البیان است. تبویب هر نظریه در قالب الگوی ساخت،  عصاره ی آن چیزی است که در این باب مورد دقت قرار می گیرد و از سه بخش تشکیل شده: ۱. #تعریف: در این مرحله تعریف فقهی مختارمان را از موضوع مورد بررسی ارائه می دهیم. ۲. #تصویر: در این بخش به بیان فواید آن تعریف برای زندگی مخاطب می پردازیم. ۳. #تصمیم: با ارائه اقدامات کاربردی به شرح چگونگی تحقق تعریف و تصویر در عالم واقع می پردازیم. به عنوان مثال در مقابل مقررات ملی ساختمان که به محوریت مصالح و استحکام آن خانه را تعریف کرده میکند، ما خانه را به زیرساخت تنظیم روابط انسانی تعریف میکنیم. در مرحله ی دوم به بیان ده فایده ی مترتب بر ساخت خانه ی اسلامی و یا به تعبیر روایت دار واسعه می پردازیم و در مرحله ی سوم نیز مجموعه اقدامات لازم برای عملیاتی شدن تعریف و تصویرمان را شرح می دهیم. تصمیماتی مانند مسئله بسیار مهم احیای زمین های موات. @besalamen_amenin

#یادداشت_۱۳۶ ۱۵ آبان۱۴٠۲/ سال سوم نمی از بال مگس بر کرانه اقیانوس! مبانی استنباط فقه البیان به معنای حقیقی کلمه یک شبکه در هم تنیده، منسجم و معنادار از قرآن و روایات را پیش روی ما قرار می دهد. در این منطق استنباطی برخلاف متد اصولی موجود، #اوامر_و_نواهی شارع در نهایت کار مورد بررسی قرار می گیرد نه در ابتدا، چرا که اوامر و نواهی، نتایج و ثمرات پایانی کارند و #رب_العالمین برای اینکه بنده خود را به آن مرحله برساند، مجموعه ای بسیار گرانقدر از #توصیفات و #علل_الشرایع یک حکم را نیز بیان کرده که در منطق اجتهادی موجود به صورت حداقلی بررسی می شود. فقه البیان ۹ مقصد دارد و برای عملیاتی کردن هدایت، به دنبال کشف پرسش حاکم بر یک مسئله(نیاز) و پاسخ شارع به آن است. یک طلبه در این منظر توانایی بررسی تمامی مسائل زندگی انسانی را دارد، چرا که قرآن، #تبیان و #تفصیل همه چیز است( ۸۹نحل/۱۱۱یوسف) و خداوند نیز درباره #جمیع_ما_یحتاج_الیه_العباد، رهنمایی تبیانی تفصیلی دارد(تفسیر العیاشی ج۱ص۶/الکافی ج۱ص۵۹) نه فقط درباره محرمات و واجبات آنهم با نگاه فردی و بدون توجه به زیرساختهای عقلانی پیشینی یک حکم! از باب نمونه مقصد سوم فقه البیان، بیان مبتنی بر «مُکث»(۱٠۶ إسراء) است. در این مقصد که به دنبال ارائه پاسخ شارع به نیازهای گونه گون بشری هستیم، ابتدائا #تعریف یک مسئله یا حکم را از نگاه شارع بررسی می کنیم. همینطور #تصویر آن مسئله به معنای مجموعه فوایدی که باز هم خود شارع بیان کرده و نهایتا #تصمیم یک امر به معنای مجموعه اقداماتی که شارع گرانقدر برای عملیاتی شدن آن موضوع بیان کرده است. بر اساس این منطق و همینطور #بیان_مبتنی_بر_نظام_مقایسه به عنوان یکی دیگر از ابواب فقه البیان، یادداشتی در مورد موضوع بنیادین #عدالت آماده کرده ام که ان شاءالله به زودی منتشر خواهد شد. در واقع ابتدا به تعریف عدالت از منظر شارع پرداخته ام، سپس فواید و در نهایت مجموعه اقدامات زیرساختی برای حرکت به سمت جامعه عادلانه. حقیقتا الان که نگاه می کنم می بینم که باتوجه به زیرساخت های۹گانه هدایت(دریافت)، می شود حداقل ۹ جلد کتاب بسیار نفیس درباره عدالت نوشت، ناظر بر رفع نیازهای انسانی و تماما برگرفته از آیات و روایات و حجیت یافته. با در نظر گرفتن تمام ۹ مقصد استنباطی فقه البیان، خود را در برابر اقیانوس بیکرانه ای از عقلانیت وحیانی می یابیم که حضرت «#عِلْمْ» علیه السلام در نهج البلاغه اش فرمودند: القُرْآنُ فَهُوَ یَنابیعُ العِلْمِ وَ بُحورُه وَ بَحْرٌ لایُدْرَکُ قَعْرُه. (خطبه۱۹۸) @besalamen_amenin

#یادداشت_۱۳۷ ۲۱ آبان ۱۴٠۲/ سال سوم العدالة حياة الأحكام! شاید این مهم ترین پرسش در مواجهه با بیش از چهارصد هزار روایت و بیشتر از شش هزار آیه قرآن باشد: چگونه و بر اساس چه اصول و قواعدی، #همه این آیات و روایات را کنار هم بگذاریم، پازل نیازهای مختلف بشری را تکمیل و از نعمات صراط مستقیم برخوردار شویم(سوره حمد آیه ۵و۶)؟ پاسخ را در این یادداشت عرض کردیم و حالا می خواهیم بر اساس «بیان مبتنی بر مُکث» به بررسی مسئله #عدالت از منظر خداوند متعال بپردازیم. قاعدتا ابتدا تعریف عدالت را بررسی می کنیم، سپس تصویر و فواید آن و نهایتا تصمیم عدالت به معنای مجموعه اقدامات عملی برای حرکت به سمت جامعه عادلانه. ۱. #تعریف: عدالت یعنی هر چیزی سر جای خودش باشد(نهج البلاغه حکمت۴۳۷) ۲. #تصویر یا فواید ده گانه عدالت: ۱.تسکین قلوب (من لایحضر ج۳ص۵۶۷) ۲. اصلاح مردم (غررالحکم ج۱ ص۲۹۸) ۳. آبادانی بلاد (غررالحکم ج۱ص۶۸۸) ۴. احیای همه احکام (مستدرک ج١١ص٣١٨) ۵. استغنا و بی نیازی مردم، ۶. نزول ارزاق آسمانی، ۷. خروج برکات زمینی( کافی ج۳ ص۵۶۸) ۸. چشم پاک شدن مردم، ۹. خوب صحبت کردن مردم با یکدیگر، ۱٠. ظلم نکردن مردم(تحف العقول ج۱ص۳۶۵) ۳. #تصمیم: هدایت بشر عادلانه ترین مسئله عالم است(نحل۹٠/ اسراء٩). قاعدتا رویگردانی از این مسیر هم بزرگترین ظلم به انسان که فرمود: وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُكِّرَ بِآياتِ رَبِّهِ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْها(۲۲سجده). در عصر ظهور که مهم ترین ارکان هدایت _ #امام و #علم _ به جایگاه حقیقی خود باز می گردند(توبه۳۳)، عدالت نیز تمام ارکان زمین و آسمان را فرا می گیرد(کمال الدین و تمام النعمه ج۱ص۲۵۷). بنابراین حرکت به سمت جامعه عادلانه، از اتکای به دستگاه کارشناسی عادلانه شروع می شود. از بازگشت به علم امام علیه السلام. بازگشت به مسیری که تنها و تنها در علم قرآن و روایات وجود دارد(سوره جن ۱و۲/ إسراء٩/ نساء٨٢). آنچه که در بسته اولویت های تمدنی دوازده گانه می بینیم، آغاز تلاشی است برای ارائه مجموعه ای از تصمیمات عدالت بنیان قرآنی روایی. @besalamen_amenin

بسم الله الرحمن الرحیم #هیئت_مدینة_العلم_قوچان ۲۸ آذر۱۴٠۲ سخنرانی امشب: #سوال: اگر هدف اصلی خلقت، عبادت است، این هدف چگونه محقق می شود؟ #پاسخ: به وسیله #عقل تفصیل پاسخ: #تعریف عقل: آنچه که خدا با آن عبادت می شود #تصویر یا فواید عقل: ۷۵ فایده(حدیث جنود عقل وجهل) #تصمیم عقل: حال چه کنیم که عقلمان زیاد شود و واجد این نعمت بزرگ الهی شویم؟ معرفی ده غذا/ خوراکی برای افزایش عقل. #منبر_مسئله_محور #جامعیت_اسلام #مدینة_العلم #فقه_البیان #جمع_ابتدایی_ادله #الگوی_پیشرفت_اسلامی

#یادداشت_۱۸٠ ۱۸ آبان ۱۴٠۳/ سال چهارم تو در مورد من چی فکر کردی؟ من اصلا به تو فکر نمی کنم حاج آقا!!! یکی از تقسیم بندی های کاربردی که می توان در مجموعه آیات و روایات گرانقدر انجام داد، سه گانه تعریف، تصویر و تصمیم است. این نگاه در ادبیات #مدرسه_هدایت، بیان مبتنی بر #مُکث نامیده شده. در واقع یکی از مهم ترین ویژگی های بیان هدایت آفرین این است که: اولا یک مسئله را تعریف، و در مرحله بعدی فواید و احیانا جوانب مختلف آن تعریف را تبیین کند. نهایتا مجموعه ای از تصمیم ها را برای عملیاتی کردن آن تعریف و رسیدن به آن فوائد ارائه کند. فی المثل ابتدا صلات را تعریف، سپس فواید آن را تشریح و نهایتا، مجموعه ای از اقدامات را برای #اقامه و بر زمین نشاندن نماز ارائه کند. از منظر این رادار پیشرفته، بسیاری از کتابها و سخنرانی های دینی فاقد #هدایت آفرینی حداکثری هستند. چرا که در بسیاری از موارد، هیچ تصمیم و برنامه کاربردی روی میز مخاطب نمی گذارند. یعنی دقیقا در مرحله ای که فرد آماده عملیات و ایجاد تغییر در زندگی است، او را بدون تصمیم پیشنهادی رها می کنند. در واقع مباحث خوبشان در حد مبانی نظری باقی مانده و امتداد اجتماعی عینی پیدا نمی کند. با این مقدمه یکی از مهم ترین و محوری ترین مفاهیم در تعریف انسان، کلمه #فقر است. خداوند متعال در کلام الله زندگی می فرمایند: ای انسانها شما فقیر و محتاج به خدایی هستید که غنی و بی نیاز است(١٥فاطر). مرحله دوم کار، بررسی #تصویر و جوانب مختلف مخلوقی به نام انسان، مبتنی بر اين مفهوم است. از همه مهم تر سومین بخش یعنی تصمیم است. ما با چه برنامه ها و طرحهای عملیاتی می توانیم فقر و نیازهای ذاتی و تمام ناشدنی انسان را به سمت غنی مطلق، پُر و مدیریت کنیم؟ یکی از مسائل مهمی که از این نگاه استفاده می شود، قرین بودن #نیاز انسان با #اندیشه اوست. اگر انسان مجموعه ای تمام ناشدنی از نیازهاست، بنابراین تمامی کارهای او برای رفع حاجاتی است که دارد. در یک جمله می توان گفت: انسان ها تنها و تنها به رفع نیازهایشان #فکر می کنند. با این مقدمه می توان نتیجه گرفت: تمامی قطع و وصلها در روابط انسانی، مبتنی بر مسئله رفع نیاز شکل می گیرد. هر کسی، مجموعه ای، مدیری، امام جمعه و جماعتی، کشوری یا تمدنی بتواند با تصمیم هایی که ارائه می دهد، بهتر، سریع تر، آسان تر و ارزان تر نیازهای جامعه انسانی را رفع کند، توانسته تفکر و اندیشه ها را جهت دهی و طبعا آن جامعه را به سمت و سوی دلخواه مدیریت کند. زمانی به عزیزی می گفتم: حاج آقا می دانید چرا کثیری از جوانان و نوجوانان از کنار ما می گذرند و کمترین احساس و ارتباطی نسبت ما ندارند؟ به این دلیل که من طلبه، اساسا هیچ نسبتی با رفع نیازهای او ندارم. نه حرف و طرحی برای #تفریحاتش ارائه می دهم، نه فکر و برنامه ای برای #شغل آینده اش دارم، نه پیشنهادی برای تسکین فوران #آتشفشان نیازهای روحی جسمی او. وقتی نیازی رفع نمی کنی، پس کمترین جایگاهی در تفکرات و اندیشه ها آنها نخواهی داشت. وقتی به تو فکر نکنند پس نمی توانی اندیشه آنها را جهت دهی کنی و مدیریت. با این توضیحات ارزش جمله تمدنی و محوری حضرت روح الله در #منشور_روحانیت مشخص می شود که: حوزه‌‌ها و روحانیت باید #نبض_تفكر و #نیاز آینده‌ی جامعه را همیشه در دست خود داشته باشند و همواره چند قدم جلوتر از حوادث، مهیای عكس‌العمل مناسب باشند. (صحیفه نور ج۲۱ص۸۸) بسیار قابل تامل است که امام خمینی عظیم الشان، مدیریت تفکرات جامعه را در کنار رفع نیازها مطرح می کنند. اساسا هدف بنیادین #انقلاب_اسلامی چیزی جز برآوردن نیازهای جامعه در قالب یک #سبک_زندگی جدید مبتنی بر قرآن و روایات نبوده. امام خمینی ره در این زمینه می فرمایند: من قبلاً نیز گفته‌ام #همه‌ی_توطئه‌های جهان‌خواران علیه ما از جنگ تحمیلی گرفته تا حصر اقتصادی و غیره برای این بوده است كه ما نگوییم اسلام جواب‌گوی جامعه است... . هدف اساسی ما این است كه چگونه می‌خواهیم اصول محكم فقه را در عمل فرد و جامعه پیاده كنیم و بتوانیم برای #معضلات جواب داشته باشیم. همه‌ی ترس استكبار هم ازین مسأله است كه فقه و اجتهاد جنبه‌ی عینی و عملی پیدا كند. (صحیفه نور ج۲۱ص۸۸) کتاب مسجد و اداره جامعه که حاوی چهل طرح کاربردی بر مبنای آیات و روایات گرانقدر ماست، پاسخی به این پرسش است. بر این اساس، مسجدی که برای رفع نیازهای مختلف اهالی #محله طرح و برنامه دارد، به راحتی توان ارتباط گیری با مردم، هدایت و مدیریت آنها در جهت اهداف اسلامی را خواهد داشت. @besalamen_amenin