🔺سخنرانی پرنکته استاد میرباقری در موضوع «رابطه تفقه دینی و سیاست‌گذاری عمومی»، ۹۶‌/۱۱/‌۲۵. 🔹 مفهوم خط‌مشی‌گذاری/ جایگاه خط‌مشی‌گذاری در طبقه‌بندی علوم/ نقش «مکتب» در خط‌مشی‌گذاری #درنگی_بر_فرهنگ احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat 🆔 @mirbaqeri

#نمازی_از_حضرت_سیدالشهدا_علیه‌_السلام نمازی بسیار موثر برای #حوائج از حضرت امام حسین علیه السلام نقل شده که طریقه‌ی خواندن آن این‌گونه است: چهار رکعت نماز به دو سلام می‌خواند: رکعت اول سوره‌ی حمد و هفت مرتبه "وَ حَسْبُنَا الله وَ نِعمَ الوَکیل" رکعت دوم سوره‌ی حمد و هفت مرتبه "مَا شَاءَاللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِالله إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مَالًا وَ وَلَدًا" رکعت سوم سوره‌ی حمد و هفت مرتبه " لا اِله الّا اَنتَ سُبحانَکَ اِنّی کُنتُ مِنَ الظّالِمین" و رکعت چهارم سوره‌ی حمد و هفت مرتبه "وَ اُفَوِّضُ اَمْری اِلَی الله اِنَّ اللهَ بَصیرٌ بِالعِباد" #نکات_اخلاقی احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

#نقد_و_نظر_فرهنگی #نوشتار هوالجمیل چند سال قبل و طی در دو دوره، یکبار قبل از ظهور نرم افزارهای پیامرسان و یکبار در ابتدای آن دوران، مدتی به ارسال احادیث اخلاقی برای تعدادی از دوستان مشغول بودم. این روند برای خودم قابل استفاده بود و احساس این را داشتم که همین تعهد به ارسال مطالب، سبب تفکر و دقت بیشتری برای خودم می شود؛ از سویی دوستان نیز علاقمند و پیگیر بودند و حتی برخی از تغییراتی در منش و رفتار خود خبر می دادند. همین فضا سبب می شد همیشه علاقه خاطری به شروع سه-باره چنین حرکتی داشته باشم. اکنون و بعد از سالیانی از حرکت پیامرسان ها احساس می کنم مخاطبان بیشتر از گذشته گزینشی و با انتخاب دریافت و برداشت می کنند و شاید پست های مداوم و هر روزه خیلی مورد علاقه نباشد؛ کما اینکه خودم توانائی زمانی برای این کار را ندارم. در مجموع تصمیم دارم از این بعد به صورت گاه گاه مطالبی در حوزه دین و فرهنگ را ارسال کنم و امید دارم از این عمل و از بازخوردهای نظرات دوستان بنده بیشترین بهره را ببرم. . . . پیشتر و اواخر دهه هفتاد سیر اندیشه و علایقم به جایی رسید که با چیزی که از مرحوم #علی_صفائی_حائری آموختم، بزرگترین وظیفه دینی را وظایف اجتماعی دانستم و در پی همین هدف از ابتدای دهه هشتاد راهی حوزه علمیه قم شدم؛ سالیانی به صورت متفرقه و نیم بند درس حوزه خواندم و بعدها رشته علوم قرآن و حدیث را در دانشگاه ادامه دادم. در طول این سالیان همیشه دغدغه فعالیتی فرهنگی را داشتم و فعالیتم در انجمن خوشنویسان قم و بعدها مدرسه کتابت و مدرسه اسلامی هنر هم دقیقا بر همین مبنا بود. در طول چند سال اخیر فرهنگ، مناسبات فرهنگی، نهادهای فرهنگی و کار فرهنگی معیار، بیشترین اشتغالات ذهنی ام بوده است؛ از مدتها قبل نیز بر روی یک طرح کلی فرهنگی برای نظامند کردن تمامی فعالیت های فرهنگی کار می کنم. چندی قبل در جلسه ای به رئیس شورای فرهنگ عمومی کشور گفتم: بدون اغراق شاید صدها بار در روز واژه فرهنگ در ذهنم تداعی می شود و با اینکه می توانم در زمینه بسیار حرف بزنم و مطلب بنویسم، اما وقتی به گوناگونی و پیچیدگی مسائل فرهنگی فکر می کنم، احساس می کنم هیچ نمی دانم و واقعا هم هیچ نمیدانم؛ فقط پرسش های زیادی دارم. آنچه از این پس گاه به گاه ارسال می کنم ناظر به همین دغدغه هاست. احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

القای معانی در تلاوت بسمه سبحانه فرازی زیبا از مرحوم #محمد_عبدالعزیز_حصان آیات ۱۵ الی ۲۲ سوره ذاریات یکی از تخصصی ترین و اصلی ترین فوائد تلاوت قرآن، القای معانی درونی آیه است. اینکه این مهم چگونه اتفاق می افتد، مسأله ای است که برترین اساتید این رشته باید شرح دهند؛ اما همچون حس شگفت زده شدن از یک نقاشی خارق العاده، که نیازی به داشتن تخصص ندارد، این گونه فهم القای معانی نیز به صرف انس داشتن با تلاوت قابل فهم است. این هنر مفهومی و گرانقدر در میان قاریان نسل طلایی مصر به خصوص مرحوم #مصطفی_اسماعیل و قاریان متاثر از او همچون مرحوم حصان دیده می شود. در این تلاوت و در آیه: ( آخِذِينَ مٰا آتٰاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ كٰانُوا قَبْلَ ذٰلِكَ مُحْسِنِينَ - در حالی که کرامت و نعمت هایی را که پروردگارشان به آنان بخشیده، دریافت می کنند. آنان پیش از این نیکوکار بودند) در این فراز به زعم من مرحوم حصان یکی از زیباترین القای معانی های تلاوت را رقم می زند. لازم است اشاره کنم که من تخصصی در فن تلاوت ندارم؛ اما ممکن است خودم را به عنوان مستمع جدی و حرفه ای تلاوت معرفی کنم که بیش از همه قاریان، به تلاوت های مرحوم مصطفی اسماعیل و پس از او به قاریان همسلک او چون حصان، #محمود_عبدالحکم، #محمد_عمران و ... علاقمندم. به خصوص مرحوم حصان تمام زیبایی های تلاوت مصطفی اسماعیل را جمع آوری نموده است؛ بعلاوه مزیت های دیگری را نیز بر آنها افزوده که سبب شده از حیطه یک مقلد درآید. توانایی و احاطه گسترده بر الحان و نغماتی که با این گستردگی در تلاوت مصطفی اسماعیل وجود نداشته و دوم تسلط بر لحنی فخیم و صدای مخملین که شنونده را مسحور می کند. آنچه را علاقمند بودم از این تلاوت به اشتراک بگذارم حس شگفتی ام در مورد آن بود. بار اول و مرتبه های بعدی استماع از نمایشنامه نویسی مرحوم حصان و توانایی او برای ترسیم محتوای آیه آنچنان شگفت زده شدم که اصلا به صورت جدی این سوال برایم مطرح شد که مگر چنین آیه ای داریم؟ نکته بامزه اینجا است که به عنوان کسی که آزمون حفظ کل قرآن کریم را با موفقیت پشت سر گذاشته بارها و بارها این آیه را دیده و شنیده بودم؛ بعلاوه بارها بر روی ترکیب آیه قبلی و نگارش آیه کار کرده بودم و ممکن نبود این آیه را ندیده باشم. مسأله اصلی نکته دیگری بود. مرحوم حصان چنان این آیه را ترسیم و تصویرسازی می کرد که هر چه پیشینه ذهنی در مورد آیه داشتم را فراموش کردم. گویی هم اکنون این آیه در حال نزول بود و تکرار این آیه در روح و روانم قطع نمی شد. این مهمترین فایده تلاوت قرآن است و درودخداوند بر بنیانگذاران آن. #نوشتار #هنر احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

هوالجمیل مدتی است گنجشک ها مهمان یاس های حیاط کوچک ما شده‌اند. در ساعاتی از روز صدای هیاهوی گنجشک ها بالا می گیرد و حیاط را پر از زندگی و جنب و جوش می شود. گاهی به یاد این شعر می افتم: سحر گنجشککان در جیکجیکند به تسبیح خدای لاشریکند اما بیشتر وقتی اوج هیاهوی آنهاست در آرامش و خلصه ای فرو می روم. می روم به دوردست ها میان جنگلی سرسبز و انبوه و سبز میان انبوه درختان فاصله ای افتاده مثل حیاطی کوچه و نور خورشید از میان این همه سایه ستونی از نور را به چمن های سبز و لطیفی می رساند که کف جنگل را پوشانده همه چیز در سبزی سبز درختان و درخشانی ستون نوری که از میان برگها به زمین می رسد خلاصه نمی شود که صدای لذت‌بخش گنجشک ها این فضا را بهشت گونه ای می کند که تنها یک میز در آن میان کم دارد با کمی کاغذ و مرکب و قلم و رنگ و قلمو و لذتی بی انتها از نگارش و خلق اثر گنجشک ها آرام شدند و من آرام آرام با آرامش آنها، از آن بهشت کوچک رویایی بر می گردم تا هیاهوی دیگر گنجشک ها... #نوشتار احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

#نقد_و_نظر_فرهنگی #نوشتار هوالجمیل سفر به قلعه آگره با دکتر ذکریایی معاون رایزنی و آقای سنجیو راننده و کارمند محلی رایزنی ایران که هندو مذهب بود. این سفر یک روزه با یک خاطره جالب همراه بود. ظهر و در مسیر برگشت به آقای سنجیو گفتم مسجدی پیدا کنند تا نماز ظهر و عصر را بخوانیم. بعد در مسیر از خستگی خوابم برد. عصر با صدای آقای سنجیو بیدار شدم. دیدم کنار جاده فرشی پهن کرده و با محبت گفت که مسجدی پیدا نکرده است و بهتر است کنار جاده نماز را بخوانم؛ چون زمان رسیدن به دهلی نماز قضا می شود. همچنین آب معدنی برای وضو به دستم داد و گفت جهت قبله را تنظیم کرده است. (یادآوری اینکه ایشان هندو مذهب بودند) تعامل پیروان ادیان و احترام به عقاید دینی متفاوت جلوه های زیبایی از همزیستی انسانی است. برشی از ویکیپدیا قلعه آگره (به هندی: आगरा का किला) یا لال قلعه که همچنین به قلعه سرخ یا حصار سرخ نیز مشهور است؛ در شهر آگره هند و در شمال بنای مشهور تاج‌محل، واقع شده‌است. این بنا که قدمت آن به سدهٔ شانزدهم می‌رسد به همراه تاج محل از جاذبه‌های گردشگری این شهر به‌حساب می‌آید. #درنگی_بر_فرهنگ احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

#نقد_و_نظر_فرهنگی #نوشتار هوالجمیل انتخاب دوباره جناب استاد مسعود نجابتی به عنوان چهره سال هنر انقلاب، فرصتی شد که مطلبی را در مورد این استاد بزرگ به خود یادآوری کنیم. چند حیثیت جداگانه در مورد جناب استاد نجابتی عزیز وجود دارد و هر کدام افتخاری بزرگ است. دستیابی به شیوه‌ای انحصاری در گرافیک و تایپوگرافی بخش زیربنای این افتخارات است. همچنین خلق آثاری پیرامون هنر انقلاب اسلامی از توفیقات خاص ایشان است. از توفیقات بزرگی که دست حق یاریشان داده، تاسیس کانون هنر شیعی و تولید آثار فراوانی پیرامون هنر اهل بیت علیهم السلام و ارادت به آستان ایشان است که خدمتی بس سترگ است. در کنار همه این توفیقات، آنچه را به حقیقت به عنوان هنرمند پیشرو انقلاب اسلامی از سایر همانندها ممتاز می سازد، تکثیر خویش و اندیشه هنری خویش و تشکیل جبهه‌ ای از هنرمندان دینی و انقلابی است. این وجهه ممتاز ایشان از این لحاظ مهم است که علاوه بر قدرت هنری، نیازمند هنر مدیریت و بیش از آن گستره‌ی وسیعی از فضایل اخلاقی چون حلم، حسن خلق، رفق، مدارا، دلسوزی و ... است که به حق ایشان نمونه کاملی از آینه است. از دیدگاه یک فرهنگ‌نویس این بخش دشوارترین و بالاترین فعالیت و مجاهدت این استاد عزیز در این سه دهه گذشته است. نام و جان و خدماتشان مانا و جاویدان باد. #درنگی_بر_فرهنگ #هنر احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

آنچه مرا مجذوب و مسحور می کرد کتاب ها و معانی آنان نبود، بلکه خط و خطاطی بود و فهمیدن رسم نوشتن آن. چونان که هر صفحه ای را که ورق می زدم ، هیچ به محتوا اندیشه نمی کردم. هیچ برگ بیاضی نبود که سیاه نکرده باشم ؛ اگر برگی یا چیزی برای نوشتن نبود، چون جن زده ها در هوا الف را می نوشتم و ی رامین کشیدم و سین و شین را می تراشیدم، قاف را می چرخانیم و میم و نون را می رقصاندم. دست و پنجه ام پر از خط بود؛ بی قرار شده بودم. گفتند هوایی شده ای و اندک زمانی دیگر به پایان می رسد. نرسید. گفتم علاجش چیست؟ گفتند خطاط شو و از طلبگی چشم بپوش. گفتم پس چگونه بزی ام؟ گفتند ملایی خوشنویس شو. گفتم نه این گونه نمی شود. داستان الف/یاء رضا علی پور ص ۳۲ #خوشنویسی #خوانش_کتاب احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

نگاشتن خط به تنهایی همه چیز خط نیست، ابداعی است در چیدن تمام حروف کنار هم. حرف با قلب نوشته می شود نه با دست. داستان الف/یا رضا علی پور ص ۴۵ آیا چنین است؟ بسیاری را دیده ام که بعد از ظهور خوشنویسی های رایانه ای می گفتند که این روح ندارد. روح یا حس و حال آیاچیزی است که قابل لمس و دیدن است و اثر اتصال قلبی خوشنویس؟ #خوشنویسی #خوانش_کتاب احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

#نقد_و_نظر_فرهنگی #نوشتار سعدی را از مناظر گوناگونی می توان دید. شاید مهمترین وجه سعدی تاثیر گذاری او بر فرهنگ پسینیان است. امروزه فرهنگ فردی و اجتماعی ما چیزی جز آنچه سعدی برای ما به یادگار نهاده نیست. ایرانیان ایران فرهنگی همگی فرزند سعدی اند. احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

#نکات_اخلاقی از فردا و ابتدای روز اول ماه ذی القعده تا انتهای عید قربان ایامی آغاز می شود که موسی علیه‌السلام برای عبادت و آمادگی دریافت کتاب الهی به میقات رفت و عارفان آن را چله کلیمی و بهار سالکان نام نهادند. گریز به مناسبت: پس از خطبه شعبانیه که رسول اکرم ص فضائل ماه رمضان را بیان نمودند امیرالمومنین ع از ایشان پرسیدند با فضیلت ترین اعمال این ماه چیست؟ فرمودند:الورع عن محارم الله احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

هوالجمیل یکی از دنج ترین نقاط دنیا برای من. حرم امامزاده موسی مبرقع علیه السلام. جایی لبریز از آرامش. به دوستانی که با هم می رویم می گویم اصالت اینجا را از آرامش محسوس آن بسنجید. . گریز: تابلوی بالای ضریح به خط من است. #نوشتار #امامزاده_موسی_مبرقع . احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

. #خوانش_کتاب خوشنویسی راه رسیدن به خدا یا دروازه‌ای برای رسیدن به عالم حقیقت نیست، راهی است برای انحراف و گردن کشی از این که فروروی به درون و روان... من از خطاطی به ذات وجود جمله و واژه رسیدم... هی بنویس «یا رب» و «ای عشق» دیگر ذره ذره چیزی از آن نمی ماند. ذکر هم سیاه مشق است. در خطاطی روی هم نوشته می شوند که دیدنش چشم را دچار در هم شدگی و تار می کند. ذکر همچنین است، کم کم دلت آشوب می شود، جهان عبارت است از چندین حرف که اگر از هم جدا کنی بی معنی می شود، مانند دانه های تسبیح؛ تسبیحی که با این همه با آن ذکر می شود و چنین تلقین می شود که خدا به قلبت وارد شده. نمی شود. خودت با ذکر و سیاه مشق در درونت جایی می سازی به نام خدا. هیچ نیرویی نمی تواند مانعم شود که «لام»ی و «کاف»ی را بد ننویسم جز خودم، یا نیرویی مافوق نباشد. داستان الف/یا رضا علی پور ص ۶۲ احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

#احادیث_ناب اصحاب رسول خدا به پیامبر (ص) عرض کردند: یا رسول الله ما می ترسیم منافق باشیم. فرمود: چرا؟ عرض کردند: برای اینکه وقتی در محضر مبارک شما می نشینیم و شما صحبت می کنید، موعظه می کنید، از خدا می گوئید، از قیامت می گوئید، راجع به گناهان و توبه و استغفار سخن می گوئید، یک حال بسیار خوشی پیدا می کنیم، ولی بعد که از حضور شما مرخص می شویم و مدتی با زن و بچه مان می نشینیم، می بینیم که حالمان برگشت، باز همان آدم اول شدیم. یا رسول الله! آیا این نفاق نیست؟ فرمود: نه، این نفاق نیست. نفاق، دوروئی است، این، " دوحالتی " است. انسان گاهی روحش اوج می گیرد و بالا می رود، و گاهی روحش پایین می آید. البته شما وقتی پیش من هستید و این حرفها را می شنوید، قهرا چنین حالتی پیدا می کنید. بعد این جمله را فرمود: «لو تدومون علی الحالة التی وصفتم انفسکم بها لصافحتکم الملائکة و مشیتم علی الماء»؛ اگر به آن حالتی که پیش من هستید، باقی بمانید و از آن حال خارج نشوید، می بینید ملائکه می آیند و با شما مصافحه می کنند و شما بر روی آب می توانید راه بروید، آن حالت، حالتی نیست که برای شما همیشه باقی بماند. آن حالتی که رسول خدا ص دستور به ادامه آن دادند چیست؟ آیا چیزی جز احساس حضور در محضر ولی خداست؟ احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

#نقد_و_نظر_فرهنگی #نوشتار آنی که انسان به خود می آید حس می کند وجود دارد و جزئی از این هستی است، اولین سوال او درباره معنای زندگی است. از این لحظه ادامه زندگی انسانی، برای یافتن معنایی درخور زیستن است. احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

#نقد_و_نظر_فرهنگی #نوشتار فرهنگ همچو نرم افزار وجود انسانی است و اگر جامعه را به مثابه‌ی، وجود انسانی تصور کنیم، فرهنگ عمومی جامعه، نرم افزار پیشران جامعه در حوادث و رویدادهای اجتماعی است. احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

🎤 نهمین کرسی‌ نظریه‌پردازی، نقد و مناظره پژوهشگاه دانشگاه ادیان و مذاهب 👤 ارائه دهنده: دکتر احسان پورنعمان (عضو هیئت علمی دانشکده قرآن و حدیث، دانشگاه ادیان و مذاهب) با عنوان: ✅ درآمدی بر مدل تحلیلی بازسازی جغرافیای تاریخی برای فهم دقیق کلام امامان (ع) 🖋خلاصه بحث : فهم دقیق کلام امامان نیازمند به بازیابی فضا و عوامل صدورِ، عوامل اختلاف و تعارض حدیث و در نهایت بازسازی اطلاعات پیرامونی است که در دوره صدور برای مخاطب محسوس بوده و امروزه بدان دسترسی نداریم؛ تمامی این عوامل را می‌توان مقتضیات زمانی، مکانی و فرهنگی دانست و این سه دسته به صورت جدا یا توامان بر عوامل بالا تاثیر دارند. بررسی وقایع تاریخی اجتماعی با این دیدگاه، سبب ظهور سرفصلی جدید در علوم اجتماعی و دانش جغرافیای نوین به نام جغرافیای تاریخی گردیده که روش‌های تحلیلی گوناگونی همراه آن به وجود آمده است. در این تحقیق بومی‌سازیِ یکی از روش‌هایِ تحلیل جغرافیای تاریخی موجود، الگویی برای بازسازی اطلاعات پیرامونی را فراهم می‌کند. این تحقیق با معرفی مفاهیم جغرافیای نوین آغاز می‌شود؛ سپس نظریه مبنایی، برپایه روش تحلیل کیفی، به عنوان الگویِ این نظریه‌پردازی معرفی می‌شود. در ادامه مراحل بومی‌سازی، و تطور روش تحلیل جغرافیایی، از زمینه دانش جغرافیای نوین تا علوم حدیث، معرفی می‌شود. هدف این بازسازی، قرار دادن کلامی از امام به مثابه چشم‌اندازی فرهنگی، و تجزیه و تحلیل آن خواهد بود. این تجزیه و تحلیل در چهار بخش انجام می‌شود؛ بخش اول بازسازی موضوعات فرهنگی حدیث است و به مسائل فرهنگی محض پیرامون حدیث می‌پردازد. بخش دوم بازسازی حوزه‌های فرهنگی حدیث، مسائل مرتبط با دو عامل فرهنگ و مکان را بررسی می‌کند؛ بخش سوم بازسازی چشم‌انداز جغرافیای فرهنگی حدیث بوده که مسائلی ناشی از سه عامل توامان فرهنگ، مکان و زمان را بررسی می‌کند. بخش چهارم از این مدل تحلیلی با نام بازسازی بوم‌شناسی فرهنگی حدیث به بررسی مسائلی می‌پردازد که حضور سه عامل توامان فرهنگ، مکان، زمان و سیستم در آنها وجود داشته باشد؛ این بخش با توجه ارتباط متقابل عوامل سه‌گانه با تفکر سیستمی شکل گرفته است. در هر بخش معرفی محور تحلیل و کلیدهای تحلیل، به تولید پرسش‌های منجر می‌شود که پاسخگویی به آنها، سبب بازیابی اطلاعاتِ مغفولِ پیرامونِ کلام امام خواهد شد. این روش کلام امامان را گزاره‌ای تاریخی و مشحون از نکاتِ پرکاربردِ پیرامونی پنهان دانسته، و نسبت به نگاه بسیط به احادیث پرهیز می‌دهد. 🕣 31 خرداد 1403 دانشگاه ادیان و مذاهب ساعت 00 :14 _12:30 👥 با ما همراه باشید 💢 کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره دانشگاه ادیان و مذاهب #کرسی_ترویجی #مدل تحلیلی #جغرافیای تاریخی #کلام امامان 🔗 لینک ورود به نشست به صورت مجازی: yun.ir/mqvoc آدرس کانال کرسی‌های علمی دانشگاه ادیان 👇 ➣ ایتا: 🆔https://eitaa.com/sccrrc.

. احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

. احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat

#صوت نهمین جلسه کرسی علمی - ترویجی بهار ۱۴۰۳ پژوهشگاه ادیان و مذاهب ✳️باعنوان: «درآمدی بر مدل تحلیلی بازسازی جغرافیای تاریخی برای فهم دقیق کلام امامان (ع)» 🎤ارائه‌دهنده: دکتر احسان پورنعمان 🔍 ناقد: دکتر محمدعلی موحدی ⏳ دبیر جلسه: دکتر داوود ملاحسنی #صوت #کرسی_ترویجی #مدل تحلیلی #جغرافیای تاریخی #کلام امامان 👥با ما همراه باشید 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب ➣ ایتا: 🆔https://eitaa.com/sccrrc

✅گزارش جلسه عنوان: «درآمدی بر مدل تحلیلی بازسازی جغرافیای تاریخی برای فهم دقیق کلام امامان (ع)» 👤آقای دکتر احسان پورنعمان (عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآن و حدیث) بحث خود را با این مطلب آغاز کردند که همه اتفاقات و حوادث در حال اقای معانی و مفاهیمی هستند. گفتار مردم عادی نیز در پی القا معانی است. تلقی سنتی از حدیث این است که حدیث سند حدیثی است که چند نفرنوشته شده‌اند و متن حدیثی که از تعدادی کلمات تشکیل شده، که اگر افراد مورد قبول ما باشند آن حدیث را می پذیریم. اما این تعریف حدیث نمی تواند باشد بلکه حدیث شرایط و وقایع بسیاری را به صورت مستقیم و غیرمستقیم در کنار خودش دارد که هر چه از آنها بیشتر اطلاعات پیدا کنیم ما را به فهم دقیق‌تری از حدیث می‌رساند. بهتر است همانند راوی اولیه در همان جغرافیا و زمانه حدیث تنفس کنیم تا بتوانیم متن حدیث را آن طور که هست درک کنیم. اما ما چگونه می‌توانیم به این هدف برسیم؟ هر حدیث یک گزارش تاریخی از یک واقعه خارجی است که القاء معینی از معانی را از طرف امام داشته که برخی با گفتار و برخی با رفتار و یا با هر دوی این‌ها بوده است. مجموعه عوامل در فهم روای اولیه تأثیر داشته که ما این موارد را نمی توانیم نادیده بگیریم. فرهنگ عامل بنیادینی است که در حوزه ها و مکاتب از آن استفاده می کنیم. و بعد از فرهنگ، زمان و مکان از دیگر عوامل بنیادین حوزه‌های حدیثی است. نیاز امروزه بهره برداری کاربردی از این نگرش است که ما برای فهم حدیث بتوانیم از این عوامل استفاده کنیم. یکی از این راه‌های تأثیرگذار بهره‌گیری از علوم اجتماعی است. در این تحقیق از علوم مختلفی همچون تبارشناسی، باستان شناسی، مدل‌های مفهومی تحلیلی، نظریه سیستم‌ها، و نظریه قدرت استفاده شده است. در دوره اول شکل گیری حدیث عالمان فهمیدند فقط با قواعد عربی نمی توان حدیث را فهم کرد که در طول تاریخ این قواعد شکل گرفت و دانش فقه الحدیث نام گرفت. در گام دوم که از نیم قرن پیش شکل گرفت دانش تاریخ حدیث بود، که علاوه بر عوامل فرهنگی عوامل تاریخی را هم درتظر گرفتیم. گام سوم شکل گیری حوزه ها و مکاتب حدیثی بوده که عامل تنوع جغرافیایی نیز اضافه شد. گام چهارم که باید در حال حاضر به این سمت رفت بازسازی جغرافیای تاریخ حدیث است. به این معنا که عوامل فرهنگ، تاریخ و جغرافیا را در قالب یک سیستمی که این عوامل بر هم تأثیردارند، بررسی کنیم. برای کاربردی کردن، این نظریه ارائه می‌شود که باید الگویی ترسیم کنیم که وقایع تاریخی مرتبط با حدیث را به صورت الگوی خطی به نمایش گذارد. در زمینه حوزه ها و مکاتب حدیثی سرفصل هایی تدوین شود که از عوامل تاریخی و جغرافیای تأثیرگذار در فهم حدیث استفاده شود. و در آخر سیستم همه جانبه نگر از این موارد با تأثیراتی که بر حدیث دارند، معرفی کنیم. نتیجه این موارد بازیابی اطلاعات پیرامونی حدیث است. این اطلاعات پیرامونی بدیهی بودند و در حدیث نیامدند. زمینه بازیابی اطلاعات پیرامون کلام امام نیز به چهار دسته تقسیم می شود. دسته اول فضای صدور، دسته دوم عوامل صدور است و دسته سوم عوامل اختلاف و تعارض حدیث است و دسته چهارم عوامل فرهنگ روایت گری شیعه می‌باشد. 📍 مکان: پردیسان، دانشگاه ادیان و مذاهب، سالن شهید بهشتی #کرسی_ترویجی #مدل تحلیلی #جغرافیای تاریخی #کلام امامان 👥با ما همراه باشید 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب ➣ ایتا: 🆔https://eitaa.com/sccrrc

👤در ادامه ناقد محترم آقای دکتر محمد علی موحدی (عضو هیئت علمی دانشکده مذاهب) بیان کردند توجه به جغرافیا و عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی و تاریخی در فهم حدیث بسیار مهم است. زمانی که بحث از بوم و جغرافیا می کنیم در مورد همه عوامل بحث می کنیم. الفاظ و واژگان در بوم های مختلف بویژه عراق و مدینه دارای معانی مختلف است. نکته دیگر این است که ما احادیثی به زبانهای دیگر از جمله ترکی، تبطی، سریانی و ... داریم و اینها مربوط به زمانی است که اهل بیت با افراد مختلف با زبان های مختلف مواجه می شدند. بنابراین دو نکته باید درنظر گرفته شود یکی زادگاه آن حدیث و دیگری کسی است که در مقابل امام قرار می گیرد که این می تواند حتی در زبان حدیث اثر گذارد. یکی از مثالها این است که کلمه عدس را اگر در نظر بگیرید این کلمه در قرن دوم هجری در حجاز به معنای نخود بوده است و اگر روایت ها و احادیث مختلف درباره نخود و عدس را نگاه کنید تشتت بسیاری در آراء وجود دارد. حالا اگر برای راوی ملاحظه شود که اهل مدینه است یا حجاز و یا عراق این مشکل حل می‌شود. حتی دستور زبان عرب (نحو) در جاهای مختلف، متفاوت است. راوی وقتی سخنی از امام گرفته متناسب با دستگاه نحو خود ارائه کرده است. و وقتی ما بخواهیم حدیثی را فهم کنیم این تفاوت ها که در قرآن بسیار در قرائت های مختلف واضح است که در حدیث نیز می بینیم. بنابراین موضوع و اهمیت این پژوهش کاملا روشن است. یکی از کاستی های این پژوهش، نداشتن مثال است. در مثالهایی که ارائه شده مناقشاتی وجود دارد مثلا کوفه سال 85 (هجری قمری) که از آن نام بردند فضای هزار مذهب گفتند که اصلا اینطور نبوده است. اتفاقا در قرن اول و ابتدای قرن دوم کاملا بوم ها مستقل از یکدیگر بودند و کوفه اگر چه دارای جریانهای مختلفی بوده اما خود کوفه ازجریان فکری خاصی تبعیت می کرده است. نکته دیگر درمورد وضع حدیث است که کلمه غلو در آن پر رنگ شده. این نکته را باید درنظر گرفت که وضع یا جعل حدیث که فقط ناشی از غلو نیست. گاهی ناشی از حسدی است که به امامان شده، گاهی ناشی از تأثیر مذاهب دیگر است. یا حتی تحریف کلمه می تواند باشد. نکته دیگر این است که هر چند تعارض حدیث با عقل بررسی شده ولی تعارض حدیث با علوم فعلی که ناشی از تساوی اهل بیت با علوم آن زمان بوده، درنظر گرفته نشده است. به این معنا که راوی زمانی که در برابر امام قرار می گرفته مطابق علوم آن زمان می‌اندیشیده و این محتمل است که امام به قدر فهم همان راوی از عالم طبیعت سخن می‌گفته و یا امام درست انتقال دادند و راوی اشتباه فهمیده و انتقال داده است. این تعارض با علم و یا تناسب با علم باید در نظر گرفته شود. 📍 مکان: پردیسان، دانشگاه ادیان و مذاهب، سالن شهید بهشتی #کرسی_ترویجی #مدل تحلیلی #جغرافیای تاریخی #کلام امامان 👥با ما همراه باشید 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب ➣ ایتا: 🆔https://eitaa.com/sccrrc