#خفت_رضاخانی 🔻خاطره #شمس_پهلوی از دربه دری #پهلوی_اول/به مناسبت ۲۵شهریور سالروز تبعید رضاخان از ایران 🔹چون به تدریج به مناطق آب‌های گرم استوایی نزدیک می‌شدیم از گرما در #رنج بودیم و خیلی اشتیاق داشتیم که زودتر به بمبئی برسیم. 🔸دقایق #اضطراب‌آمیز با کُندی می گذشت. قایقی به کشتی ما نزدیک شد. سربازان از قایق بیرون آمده مشغول حمل بار و بنه خود شدند و سه نفر انگلیسی که یکی از آن‌ها که بعدا با ایشان آشنایی پیدا کردیم آقای اسکرین بود وارد کشتی شدند و به حضور شاه رفتند. 🔹آقای اسکرین خود را نماینده لرد لین لیتگو، نایب‌السلطنه آن روز هندوستان، معرفی کرد و اعتبارنامه خود را به اعلیحضرت(رضاخان) ارائه داد و گفت من در «سیملا» بودم، نایب‌السلطنه هندوستان به من ماموریت مهمانداری جنابعالی (به اعلیحضرت جنابعالی خطاب می‌کرد) را داده و سپس راجع به ماموریت خود اظهار کرد: «شما نمی‌توانید در بمبئی پیاده شوید و باید ۵ روز در همین کشتی در وسط دریا در انتظار کشتی اقیانونس‌پیما بمانید. وقتی کشتی رسید با آن کشتی به جزیره موریس که برای اقامت شما در نظر گرفته شده عزیمت نمایید.» 🔸 اعلیحضرت از شنیدن این سخنان سخت برآشفتند و فرمودند: «مگر من زندانی‌ام؟ من #آزادانه از کشور خود مهاجرت کردم و به من گفته بودند که در خارج از کشورم به هر کجا می‌خواهم می‌توانم مسافرت کنم. #جزیره_موریس کجاست؟ چرا اجازه نمی‌دهند که من به آمریکای جنوبی بروم؟ چرا مانع می‌شوید که ما در بمبئی پیاده شویم و تا رسیدن کشتی اقلا در شهر بمانیم؟» 🔹آقای اسکرین در پاسخ همه این حرف‌ها فقط یک چیز می‌گفتند: «من اظهارات شما را تلگراف می‌کنم و شخصا جز آن‌چه گفتم کاری نمی‌توانم کرد.» (حسین مکی، تاریخ بیست ساله ایران، جلد هشتم، تهران، علمی، ۱۳۸۰، صص ۴۵۳-۴۶۱.) @Bonyadtarikh بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.

📌 چپاول‌گری‌های پهلوی اول از منبع ملی نفت ایران 🔷 #سر_ریدر_بولارد، به عنوان وزیر مختار و سپس سفیر ویژه #بریتانیا در #ایران، در مراسم تقدیم استوارنامه، مذاکره ما با #رضاشاه پیرامون این مسئله بود که چگونه می‌توانیم در موقعیت جنگی موجود، رضایت خاطر او را از نظر تجارت خارجی ایران فراهم آوریم. شاه قبلاً سفارش مقداری اسلحه و ریل آهن به انگلیس داده بود، ولی پس از گسترش جنگ، مایوس از تحویل مقدار کمی از ریل‌ها، دنباله کار را متوقف کرده بودیم. 🔶 با اینکه رضاشاه قبلاً اعتباری به مبلغ ۲۵ میلیون پوند برای خرید اسلحه در اختیار دولت انگلیس قرار داده بود، مع‌الوصف موقعی که فهمید نخواهد توانست به سلاح‌های مورد نظرش دست یابد، از پافشاری در به دست آوردن آنها صرف‌نظر کرد. دولت انگلیس نیز در مقابل، با کمال آزادی‌منشی اجازه داد کلیه کالاهایی که رضاشاه قبل از شروع جنگ به دولت #آلمان سفارش داده بود، وارد ایران شود. 🔷 آنچه بولارد به آن اذعان کرده، موارد جالب و بسیار مهمی را از شیوه تعامل #حکومت_استعماری_بریتانیا با پادشاهی وقت ایران در زمان #پهلوی_اول به‌خوبی به نمایش می‌گذارد که می‌توان آن را در نکات ذیل خلاصه کرد: نقض عهد و بی‌وفایی انگلیسی‌ها با وجود دریافت مبالغ ایران، بدون بازگرداندن آن یا حتی جبران خسارت به خاطر تأخیر یا لغو کامل قرارداد ایران، وقاحت انگلیسی‌ها در اجازه انجام معاملات میان ایران و آلمان - آن هم محدود به سفارش‌هایی که پیش از شروع جنگ بوده‌اند با توصیف وقاحت‌آمیز «کمال آزادمنشی» از نظر بولارد، موافقت رضاخان با عدم تعهد انگلستان باوجود پرداخت ۲۵ میلیون پوند به آن‌ها در ازای تسلیحات و ریل راه‌آهن، و پذیرش حقارت محدودیت روابط تجاری ایران با آلمان، که کاملاً برخلاف تصویری از شدت احساسات ملی‌گرایانه رضاخان و سوءظن او به خارجی‌ها می‌باشد 🖇 متن کامل فصلنامه را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید. #فصلنامه_۱۵_خرداد #صادق_علی‌پور #سر_ریدر_بولارد #ایران #رضاشاه #پهلوی_اول #ایران #انگلیس #بریتانیا #آلمان #حکومت_استعماری_بریتانیا 🆔 @Bonyadtarikh‎

📌 بازکاوی کارکردهای فرهنگی عزاداری در دوره پهلوی اول و علل مخالفت رضاخان با مذهب 🔷 از نخستین روزهای ورود تشیع به ایران و استقرار آن در #قم، فرهنگ و آموزه‌های حسینی آرام‌آرام جای خود را در جان جامعه ایرانی باز کرد. رسمیت یافتن تشیع در عصر صفویه، نقطه عطفی بود که هویت و باورهای شیعی را در همه عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور گسترش داد و عمق تازه‌ای به ارزش‌های دینی بخشید. در این روند، علمای شیعه با تکیه بر آموزه‌های #عاشورا و فرهنگ #قیام_امام_حسین(ع)، بنیان تمدن دینی را پایه‌ریزی کردند و ابزارها و زمینه‌هایی برای مهندسی هویت فرهنگی جامعه ایجاد ساختند. 🔶 با پیوند عمیق عاطفی و فکری، و تکیه بر آزادی‌خواهی، دین‌مداری و کرامت انسانی، از طریق مراسم سوگواری و انتقال نسل به نسل، جامعیت و پایداری خود را تضمین نمود. از این منظر عزاداری‌های حسینی، همواره نقشی مهم فراتر از جنبه سوگواری داشته و بستری برای پایداری تفکر، آگاهی تاریخی و مقاومت اجتماعی در جامعه شیعی به شمار رفته است. 🔷 در دوره معاصر و به ویژه با به قدرت رسیدن #رضاشاه_پهلوی، صحنه فرهنگی کشور دستخوش سیاست‌هایی تازه گشت؛ سیاست‌هایی که با هدف تضعیف هویت اسلامی و نفوذ تدریجی ارزش‌های غربی تدوین و اجرا شد. این برنامه‌ها با دخالت استعمار و حمایت غرب، مسیر نفوذ آیین‌های بیگانه در فرهنگ جامعه را هموار و تلاش گسترده‌ای برای حذف عناصر اصیل دینی، از جمله مراسم عزاداری عاشورا، عملیاتی کرد. نمونه روشن این روند را می‌توان در اجرای سیاست‌هایی همچون #کشف_حجاب و محدود نمودن شعائر شیعی مشاهده کرد. 🔶 مراکز عزاداری بزرگ مانند تکیه قزاقخانه و اماکن مذهبی در شهرهایی چون قم، نه فقط محل برگزاری شعائر دینی، بلکه کانون‌های همبستگی اجتماعی و اعتراض به سیاست‌های سلطه و استحاله فرهنگی بودند. در آغاز دوره حکومت، رضاخان برای کسب مشروعیت بین مردم و علما، تلاش کرد خود را پذیرفته آیین عزاداری نشان دهد و حتی در بعضی مراسم شرکت کرد، اما با تثبیت جایگاهش، مسیر مقابله آغاز شد و گام‌به‌گام محدودیت‌ها بر عزاداری‌های حسینی افزایش یافت. 🔷 وقایع پس از #مشروطه و رشد #جریان_غرب‌گرایی، سبب شد بخش‌هایی از اجتماع شاهد کاهش نقش روحانیت باشد و سنت‌های دیرین عزاداری دچار رکود نسبی شود. موج سیاست‌های جدید، با حمایت روشنفکران غرب‌زده، روحانیون را به حاشیه کشاند و نهادهای دینی را در معرض ضعف و انزوا قرار داد و انگیزه‌های دینی و ملی را هدف گرفت. 🔶 در این میان، روحانیت شیعه با حضور مؤثر در محافل عزاداری و پاسداری از سنت‌های مذهبی، کانون‌های مقاومت فرهنگی را فعال نگه داشت و برنامه‌های مبارزه‌آمیز خود را در تقابل با پروژه‌های دولت پی گرفت. در نتیجه، فرهنگ عاشورا و مراسم عزاداری، علی‌رغم همه قیود و ممنوعیت‌ها، همچنان در بطن جامعه جاری ماند و صدای اعتراض فرهنگی را پویا نگه داشت. 🔷 مجموعه این کشاکش‌ها، تأثیری ژرف بر رابطه حکومت، دین و فرهنگ بر جای گذاشت و عزاداری حسینی را به نماد ایستادگی در برابر استحاله فرهنگی بدل کرد. بدین ترتیب، انتقال فرهنگ عاشورا، حضور ادامه‌دار روحانیت و مقاومت در برابر سیاست‌های فرهنگ‌زدای رضاخان، روایت پایداری یک سنت تاریخی را در سیر وقایع ایران معاصر ترسیم کرد. 🖇 متن کامل فصلنامه را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی ⁦ مطالعه فرمائید #فصلنامه_۱۵_خرداد #دکتر_اصغر_منتظرالقائم #دکتر_محمدعلی_چلونگر #عبدالعلی_ترابی_ورنوسفادرانی #عزاداری #کارکرد_فرهنگی #فرهنگ_غربی #استعمار #قم #عاشورا #قیام_امام‌حسین #فرهنگ_حسینی #رضاشاه_پهلوی #رضاشاه #پهلوی_اول #کشف_حجاب #مشروطه #جریان_غرب‌گرایی 🆔 @Bonyadtarikh‎