💠ارتباط «علم به معروف» با «امر به معروف» 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔹شرط اول از شرایط امر به معروف و نهی از منکر، علم به معروف و منکر است؛ رابطة «علم به معروف» با «امر به معروف» چه رابطه‌ای است؟ در این باره چهار قول وجود دارد: 🟠قول اول: شرط شرعی وجوب قول اول این است که این شرط، شرط وجوب است؛ آمر به معروف، مادامی که علم به معروف نداشته باشد، امربه‌معروف بر او واجب نیست. مثل استطاعت برای حج است؛ کسی که استطاعت نداشته باشد، حج بر او واجب نیست، اینجا هم کسی که علم به معروف و منکر نداشته باشد، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر بر او واجب نیست. حضرت امام«ره» در تحریر این قول را پذیرفته. 🔴قول دوم: شرط شرعی واجب قول دوم این است که این شرط، شرط واجب است، نه شرط وجوب؛ مثل طهارت برای صلات است؛ اگر کسی متطهر نباشد، طهارت خبثی یا حدثی نداشته باشد، اینطور نیست که نماز بر او واجب نباشد، لکن چون آنچه واجب است، نمازِ مشروط به طهارت است، باید برود طهارت تحصیل کند. پس حتی آن جایی که علم ندارد، امربه‌معروف بر او واجب است، لکن باید برود علم را تحصیل کند. 🟢قول سوم: شرط عقلی وجوب قول سوم این است که این شرط، نه شرط واجب است، نه شرط وجوب است، بلکه یک شرط عقلی است و بازگشتش به شرط «قدرت» است. تکالیف، مشروط به قدرت هستند، اما نه به عنوان شرط شرعی، بلکه شرط عقلی است، از شرایط عامة تکلیف است. بعضی قائلند که علم به معروف، شرط وجوب نیست (شارع وجوبش را معلق به این علم نکرده‌است) شرط واجب هم نیست، بلکه یک شرط عقلی است؛ چون دخیل در قدرت بر امربه‌معروف است. این هم نظریة آقاضیاء در شرح تبصره است. 🟡قول چهارم: از باب مقدمة عقلی واجب است قول چهارم این است که لا شرطا شرعیا، و لا عقلیا. بلکه اگر می‌گوییم: «علم لازم است»، همانطور که صاحب شرائع در متن فرموده، «الاول ان یأمنه من الغلط فی الانکار»؛ برای این است که اگر انسان معروف را نشناسد و همینجور اقدام به امر و نهی کند، ممکن است غلط از کار دربیاید. برای این که در چالة امربه‌منکر نیفتد، عقل می‌گوید: «برو یاد بگیر»؛ همانجور که عقل می‌گوید: «باید مقدمة واجب را بیاوری» و مقدمة واجب، نه شرط شرعی برای وجوب است و نه شرط شرعی برای واجب است. عقل است که می‌گوید مقدمات سفر حج را باید فراهم کنی. اینجا هم همین که یک منکری واقع شد، وجوب امربه‌معروف فعلی می‌شود، من برای این که امنیت پیداکنم از این که در غلط بیفتم و عقاب آن کار دامنگیرم بشود، عقل می‌گوید: «برو علم پیداکن». پس وزان علم به معروف، وزان مقدمات واجب است؛ که نه شرط شرعی است نه شرط عقلی (از شرایط عام تکلیف) است، فلیُحذَف العلم بالمعروف من سجلّ الشروط؛ کما این که شارع فقط همینقدر می‌گوید که: «نمازِ با طهارت، واجب است.»، و این را نمی‌گوید که: «باید از رختخواب بلند بشوی بروی شیر آب را بازکنی و…». 🔷ثمرة چهار قول: نتیجه این می‌شود که اگر معصیتی از کسی واقع شد و کسی او را بدون علم به آن منکر نهی کرد بعد رفت و فهمید آن عمل منکر بوده و آن نهیْ وَقَعَ فی محله، اگر شرط وجوب بوده (طبق قول اول)، چیزی بر او واجب نبوده (و لذا معصیتی نکرده. بنابراین پس از علم، اگر موضوع باقی باشد، باید مجدداً نهی کند.) اگر شرط واجب بوده (طبق قول دوم)، واجب را اتیان نکرده (و در صورت تقصیر در کسب علم، در امتثال نهی از منکر، معصیت کرده)؛ چون نمی‌دانسته، مثل نمازِ بی‌وضو خواندن است. و لذا اگر موضوع باقی است، باید دومرتبه نهی کند. اگر شرط عقلی وجوب بوده (طبق قول سوم)، چون به شرط «قدرت» برمی‌گردد، پس عاجز از امتثال بوده (و لذا معصیتی هم نکرده حتی اگر در تحصیل علم به معروف مقصّر بوده‌است. حال که علم پیداکرده، وجوب می‌آید. و اگر موضوع باقی است، باید مجدداً نهی کند.). اما اگر نه شرط وجوب است نه شرط واجب (طبق قول چهارم)، چون واجبْ توصلی است، فصدر عنه الامتثال و تکلیف را انجام داده، الا این که نمی‌دانسته: «نهی‌ازمنکر است یا نه؟»، پس یک تجرّی از او صادرشده‌است. چرا تجری است؟ چون وقتی که نداند: «این عملی که دارد از آن نهی می‌کند، واجب است یا حرام؟»، و حتی اگر نداند که «حرام است یا حلال؟»، و بگوید: «لاتفعل هذا الحرام»، قول بلا علم گفته و آنچه نمی‌دانسته حرام است را به شریعت نسبت داده. لکن اگر بگوید: «لاتفعل هذا»، تجرّی نکرده‌است. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1395ش) #آثار #فقه #علم_به_معروف #امر_به_معروف 🔗 @book_feghahat

🔅🔅🔅🔅 عيد نورانی ميلاد دهمین حجت الهی، حضرت امام هادی علیه‌السلام را به محضر مقدس ‌حضرت ولی‌عصر «عجل الله فرجه الشریف» و همه موالیان و ارادتمندان خاندان رسالت تبریک و تهنیت می‌گوییم. 🔸حضرت #امام_هادی علیه‌السلام فرمودند: «ألقُوا النِّعَمَ بِحُسنِ مَجاوَرَتِها وَ التَمِسُوا الزِّیادَةَ فِیها بِالشُّکرِ» با نعمت‌ها با نیکویی برخورد کنید (قدرشناس نعمت باشید)، و با شکرگزاری نسبت به آن‌ها، به دنبال افزایش آنها باشید. 🔺 بحار الأنوار، ج‏75، ص: 370 #ولادت_امام_هادی_علیه_السلام ┈┈••••✾•🌹🌹🌹•✾•••┈┈• 🔗@pand_saadat

🔰 شیعه ی واقعی در کلمات معصومین علیهم السلام 💠حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": در آستانه عید مبارک غدیر، عید اتمام نعمت و تکمیل دین هستیم. مناسبت غدیر ومسئله‌ی ولایت مولا امیرالمومنین علیه السلام دارای ابعاد فراوان و بحث های بسیار مهمی است. آنچه که در اینجا میخواهم عرض کنم، این است که واژه شیعه که ما بحمدالله مشرف یه این تسمیه واین نام هستیم، در روایات اهل بیت علیهم السلام یک باب مخصوص دارد. واژه ی شیعه دو مفهوم دارد، یک مفهوم اسمی و مصطلح که یکی از آنها همین کسانی هستند که مذهب تشییع را برگزیده اند و ولایت اهل بیت عصمت و طهارت را بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم قبول کرده اند؛ یعنی خلافت بلا فصل مولا امیرالمومنین علیه السلام و بعد یازده فرزند معصوم آن بزرگوار.این یک معنا از کلمه تشیّع است. اما یک معنای وصفی هم دارد که مراد کسانی هستند که واقعا از اهل بیت علیهم السلام پیروی میکنند و رنگ و بوی مقتدا های خودشان را گرفته اند.این هم یک معنای وصفی است. از راویات بر می آید که ائمه علیهم السلام دوست داشتند که این نام و عنوان، در صورتی بر کسی اطلاق شود که در مرتبه ای عالی از پیروی و اتّصاف به صفات ویژه ای باشد که در این روایات ذکر شده است. قهرا این تسمیه حتی به معنای اولش یک عَلم مرتجل نیست که بی تناسب نام گذاری شده باشد، بلکه در این نامگذاری منظورشان تناسب بین این افراد و مقتدا های آنها بوده است. 📚پند های سعادت،جلد۲،صفحات ۱۱۳و۱۱۴ #پندهای_سعادت #بیانات #دهه_امامت_و_ولایت #عید_الله_الاکبر #غدیر @pand_saadat

🔰 شیعه ی واقعی در کلمات معصومین علیهم السلام 🔸استاد شب زنده دار دام ظله: در آستانه عید مبارک غدیر، عید اتمام نعمت و تکمیل دین هستیم. مناسبت غدیر ومسئله‌ی ولایت مولا امیرالمومنین علیه السلام دارای ابعاد فراوان و بحث های بسیار مهمی است. آنچه که در اینجا میخواهم عرض کنم، این است که واژه شیعه که ما بحمدالله مشرف یه این تسمیه واین نام هستیم، در روایات اهل بیت علیهم السلام یک باب مخصوص دارد. واژه ی شیعه دو مفهوم دارد، یک مفهوم اسمی و مصطلح که یکی از آنها همین کسانی هستند که مذهب تشییع را برگزیده اند و ولایت اهل بیت عصمت و طهارت را بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم قبول کرده اند؛ یعنی خلافت بلا فصل مولا امیرالمومنین علیه السلام و بعد یازده فرزند معصوم آن بزرگوار.این یک معنا از کلمه تشیّع است. اما یک معنای وصفی هم دارد که مراد کسانی هستند که واقعا از اهل بیت علیهم السلام پیروی میکنند و رنگ و بوی مقتدا های خودشان را گرفته اند.این هم یک معنای وصفی است. از راویات بر می آید که ائمه علیهم السلام دوست داشتند که این نام و عنوان، در صورتی بر کسی اطلاق شود که در مرتبه ای عالی از پیروی و اتّصاف به صفات ویژه ای باشد که در این روایات ذکر شده است. قهرا این تسمیه حتی به معنای اولش یک عَلم مرتجل نیست که بی تناسب نام گذاری شده باشد، بلکه در این نامگذاری منظورشان تناسب بین این افراد و مقتدا های آنها بوده است. 📚پند های سعادت،جلد۲،صفحات ۱۱۳و۱۱۴ #عید_الله_الاکبر #غدیر @pand_saadat

حضور حضرت استاد شب زنده دار (دام ظله) کنار قبر استاد عزیزشان حضرت آیت الله میرزا کاظم قاروبی تبریزی رحمه الله قبرستان نو ۱۴۰۳/۰۴/۰۳ @pand_saadat

🔸هر عالمی که آخرتش را به دنیا نفروخته باشد،در عالم برزخ خیلی اجر و قرب دارد. حضور حضرت استاد شب زنده دار(دام ظله) در قبرستان نو۱۴۰۳/۰۴/۰۳ @pand_saadat

💠 رابطه عقل و عرف در مسیر اجتهاد 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔹 فقیهی که عرفیت خودش را از دست بدهد، دیگر فقیه نیست. بعضی که شرط کرده‌اند که فقیه نباید خیلی سراغ علوم عقلی برود برای حراست از این مطلب است که فهم عرفی را از دست ندهد؛ زیرا علوم #عقلی، برهانی و دقیق است و از اذهان عرفی خارج است. کسی که در آنجا به این شکل بحث می‌کند ممکن است که حالت عرفی خودش را از دست بدهد و دیگر روایات را به شکلی که عرف می‌فهمد، نفهمد. 🔸 کما اینکه آدمی که #فقهی فکر می‌کند نمی‌تواند به برهان برود و آنجا را خراب می‌کند، زیرا در برهان هیچ احتمال خلافی نباید داده بشود. مگر کسی خدا این توفیق را به او بدهد که در هر مقامی بتواند شرایط را تحفظ کند و افراد اندکی موفق به این کار هستند. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1396ش) #آثار #فقه #رابطه_عقل_و_عرف_در_مسیر_اجتهاد 🔗 @book_feghahat

📸 آیین عمامه‌گذاری جمعی از طلاب مدرسه علمیه حقانی قم با حضور حضرت آیت الله شب‌زنده‌دار (دام ظله) برگزار شد. @pand_saadat

✨سالروز ولادت با سعادت باب الحوائج حضرت #موسی_بن_جعفر امام کاظم علیه السلام مبارک باد. 🔸حضرت امام کاظم علیه‌السلام فرمودند: «مَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ أَنْ یَصِلَنا فَلْیَصِلْ فُقَراءَ شِیعَتِنا وَ مَنْ لَمْ یَسْتِطِعْ أَنْ یَزورَ قُبُورَنا فلْیَزُرْ قُبُورَ صُلَحاءِ إِخْوانِنا‏» "کسی که به ما دسترسی ندارد و نمی‌تواند به دیدار ما نائل آید به دیدار فقرای شیعه و به دستگیری آنان بپردازد و کسی که استطاعت زیارت قبر ما را ندارد به زیارت قبور صالحان از شیعیان ما برود." 📚 وسائل الشیعه، ج6، ص 332 ┈┈••••✾•🌹🌹🌹•✾•••┈┈• @pand_saadat

🔰پیشبرد مسیر انقلاب با حضور گسترده در انتخابات 💠حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": مردم با دقت رییس جمهوری برای ایران انتخاب کنند که دل در گرو مبانی انقلاب داشته باشد و در این راه شب و روز نشناسد. #بیانات #انتخابات 🔗 @pand_saadat

💠 یکی از علل اختلاف نسخه در کتب 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔹 بعضی از کتب دارای نسخ متعددی است که یکسان نیستند و نسبت به هم اضافه و نقیصه دارند، مثل #محاسن جناب برقی که نجاشی و شیخ طوسی درباره‌ی آن می‌گویند: «قد زید في المحاسن ونقص». (رجال نجاشی، ص 76؛ فهرست شیخ طوسی، ص 52) 🔸 مقصود از این عبارت این نیست که دیگران در آن دخل و تصرف کرده‌اند، بلکه به این معناست که مؤلف در ابتدا این کتاب را تالیف می‌کند و مورد استنساخ هم واقع می‌شود. بعد از مدتی به روایات دیگری دست می‌یابد و آن را به کتابش #اضافه می‌کند و باز توسط اشخاص دیگر مورد استنساخ واقع می‌شود. این اضافه کردنِ مطالب به مرور زمان و استنساخ‌های متعدد طی این زمان‌ها موجب می‌شود که نسخه‌های این کتاب دارای زیاده و نقیصه شوند. 🔹 یا بعضی از مستنسخان فقط ابواب مورد نیاز خود را استنساخ می‌کرده‌اند، مثلا فقیهِ مستنسخ، روایات مربوط به #تفسیر و زیارات را استنساخ نمی‌کرده‌ است و این امر موجب حصول زیاده و نقیصه در نُسخ یک کتاب می‌شده‌ است. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1396ش) #آثار #رجال #اختلاف_نسخه 🔗 @book_feghahat

💠 متد شریعت در قراین منفصل 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔹برخی تعبیرات همچون حرام یا ملعون یا ... در روایات وارد شده است، که ممکن است سائل در بدو امر از این تعبیرات، #کراهت استفاده نکند، چرا که این الفاظ ظهور در #حرمت دارند، اما در ادامه وقتی با قرینه‌های دال بر کراهت برخورد می‌کند، متوجه می شود که برداشت اولیه او اشتباه بوده است. 🔸 مشابه این مطلب در مورد تعبیر «اغسل للجمعة» وجود دارد، که چه بسا اگر امام (ع) این مطلب را به یک فرد بیان بفرماید، آن فرد از کلام امام برداشت وجوب خواهد داشت، اما بعدا روایت دیگری به صورت منفصل مشاهده می کند که در آن به استحباب غسل جمعه اشاره شده است. به همین خاطر متوجه می‌شود برداشت اولیه او اشتباه بوده است. 🔹 این روش در ادله شرعی یک #متد است و چه بسا متشرعه سالها در مورد یک عمل، تصور وجوب داشته اند، اما پس از سالیان متمادی، با قرینه‌ای مواجه می شوند که دلالت بر عدم وجوب می‌کند. در چنین مواردی مشکلی وجود نخواهد داشت؛ چون اگر چه تأخیر بیان از وقت حاجت نسبت به برخی از مکلفین رخ داده است، اما #تدریجی بودن احکام دارای مصلحتی است که قبح تأخیر بیان از وقت حاجت را از بین می‌برد. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1398ش) #نکات_اصولی #متد_شریعت_در_قراین_منفصل 🔗 @book_feghahat

💠 وجوب تبعیت از دستورات شارع نه اغراض. 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔷شهید صدر معتقد است وجوب تبعیت، تنها از دستورات شارع بوده و اغراض شارع مادامی که به مرحله ی دستور نرسیده باشد وجوب امتثال ندارد. 🔶طبق این مبنا دربحث حق الطاعه در پاسخ به شهید صدر عرض کردیم: اغراض و اهداف با دستورات و اوامر فرق می کند و فقط دستورات موضوع حق الطاعه هستند، بنابراین اگر چیزی مورد اهتمام شارع باشد ولی به مرحله دستور نرسیده است چگونه می تواند موضوع حق الطاعه قرار بگیرد؟ 🟠 ممکن است شهید صدربگوید: حق الطاعه مربوط به دستورات و اوامر و نواهی شارع است نه مربوط به اهتمامات و اغراض مولا. 🔴فیه اولا اگر نکته ی اصلی مسلک حق الطاعه رعایت احترام مولا به جهت خالقیت و منعمیت باشد فرقی بین دستورات و اغراض لزومی که به مرحله ی دستور نرسیده باقی نمی ماند. ثانیا در جایی که محتمل الوجوب و الاباحه هست ما احتمال جعل چنین اباحه ی اقتضایی را می دهیم همان طور که احتمال جعل وجوب را می دهیم و شهید که احتمال را منجز می داند باید جمع تنجیز و تعذیر درمورد واحد را قبول کند. 📚 برگرفته از دروس خارج اصول استاد #شب‌زنده‌دار (1398ش) #نکات_اصولی #وجوب_تبعیت_از_دستورات_شارع_نه_اغراض 🔗 @book_feghahat

🎥 حضرت آیت‌الله #شب_زنده_دار"دام ظله"رای خود را در جامعه مدرسین حوزه علمیه به صندوق انداخت. مردم با دقت رییس جمهوری برای ایران انتخاب کنند که در خط اسلام و رهبری باشد،مردمی باشد، با اخلاص باشد. #بیانات #انتخابات 🔗 @pand_saadat

السلام علیک یا ابا عبدالله الحسین علیه السلام عالم همه محو گل رخسار حسین است، ذرات جهان درعجب از کار حسین است . دانی که چرا خانه ی حق گشته سیه پوش ، یعنی که خدای تو عزادار حسین است ▪️فرا رسیدن ماه محرم ماه عزای سیدالشهداء علیه السلام تسلیت و تعزیت باد▪️ ┈┈••••✾•🖤🖤🖤•✾•••┈┈• 🔗 @book_feghahat