🔶 غلو 2 غلات، عظمت خداوند را کوچک می‌شمارند و عباد الله را در ربوبیت شریک می¬سازند. همچنین در این روایت به ترک شریعت به‌عنوان یکی از خصوصیات غلات اشاره شده است. عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ الصَّيْرَفِيِّ قَالَ قَالَ أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا (ع) «مَنْ قَالَ بِالتَّنَاسُخِ فَهُوَ كَافِرٌ ثُمَّ قَال ع لَعَنَ اللَّهُ الْغُلَاةَ أَلَا كَانُوا يَهُوداً أَلَا كَانُوا مَجُوساً أَلَا كَانُوا نَصَارَى أَلَا كَانُوا قَدَرِيَّةً أَلَا كَانُوا مُرْجِئَةً أَلَا كَانُوا حَرُورِيَّةً ثُمَّ قَالَ ع لَا تُقَاعِدُوهُمْ وَ لَا تُصَادِقُوهُمْ وَ ابْرَءُوا مِنْهُمْ بَرِئَ اللَّهُ مِنْهُمْ». طبق این نقل، قول به تناسخ یکی از آراء و عقاید فاسد غلات بوده است. 📚شیخ صدوق ابن بابويه، محمد بن على، عيون أخبار الرضا، ج‏2، ص202 🏠https://eitaa.com/deraiat

🔶 غلو 3 به طور کلی ائمه (ع) معیار غلو را بر مدار تفکیک خالق و مخلوق بیان کرده‌اند: عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع: «مَا جَاءَكُمْ مِنَّا مِمَّا يَجُوزُ أَنْ يَكُونَ فِي الْمَخْلُوقِينَ، وَ لَمْ تَعْلَمُوهُ، وَ لَمْ تَفْهَمُوهُ، فَلَا تَجْحَدُوهُ، وَ رُدُّوهُ إِلَيْنَا، وَ مَا جَاءَكُمْ عَنَّا مِمَّا لَا يَجُوزُ أَنْ يَكُونَ فِي الْمَخْلُوقِينَ فَاجْحَدُوهُ وَ لَا تَرُدُّوهُ إِلَيْنَا». 📚 حلى، حسن بن سليمان بن محمد، مختصر البصائر، ص264 عَنْ سَدِيرٍ، قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع: إِنَّ قَوْماً يَزْعُمُونَ أَنَّكُمْ آلِهَةٌ، يَتْلُونَ عَلَيْنَا بِذلِكَ قُرْآناً «وَ هُوَ الَّذِي فِي السَّماءِ إِلهٌ وَ فِي الْأَرْضِ إِلهٌ‏»؟ فَقَالَ: «يَا سَدِيرُ، سَمْعِي وَ بَصَرِي وَ بَشَرِي وَ لَحْمِي وَ دَمِي وَ شَعْرِي مِنْ هؤُلَاءِ بَرَاءٌ، وَ بَرِئَ اللَّهُ مِنْهُمْ، مَا هؤُلَاءِ عَلى‏ دِينِي، وَ لَاعَلى‏ دِينِ آبَائِي؛ وَ اللَّهِ، لَايَجْمَعُنِي اللَّهُ وَ إِيَّاهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلَّا وَ هُوَ سَاخِطٌ عَلَيْهِمْ». قَالَ: قُلْتُ: وَ عِنْدَنَا قَوْمٌ يَزْعُمُونَ أَنَّكُمْ رُسُلٌ، يَقْرَؤُونَ عَلَيْنَا بِذلِكَ قُرْآناً: «يا أَيُّهَا الرُّسُلُ‏ كُلُوا مِنَ الطَّيِّباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّي بِما تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ»؟ فَقَالَ: «يَا سَدِيرُ، سَمْعِي وَ بَصَرِي وَ شَعْرِي وَ بَشَرِي وَ لَحْمِي وَ دَمِي مِنْ هؤُلَاءِ بَرَاءٌ، وَ بَرِئَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَ رَسُولُهُ، مَا هؤُلَاءِ عَلى‏ دِينِي، وَ لَاعَلى‏ دِينِ آبَائِي؛ وَ اللَّهِ، لَا يَجْمَعُنِي اللَّهُ وَ إِيَّاهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلَّا وَ هُوَ سَاخِطٌ عَلَيْهِمْ». قَالَ: قُلْتُ: فَمَا أَنْتُمْ؟ قَالَ: «نَحْنُ خُزَّانُ عِلْمِ اللَّهِ، نَحْنُ تَرَاجِمَةُ أَمْرِ اللَّهِ، نَحْنُ قَوْمٌ مَعْصُومُونَ، أَمَرَ اللَّهُ- تَبَارَكَ وَ تَعَالى‏- بِطَاعَتِنَا، وَ نَهى‏ عَنْ مَعْصِيَتِنَا، نَحْنُ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ عَلى‏ مَنْ دُونَ السَّمَاءِ وَ فَوْقَ الْأَرْضِ». 📚 كافي، ج‏1، ص672 🏠https://eitaa.com/deraiat

🔶 در ادامه به دو جریان «تقصیر» و «خط متهم به غلو و میراث روایی آنان» خواهیم پرداخت ... 🔸🔸🔸

🔸🔸🔸 🔸کانال حنان (تحقیقات شخصی) https://eitaa.com/yahyayahya 🔸کانال درایت (معارف حدیثی) https://eitaa.com/deraiat 🔸کانال فقه ولائی و سرپرستی https://eitaa.com/feghhevelaee 🔸کانال فلسفه تابع وحی https://eitaa.com/fotoooh 🔹🔹🔹

❗️نظر آیت الله شبیری زنجانی درباره کلام شیخ صدوق 🔹 شیخ #صدوق متفرداتی دارد که نظر شخصی خود اوست و‌ در جای دیگری نیامده است. از جمله گفته که مستحب است احیای شب‌های بیست و یکم و بیست و سوم رمضان برای مذاکره علم باشد و این افضل است. او این را نسبت به کسی نمی‌دهد و نه در کتاب «ثواب الاعمال» و نه در «کتاب من لایحضره الفقیه» که مهم‌ترین کتابش است و کتاب فتوایی هم هست چیزی نقل نکرده است. در کتاب «امالی» هم از ادله خودش استفاده کرده و گفته که مذاکره علم افضل است. پس چون حدیثی در کار نیست و شم‌الفقاهه خود ایشان است، برای ما حجت نیست. درست است که کلیاتی از ثواب علم آمده است، ولی نگفته‌اند در این شب‌های #قدر افضل از بقیه اعمال است. پس این دعاها که خوانده می‌شود باید محفوظ شود و نباید متروک شود. نباید طلبه از اینها جدا شود. 💬 آیت الله شبیری زنجانی 🔺گعده شب ۲۰ رمضان ۱۴۳۷ (تیر ۱۳۹۵) @asvathovze https://eitaa.com/shobeiri

بسم الله الرحمن الرحیم 🔴شیخ مفید و محمد بن سنان عبارات شیخ مفید پیرامون محمد بن سنان را می توان به سه دسته تقسیم کرد. الف) توثیق مِنْ خَاصَّتِهِ(اَی من خاصة الرضا علیه السلام) وَ ثِقَاتِهِ وَ أَهْلِ الْوَرَعِ وَ الْعِلْمِ وَ الْفِقْهِ مِنْ شِيعَتِه‏.(الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، ج‏2، ص: 247) ب) تضعیف هو مطعون‏ فيه‏ لا تختلف العصابة في تهمته و ضعفه‏.(جوابات أهل الموصل فى العدد و الرؤية، ص20) ج)بین توثیق و تضعیف ثوثیق با عبارت "من شیوخ اهل الحق" و تضعیف با عبارت " قد طعن عليه و هو متهم بالغلو ": أن‏ الأخبار بذكر الأشباح‏ تختلف ألفاظها و تتباين معانيها، و قد بنت الغلاة عليها أباطيل كثيرة و صنفوا فيها كتبا لغوا فيها و هزوا فيما أثبتوه منه في معانيها، و أضافوا ما حوته الكتب إلى جماعة من شيوخ أهل الحق و تخرصوا الباطل بإضافتها إليهم، من جملتها كتاب سموه كتاب الأشباح و الأظلة نسبوه في تأليفه إلى محمد بن سنان و لسنا نعلم صحة ما ذكروه في هذا الباب عنه و إن كان صحيحا، فإن ابن سنان قد طعن عليه و هو متهم بالغلو، فإن صدقوا في إضافة هذا الكتاب إليه فهو ضلال لضال عن الحق، و إن كذبوا فقد تحملوا أوزار ذلك‏.( المسائل السروية، ص 37و38) پ.ن: تاثیر مبانی کلامی جارحان، در عبارات تضعیفیه شیخ مفید قابل بررسی است. @tavanerejal 🔴شیخ طوسی و محمد بن سنان عبارات شیخ طوسی پیرامون محمد بن سنان را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. الف) توثیق شیخ طوسی در "کتاب الغیبة"، ایشان را از وکیلان امامان علیهم السلام و ممدوح دانسته و نام ایشان را در ردیف بزرگانی همچون حمران بن اعین و مفضل بن عمر و معلی بن خنیس و نصر بن قاموس و عبدالله بن جندب بجلی و صفوان بن یحیی و زکریا بن آدم و عبد العزیز بن مهتدی و علی بن مهزیار و ایوب بن نوح بن دراج و دیگر بزرگواران قرار داده است. همچنین به ذکر دو روایت از امام جواد علیه السلام در مدح ایشان می‌پردازد. مَا رَوَاهُ أَبُو طَالِبٍ الْقُمِّيُ‏ قَالَ‏ دَخَلْتُ عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ الثَّانِي علیه السلام فِي آخِرِ عُمُرِهِ فَسَمِعْتُهُ يَقُولُ جَزَى اللَّهُ صَفْوَانَ بْنَ يَحْيَى وَ مُحَمَّدَ بْنَ سِنَانٍ وَ زَكَرِيَّا بْنَ آدَمَ وَ سَعْدَ بْنَ سَعْدٍ عَنِّي خَيْراً فَقَدْ وَفَوْا لِي‏. رُوِيَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ دَاوُدَ قَالَ‏ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ الثَّانِيَ علیه السلام يَذْكُرُ مُحَمَّدَ بْنَ سِنَانٍ بِخَيْرٍ وَ يَقُولُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ بِرِضَائِي عَنْهُ فَمَا خَالَفَنِي وَ مَا خَالَفَ أَبِي قَطُّ. (كتاب الغيبة للحجة، ص 348) ب) تضعیف - محمّد بن سنان. له كتب، و قد طُعِنَ عليه، و ضُعِّفَ، و كتبه مثل كتب الحسين بن سعيد على عددها، و له كتاب النوادر. و جميع ما رواه إلّا ما كان فيه‏ تخليط أو غلوّ أخبرنا به‏جماعة، عن‏ ... .(الفهرست، ص407) - محمد بن‏ سنان‏ ضعيف.(رجال طوسی، ص364) - فَأَوَّلُ مَا فِي هَذَا الْخَبَرِ أَنَّهُ لَمْ يَرْوِهِ غَيْرُ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ وَ مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ مَطْعُونٌ عَلَيْهِ ضَعِيفٌ جِدّاً وَ مَا يَخْتَصُّ بِرِوَايَتِهِ وَ لَا يُشَارِكُهُ فِيهِ غَيْرُهُ لَا يُعْمَلُ عَلَيْه.(الإستبصار فيما اختلف من الأخبار، ج‏3، ص224) پ.ن 1: شیخ در عبارت فهرست، تضعیف ابن سنان به نقل از دیگران آورده و به غیر خویش نسبت داده است. وی در ادامه به وجود گزاره های غلو آمیز در برخی منقولات ابن سنان اشاره می‌کند. می‌توان از عبارت شیخ استفاده کرد که آنچه از ابن سنان نقل کرده، آن دسته از منقولات خالی از غلو ایشان است و در نتیجه معتبر و قابل قبول است. همچنین در عبارت کتاب رجال خویش، پس از اینکه ایشان را به شدت ضعیف می‌انگارد، تنها روایاتی از ایشان را مورد قبول نمی‌داند که متفرد در نقل آن باشد؛ اما دیگر منقولات این راوی، معتبر محسوب می‌شود. پ.ن 2: روشن شد که تضعیف ابن سنان، برخاسته از مبانی کلامی جارحان بوده(تخلیط و غلو) که این امر ما را از خوش گمانی به این تضعیفات منع می‌کند. پ.ن 3: کتاب الغیبة که به ستایش محمد بن سنان (رضی الله و الامام عنه) پرداخته، ظاهرا پس از فهرست و رجال و تهذیبین نگاشته شده که در نتیجه محتوای ستایش کننده‌ی آن مقدم بر محتوای نکوهش کننده‌ی کتب متقدم شیخ است. @tavanerejal

🔶تقصیر درمقابل غلو، «تقصیر» در حق ائمه ع نیز نکوهیده است. اگر کسی شأن و منزلت والای امام را نادیده گیرد و مقاماتی را که خداوند به آن‌ها عطا کرده است را تنزل دهد به بیراهه رفته است. بسیاری از ظلم¬های در حق اهل‌بیت ع نیز از همین انحراف نشأت گرفته است. مقامات ائمه معصومین ع برای دیگر خلائق دست نایافتنی است، بلکه از فهم و درک کُنه آن نیز عاجزند؛ اگر تمام زیارت جامعه کبیره را در وصف معصومین ع خوانده شود در نهایت باید اعتراف کرد که ثنای آن حضرات به اتمام نرسیده و به کنه مدح آن‌ها نائل نشدیم؛ «مَوَالِيَ‏ لَا أُحْصِي‏ ثَنَاءَكُمْ‏ وَ لَا أَبْلُغُ مِنَ الْمَدْحِ كُنْهَكُمْ وَ مِنَ الْوَصْفِ قَدْرَكُم». ‏ ازاین‌رو نمی‌بایست فهم و درک خود را ملاک و معیار صحت‌وسقم آن مقامات قرار داد. در احادیث متعددی بر این نکته تأکید شده است که اگر روایتی از ما به شما رسید که آن را با فهم خود ناسازگار یافتید، انکار نکنید. 🔸باب فيمن لا يعرف الحديث فرده ‏ 1. عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ الْحَذَّاءِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ‏ أَمَا وَ اللَّهِ إِنَّ أَحَبَّ أَصْحَابِي إِلَيَّ أَوْرَعُهُمْ وَ أَفْقَهُهُمْ وَ أَكْتَمُهُمْ بِحَدِيثِنَا وَ إِنَّ أَسْوَأَهُمْ عِنْدِي حَالًا وَ أَمْقَتَهُمْ إِلَيَّ الَّذِي إِذَا سَمِعَ الْحَدِيثَ يُنْسَبُ إِلَيْنَا وَ يُرْوَى عَنَّا فَلَمْ يَعْقِلْهُ وَ لَمْ يَقْبَلْهُ قَلْبُهُ اشْمَأَزَّ مِنْهُ وَ جَحَدَهُ وَ كَفَرَ بِمَنْ دَانَ بِهِ وَ هُوَ لَا يَدْرِي لَعَلَّ الْحَدِيثَ مِنْ عِنْدِنَا خَرَجَ وَ إِلَيْنَا سند [أُسْنِدَ] فَيَكُونَ بِذَلِكَ خَارِجاً مِنْ وَلَايَتِنَا. 3. عَنْ سُفْيَانَ بْنِ السيط [السِّمْطِ] قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنَّ الرَّجُلَ لَيَأْتِينَا مِنْ قِبَلِكَ فَيُخْبِرُنَا عَنْكَ بِالْعَظِيمِ مِنَ الْأَمْرِ فَيَضِيقُ بِذَلِكَ صُدُورُنَا حَتَّى نُكَذِّبَهُ قَالَ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَ لَيْسَ عَنِّي يُحَدِّثُكُمْ قَالَ قُلْتُ بَلَى قَالَ فَيَقُولُ لِلَّيْلِ إِنَّهُ‏ نَهَارٌ وَ لِلنَّهَارِ إِنَّهُ لَيْلٌ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ لَا قَالَ فَقَالَ رُدَّهُ إِلَيْنَا فَإِنَّكَ إِنْ كَذَّبْتَ فَإِنَّمَا تُكَذِّبُنَا. 4. عَنْ عَلِيٍّ السِّنَانِيِّ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ ع أَنَّهُ كَتَبَ إِلَيْهِ فِي رِسَالَةٍ وَ لَا تَقُلْ لِمَا بَلَغَكَ عَنَّا أَوْ نُسِبَ إِلَيْنَا هَذَا بَاطِلٌ وَ إِنْ كُنْتَ تَعْرِفُ خِلَافَهُ فَإِنَّكَ لَا تَدْرِي لِمَ قُلْنَا وَ عَلَى أَيِّ وَجْهٍ وَ صِفَةٍ. 📚بصائر الدرجات، ج‏1، ص537. همچنین بنگرید: بحار الأنوار، ج‏2، ص182، باب «أن حديثهم: صعب مستصعب و أن كلامهم ذو وجوه كثيرة و فضل التدبر في أخبارهم و التسليم لهم و النهي‏ عن‏ رد أخبارهم‏». 🏠https://eitaa.com/deraiat

🔶 تقصیر (2) مرحوم علامه مجلسی ره نیز اشاره می‌کند که برخی متکلمان و محدثین در تعیین حد غلو افراط کرده و هرآنچه از مقامات و شئون اهل‌بیت ع که بر آن‌ها غریب جلوه می‌کرده است را به دیده غلو نگریسته و راویان آن‌ها را قدح کرده‌اند. «و لكن أفرط بعض المتكلمين و المحدثين في الغلو لقصورهم عن معرفة الأئمة ع و عجزهم عن إدراك غرائب أحوالهم و عجائب شئونهم فقدحوا في كثير من الرواة الثقات لنقلهم بعض غرائب المعجزات حتى قال بعضهم من الغلو نفي السهو عنهم أو القول بأنهم يعلمون ما كان و ما يكون و غير ذلك‏ مَعَ أَنَّهُ قَدْ وَرَدَ فِي أَخْبَارٍ كَثِيرَةٍ لَا تَقُولُوا فِينَا رَبّاً وَ قُولُوا مَا شِئْتُمْ وَ لَنْ تَبْلُغُوا. وَ وَرَدَ أَنَّ أَمْرَنَا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ لَا يَحْتَمِلُهُ إِلَّا مَلَكٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِيٌّ مُرْسَلٌ أَوْ عَبْدٌ مُؤْمِنٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِيمَانِ. وَ وَرَدَ لَوْ عَلِمَ أَبُو ذَرٍّ مَا فِي قَلْبِ سَلْمَانَ لَقَتَلَهُ. و غير ذلك مما مر و سيأتي. فلا بد للمؤمن المتدين أن لا يبادر برد ما ورد عنهم من فضائلهم و معجزاتهم و معالي أمورهم إلا إذا ثبت خلافه بضرورة الدين أو بقواطع البراهين أو بالآيات المحكمة أو بالأخبار المتواترة كما مر في باب التسليم و غيره.» 📚بحار الأنوار، ج‏25، ص347 🏠https://eitaa.com/deraiat

🔶 تقصیر (3) همچنین مجموعه رواياتي در منابع حديثي نقل شده که مي¬تواند به‌عنوان معياري در بحث غلو، مورد استفاده قرار بگيرد که با أسناد و طرق مختلف و عبارات متفاوت گویای این مضمون واحد است: «ما را از حد خدايي و ربوبيت پايين آوريد و به عبوديت و بندگي ما معتقد شويد، پس‌ازآن درباره ما هرچه خواستيد، بگوييد.» 📚 التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري، ص50؛ بصائر الدرجات، ج‏1، ص236 و 241؛ ابن شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول، ص104؛ شیخ صدوق ابن بابويه، محمد بن على، الخصال، ج‏2، ص614 ؛ اربلى، على بن عيسى، كشف الغمة في معرفة الأئمة، ج‏2، ص197؛ حلى، مختصر البصائر، ص188 البته این دسته از روایات در صدد آن نیست که در محدوده مخلوقات، می‌توان هر شأن و مقامی را برای امام ثابت کرد حتی اگر دلیل نقلی بر آن وجود نداشته باشد! چراکه - چنانچه گذشت- برخی روایات گویای این است که به نحو مطلق اثبات شأن و منزلتی برای ائمه معصومین ع بیش از آنچه خودشان گفته¬اند جایز نیست؛ «اللَّهُمَ‏ إِنِّي‏ أَبْرَأُ إِلَيْكَ‏ مِنَ‏ الَّذِينَ‏ قَالُوا فِينَا مَا لَمْ‏ نَقُلْهُ‏ فِي‏ أَنْفُسِنَا». 📚شیخ صدوق، إعتقادات الإمامية، ص99 بنابراین نمی‌بایست به بهانه غلو، معارف والای اهل‌بیت ع را که درک و فهم آن برای ما دشوار است را انکار کرده و آن‌ها را برساخته غالیان معرفی کنیم. حرکت بر مدار معارف اهل‌بیت: می‌بایست در میانه غلو و تقصیر باشد و این امر ممکن نیست جز با تطبیق موازین فکری خود، بر آموزه‌های راستین معصومین:. همان¬طور که بالابردن شئون معصومین ع تا مرز الوهیت و ربوبیت و اتصاف آن‌ها به اوصاف خالق ممنوع است، تنزل شئون و انکار مقامات آن‌ها نیز مذموم و نادرست است. ائمه معصومین ع همان¬طور که در مقابل غالیان موضع صریح گرفته‌اند، نسبت به کسانی اعتقاد آن‌ها در امامت، حداقلی است نیز موضع گرفته و بر دستیابی به معرفت حقیقی امام تأکید کرده‌اند. عَنْ ضُرَيْسٍ الْكُنَاسِيِّ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ‏- وَ عِنْدَهُ أُنَاسٌ مِنْ أَصْحَابِهِ-: «عَجِبْتُ مِنْ قَوْمٍ يَتَوَلَّوْنَا، وَ يَجْعَلُونَا أَئِمَّةً، وَ يَصِفُونَ أَنَّ طَاعَتَنَا مُفْتَرَضَةٌ عَلَيْهِمْ كَطَاعَةِ رسول‌الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، ثُمَّ يَكْسِرُونَ حُجَّتَهُمْ، وَ يَخْصِمُونَ أَنْفُسَهُمْ بِضَعْفِ قُلُوبِهِمْ، فَيَنْقُصُونَا حَقَّنَا، وَ يَعِيبُونَ ذلِكَ عَلى‏ مَنْ أَعْطَاهُ اللَّهُ بُرْهَانَ حَقِّ مَعْرِفَتِنَا وَ التَّسْلِيمَ لِأَمْرِنَا؛ أَ تَرَوْنَ أَنَّ اللَّهَ- تَبَارَكَ‏ وَ تَعَالى‏- افْتَرَضَ طَاعَةَ أَوْلِيَائِهِ عَلى‏ عِبَادِهِ، ثُمَّ يُخْفِي عَنْهُمْ أَخْبَارَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ، وَ يَقْطَعُ عَنْهُمْ مَوَادَّ الْعِلْمِ فِيمَا يَرِدُ عَلَيْهِمْ مِمَّا فِيهِ قِوَامُ دِينِهِمْ؟»... . 📚كافي، ج‏1، ص652 🏠https://eitaa.com/deraiat

استاد مفیدی : مرحوم مجلسی یکی از علمای بزرگوار مفصلا دعای سحر معروف ( اللهم انی اسئلک من بهائک ...) را تضعیف کردند . می گفتند: مضامینی دارد که نمی شود به امام نسبت داد با این همه تکرار! باز در جایی دیگر دعاهای هر روز ماه مبارک را شخصی از اجلاء تضعیف می کرد که یعنی چه: اللهم اجعل صیامی فیه صیام الصائمین؟ قیامی فیه قیام القائمین؟ این چطور مضامینی است؟! من همانجا به ذهنم آمد که ال در الصائمین و القائمین ال عهد است. الصائمین القائمین که در قرآن آمده است. اینطور تضعیف های محتوایی در یک شرائط ذهنی برای شخصی نمود می کند . ذهنش برنمی تابد ، در صدد انکار اصلش بر می آید . نباید زود این تضعیف های محتوایی را قبول کرد. معصومین فرموده اند : اول به محتوای روایات نگاه کنید نه سند. در کافی سؤال می کند که : روایاتی متعارضی می آید ممّن أثقُ به و ممن لا أثق به. حضرت به جای اینکه بگویند أثق را بگیر، فرمودند : روایتی که موافق قرآن است بگیر . یعنی اول برو قرآن را یاد بگیر و در قرآن قوی شو . روایات ما را هم در ذیل قوی شدن در فهم قرآن بفهم . بله اگر یک جایی کار مشکل شد ، به سراغ أثق و لا أثق برو . حاجاقا بهجت می فرمودند : اول به محتوا نگاه کن تا بفهمی که این کلام مال چه کارخانه ای است . هر کسی هر دروغی را نمی تواند به اهل بیت ع نسبت دهد. 📚تفسیر سوره قاف 🏠https://eitaa.com/deraiat

🔶 امر به معروف و نهی از منکر 🔸شهید مطهری انسان وقتى كه رجوع مى‏كند به توصيه‏ها و بيانهايى كه در آثار مقدس دينى راجع به امر به معروف و نهى از منكر رسيده و آنهمه فوايد و آثارى كه براى اين اصل مقدس ذكر شده، مثلًا مى‏بيند در قرآن كريم مى‏فرمايد: «وَالْمُؤْمِنونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ اوْلِياءُ بَعْضٍ يَأْمُرونَ بِالْمَعْروفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يُقيمونَ الصَّلوةَ وَ يُؤْتونَ الزَّكوةَ وَ يُطيعونَ اللَّهَ وَ رَسولَهُ اولئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ انَّ اللَّهَ عَزيزٌ حَكيمٌ‏ ». توبه:71 مردان مؤمن و زنان مؤمنه دوستان يكديگرند و بين آنها رابطه و صله مودّت و عواطف محبت آميز حكمفرماست، امر به معروف و نهى از منكر مى‏كنند، نماز را بپا مى‏دارند، زكات را ادا مى‏نمايند، خدا و پيغمبر را اطاعت مى‏كنند. اينها هستند كه البته رحمت الهى شامل حالشان مى‏شود. خداوند غالب و حكيم است. در اين آيه كريمه قسمت هايى به‏طور علت و معلول و سبب و مسبّب مترتب بر يكديگر ذكر شده است: لازمه ايمان حقيقى و واقعى- نه ايمان تقليدى و تلقينى- رابطه وِداد و علاقه به سرنوشت يكديگر است. و لازمه اين محبت و علاقه امر به معروف و نهى از منكر است. لازمه امر به معروف و نهى از منكر قيام بندگان است به وظيفه عبادت و خضوع نسبت به پروردگار يعنى نماز، و قيام به وظيفه كمك و دستگيرى از فقرا يعنى زكات، و بالاخره لازمه امر به معروف و نهى از منكر اطاعت‏ خدا و رسول و زنده شدن همه دستورهاى دينى است. لازمه همه اينها اين است كه رحمتهاى بى‏پايان خداوندِ قادرِ غالب كه كارهاى خود را بر سنت حكيمانه اجرا مى‏كند شامل حال مى‏گردد. در حديث است كه امام باقر عليه السلام درباره امر به معروف و نهى از منكر مى‏فرمايد: «بِها تُقامُ الْفَرائِضُ وَ تَأْمَنُ الْمَذاهِبُ وَ تَحِلُّ الْمَكاسِبُ وَ تُرَدُّ الْمَظالِمُ وَ تُعْمَرُ الْارْضُ وَ يُنْتَصَفُ مِنَ الْاعْداءِ وَ يَسْتَقيمُ الْامْرُ ». کافی، ج5، ص59 به وسيله اين اصل ساير دستورها زنده مى‏شود، راهها امن مى‏گردد، كسبها حلال مى‏شود، مظالم به صاحبان اصلى برگردانده مى‏شود، زمين آباد مى‏گردد، از دشمنان انتقام گرفته مى‏شود، كارها رو به راه مى‏شود. وقتى انسان از طرفى به اين دستورها و راهنماييها رجوع مى‏كند و از طرفى هم مى‏بيند در يك دوره‏هايى كم و بيش مسلمين عمل كرده و استفاده كرده‏اند، و از طرف ديگر وضع حاضر خودمان را مى‏بيند، بى نهايت دچار تأسف مى‏شود. من نمى‏گويم كه آنچه در گذشته به نام دايره حسبه بوده يك چيز بى‏عيب و نقصى بوده و منظور شارع‏ اسلام را كاملًا تأمين مى‏كرده؛ من گذشته را با امروز مقايسه مى‏كنم و مى‏بينم كه چقدر ما عقب رفته‏ايم. امروز گذشته از اينكه چنين قدرتى به هيچ شكلى براى امر به معروف و نهى از منكر وجود ندارد، اساساً آنچه بيشتر جاى تأسف است اين است كه اين فكرها بكلى از دِماغ مسلمين خارج شده، آن چيزهايى را كه آن روز جزء وظيفه حسبه مى‏دانسته‏اند و به نام حسبه و امر به معروف و نهى از منكر امور اجتماعى خود را اصلاح مى‏كردند اساساً جزء امور دينى شمرده نمى‏شود و اگر احياناً كسى به فكر امر به معروف ونهى از منكر بيفتد فكر نمى‏كند كه آن اصلاحات هم جزء اين وظيفه و تكليف است، يعنى معروف و منكر آن معناى وسيع خود را از دست داده و محدود شده‏اند به يك سلسله مسائل عبادى كه بدبختانه آن هم عملى نمى‏شود. اگر در منطق اسلام امر به معروف و نهى از منكر آن اندازه توسعه نمى‏داشت به ما نمى‏گفتند كه: بِها تُقامُ الْفَرائِضُ وَ تَأْمَنُ الْمَذاهِبُ وَ تَحِلُّ الْمَكاسِبُ وَ تُرَدُّ الْمَظالِمُ وَ تُعْمَرُ الْارْضُ وَ يُنْتَصَفُ مِنَ الْاعْداءِ وَ يَسْتَقيمُ الْامْرُ، زيرا اين فكر كوچك و محدود كه فعلًا در مغز ماها به نام امر به معروف و نهى از منكر وجود دارد هر اندازه هم كه لباس عمل بپوشد ممكن نيست اينهمه آثار نيك به بار آورد. علت بى‏تفاوتى مردم در اصلاحات‏ و چون فكر امر به معروف و نهى از منكر در نظر مردم محدود شده و مردم از جنبه امر به معروف و نهى از منكر توجهى به اصلاحات امور زندگى اجتماعى خود ندارند نتيجه اين شده كه اگر احياناً شهردارى مثلًا يك قدم اصلاحى در مورد ارزاق و خواربار بخواهد بردارد و يا يك قدم در مورد نظافت شهر بخواهد بردارد، بخواهند جلوى گرانفروشى را بگيرند و يا اينكه بخواهند مقررات خوبى براى عبور و مرور اتومبيلها معين كنند، مردم احساس نمى‏كنند كه پاى يك امر مذهبى در ميان است، زيرا حس نمى‏كنند كه اين هم از جنبه دينى يك وظيفه است؛ و حال آنكه به قول صاحب جواهر: به هر وسيله و هر طريق هست بايد كارى كرد كه معروف تقويت و منكر ريشه كن شود. علت اينكه مردم فعلًا در اين كارها كوتاهى مى‏كنند اين است كه اين امور را از دايره معروف و منكر خارج كرده‏اند. 📚مجموعه‏آثاراستادشهيدمطهرى ج‏20 ص : 196 🏠https://eitaa.com/deraiat