نی فکری ( #پارادایم) تحقیق قرار دارد؛ مثلا در پارادایم #اثبات‌گرایی ( #پوزیتیویسم و #نگاتیویسم) وقتی حقیقتی جز #ظاهر‌محسوس مادی پدیده‌ها پذیرفته نشود، رویکردی غیر از رویکرد تجربی اتخاذ نمی‌شود. یکی از مُخرّب‌ترین خطاهای علمی، مغالطه « #کُنه‌و‌وَجه» است؛ یعنی کل موضوع و تمام واقعیت یک پدیده، فقط همان جنبه‌ای که فعلا محسوس و مورد مشاهده است پنداشته شود. این خطا دامنگیر روش اثبات‌گراها در علوم تجربی بوده و هست؛ برای جلوگیری از این خطا، #پارادایم‌تفسیری با ابزار #پدیدارشناختی، عرضه گردید که مقصود از آن، عدم اکتفا به ظاهر محسوس پدیده و تلاش برای کشف آثار آن در #اذهان و #نفوسی که با آن پدیده مرتبط شده‌اند می‌باشد. پارادایم تفسیری،‌ به علت وابستگی به اذهان و نفوس ( #نسبیّت‌مُزمن)،‌ قدرت ایجاد تعمیم برای پیش‌بینی و کنترل پدیده‌ها را نداشت؛ لذا فیلسوفان علم و روش‌شناسان، برای خروج از احتمال بالای ابتلاء به مغالطه «کنه و وجه»، راه حل « #ترکیب‌رشته‌های‌علمی» را که هر کدام به بررسی جنبه‌ای از پدیده‌ها می‌پردازند، پیشنهاد کردند. این ترکیب، به‌صورت‌های مختلفی به وقوع پیوست: ♦️1. رویکرد #چندرشتگی: بررسی پدیده به‌صورت جدا جدا توسط هر کدام از رشته‌های علمی؛ مثلا: پدیده گروه‌های نوجوانان یا پدیده طلاق پا پدیده ربا یا غیبت،‌ یکبار از منظر جامعه‌شناسی بررسی شود سپس از منظر روان‌شناسی، سپس از منظر مدیریت،‌ سپس از منظر فرهنگ اجتماعی، سپس از منظر قوم‌شناسی، و …و مجموعه نتایج کنار هم قرار داده شود تا برنامه راهبردی برای کنترل پدیده تدوین گردد. ♦️2. رویکرد #فرارشته‌ای: بررسی پدیده، با قواعد و قوانینی که بر کلیه رشته‌های مورد نظر (مثلا علوم انسانی) جاری و حاکم هستند مثلا بررسی پدیده گروه‌های نوجوانان، با مبانی انسان‌شناسانه که در تمام رشته‌های علوم انسانی، زیرساخت و پایه مشترک است؛‌ یا با مبانی هستی‌شناسانه یا معرفت‌شناسانه یا روش‌شناسانه. (این تعریف، با برخی تعاریف از فرارشته‌ای در کتابهای مرتبط با این بحث، متفاوت است و به‌جای تعاریف ذکر شده در آنها، پیشنهاد می‌گردد.) ♦️3. رویکرد #میان‌رشته‌ای: بررسی پدیده با ترکیب میان ابزارها،‌روش‌ها، نظریات مطرح در علوم مختلف، به‌طوری که برآیند این ترکیب‌ها، ابزاری جدید یا روشی جدید یا نظریه‌ای جدید را تولید کند که تعلق به یکی از علوم ترکیب شده نداشته باشد. مثلا بررسی پدیده گروه‌های نوجوانان از دید «اقتصاد فرهنگ» (یعنی بررسی تاثیراتی که تغییرات اقتصادی بر مقوله فرهنگ ایجاد می‌کند و تاثیرات فرهنگی که مقوله فرهنگ بر اقتصاد می‌گذارد و بررسی تاثیراتی که شکل‌گیری انواع گروه‌های اجتماعی نوجوانان بر محصولات و نیازهای فرهنگی که سبب ایجاد بازار می‌شود می‌گذارد). ♻️نتایج، آثار و لوازم پذیرش فرضیه: دین،‌ پدیده‌ای چندبُعدی و دارای زوایا و لایه‌های متعدد است و برای شناخت دین و دست‌یابی به #نظرات‌خداوند از طریق منابع دین،‌ باید رویکرد « #میان‌رشته‌ای» اتخاذ شود هم در تحصیل علوم دینی و هم در تحقیقات دینی. @dastyaar