درشکه آهنی و اسب روسی
%%%%%
در اواخر دوره قاجار و اوایل حکومت پهلوی چند درشکه برای انتقال مسافر بین سده و اصفهان از محکمه و جعده شهر استفاده میشده است. اسناد مرتبط با فعالیت درشکههای سده در دهه 1310 نشان می دهد این وسیله توسط ادارات دولتی هم اجاره می شدهاند. سند دیگری نشان می دهد مسافران به بی نظمی آنها اعتراض داشته و به همین دلیل برنامه کاری برای آنها در سال 1317 تعیین می شود. جالب اینکه در این شرایط بخشدار و شهردار نجفآباد از فرصت استفاده کرده و درشکه داران سده را با دادن قول مساعد به نجفآباد دعوت می کنند.
در سال 1338 شهرداری سده درخواست تبدیل ارابهها را به ماشین جهت عبور و مرور درخواست میکند و این نشان میدهد تعدادی از آنها هنوز تا این سال فعال بودهاند. بر پایه اظهارات شاهدان تا حوالی سال 1335 سفر به اصفهان هنوز با درشکه صورت میگرفت. تعداد 5 درشکه فعال بودند. هر کدام 5 مسافر سوار میکردند. مومنی از ورنوسفادران دو تا درشکه داشت، رمضانعلی گلکار و کریمیان از کوورز هر کدام یک درشکه داشتند که یک اسبه یا دو اسبه بودند.
بهر حال در آن دوران درشکه آنقدر مهم بوده و شاید سوار شدن بر آن آرزو که میخوانده اند:
درشکه آهنی و اسب روسی / با هم سوارشیم بریم عروسی
https://eitaa.com/danehnameh
https://eitaa.com/daneshnam_khomenishahr
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر 2
پیش از دایر شدندفتر پست سده، حمل و نقل مرسولات پستی به منطقه انجام میشد. تاسیس صندوق پست در سده از سال 1313 مطرح بود ولی دفتر پست از سال 1316 عملیاتی شد. صندوق و دفتر پست سده، اول بار در درب محکمه تاسیس شد، اما با وجود درخواست مردم حمل پست به صورت روزانه انجام نمیگرفت. اولین پستچی شهر فردی به نام میرزاآقا شریفیان بود. در بعضی نامهها پول گذاشته میشد این نامهها توسط کسانی ارسال میشد که در مناطق دیگر مانند کویت، اهواز، آبادان و تهران کار میکردند. پست سده پس از سالها جابجایی در نهایت زمینی وقفی مربوط به حمام شمسآباد را مقابل اولین پمپ بنزین شهر اجاره و ساختمان برای آن در اواخر دهه 1340 بنا شد.
اطلاعات بیشتر را از http://daneshnam.ir جستجو کنید
*******
https://eitaa.com/danehnameh
هفت خوان تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینیشهر
&&&&&
دانشگاه در 27 اردیبهشت 1367 دایر شد. فکر دایرکردن دانشگاه آزاد شهر در سال 1365 توسط تعدادی از دانشجویان خمینیشهری که در دانشگاه آزاد نجفآباد درس میخواندند طرح شد. به دنبال آن هیات موسس شکل گرفت. محمدجعفر سعیدیان فر، حسین فخاری، محمدآقایی، محمدباقررضایی، جعفر صرامی، اصغر براهیمی، اصغر تمنایی و اصغر لطفی از اعضای آن بودند. تحقق چنین هدفی با مشکلات متعدد از جمله تامین زمین، دریافت مجوزهای مختلف و مخالفتهای استانی روبرو شد. همراهی حجت الاسلام سعیدیانفر نماینده وقت و ناجح پامناری و روسای برخی ادارات شهر چون آمون رییس اداره ثبت اسناد در به ثمر رسیدن دانشگاه موثر واقع شد. برای پیشبرد کار چکهای مبالغ درخواستی از مرکز را شخصا نماینده وقت صادر نمود.
زمین اولیه 32 هکتار بود که 32 میلیون تومان خریداری شد و در سالهای بعد مساحت دانشگاه به 75 هکتار رسید. اولین ساختمان که دبیرخانه بود در چهار طبقه با روش امانی و با نظارت حسین باقری مسول دفتر فنی دانشگاه ساخته شد. دانشگاه ابتدا در ساختمانی استیجاری واقع در بلوار توحید دایر و کلاسها در هنرستان شهید رجایی در روزهای تعطیل تشکیل میشد. اولین رییس دانشگاه هم خاقانی با مدرک فوق لیسانس بود.
منبع:
گفتگو با حاج حسین باقری / اردیبهشت 1394
نقل از کتاب رخدادهای خمینی شهر، محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/daneshnam_khomenishahr
ورزش کشتی در پیشینه خمینیشهر
!!!!!!
کشتی در واقع همراه ورزش زورخانهای و باستانی کاری به شکل کشتی پهلوانی بوده است. بنابراین در زورخانهها انجام می شد. سابقه زورخانه رسمی نیز در سده به دهه 1310 می رسد. .... پس از بهره برداری از ورزشگاه بزرگ شهر در دهه 1340 مکانی برای ورزش کشتی در آن اختصاص یافت. کشتی بعد از انقلاب اسلامی مدیون زحمات رحمت اله فاطمی، از مربیان صاحب نام است. وی تا سال 1370 در سالن کشتی استادیوم مشغول به فعالیت بود.
عبدالحمید نعمتی و مصطفی حلوایی کشتی گیران جوانی بودند که در جنگ تحمیلی به شهادت رسیدند.
کشتی تا سال 1370 در رده سنی جوانان و بزرگسال انجام می شد. در این سال نونهالان و نوجوانان نیز به آن رده ها اضافه شد. در نیمه دوم دهه 1370 کشتی فرنگی توسط حشمتاله رضوی در شهرستان جا پیدا کرد.
بیشتر از دانشنامه خمینی شهرhttp://daneshnam.ir/ بخوانید
https://eitaa.com/daneshnam_khomenishahr
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر 2
تحولات جمعیتی از ماربین دوره قاجار تا آخرین سرشماری
سر نخها
براساس نوشته سیدعلی جناب(1309-1250 خورشیدی) در کتاب الاصفهان که در دوران قاجار نگارش یافته، ماربین مشتمل بر 67 قریه و مزرعه و سکنه آن 5637 خانوار یعنی حدود 30 هزار نفر بوده است.
در روزنامه اخگر، شماره317 به تاریخ 9 اسفند 1316 خبری از سفر فرماندار اصفهان به سده چاپ شده است. در این خبر جمعیت قصبه 50 هزار نفر از قول فرماندار ذکر شده است همچنین در سال 1325 در عریضهای که اهالی سده به مقامات استان نوشتهاند جمعیت منطقه را حدود 50 هزار نفر ذکر کردهاند. کتاب فرهنگ جغرافیایی رزمآرا که در اواخر دهه 1330 اطلاعات آن جمع شده جمعیت قصبه سده را 44000 نفر ذکر کرده است.
سابقه سر شماری در منطقه به آبان 1319 و اقدامات مامورین سر شماری اعزامی از تهران به اصفهان بر می گردد(احگر شماره 1574، آذر 1319)
اولین سرشماری علمی عمومی نفوس و مسکن در ایران در روز دهم آبان سال 1335 شروع و در روز 25 همان ماه در کلیه نقاط کشور از جمله ماربین به اتمام رسید. بر اساس این سرشماری جمعیت کل ایران 18954704 نفر بود که از این عده 9644944 نفر مرد و 9309760 نفر زن بودند.
جمعیت محدوده ماربین: 63537 نفر
جمعیت سده: 33544 نفر
سال 1345:
جمعيت بخش ماربین: 87560 نفر
جمعیت همایونشهر: 46836 نفر
نرخ رشد جمعیت: 4/3 درصد
درصد با سوادان: 23 درصد
سال 1355:
جمعیت بخش ماربین: 130568 نفر
جمعیت همایون شهر: 65495 نفر
سال 1365:
جمعیت شهرستان: 230249 نفر
جمعیت خمينيشهر: 104045 نفر
نرخ رشد جمعيت: 73/4 درصد
سال 1375:
جمعیت شهرستان: 486/243 نفر
جمعیت خمینیشهر: 184131 نفر
نرخ رشد: 2/3 درصد
میانگین سن ازدواج پسران: 6/25
میانگین سن ازدواج دختران: 4/24
سال 1385:
جمعیت شهرستان: 287265 نفر
جمعیت شهر خمینیشهر: 223071 نفر
سال 1395:
جمعیت شهرستان: ۳۱۹۷۲۷ نفر
@@@@
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
https://eitaa.com/danehnameh
روند رشد سوادآموزی در پیشینه خمینی شهر
>>>>
براساس اطلاعات سرشماری سال 1335 بیست درصد جمعیت ماربین با سواد بودند. این درصد در سرشماری سال 1345 به حدود 23 درصد رسید. با سوادان شهرستان خمینی شهر در پنجمین سرشماری در سال تحصيلي 1375به 4/84 درصد رسید. مقایسه آمار باسوادان در نقاط مختلف نشان می دهد نسبت باسوادان شهرستان از سال 45 تا 75 از نسبت باسوادان كشور بالاتر بوده است. گرچه در صد جمعیت روستایی نسبت به جمعیت شهری در این منطقه دایم درحال تغییربوده ولی در مجموع هميشه نسبت باسوادان در مناطق شهری بالاتر از مناطق روستايی بوده است.
نتایج حاصل از سرشماری ها در شهرستان، نشان می دهد طی چندین دوره متوالی درصد باسوادان در زنان كمتر از مردان بوده ولی این اختلاف در هر دوره نسبت به دور قبل کاهش یافته است به گونه ای که در سال 1375 مردان با سواد شهرستان 86 درصد و زنان 82 درصد است. در سال 75 حدود 90 در صد از افراد لازم التعليم به مدرسه می رفتند.
یک آمار مقایسه ای جالب در این سال اینکه نسبت جمعيت شهرستان به جمعيت استان اصفهان 2/6 درصد و نسبت جمعيت باسواد شهرستان به جمعيت باسواد استان 1/6 درصد است. تحولی در سال تحصيلي77-76 اتفاق می افتد و آن اینکه تعداد دانشآموزان دختر بیشتر از دانشآموزان پسر می شوند. در این دوره تعداد كل دانش آموزان شهرستان 76111 نفر بوده كه نسبت به سال مبدا 5 برابر شده است.
////
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
https://eitaa.com/danehnameh
چگونه با تاریخ و پیشینه زادگاه خودمان(ماربین، سده، همایونشهر، خمینی شهر) آشنا شویم؟؟؟؟
آشنایی با رخدادهای منطقه از مهاجرت آریایی ها تا تشکیل شهرستان خمینی شهر با کتاب «رخدادهای مهربین»
///
آشنایی با رخدادهای چهل ساله منطقه با کتاب «رخدادهای خمینی شهر»
///
آشنایی با تعدادی از قصه های شهر با کتاب « چهل پسینه»
///
آشنایی با ریشه نامها و پیشینه آبادیهای ماربین، سده، همایونشهر، خمینی شهر و شهرت ها با کتاب « نامها و نشانهها »
///
آشنایی با سال شمار و روزشمار هزارسال تاریخ منطقه از ماربین به خمینی شهر همراه عکس های رنگی با کتاب «هزار سال خمینی شهر»
///
آشنایی با تاریخ شفاهی پیشینه منطقه با کتاب « راویان ماربین جلد 1 »
///
آشنایی با عناوین و برخی اسناد دسته بندی شده، از مهربین تا تشکیل شهرستان با کتاب« زبان اسناد »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی سده از دهستان ماربین تا تشکیل بخش با کتاب « راویان ماربین جلد 2 »
///
آشنایی با تاریخ سده و همایونشهر، از مشروطیت تا پیروزی انقلاب اسلامی با کتاب « مروری بر تاریخ سده و همایونشهر »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی سده از تشکیل بخش تا تغییر نام به همایونشهر (1338-1326) با کتاب « راویان ماربین جلد 3»
///
آشنایی با پیشینه نیکوکاری و وقف و خیریه های منطقه از صفویه تا سال1400 با کتاب « سرزمین مهر »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی اواخر دهه 1330 تا اوایل دهه 1350 با کتاب « راویان ماربین جلد 4 »
///
آشنایی با تاریخ پزشکی منطقه با کتاب « سرگذشت پزشکی »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی دوران انقلاب با کتاب « راویان ماربین جلد 5 »
///
آشنایی با تاریخ حال و پیشینه منطقه از طریق مجازی با سایت« دانشنامه شهرستان خمینی شهر »
++++
انتشار این متن کمک موثری به آشنایی دیگران با تاریخ کهن (ماربین، سده، همایونشهر، خمینی شهر) می کند.
آتشگاه
تاریخ و پیشینه منطقه ماربین یا مهرین و مهربین، سده و خمینی شهر فعلی به عارضه طبیعی معروف به کوه آتشگاه و تاسیس بنای روی آن و تغییر و تحولات بعدی در این محدوده مرتبط است. دکتر شفقی بنیانگزار دانشکده جغرافیا در دانشگاه اصفهان در کتاب خود می نویسد:« درکنار آتشکده های معتبر همیشه سکونتگاه مهمی وجود داشته لذا نگارنده معتقد است در روزگاران قبل از اسلام در اطراف تپه آتشگاه شهری بوده است اما مطالعات باستان شناسی دراین مورد صورت نگرفته است»
به نظر یاغش کاظمی مولف کتاب آتشگاه ناحیه آتشگاه و سده با توجه به چند عامل جغرافیایی برای استقرار اولین مساکن انسانی در حوزه آبیاری زاینده رود مناسبت تر از جی و یهودیه بوده است
موقعیت جغرافیایی
تپه مخروطی شکل آتشگاه در غرب شهر اصفهان و جنوب خمینی شهر و در حاشیه شمالی زاینده رود واقع می باشد. این عارضه طبیعی که از ارتفاعات منفرد ناحیه اصفهان است به دلیل موقعیت خاص خود یعنی نزدیکی به رودخانه، آب و هوای مناسب امکان گسترش در چهار سو و عبادتگاه توجه بومیان و مهاجرین را برای سکنا گزینی جلب و آبادی های متعددی در اطراف آن شکل گرفته است.
آتشگاه در نظر حمزه اصفهانی
حمزه اصفهانی(280 قمری، ۳۵۰ تا ۳۶۰) می نویسد:« طهمورث دو بنای بزرگ به نام های مهرین و سارویه ساخت. اما مهرین بعدها نام روستایی گردید که پیش از آن موسوم به کوک بود و در پایین آن قرار داشت و اما سارویه پس از هزار سال باروی شهر(جی) آن را فراگرفت و آثار هر دو بنا هم اکنون باقی است.».
حمزه درجای دیگری از کتاب خود می نویسد:« کی اردشیر وی بهمن پسر اسفندیار گشتاسب معروف به دراز دست در یک روز در اصفهان سه آتشکده ساخت: یکی به هنگام برآمدن آفتاب، دوم به هنگام ظهر که خورشید در میان آسمان است و سومی به هنگام غروب آفتاب. نخستین(شهر اردشیر) در جانب قلعه مارین که شهر نام شفق و اردشیر نام بهمن (خودوی) است، دوم به نام آتشکده(ذروان اردشیر) در قریه دارک ازروستای خوار(منظوربرخوار)، سوم آتشکده (مهراردشیر) درقریه اردستان اران».
اطلاعات جامع از کتاب نام ها و نشانه ها، فصل اول، محمدعلی شاهین
}}}
http://daneshnam.ir /
https://eitaa.com/danehnameh
مهربین افسانه یا واقعیت
اسناد و مدارک متعددی بر وجود شهری درحاشیه عارضه طبیعی که اکنون به آتشگاه معروف است دلالت می کند که مهرین یا مهربین نامیده می شده و تا قرون اولیه پس از ورود اسلام به منطقه هم رونق داشته ولی به تدریج در اواسط سده چهارم قمری شهر مهرین ازرونق افتاده و به روستایی تبدیل شده است. وجود دژ ماربین یا آتشگاه، کشف سفالهای چند هزار ساله در حاشیه آن، وجود دژهای سه گانه، اسناد نوشتاری مورخین و اسامی کهن دلایل این ادعا هستند.
برخی محققین و پژوهشگران معتقدند در غرب اصفهان فعلی بوده که نبود کاوش های باستان شناسی لازم و دلایل دیگر مانع شناخت درست آن شده است. دکتر شفقی درکتاب خود می نویسد:« منابعی مانند ذکر اخبار اصفهان از7 شهره باستانی اصفهان نام می برند که سه شهر از آنها یعنی جی، مهربن و قه تا زمان ظهور اسلام باقی بوده است. مکان جغرافیای این سه شهر برای ما روشن است. مهربن در غرب اصفهان بوده و چون درکنار آتشکده های معتبر همیشه سکونتگاه مهمی وجود داشته لذا نگارنده معتقد است در روزگاران قبل از اسلام در اطراف تپه آتشگاه شهری بوده است اما مطالعات باستان شناسی دراین مورد صورت نگرفته است».
در همین منبع وصف ابن حوقل از خولنجان نقل شده است که در ضمن آن آمده است«آبهای گوارا دارد و قسمتی از آبهای مذکور از روستای مهربن می گذارد و در اینجا پشته بزرگی چون کوه است و قلعه ای و آتشکده ای دارد.
نقل از کتاب نام ها و نشانه ها
/////
https://eitaa.com/danehnameh
چوری چند چوری
%%%%%
دانشنامه خمینی شهر فضایی با عنوان بازیهای محلی دارد که تعدادی از بازیهای گذشته شهر را ثبت کرده است یکی ازآنها بازی( چوری چند چوری) است:
شرح بازی:
در محلهایی که نهرآب جاری باشد این بازی انجام می گیرد. از دو نفر تا چند نفر می توانند با همدیگر مسابقه بدهند. هر نفر چند سنگ مناسب نسبتا گرد مسطح با ضخامت حدودا یک سانتیمتر و شعاع دو سه سانتیمتر جمع می کند. انتخاب سنگ به تجربه شخص بستگی دارد. افراد از جای مشخصی سنگ را در مسیر عبور آب به گونهای به سطح آن پرتاب می کنند که درون آب فرو ترود و با سطح برخورد کرده جهش کرده و دوباره به سطح آب بخورد و پرش کند. برنده کسی است که سنگش تعداد بیشتری با آب تماس داشته و جهش کند. در نوع دیگری از بازی درجواب رقیب خود که می پرسد( چوری چند چوری) تعداد جهش سنگ پرتابی خود از سطح آب را حدس و سعی می کند به آن دست پیدا کند.
این بازی امروزه به عنوان یک ورزش در بعضی از کشورها مطرح است. این کشورها در حاشیه مسیرهای عبور آب سکوی پرتاب مشخص کرده و با قوانین خاصی علاقه مندان مسابقه می دهند.
///
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر 2
سلام همشهری عزیز
موضوع کتاب نوزدهم در باره تاریخ و پیشینه خمینی شهر به پیشنهاد تعدادی از فرهنگ دوستان مستند کردن آداب و سنن منطقه با سر فصلهای بازیها، غذاها، آواها و ترانه ها، گویش ها و ضربالمثل های محل و رسوم مرتبط با ازدواج، نوروز و مراسم مذهبی در نظر گرفته شده است به منظور پربار شدن این کتاب و ثبت موضوعات مذکور در محلات مختلف در خواست می شود آنچه را می دانید و یا امکان تحقیق از اطرافیان خود به ویزه سالمندان دارید را لطفا با نام خود ارسال بفرمایید.
با تشکر محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
https://eitaa.com/daneshnam_khomenishahr