کافه تاریخ
❇️ نصیحت #رضاخان به فرزندش در دفاع از ملت و کشور
در جریان اشغال ایران توسط متفقین در #شهریور_1320 ، خبر نزدیک شدن قوای انگلیسی و #شوروی با تلفن به اطلاع #رضاشاه در کاخ سلطنتی رسید. رضاشاه با این اعتقاد که #متفقین برای سرنگونی او می آیند نخست وزیر را به کاخ احضار نمود، محمدعلی فروغی با دقت پیش نویس استعفانامه را نوشت و به شاه داد، شاهی که در اثر فشارهای مستمر و زخم معده دردناکی که قیافه اش را بیش از 63 سال نشان می داد. چشمان رضاشاه به رنگ خون درآمده بود. در کاخ سلطنتی رضا شاه برای آخرین بار با پسرش محمدرضا پهلوی گفتگو کرد و از وی پرسید «آیا میتوانی تاج و تخت را حفظ کنی؟» محمدرضا ساکت ماند. رضاشاه در ادامه سخنان خود گفت «من در حفظ تاج و تخت سلطنت کوتاهی نکردم ولی نیروهایی قوی تر از من مرا شکست دادند. من سلطنت را برای تو حفظ کردم آیا قادر هستی آن را حفظ کنی؟» ولیعهد سرش را به عنوان تصدیق تکان داد و رضاشاه این نصحیت را به او نمود. «مواظب باش پسرم، مقاومت نکن ما و همه دنیا با طوفانی روبرو شده ایم که عظیم تر از هریک از ماست، سرت را خم کن و بگذار طوفان بگذرد.» رضاخان سپس درحالی که به سوی درب خروجی می رفت گفت «سعی کن پسردار شوی» و به سوی اتومبیل رولزرویس آماده حرکت گام برداشت. اندکی بعد از ساعت 7 بامداد رضاخان در راه اصفهان بود.
منبع:ریچادرا. استورات، در آخرین روزهای رضاشاه، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، انتشارات معین،1370، صص239-238
👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ ایران؛ لهستانی دیگر برای #شوروی؟
ایران یکی از کشورهایی بود که مرز مشترک بسیار زیادی با شوروی داشت. به همین دلیل علاوه بر آنکه می توانست بسترهای نبرد علیه حکومت شوروی باشد، می توانست در زمینه جاسوسی نیز جغرافیای خود را در اختیار آمریکا و به طور کلی جهان غرب قرار دهد:
«... در مسافرت اعلیحضرت به مسکو هم از این مقوله صحبت کرده بودند. آن قرارداد عبارت از این که ما تعهد کرده بودیم در هیچ دسته بندی ای علیه شوروی شرکت نکنیم. در آن زمان اتحاد شوروی سعی داشت قراردادهایی زیر عنوان قرارداد عدم تجاوز با همسایگان خود امضا کند. یکی از این قراردادها را شوروی با لهستان امضا کرده بود و البته وقتی منافعش اقتضاء کرد در سال 1939 آن قرارداد را نادیده گرفت و به لهستان حمله برد و قریب نصف کشور را به خودش ضمیمه کرد. اما چرا مذاکرات سال 37 به جایی نرسید؟.... دلیلش این بود که روسها همه این کارها را می کردند به امید این اینکه ما را از سنتو خارج کنند؛ ما هم ... مایل نبودیم نزدیکی مان به شوروی به قیمت تیرگی روابط مان با غرب تمام شود. به زبان خودمان، هم خدا را می خواستیم و هم خرم را.»1
1-احمد میر فندرسکی، در همسایگی خرس، تهران، گفتگو ا: احمد احرار، نشر پیکان، 1382، ص 104.
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ لباس و چکمه #فرقه_دموکرات هم از #شوروی بود
پس از اعلام موجودیت فرقه دموکرات در ایران پیشه وری و قوام با هم به مذاکره پرداختند. مسئله مهم این بود که ایجاد فرقه دموکرات نه برآمده از خواست مردم که مسئله ای تحمیلی از سوی شوروی بود و این مسئله در حمایت روسها از فرقه مشخص بود:
پیشه وری چند جلسه با قوام ملاقات کرده بود. اختلاف در همان مساله تشکیلات قشونی و ریاست آن بود. پیشه وری فقط قائل بود که یک نفر به تنهایی، آن هم به انتخاب آنها، از طرف مرکز بیاید. قوام مقاومت داشت. بالاخره پس از سه هفته اقامت و صحبت بسیار، یکدفعه پیشه وری تصمیم به مراجعت گرفت و صبح زود به میدان طیاره رفت که با طیاره شوروی عازم تبریز باشد. آن روز طیاره به بهانه بدی هوا حاضر نشد. از همان میدان طیاره یکسری به سفارت تبریز رفته و تا مدتی آنجا بودند. در دستگاه این حضرات عده ای فدایی هم بودند که به کلی ملبس به لباس نظامیان شوروی، پالتوی بلند، چکمه، کلاه کوچک، افسران هم همان سردوشی ها را استعمال می کردند.
1-محمد ولی میرزا فرمان فرماییان، از روزگار رفته حکایت(پراکنده ها)، به کوشش منصوره اتحادیه و بهمن فرمان، تهران، کتاب سیامک، 1382، ص 48
cafetarikh.com
@cafetarikh