#نکات_رجالی 💠 حجیت مرسلات جزمی قدما 🔹 گاهی شیخ مفید یا شیخ طوسی روایتی را به صورت جزمی به یکی از ائمه (ع) اسناد می‌دهند. از آنجا که برای ایشان راه‌های حسی دریافت روایت از امامان ع وجود داشته، اِخبار ایشان محتمل الحس و الحدس و حجت است. 🔸 به طور مثال مرحوم صدوق در کتاب معانی الأخبار روایتی را نقل می‌کند که در آن آمده است: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَيُبْغِضُ الْمُؤْمِنَ‏ الضَّعِيفَ‏ الَّذِي لَا زَبْرَ لَهُ» و در پایان می‌فرماید «وَجَدْتُ‌ بِخَطِّ اَلْبَرْقِيِّ‌ أَنَّ‌ الزَّبْرَ هُوَ الْعَقْل» (معانی الأخبار 344) 🔹 این جمله نشان می‌دهد که در آن عصر برای ایشان و برخی دیگر ازاصحاب مانند شیخ مفید و کلینی و شیخ طوسی شناخت دست خط روات و اصحاب ائمه ع ممکن بوده است و بدون نیاز به سند، راه‌های حسی متعددی برای احراز اینکه روایتی مربوط به راوی است راه های حسی متعددی داشتند مثل اینکه خط او را می‌شناختند و نیاز نبوده که سند تا آن راوی داشته باشند. 🔸 بنابراین روایات ایشان محتمل الحس و الحدس است و سیره‌ عقلا اعتماد به چنین خبرهایی است. فقیهان بزرگی مانند امام خمینی نیز چنین روایاتی را حجت می‌دانند. (ر.ک: کتاب الطهارة (امام خمینی) 1: 81). 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1395ش) #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #رجال 🔗 @book_feghahat

📚 نام کتاب: «مسعدة بن صدقه» برگرفته از دروس خارج حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔸 توضیحات: کتاب مسعدة بن صدقه، از جمله کتب رجالی معظم له می باشد که مبحثی تفصیلی راجع به وثاقت جناب #مسعده_بن_صدقه است و از درسهای خارج حضرت استاد شب زنده دار استخراج، مستند و بازنویسی شده است . 📖 تعداد صفحه: 63 #آثار #رجال #مسعدة_بن_صدقه 🔗 @book_feghahat

📚 نام کتاب: «تفسیر علی بن ابراهیم قمی» برگرفته از دروس خارج حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔸 توضیحات: یکی از معروفترین تفاسیر شیعه در قرن سوم و چهارم هجری، #تفسیر_علی_بن_ابراهیم_قمی است. این تفسیر، خصوصاً در قرون اخیر، یکی از منابع مهم تفسیر روایی برای دیگر کتابهای تفسیری تلقی شده است، به گونه ای که کمتر کتابی در تفسیر یافت می شود که از روایات آن بهره نبرده باشد. این کتاب، برگرفته از قسمت هایی از درس خارج فقه و اصول حضرت آیت الله محمدمهدی شب زنده دار است، که در خلال مباحث خارج فقه و اصول در سال های اخیر، پیرامون تفسیر علی بن ابرهیم بیان نموده اند. 📖 تعداد صفحه: 57 #آثار #رجال #تفسیر_علی_بن_ابراهیم_قمی 🔗 @book_feghahat

📚 نام کتاب: «معلی بن خنیس - کتاب ابن غضائری» برگرفته از دروس خارج حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔸 توضیحات: کتاب حاضر، به دو موضوع مهم رجالی پرداخته که هر دو از درسهای خارج معظم له استخراج و مستند گردیده است. یکی از آنها بررسی اعتبار منسوب به #ابن_غضائری و دیگری مبحثی تفصیلی راجع به وثاقت یکی از راویان معاصر امام جعفر صادق علیه السلام به نام «#معلی_بن_خنیس» به همراه نقدها و پاسخهای مربوط است . 📖 تعداد صفحه: 80 #آثار #رجال #معلی_بن_خنیس #کتاب_ابن_غضائری 🔗 @book_feghahat

✅✅✅اثر تازه منتشر شده✅✅✅ 📚 نام کتاب: «بررسی کتاب اشعثیات» برگرفته از دروس خارج حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔸 توضیحات: کتاب اشعثیات به دلیل وجه تسمیه های مختلف به چهار نام بیان شده است: اشعثیات، جعفریات، موسویات و علویات. بحث از این کتاب، بسیار مهم و نافع است زیرا این کتاب یکی از منابع مهم حدیثی شیعه است و اگر این کتاب معتبر باشد در بسیاری از فروعات فقهی و معارف میتوان به آن تمسک کرد. در اعتبار این کتاب سه نظر وجود دارد: 1️⃣مطلقاً این کتاب معتبر نیست و قائلین این قول دو دسته هستند: دسته اول: قائلین به عدم ثبوت این همانی کتاب موجود با کتاب جعفریات. دسته دوم: قائلین به عدم اعتبار سند روایات کتاب جعفریات. 2️⃣ این کتاب مطلقا معتبر است. 3️⃣قول به تفصیل بین اعتبار ثلث تلخیص شده توسط شهید اول به خاطر وجود سند به آنها و عدم اعتبار الباقی روایات این کتاب است. 🔰در این کتاب ادله اقوال فوق بررسی آن از درس حضرت استاد#شب_زنده_دار تقریر گردیده است. 📖 تعداد صفحه: 70 #آثار #رجال #کتاب_اشعثیات 🔗 @book_feghahat

#نکات_رجالی #وجوه_عامه 💠 وقوع راوی در کتاب کامل الزیارت (ابن قولویه) 🔻 در رابطه با کامل الزیارات و مدلول عبارتی که در مقدمه این کتاب آمده، حداقل پنج مبنا وجود دارد: 1️⃣ مبنای اول این است که تمام کسانی که در اسناد کامل الزیارات واقع شده اند از ثقات اند که مبنای شیخ #حر_عاملی ره همین است. (وسائل الشیعة، ج30، ص 202) محقق خویی ره نیز تا اواخر عمر شریفش به این مبنا معتقد بود، (معجم رجال، ج1، ص50) ولی بعداً از این مبنا عدول نمود. 2️⃣ مبنای دوم این است که تنها مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه مشمولِ این توثیق هستند. مبنایی که محقق #خویی ره در اواخر عمر به آن عدول نمود، همین مبنا است. (منهاج المصباح (التجارة)، ج 1، ص 461) 3️⃣ مبنای سوم این است که شهادتِ ابن قولویه در مقدمه ی کتابش به این معناست که در هر باب از ابواب این کتاب حداقل یک حدیث صحیح و معتبر وجود دارد. به عبارت دیگر عناوین هر باب در این کتاب که متخذ از احادیث آن باب است، حجت است و از معصوم ع صادر شده است. این مبنا را آیت الله شیخ جواد #تبریزی ره بعد از عدول از مبنای اول اختیار نموده است. (قبسات من علم الرجال، ج 1، ص 91) 4️⃣ مبنای چهارم این است که شهادت ابن قولویه به این معناست که ایشان می گوید: روایات این کتاب را چون در کتب معتبر و مهم محدثان بزرگ و مورد اعتماد ذکر شده است، در این کتاب جمع آوری کرده ام. ظاهرا آیت الله #سیستانی (دام ظله) معتقد به این مبنا هستند. (قاعده لا ضرر و لا ضرار، ص 21 ـ 22) 5️⃣ مبنای پنجم و مورد قبول (استاد #شب_زنده_دار ) این است که ابن قولویه واسطه های بین خودش و منابعی که این روایات را از آن اخذ کرده است توثیق می کند، اما از آن کتابِ منبع به بعد را نه. به عبارت دیگر ابن قولویه می خواهد بگوید: «من شهادت می دهم که از ناحیه ی من تا آن منبع حدیثی، همه ی افراد ثقه هستند، اما از آن منبع تا معصوم (ع) را خودتان بررسی کنید». طبق این مبنا علاوه بر مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه، افراد دیگری که در سند ایشان تا منبع حدیثی قرار گرفته اند نیز توثیق می شوند. گاهی بین ابن قولویه و منبع حدیثی سه نفر واسطه هستند، گاهی دو نفر و گاهی یک نفر. 📚 درس خارج فقه آیت الله #شب‌زنده‌دار ـ مبحث امر به معروف و نهی از منکر ـ سال 1397 #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #رجال #وجوه_عامه 🔗 @book_feghahat

📚نام کتاب: «کتاب کافی شریف» برگرفته از دروس حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔶 توضیحات: این کتاب مبحثی تفصیلی راجع به اعتبار روایات کتاب #کافی شریف می باشد، که نقدها و پاسخهایی است که از درسهای خارج حضرت استاد شب زنده دار «دام ظله» استخراج، مستند و بازنویسی شده است. 🔷فهرست اجمالی کتاب به شرح زیر می باشد: ✅حجیت روایات کافی با استناد به فرمایش مرحوم کلینی«ره» ✅معنای واژه «صحیحه» و دو احتمال موجود در آن ✅بیان احتمال اول در معنای واژه «صحیحه» و حجیت روایات کافی بنابر این احتمال ✅بیان راه های اطلاع از صدور خبر از طریق حس در عصر مرحوم کلینی«ره» ✅بیان احتمال دوم در معنای واژه «صحیحه» و حجیت روایات کافی بنابر این احتمال ✅بیان و پاسخ به 12 اشکال در رابطه با اعتبار روایات کتاب کافی ✅بیان دو نکته: 1️⃣لزوم اجازات نقل روایت در عصر حاضر 2️⃣بررسی اعتبار «الکافی کاف لشیعتنا» 💠خلاصه و جمع بندی 📖 تعداد صفحه: 52 #آثار #رجال #کتاب_کافی_شریف 🔗 @book_feghahat

📚 نام کتاب: «مسعدة بن صدقه» برگرفته از دروس خارج حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔷فهرست اجمالی کتاب به شرح زیر می باشد: 🟢بیان راههای توثیق مسعده بن صدقه و بررسی هر یک از آن راهها 1️⃣ذکر نام «مسعده بن صدقه» در اسناد کامل الزیارات 2️⃣وجود «مسعده بن صدقه» در راویان تفسیر علی بن ابراهیم قمی 3️⃣عدم ذکر قدح برای راویان مشهور 4️⃣فرمایش مرحوم علامه مجلسی(عمل طایفه به روایات مسعده بن صدقه) 5️⃣راه دیگر از علامه مجلسی(غایت متانت روایات مسعده بن صدقه) 6️⃣کلام مرحوم آیت الله حائری(نقل یکی از اجلاء یعنی هارون بن مسلم از مسعده بن صدقه) 7️⃣اتحاد «مسعده بن صدقه» با «مسعده بن الیسع» 8️⃣اتحاد «مسعده بن صدقه» و «مسعده بن زیاد» و «مسعده بن الیسع» 9️⃣اتحاد «مسعده بن صدقه» و «مسعده بن زیاد» 🔟کثرت روایات «مسعده بن صدقه»، به ویژه در کتب مفتی بها نزد اصحاب 1️⃣1️⃣نقل کثیر هارون بن مسلم از مسعده و عدم قدح هارون از سوی رجالیون ❇️نتیجه بحث از راههای وثاقت مسعده بن صدقه 🟠بیان راههای تضعیف مسعده بن صدقه و بررسی هر یک از آن راهها 1️⃣اعمّ بودن دلیل از مدّعی 2️⃣ذکر «مسعده بن صدقه» در قسم ثانی از کتاب رجال ابن داود 3️⃣تضعیف «مسعده بن صدقه» از سوی علامه مجلسی دوم در وجیزه 4️⃣عامی شمردن مسعده از سوی شیخ طوسی 5️⃣بتری شمردن مسعده از سوی مرحوم کشّی ❇️نتیجه بحث از راههای تضعیف مسعده بن صدقه 🔴نتیجه نهایی بحث از وثاقت«مسعده بن صدقه» 📖 تعداد صفحه: 63 #آثار #رجال #مسعدة_بن_صدقه 🔗 @book_feghahat

📚 نام کتاب: «تفسیر علی بن ابراهیم قمی» برگرفته از دروس خارج حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔸 توضیحات: یکی از معروفترین تفاسیر شیعه در قرن سوم و چهارم هجری، #تفسیر_علی_بن_ابراهیم_قمی است. این تفسیر، خصوصاً در قرون اخیر، یکی از منابع مهم تفسیر روایی برای دیگر کتابهای تفسیری تلقی شده است، به گونه ای که کمتر کتابی در تفسیر یافت می شود که از روایات آن بهره نبرده باشد. 🔷فهرست اجمالی کتاب به شرح زیر می باشد: ✅معرفی اجمالی جناب علی بن ابراهیم و تفسیر ایشان ✅بررسی وثاقت رجال تفسیر علی بن ابراهیم ✅بیان اشکالات هشتگانه و بررسی هر یک از اشکالات 1️⃣ تلفیقی بودن تفسیر 2️⃣ تشکیک در نسبت فراز محل استشهاد به علی بن ابراهیم 3️⃣ ظهور عطف، در تغایر مشایخ و ثقات 4️⃣ مقصود از مشایخ، راوی مباشر امام ع است. ✅اقوال مختلف در رابطه با معنای متن دیباچه قول اول:توثیق همه ی رجال سند قول دوم: توثیق مشایخ بلا واسطه ی علی بن ابراهیم قول سوم:توثیق راوی مباشر امام ع 5️⃣انحصار توثیق در مشایخ بلا واسطه به سبب قرائن ثلاثه 6️⃣ مقصود علی بن ابراهیم، اعتبار بخشی به کتابش بدون توثیق افراد سند است. 7️⃣ عدم دلالت عبارت علی بن ابراهیم بر حصر در روایت از ثقات 8️⃣ اجمال و تردّد عبارت«مشایخنا و ثقاتنا» بین محتملات چهارگانه ✅نتیجه گیری 📖 تعداد صفحه: 57 #آثار #رجال #تفسیر_علی_بن_ابراهیم_قمی 🔗 @book_feghahat

📚 نام کتاب: «معلی بن خنیس - کتاب ابن غضائری» برگرفته از دروس خارج حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔸 توضیحات: کتاب حاضر، به دو موضوع مهم رجالی پرداخته که هر دو از درسهای خارج معظم له استخراج و مستند گردیده است. یکی از آنها بررسی اعتبار منسوب به #ابن_غضائری و دیگری مبحثی تفصیلی راجع به وثاقت یکی از راویان معاصر امام جعفر صادق علیه السلام به نام «#معلی_بن_خنیس» به همراه نقدها و پاسخهای مربوط است. 🔷فهرست اجمالی کتاب به شرح زیر می باشد: ✅ ادلّه ی دال بر وثاقت: 1️⃣روایات دال بر مدح 2️⃣شهادت مرحوم شیخ طوسی «ره» 3️⃣نقل صفوان و ابن ابی عمیر و بزنطی 4️⃣وقوع در اسناد روایات تفسیر قمی«ره» 5️⃣وقوع در اسناد روایات کامل الزیارات 6️⃣نقل اجلاء از ایشان ✅ ادلّه ی دال بر ضعف: 1️⃣روایات دال بر قدح 2️⃣تضعیف مرحوم نجاشی«ره» 3️⃣تضعیف مرحوم ابن غضائری«ره» 4️⃣تضعیف مرحوم محقق حلی«ره» 5️⃣توقف مرحوم علامه حلی«ره» ✅مسالک اهل نظر در قبال این دو دسته دلیل: 1️⃣ناتمام بودن همه ادله تضعیف معلی به خنیس و تمام بودن همه یا برخی از ادله وثاقت ایشان 2️⃣ناتمام بودن همه ادله توثیق معلی به خنیس و تمام بودن همه یا برخی از ادله تضعیف ایشان 3️⃣تعارض و تساقط دو دسته دلیل ✅ بررسی ادله تک تک مسالک سه گانه ✅ نتیجه گیری ✅ بیان مباحثی در رابطه با کتاب منسوب به ابن غضائری«ره» 📖 تعداد صفحه: 80 #آثار #رجال #معلی_بن_خنیس #کتاب_ابن_غضائری 🔗 @book_feghahat

✅✅✅اثر تازه منتشر شده✅✅✅ 📚 نام کتاب: «بررسی کتاب اشعثیات» برگرفته از دروس خارج حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔸 توضیحات و فهرست اجمالی: ✅نام کتاب کتاب اشعثیات به دلیل وجه تسمیه های مختلف به چهار نام بیان شده است: اشعثیات، جعفریات، موسویات و علویات. ✅سند کتاب ✅اهمیت بحث از کتاب جعفریات ✅اقوال فقها درباره این کتاب در اعتبار این کتاب سه نظر وجود دارد: 1️⃣مطلقاً این کتاب معتبر نیست و قائلین این قول دو دسته هستند: دسته اول: قائلین به عدم ثبوت این همانی کتاب موجود با کتاب جعفریات. دسته دوم: قائلین به عدم اعتبار سند روایات کتاب جعفریات. 2️⃣ این کتاب مطلقا معتبر است. 3️⃣قول به تفصیل بین اعتبار ثلث تلخیص شده توسط شهید اول به خاطر وجود سند به آنها و عدم اعتبار الباقی روایات این کتاب است. ✅بیان ادله قائلین به حجیت کتاب موجود جعفریات ✅بیان ادله قائلین به عدم حجیت کتاب موجود جعفریات 🔰بحث از این کتاب، بسیار مهم و نافع است زیرا این کتاب یکی از منابع مهم حدیثی شیعه است و اگر این کتاب معتبر باشد در بسیاری از فروعات فقهی و معارف میتوان به آن تمسک کرد. 📖 تعداد صفحه: 65 #آثار #رجال #کتاب_اشعثیات 🔗 @book_feghahat

#نکات_رجالی #وجوه_عامه 💠 وقوع راوی در اسناد کتاب عیون أخبار الرضا (ع) شیخ صدوق 🔹مرحوم شیخ صدوق روایتی را در عیون نقل کرده است: «حَدَّثَنَا أَبِي وَمُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالا حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْمِسْمَعِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ الْحَسَنِ الْمِيثَمِيُّ أَنَّهُ سُئِلَ الرِّضَا ع يَوْماً وَ قَدِ اجْتَمَعَ عِنْدَهُ قَوْمٌ مِنْ أَصْحَابِهِ وَقَدْ كَانُوا يَتَنَازَعُونَ فِي الْحَدِيثَيْنِ الْمُخْتَلِفَيْنِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص فِي الشَّيْ‏ءِ الْوَاحِدِ؟ فَقَالَ ع: ... إِذَا وَرَدَ عَلَيْكُمْ عَنَّا فِيهِ الْخَبَرَانِ بِاتِّفَاقٍ يَرْوِيهِ مَنْ يَرْوِيهِ فِي النَّهْيِ وَلَا يُنْكِرُهُ وَكَانَ الْخَبَرَانِ صَحِيحَيْنِ مَعْرُوفَيْنِ بِاتِّفَاقِ النَّاقِلَةِ فِيهِمَا يَجِبُ الْأَخْذُ بِأَحَدِهِمَا أَوْ بِهِمَا جَمِيعاً أَوْ بِأَيِّهِمَا شِئْتَ وَ أَحْبَبْتَ مُوَسَّعٌ ذَلِكَ لَكَ مِنْ بَابِ التَّسْلِيمِ لِرَسُولِ اللَّهِ ص». (عیون اخبار الرضا 2: 20) 🔸 بعد از پایان حدیث هم فرموده‌اند: «قال مصنّف هذا الكتاب (رضي الله عنه) كان شيخنا محمّد بن الحسن بن أحمد بن الوليد (رضي الله عنه) سيّئَ الرأي في محمّد بن عبد الله المِسمَعي راوي هذا الحديثِ و إنّما أخرجتُ‏ هذا الخبر في هذا الكتاب لأنّه كان في كتاب الرحمة و قد قرأتُه عليه فلم يُنكره ورواه لي‏‏». (عیون اخبار الرضا 2: 21) یعنی اعتذار جسته‌اند که کسی برای نقل این روایت اشکال نکند؛ چون من «کتاب الرحمة» را پیش استادم ابن ولید خواندم و ایشان این حدیث را روایت کردند و منکر نشدند. 🔹 از این کلام استفاده می‌شود که ایشان بنا داشته در کتاب «عیون اخبار الرضا» حتی با واسطه هم از راویان غیر قابل اعتماد نقل مطلب نکند؛ چون اگر بنایشان بر این نبوده وجهی نداشته برای یک بار نقل با واسطه از مسمعی اعتذار بجوید. پس معلوم می‌شود در این‌ روایت وثاقت خبری وجود دارد و وثاقت مخبری وجود ندارد. بنابراین در جاهای دیگر از کتاب که این حرف را نمی‌زند معلوم می‌شود #وثاقت_مخبری وجود دارد. 🔸 پس می‌خواهیم از این کلام صدوق (قدس سره) استفاده بکنیم که سندهای دیگر کتاب، مشکل نداشته، لذا حرفی نزده است؛ اما این‌جا مشکل سندی داشته، لذا آمده عذر خودش را بیان کرده است. چنانکه مقداری که تتبّع کردیم، دیدیم بعضی از جاها هم باز در سند اشکال می‌کند و مثلا می‌گوید این سند مرسل است، با این که ظاهر آن ارسال نیست، چون ارسال خفی دارد می‌گوید این مرسل است. گویا اگر جایی اشکال در سند باشد، بیان می‌کند. 🔹 بنابراین تمام کسانی که در اسناد کتاب «عیون اخبار الرضا» واقع شده‌اند، افراد #ثقه و مورد اعتماد هستند. البته اثبات این مطلب احتیاج به تتبّع وسیع و دقیقی دارد. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار (1396ش) #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #رجال #وجوه_عامه #کتاب_عیون_اخبار_الرضا 🔗 @book_feghahat