توافق نامههای زودهنگام مرزی: شکل گیری دولت سعودی •﴿﴿قسمت هشتم﴾﴾•
📍توافقنامه #حدة؛ نسخهبرداری از توافقنامه #بحرة
یک روز پس از امضای توافقنامه بحرة میان عراق و نجد، یعنی در 2 نوامبر 1925، میان کشور #حجاز، #نجد و #امارت_شرقی_اردن، توافقنامهای موسوم به #حدّة یا #حداء امضا شد. مفاد این توافقنامه با توافقنامه قبلی از نظر نمایندگان، موضوع و جزئیات تفاوتی ندارد. نماینده #امارت_شرقی_اردن همان نماینده #کشور_عراق یعنی #سِرگیلبرت_کلایتون است. موضوع ترسیم مرزهای دو کشور و #سازماندهی_جنبش_قبایل و درگیریهایی میباشد که گاه میان آنها و دولت متبوعشان رخ میدهد.
در این توافقنامه، طرف اردنی به نمایندگی از کلایتون حضور داشت و خود وی نیز از طرف دولت انگلیس مأموریت داشت تا توافقنامه را با #عبدالعزیز امضا کند. توافقنامه با موادی پیرامون #ترسیم_مرزهای دو کشور آغاز میشود. حدفاصل نجد و شرق اردن در شمال شرقی، از نقطه تقاطع زاویه 39 درجه شرقی و مدار طولی با زاویه 32 درجه شمالی مدار عرضی آغاز میشود؛ یعنی جایی که مرزهای عراق و نجد پایان مییابد. سپس بصورت خطی مستقیم تا نقطه تقاطع زاویه 37 درجه مدار طولی با زاویه 30/31 درجه شمالی مدار عرضی امتداد مییابد. در ادامه، زاویه 37 درجه شرقی تا نقطه تقاطع با زاویه 25/31 درجه شمالی مدار عرضی کشیده شدهاست. سپس از این نقطه، با خطی مستقیم تا نقطه تقاطع زاویه 38 درجه شرقی مدار طولی با زاویه 30 درجه شمالی مدار عرضی امتداد دارد و حومه منطقه #السرحان را جزو نجد قرار میدهد. در ادامه، زاویه 38 درجه شرقی مدار طولی تا نقطه تقاطع آن با زاویه 30/29 درجه شمالی ادامه دارد. نقشهای که در این توافقنامه مبنا قرار گرفت، نقشهای بود که در سطح جهان با عنوان نقشه #آسیا_در_ابعاد_یک_در_میلیون شناخته میشد.
بر اساس این مرزبندی، برای تثبیت توافقنامه، تدابیری اندیشیده شد که به موجب آن، دو طرف یعنی ملک عبدالعزیز و دولت امیرنشین شرقی اردن نسبت به حفظ حاکمیت و امنیت دو کشور متعهد میشوند. دولت نجد نیز متعهد میشود که در منطقه #کاف هیچگونه #استحکاماتی بنا نسازد و از این منطقه و مناطق همجوار آن به عنوان #منطقه_نظامی استفاده نکند. در موارد لزوم، دولت نجد متعهد میشود که #فورا دولت #انگلیس را در #جریان بگذارد تا با تمام توان، نیروهای آن را از تهاجم به اراضی شرق اردن بازدارند. برای جلوگیری از هرگونه اختلافی که بر این اساس پدید میآید، موافقت شد تا خطوط تلفن اضطراری میان دولت نجد و نماینده رسمی انگلیس در شرق اردن یا جانشین او فعال و باز باشد.
همانند عراق، این توافقنامه عبدالعزیز را ملزم میکند تا از تمام حقوقی که #قبایل_غیرنجدی در منطقه #السرحان از آن برخوردارند، صیانت کند؛
مانند حقوق چراگاه، سکونت، مالکیت و دیگر حقوق ثابت. البته مشروط به اینکه این قبایل تا زمانی که در مرزهای نجد ساکنند، به قوانین داخلی پایبند باشند. دولت شرق اردن نیز باید با شهروندان نجدی که از حقوقی ثابت همانند حقوق مذکور برخوردارند، رفتاری مشابه داشته باشد.
همانند بندهای مربوط به شرایط قانونی قبایل ساکن در اراضی هرکدام از دولتهای عراق و نجد، این توافقنامه نیز اذعان دارد که تهاجم قبایل ساکن در اراضی آنها به اراضی دولت دیگر، تجاوز شمرده میشود و دولت متبوع باید مرتکبان آن را به سختی مجازات کند و رئیس قبیله متجاوز باید پاسخگو باشد.
در ماده ششم تأکید شده است که باید #دادگاهی_ویژه تشکیل شود تا #جزئیات_تجاوزات_برونمرزی بین این دو کشور را بررسی کند. همچنین تنشهای مربوط به تحرکات قبایل در هر دو کشور را حل و فصل نماید.
میتوان گفت که حرف به حرف تمام مواد مربوط به وضعیت قبایل در توافق نامه بحرة، در این توافقنامه نیز آمده است؛ به استثنای تبصرههای محدودی که در مورد مناطق مرزی ذکر شده است. این تعهد از سوی دو طرف، مسائل مربوط به #تأمین_امنیت_راههای_حج، #سلامت_حجاج و #احترام_گذاشتن به #حاکمیت دو کشور را در بر میگیرد. باید توجه داشت که توافقنامه فقط تا زمانی ضمانت اجرایی دارد که #دولت_فخیمه_انگلیس نمایندگی شرق اردن را عهدهدار باشد.
ادامه دارد...
دفاع همچنان باقیست
https://eitaa.com/defa_baghist