🎼#موسیقی #مازندران در یک نگاه
3⃣
سوم :
* موسیقیسازی
موسیقیسازی مازندران به دو دسته موسیقی چوپانی (ویژه للهوا) و آهنگهای ویژه سرنا و نقاره تقسیم میشود.
#کتولی،
#کل حال، #غریب حال (غریبی)، #میش_حال، #دنباله_میشحال، #کیجا_کرچال، #زاری، #کمرسری، #دخترعموجان، #جلوداری، #عباس_خونی #باکرحال ، #پرجایی_حال و #سماع حال از جمله موسیقی چوپانی که توسط #للهوا اجرا میشود.
#پیشنمازی، #یک_چوبه، #دچوبه، #ترکمنی، #روونی، #لیلاگواگر، #ورساقی، #شروشور و #کتولی نیز از جمله ملودیهای مخصوص سرنا و نقاره هستند.
✍قلینژاد میگوید:
"#غریبی" یکی از نواهای چوپانی است که در دستگاه شور اجرا میشود، گویا چوپانان این ملودی را در غربت و غریبی مینواختند زیرا آنان برحسب کارشان گاهی مجبور بودند دور از دیار خود بسر برند و هرگاه دلتنگ میشدند و هوای ولایت را میکردند با للهوا ( نوعی نی ) آهنگ غریبی را اجرا میکردند.
📌به گفته این هنرمند "#میشحال" از جمله ملودیهای چوپانی بوده که برای گوسفندان بسیار مهیج است و بویژه در زمستان که برف روی علفها را میپوشاند و چراندن گوسفندان کار دشواری بود، چوپان با للهوا این ملودی را مینوازد و گوسفندان با شنیدن آن به وجد آمده و با دست خود برفهای روی علفزار را کنار زده و به چریدن علفهای زیر برف مشغول میشوند.
📌این ملودی با ریتم شش هشتم و در دستگاه شور اجرا میشود.
🎼"#دنباله_میشحال" بعد از چراندن گوسفندان، برای مراجعت به روستا و بردن آنها به چفت (آغول) نواخته میشود که از لحاظ تونالیته (گام) مانند میشحال است.
🎼ملودی "#کیجا_کرچال"در وصف دخترانی است در پای دارِ جاجیم یا گلیم بافی مشغول کارهستند. "#کیجا" در گویش مازندرانی یعنی دختر و کرچال نیز به دار جاجیم یا گلیم بافی اطلاق میشود، این ملودی با ریتم چهارچهارم در گوشه شوشتری و بیداد همایون اجرا میشود.
🎼ملودی "#جلوداری" که بیشتر توسط لوطیها در عروسی، هنگام بردن عروس به حمام، با سرنا ونقاره اجرا میشد، معلوم نیست از چه طریق به موسیقی چوپانی راه پیدا کرده است. این ملودی با ریتم دو چهارم در دستگاه شور آغاز وسپس با زیبایی خاصی به سهگاه تغییر مقام داده و با ریتم شش هشتم در شور فرود میکند.
🎼ملودی "#عباس_خوانی"یا #عباسخونی که جزو موسیقی آیینی بوده، در موسیقی چوپانی ظاهر شده و با للهوا اجرا میشود. عباس خوانی که از تعزیه #حضرت_عباس (ع) الهام گرفته، فاقد متربوده و در بیاتترک و در بعضی از مواقع در چهارگاه اجرا میشود.
📘در #کتاب موسیقی بومی مازندران درباره "#سماع_حال" آمده است ملودی سماع حال مخصوص رقص ( بویژه آیینی ) است که که با ریتم ششهشتم درسهگاه و اغلب با سرنا و نقاره اجرا میشود.
📌برخی براین اعتقادند این ملودی هنگام برداشت محصول در خرمن و مزارع کشاورزی اجرا میشود و پس از اتمام کار کشاورزان با این ملودی به رقص و پایکوبی میپردازند.
🎼ملودی "#زاری" داستان تراژیک دو برادر است که به نوبت هر کدام به مدت ۲۴ ساعت گوسفندان را به چرا میبردند. روزی برادر کوچک برای تحویل گرفتن نوبت کاری بسوی گله میرود ولی با جسد بیجان برادر بزرگش "ابراهیم" که از سخره پرت شده بود، روبهرو میشود. وی به ناچار گوسفندان را به طرف روستا میبرد و در ضمن برگشت از فرط اندوه ملودی جدید و محزونی را به صورت بداهه مینوازند. همسر ابراهیم از مراجعه بی موقع گوسفندان و ملودی غمانگیز چوپان در مییابد که واقعه ناگواری اتفاق افتاده، به همین سبب از دیگران درخواست کمک میکند و مردم روستا با نزدیک شدن گوسفندان و چوپان با جسد ابراهیم مواجه می شود.
+ نوشته شده در چهارشنبه بیست و نهم خرداد ۱۳۹۲ ساعت 4:45 توسط #نادعلی_فلاح
https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3463
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─