شهریار زرشناس
@DrZarshenas
📚 #معرفی_کتاب
🔻 درباره مردم #یونان
⭕️ کهنترین اسناد و شواهد مربوط به زندگی انسانها و سکونت مردمان و تمدنهای بشری در یونان و اطراف آن، مربوط به کِرِت است که ظاهراً از حدود هزارهی ۵ ق.م مردمان در آن سرزمین زندگی میکردهاند، به لحاظ نژادی ناشناخته هستند و برخی آنها را از "نژاد قفقازی" و بعضیها، آنها را از "نژاد مدیترانهای" میدانند.
⭕️ در هزارهی دوم قبل از میلاد در یونانِ بالکانی و بخش اصلیِ یونان مردمانی زندگی میکردهاند که برخی مورخان به تبع "توسیدید" (مورخ یونانی قرن ۵ق.م) آنها را "پلاسگس" نامیدهاند. این ساکنان بومی منطقه اصلی یونان را "کارین"ها و "لهلژ"ها نیز نامیدهاند و آنها را مردمانی همنژاد با اهالی سومر و عیلام دانستهاند.
⭕️ در حدود سالهای ۱۷۰۰ ق.م تا ۱۴۰۰ ق.م قبایل مهاجمی از اقوام "آخائی" (که به لحاظ نژادی هویت ناشناختهای دارند) بر سرزمین اصلی یونان میتازند و بر مردمان بومی مسلط میشوند و با آنان میآمیزند. بدینسان در زیر سایه نفوذ فرهنگی کرت، میان مردمان کرتی و بومیان سرزمین یونانی و مهاجمان آخائی در بستر دههها و سدهها پیوندها و آمیزشهایی صورت میگیرد.
⭕️ هجومهای گستردهی دیگری نیز به سرزمین یونان صورت میگیرد(که مهمترین آنها، هجوم "دوری"ها در حدود ۱۱۰۰ ق.م است) و موجب میشود که پدیدارکنندگان تمدن یونانی، به لحاظ نژادی هویتی تماماً ترکیبی و غیر یکدست و ناهمگون به دست آوردند. بدینسان با جرات میتوان گفت که پدیدارکنندگان تمدن یونانی و اساساً آنچه که جوهره و روح وحدت یونانیان را تشکیل میداده است، وحدت تاریخی میباشد.
⭕️ بعد از مهاجرت آخائیها به منطقه یونان بالکانی که از حدود ۱۷۰۰ ق.م آغاز گردید و به دنبال آمیزش مهاجمین آخائی با بومیان، ساکنان این سرزمین، خود را "هلن" و سرزمین خود را "هلاس" نامیدند. منشاء این کلمه نامشخص است.
اما از آن پس تدریجاً یونانیان به "هلنی"ها معروف شدند.
⭕️ «دان ناردو» نیز در کتابی که درباره یونانیان باستان منتشر کرده است، مینویسد: «یونانیان باستان، سرزمین خود را «هلاس» و خود را «هلنی» میخواندند!»
"کلمه یونان که ما به این سرزمین اطلاق میکنیم از آن جهت است که ایرانیها، نخستینبار با یکی از اقوام «یونانی» یعنی ایونیهای ساکن آسیای صغیر آشنا شدند، (در تورات از آنها به نام «یاوان» یاد شده و رومیها هم به همین مناسبت آنها را Grraeci ،Graici ،Grai میگفتند چون آنها هم نخستینبار با قوم کوچکی از یونانیها به نام «گرسی» که در شهر Cumes ساکن شده بودند، مربوط شدند.
🔻ادامه: پیشدرآمد کِرِتی
◀️به کانال استاد شهریار زرشناس بپیوندید: @DrZarshenas
شهریار زرشناس
▶️ @DrZarshenas
📚 #معرفی_کتاب
🔻 پیشدرآمد تمدن کِرِتی| قسمت اول
⭕️ جزیرهی "کِرِت" سکونتگاه قدیمیترین تمدن اروپایی بوده است. مطابق اسناد موجود از ۶هزار سال ق.م انسانهایی در این جزیره زندگی میکردهاند انا دوران اوج این تمدن در حد فاصل ۲۴۰۰ تا ۱۴۰۰ ق.م بوده است.
⭕️ تمدن کرت از اواخر هزاره سوم و اوایل هزاره دوم قبل از میلاد نوعی گذار تاریخی به سمت مولفههای تاریخ غرب را آغاز و طی کرده است.
⭕️ در سال ۱۹۰۰م "سر آرتور اِوَنز" انگلیسی در هنگام کاوشهای باستانشناختی در جزیرهی کرت، بقایای تمدن ماقبل یونانی را کشف کرد اِوَنز بر اساس نام "مینوس"(بعضی باستانشناسان او را شاه کرت میدانستند، یا برخی لقب عام پادشاهان کرت لقبی مانند فرعون و تزار تفسیر میکردند) این تمدن را "تمدن مینوسی" نامید.
⭕️ گاوهای نر از جمله "مینوتور" هیولاوار، نقش عمدهایی در اساطیر کرتی ایفا کرده بودند و در نقاشیها و مجسمهها و نمودهای دیگر از گاوهای نر در خرابههای کنوسوس، کاخی که اونز به حفاری در آنجا پرداخت، پیدا شد. اما در کنار هنرهای نقاشی و معماری و سفالگری، این تمدن فاقد هر نوع ادبیات مکتوب بود تنها صاحب شکلی از خط ابتدایی بودند و تنها برای فهرست محصولات زراعی و چارپایان... به کار میرفت.
⭕️ از ویژگیهای اصلی تمدن مینوسی کرت؛ آنچه که "ویل دورانت" در خصوصیات جسمی کرتیان میگوید: "کرتیان به تبر دودَم که از علائم دینی برجستهی آنان است شباهت غریب دارند تنه مردان و زنان شبیه به کمری باریک که از مد عصر ما افراطیتر است، همه کوته بالایند. پوست آنان به هنگام زادن سفید است.
زنان مظهر سایه، طبق رسوم سیمای باز و رنگ پریده و مردان در زیر آفتاب در پی روزی سوخته و سرخگونند که یونانیان آنان را "فوینیکس" یعنی مردم " مردم ارغوانی" یا سرخپوستان مینامند.
به سان ایتالیاییهای کنونی، سیهمو و دارای چشمان سیاه درخشان هستند. کرتیان بیتردید شاخهایی از نژاد مدیترانهای هستند."
▶️ @DrZarshenas
شهریار زرشناس
▶️ @DrZarshenas
📚 #معرفی_کتاب
🔻 پیشدرآمد تمدن کِرِتی | قسمت دوم
⭕️ ویژگیهای اصلی تمدن مینوسی کِرِت زنان کرتی برخلاف بسیاری از زنان تمدنهای شرقی اسطورهای حجاب ندارند و گرفتار نوعی عاداتِ برهنگی هم هستند، همچنین در محوطهی کاخها تماشاخانههایی برپا میکردند و در آن تماشاخانهها جدال مرگبار مردان و زنان گلادیاتور را نظاره میکردند.
⭕️ در زندگی مردمان کرتی توجه به زیبایی ظاهری و خودنمایی مبتنی بر آن بیش از توجه به فضایل اخلاقی و معنوی اهمیت داشته است. اگرچه تمدن کرت یک تمدن اسطورهای بود که به ساختن عبادتگاههای مختلف برای خدایان خود بسیار اهمیت میداد، اما درونمایههای معنوی و اخلاقی دینی و قدسی و یا حتی شبهدینی در آن چندان جایگاهی نداشت.
⭕️ بیشتر خدایان مینوسیها، مونث و از جنس الههها بودند. مردمان کرت اغلب خدایان خود را به شکل زنان میساختند خدایان به عبارتی مادر_خدای اصلی کرتیها الههای به نام "پوتینا" Potina (بانو) بود. تبر دودَم (تبر دو تیغه)، مار و ستون از نشانههای مقدس پوتینا بودهاند و اجرای مراسم مذهبی را کاهنهها بر عهده داشتند.
⭕️ در نظام اساطیری ولخانوس، فرزندِ پوتینا، به صورت نوزادی در آغوش پوتینا مشاهده میکنیم. برخی مورخان او را زئوس کرتیان نامیدهاند، جاویدان نیست و صفات بشریِ پررنگش او را به انسان بسیار نزدیک میکند.
⭕️ گویی فرآیندِ سمتگیری اسطورهها در یک سیر متنزلانه به سویِ انسانوارهشدن از کرت آغاز شده است و در خدایان شدیداً بشرگونهی یونانیان شاهد صُوَر بسطیافتهی آنها هستیم.
در جزیزه کرت دولت_شهرهای کوچکی وجود داشته است که علیرغم داشتن نوعی وحدت تاریخی و فرهنگی، به لحاظ سیاسی با یکدیگر در اختلاف و رقابت قرار داشتند و بعضاً با یکدیگر میجنگیدند.
⭕️ اساساً مناسبات اقتصادی_اجتماعی در تمدن کرت بر پایهی اختلاف میان فقیر و غنی و استثمار و بیعدالتی قرار داشته و مبتنی بر بردهداری بوده است.
▶️ @DrZarshenas
شهریار زرشناس
@DrZarshenas
📚 #معرفی_کتاب
📌 تمدن میسنی| بخش اول
🔻از حدود ۱۷۰۰ق.م مهاجرتهای بزرگ به طرف بخش اصلی سرزمین یونان(یونان بالکانی) و جزایر آسیای صغیر صورت گرفت. قومی جنگجو و خشن که منشاء دقیق و ماهیت نژادی این مهاجمان ناشناخته است.
🔻 سه قبیله "آیولی"، "آخائی"، "ایونی" بودند. که نقش قبیله آخائی بیشتر از دیگران است و تمدن "میسنی" نخستین تمدن یونانی با محوریت آخائیها پدیدار گردید.
🔻 تمدن میسنی، تمدن اسطورهای است. این تمدن نیز در مرحلهی انحطاط تاریخ اساطیری و گذار به تاریخ غرب قرار دارد. تمدن میسنی یک تمدن یونانی است و به دوران ماقبل غربی یونان تعلق دارد. تمدن میسنی با هجوم قوم مهاجری از ناحیه شمال خاک یونان در حدود ۱۷۰۰ق.م آغاز میشود و تدریجاً بسط مییابد و نهایتاً در حدود ۱۱۰۰ق.م منقرض میگردد.
🔻 با اینکه تمدن میسنی در پی هجوم بر سر تا سر خاک یونان و حتی جزیره کرت و دیگر جزایر دریای اژه مسلط گردید، اما به دلیل مرکزیت و محوریت حاکمنشینِ میسن در آرگولید مورخان، نوعاً این تمدن را میسنی نامیدهاند.
🔻 تمدن میسنی به عنوان اولین صورت تمدن یونانی مضبوط در تاریخ، آمیزهای است از هویت و میراث قبایل مهاجم یونانی و درآمیختگی و اختلاط آنها با ساکنان اولیه و بومی سرزمین اصلی یونان(پلاسگیها) که مغلوب مهاجمان شده بودند. این اختلاط و پیوند خونی و فرهنگی زیر سایهی میراث به جای مانده از تمدن کرت صورت گرفت.
@DrZarshenas
شهریار زرشناس
@DrZarshenas
📚 #معرفی_کتاب
📌 تمدن میسنی| بخش دوم
🔻 تمدن میسنی، تمدنی ظالم و استکباری بوده است. ظلم و استکبار تمدن میسنی از جنس استکبار مشرکانهی اسطورهای است.
🔻 زئوس برای آخائیها، خدای خدایان است. خدایان میسنیها همان خدایان اولمپی هستند. بعدها و با غلبه تاریخ غرب بر یونان، خدایان اولمپی به نحوی غربی بازخوانی میشوند و در مجموعهی تمدن غرب یونانی مقامی در ذیل تفکر کاسموسانتریک پیدا میکنند.
🔻 تمدن میسنی به لحاظ اقتصادی بر دامپروری و بیش از آن تجارت و بهرهگیری از کار بردگان تکیه داشت، هر چند که نقش بردگان در زندگی اقتصادی میسنیها هنوز یک نقش محوری نبود. تمدن میسنی خصیصهای مهاجم و جنگاور داشت. آخائیها که وجه اصلی و غالب تمدن میسنی را بر عهده داشتند، مردمانی خشن و وحشی بودند.
🔻 میراث تمدن میسنی بعدها و با ظهور تاریخ غرب، مادهای برای صورتِ تاریخ غرب باستان شد.
🔻 تمدن میسنی در حدود ۱۱۰۰ق.م با هجوم مجموعهای از قبایل یونانیتبار به نام "دوریها" یا "دوریان" منقرض میگردد. دوریها از خویشاوندان دورِ قبیلههای یونانی آخائی و ایونی بودند که سرزمین یونان را مورد هجوم قرار دادند و تمدن میسنی را نابود کردند.
البته تمدن میسنی از اواخر سدهی سیزدهم قبل از میلاد گرفتار انحطاط شده بود و جنگ تروا اگر چه با پیروزی یونانیان همراه شد اما نهایتاً یکی از عوامل زمینهساز نابودی تمدن میسنی گردید.
▶ @DrZarshenas
شهریار زرشناس
▶️ @DrZarshenas
📚 #معرفی_کتاب
📣📣 مجموعه دو جلدی «نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران» اثر دکتر #شهریار_زرشناس از سوی نشر معارف به چاپ دوم رسید
📰حجم مطلب: ۳۰۰ کلمه | ⏱زمان مطالعه: ۲دقیقه
⭕️ جلد اول کتاب به پیدایش اندیشه و دوران روشنگری در غرب و ظهور نسل اول روشنفکری در ایران عصر مشروطه میپردازد و در جلد دوم نسل دوم روشنفکران در ادامه دوره مشروطه و دوران پهلوی بررسی می شود.
⭕️ #شهریار_زرشناس در این کتاب روشنفکریِ ایران را صورتی نازل و بیریشه از #روشنفکری غربی معرفی میکند و مقدمه اقدام عملی جهت شکستن ساختار کنونی #غرب_زدگی شبه مدرن و عبور تاریخی از آن را، شناخت مبنایی و تئوریک غرب بر پایه خودآگاهی دینی میداند.
⭕️ به نظر دکتر زرشناس استراتژی روشنفکری در ایران، استحاله هویت دینی نظام و تبدیل آن به یک رژیم سکولار است و خطرِ روشنفکری نئولیبرالی پس از انقلاب، تهاجم در برابر اسلام فقاهتی است.
⭕️ نویسنده در بخشی دیگر از این کتاب می نویسد: «آنچه در مشروطه رخ داد و پيروزي اوليه دست پروردگان «مجمع آدميت» در مجلس اول و پيروزي توأم با استبداد روشنفکران وابسته به لژ بيداري پس از استبداد صغير و محاکمه و اعدام مرحوم شيخ فضل الله و در پيش گرفتن خشونت تروريستي عليه روحانيون و نيز انقلابيوني نظير ستارخان و باقرخان و سکولاريزه کردن فضاي فرهنگي و سياسي کشور که نهايتاً به ظهور استبداد متجدّدانه و سکولاريستي رضاخان انجاميد، به راستي يک تراژدي تلخ بود که توسط منورالکفران ايراني و در مسير اغراض دولت انگليس اجرا گرديد.
⭕️ زرشناس همچنین می نویسد: «طراحان «ناسيوناليسم باستانگرا»، در واقع با ساختن يک مفهوم موهوم و بي اساس به نام «تمدن شکوفايي آريايي» در «ايران باستان»، به دنبال دور کردن مردم از هويت اسلامي هستند. آنها اين باستانگرايي نژادپرستانه و موهوم را مادهاي براي حمل صورت غربزدگي شبه مدرن قرار مي دهند؛ زيرا ناسيوناليسم شووينيستي، از اساس یک ايدئولوژي مدرن است»
▶️ @DrZarshenas
شهریار زرشناس
@DrZarshenas
📚 #معرفی_کتاب
📌واپسین چهرهی یونانِ ماقبل غربی
🔻 برخی از آثار و نتایج هجوم دوریها:
🔻۲. در جزیزهی سیسیل هم محل تجمعی از یونانیان گریخته از خاک اصلی یونان پدیدار شد که شهر "الئا" یکی از شهرهای مهم تطور"نیستانگارِ منقطع از وحی" بدل گردید و مجموعه کولونیهای یونانی فعال در سرزمین ایتالیا نیز نقش موثری در انتقال فرهنگ یونانی و فراتر از آن غربی کردن مردمان آن سرزمین و انتقال تاریخ غرب به روم و استمرار تاریخ غرب باستان در روم بازی کردند.
🔻 ۳. یونانیان مهاجر از شمال و شمال خاوری نیز تا داردانل و دریای مرمره و دریای سیاه پیش رفتند؛ این مهاجرنشینها غالباً دارای نوعی استقلال سیاسی و حکومت جداگانه بودند اما تعلق به مدینه یونانی و تاریخ غرب و عالم غرب باستان(پس از ظهور غرب در یونان) و اشتراک در باورهای فرهنگی و آیینهای شبهدینی یونانی و خاطره قومی و اشتراک زبانی به آنها نوعی وحدت تاریخی و هویت مشترک میبخشید و نوعی حس یونانی بودن را در آنها استمرار میبخشید.
🔻 ۴. در دوران پس از هجوم دوریها و فرارسیدن روزگار مهاجرتها و شکلگیری کولونیهای یونانینشین، کار تولیدی بردگان در اقتصاد تمدن یونانی، اهمیت بسیاری مییابد.
🔻 ۵. در سدههای ۹ و ۸ قبل از میلاد(حتی شاید کمی پیشتر) نوعی الفبای ایونیایی پایدار شد که در واقع نوعی اقتباس از الفبای سامی شمال بود که یونانیان آن را «حروف فینیقی» مینامیدند. یونانیان در این الفبا و حروف تغییراتی پدید آوردند و تدریج از دل آن، الفبای یونانیای پدیدار شد که بعدها الفبای رومی و برخی دیگر زبانهای اروپایی از دل آن به دنیا آمد.
🔻اچ. جی. رز در این باره مینویسد: و از این مهمتر اقتباس الفبای سامی شمال بود که یونانیان آن را "حروف فینیقی" میخواندند و با تغییرات و اصلاحاتی که در آن به عمل آوردند آن را وافی به مقصود خویش ساختند. این الفبا جز برخی تفاوتها که در شکل حروف داشت همان الفبای عبری بود. بدین معنی که مشتمل بود بر یک رشته نشانهایی که هر یک نماینده یک حرف غيرمصوت بود.
🔻یونانیان اصلاحات شایستهای که برای بیان و افادۂ زبانی چون زبان ایشان ضرورت داشت در آن به عمل آوردند و به تدریج و با مرور زمان و با اصلاحات محلی الفبای یونانی یعنی پدر الفبای رومی، و لذا انگلیسی، به صورتی که امروزه میشناسیم پا به عرصهی حیات نهاد.
ادامه دارد...
▶️ @DrZarshenas
شهریار زرشناس
@DrZarshenas
📚 #معرفی_کتاب
📌 واپسین چهرهی یونان ماقبل غربی
🔻 یونان در چهار صد ساله میان ۱۱۰۰ ق.م تا ۷۰۰ ق.م مجموعهای از تطورات و تحولات را از سر میگذراند، به گونهای که آن را در وضعی قرار میدهد که تاریخ غرب در آن ظاهر و حاکم می گردد. با ظهور وغلبه تاریخ غرب، یونان دوران ماقبل غربی خود را سپری میکند و در عهد غربی قرار میگیرد.
🔻 با ظهور غرب به عنوان یک تاریخ، ماهیت انسان و عالم يونانی و همه مناسبات و وجوه مختلف زندگی او تغییر مییابد و از حدود نیمه قرن هشتم ق.م (و بنا به نقل برخی مورخان، از سال ۷۷۶ ق.م) شاهد ظهور مدینه یونانی به عنوان نقطه آغاز و شروع تاریخ غرب هستیم.
🔻 سال ۷۷۶ ق.م در یونان باستان به عنوان زمان آغاز مسابقات المپیک و مبدأ تقویم یونانی محسوب گردیده است. قدیمیترین سنگنبشتهها که به زبان و الفبای یونانی به دست آمده نیز مربوط به نیمه قرن هشتم ق.م است. بسیاری از مورخان و نویسندگان کتب تاریخ یونان و نویسندگان کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» و برخی پژوهشگران تاریخ تفکر غرب باستان نیز زمان نگارش «ایلیاد و اودیسه» را مربوط به همین زمان میدانند. "هسيود" نیز در اواخر قرن هشتم ق.م پدیدار گردیده است.
🔻 اساساً بنا بر اسناد و شواهد و مدارک مضبوط و مکتوب به دست آمده، روح یونانی (یونان در ذیل تاریخ غرب که ماهیتاً با یونات ماقبل غربی تفاوت دارد) در سده هشتم ق.م پدیدار گردیده است.
🔻 از این پس هر جا که از «مدینه یونانی» سخن میگوییم، مقصودمان همین یونان در ذیل تاریخ غرب یونان غربی است. و تاکید به اینکه صورتِ نوعی حاکم بر مدینه یونانی یعنی صورتِ نوعیِ غرب باستان، مدینه یونانی را ماهیتاً از تمدنهای یونانی ماقبل غربی(میسنی، دوریانی) که در ذیل تاریخ اساطیری قرار داشتند، متمایز و متفاوت کرده است.
▶️ @DrZarshenas
شهریار زرشناس
▶️ @DrZarshenas
📚 #معرفی_کتاب
⭕️ کتاب «تکنوکراسی» در دو بخش گفتوگوها و مقالات اثر شهریار زرشناس
ناشر: #نشر_معارف
چاپ اول: سال۹۴
چاپ دوم: ۹۶
🔻بخش نخست این کتاب شامل گفتوگوهایی چون:
▪️«تکنوکراسی ما را به سمت تسلیم شدن میبرد»،
▪️«عدم راهیابی تکنوکراتها به رأس نظام، نشانه پیشرفت انقلاب اسلامی است»
▪️«غرب، توسعه مدرنیستی را در قالب انقلاب سفید برای ما اجرا کرد»...
▪️خط امامیها و سربازان ژنرال کارل پوپر و ...
🔻 بخش دوم یادداشتهای شهریار زرشناس است، مقالاتی با عناوین
▫️خطر تکنوکراتهای انقلابینما دوباره احساس میشود،
▫️ طیفبندی نئولیبرالیسم، سکولاریسم، تکنوکراتها و مدرنیسم هنری در جنگ نرم،
▫️ عملکرد نئولیبرالیسم ایرانی در عرصه اقتصاد
▫️ چرا باید با نئولیبرالیسم مبارزه کرد؟
▫️بررسی رویکرد نئولیبرالی ماهنامه مهرنامه: پیشبرد پروژه جنگ نرم از طریق مطبوعات روشنفکری نئولیبرالیست در ایران
▫️کودتای نئولیبرالها، سکولارها و سرمایهداری مدرن در ایران با نام فتنه سبز،
▫️خاستگاه نظری آشوبهای بعد از انتخابات
▫️ جیغ بورژوازی در کوچه گردآوری شده است.
▶️ @DrZarshenas