#حضرت_حمزه علیه‌السلام #غزل 🔹شهید اُحُد🔹 تو کیستی که در اندیشۀ رسول خدایی فروغ چشم حبیبی و چلچراغ هدایی هنوز قبلۀ دل‌ها نبود کعبه که دیدند تو محو قبلۀ عشق و وفا، تو قبله‌نمایی تو سر به خاک قدوم یتیم آمنه سودی تو دل به مهر نبوت سپرده‌ای، چه وفایی! تو در کمند تولای اهل‌بیت اسیری تو «حمزه» هستی و از هر چه هست و نیست رهایی فروغ معرفت از اهل‌بیت نور گرفتی تو انعکاس تمام و کمال آینه‌هایی تو در عقیدۀ خود شاهباز اوج یقینی تو جان‌نثار نبی در کمال صدق و صفایی تو روز بدر درخشیده‌ای چو بدر به میدان الا که شیر رسول خدا و شیر خدایی تو روز معرکه بخشیدی آبرو به شجاعت تو داده‌ای به شهامت شکوه و قدر و بهایی شهادت تو چنان آتشی به جانِ جهان زد که در «نبرد اُحُد» آفرید کرب‌وبلایی برای آن که نبیند «صَفیه» لالۀ پرپر فکند سایه به رویت چه دستی و چه عبایی! سزد که خاک تو تسبیح دست فاطمه باشد چرا که گفت پیمبر تو «سید‌الشهدایی» ردیف می‌شود آهنگِ رفتنِ به مدینه اگر تو یاد کنی از شکستگان به دعایی 📝 #محمدجواد_غفورزاده 🆔 eitaa.com/elalhabib_ir 🌐 shereheyat.ir/node/5050 ✅ @ShereHeyat

از خاکِ حسین، عشق مالامال است تُربت، حجرالاسودِ اهل حال است عیسی که مسیح‌دم شد از تربت اوست این خاک عجب «مُحَوِّلُ الاَحوال» است 📝 #محمدجواد_غفورزاده #الی_الحبیب 🆔 @elalhabib_ir

📝 #تحلیل_شعر «۱» #فاطمیه #حضرت_فاطمه علیهاالسلام #غزل 🔹بهشت روی زمین🔹 مدینه با تو به ماهی دگر، نیاز نداشت به روشنایی صبح و سحر نیاز نداشت تو زهرۀ فلَکی، رشک ماه و پروینی که با تو چرخ به شمس و قمر نیاز نداشت مسافری که نگاه تو بود بدرقه‌اش، خدای را، به دعای سفر نیاز نداشت دعای نیمه‌شبت سِیرِ آسمان می‌کرد که این پرستوی عاشق به پر نیاز نداشت بهشت روی زمین، خانۀ گِلین تو بود که ناز فضّه خرید و به زر نیاز نداشت حکایت دلِ تنگ تو را توان پرسید، ز لاله‌ای که به خونِ جگر نیاز نداشت وجود پاک تو می‌سوخت از شرارۀ غم دگر به شعلۀ قهر و شرر نیاز نداشت گریستن ز تو آموخت ابر پاییزی دگر به خواهش از چشمِ تر نیاز نداشت برای سبز شدن، گلبُن محبت و عشق به اشک زمزم از این بیشتر نیاز نداشت میان چشمۀ اشک تو عکس زینب بود اگر شبِ تو به قرص قمر نیاز نداشت... حریر دست تو مجروح بود از دستاس به تازیانۀ بیدادگر نیاز نداشت 📝 #محمدجواد_غفورزاده #الی_الحبیب 🆔 @elalhabib_ir

📹 #استوری ولادت امام سجّاد (علیه‌السلام 📹💠 #امام_حسین (علیه‌السلام) لَوْ وُلِدَ لِی مِائَةٌ لَأَحْبَبْتُ أَنْ لَا أُسَمِّيَ أَحَداً مِنْهُمْ إِلا عَلِيّاً اگر صد فرزند هم می‌داشتم دلم می‌خواست همه را «علی» بنامم. 📗 الكافی، ج۶، ص۱۹ 🔹نام علی🔹 فرمود حسین:‌ جلوۀ لم یزلی سالار شهیدِ شاهدان ازلی گر صد فرزند داشتم می‌خواندم نام همه را به نامِ نامیِ «علی» 📝 #محمدجواد_غفورزاده #الی_الحبیب 🆔 @elalhabib_ir

#هنر_و_ادبیات 💠 ویژگی‌های مرثیه تأثیرگذار و قابل دفاع 🔹 مرثیه تأثیرگذار و قابل دفاع، مرثیه‌ای ‌است که دارایِ عناصر زير باشد: 1️⃣ حاوی مدح و ستایش فرد درگذشته باشد، یعنی شعر با دو بال «ستایش» و «سوگ» در فضای مرثیه پرواز کند. 2️⃣ محتوای روشن‌گرانه داشته باشد که شامل چند بخش است: الف) هر شعر محتوامحور باید حاوی تحلیل تاریخ باشد و موضوع تاریخی را نقد کند؛ ب) طرح سؤال داشته باشد و افکار را به تأمل در آن سؤال تحریک کند؛ ج) در برابر دشمن، اعتراض داشته باشد؛ د) در برابر دشمن، موضع‌‌گیری کند. 3️⃣ فضایی حماسی داشته باشد. حماسه، در حقیقت، پاسداشت شکوه شخصیت و تجلیل از حضور تأثیرگذار افراد، در یک عرصه تاریخی است. وقتی شاعری در خصوص حضرت زهرای مرضیه (علیهاالسلام) مرثیه می‌سراید، نمی‌تواند از حماسۀ حضور ایشان به هنگام هجوم دشمنان غافل باشد و از دفاع آن حضرت از امام خویش یا از خطبه‌خوانی، و حتی از گریه‌های حماسی ایشان سخن نگويد؛ بنابراین حماسه جزء جدانشدنی مرثیه است. 4️⃣ توجه به بیان عاطفی و انتقال احساسات قوی شاعر با هدف تحریک عواطف مخاطب. این چهار عنصر در فضای «شعر» و در بستر زبان شعری فراهم می‌شود. 🔸پس به طور خلاصه می‌توان گفت، اين عناصر در عرصه مرثیه‌پردازی وجود دارد: مدح، روشن‌گری، حماسه، احساس قوی و شعریت؛ که میان این عناصر رابطه‌ای طولی وجود دارد. يعنی ابتدای امر، لازم است شاعر با مدح و ستایش برای مخاطب زمینه‌سازی فکری داشته باشد و سپس روشن‌گری کند و با بیانی حماسی، عواطف را تحریک کرده، به مرثیه ورود پیدا کند تا سخن او دلپذیر، جذاب و تأثیرگذار گردد و در نهایت مخاطب بپذیرد که باید با مرثیه شاعر همراه شود و واکنش نشان دهد. 🔹در این نمونه مرثیه از استاد #محمدجواد_غفورزاده (شفق)، به‌خوبی این شیوۀ بیان رعایت شده است: یافاطمه! با قدر و جلالی که تو داری در حیرتم از رنج و ملالی که تو داری کس باخبر از قدر بلند تو نگردد در فرصت کوتاه و مجالی که تو داری ای زهرۀ زهرا! بِـاَبی اَنْتِ وَ اُمّی در حیرتم از شوق وصالی که تو داری کی مانع پرواز تو شد در طلب حق؟ قربان شکسته پر و بالی که تو داری «اسلام غریب ا‌ست و علی یکّه و تنهاست» این ‌است همه فکر و خیالی که تو داری ای لالۀ پرپرشده بین در و دیوار خون گریه کند فضّه به حالی که تو داری ...می‌دانم اگر ناز اجل را نکشیدی خود می‌کُشدت رنج و ملالی که تو داری 📗 #آینه_بی‌غبار (دفتر دوم، ص۴۷) ✍🏻 به قلم استاد #سیدمهدی_حسینی_رکن‌آبادی #الی_الحبیب 🆔 @elalhabib_ir

#هنر_و_ادبیات 🔹بهشت روی زمین🔹 مدینه با تو به ماهی دگر، نیاز نداشت به روشنایی صبح و سحر نیاز نداشت تو زهرۀ فلَکی، رشک ماه و پروینی که با تو چرخ به شمس و قمر نیاز نداشت مسافری که نگاه تو بود بدرقه‌اش، خدای را، به دعای سفر نیاز نداشت دعای نیمه‌شبت سِیرِ آسمان می‌کرد که این پرستوی عاشق به پر نیاز نداشت بهشت روی زمین، خانۀ گِلین تو بود که ناز فضّه خرید و به زر نیاز نداشت حکایت دلِ تنگ تو را توان پرسید، ز لاله‌ای که به خونِ جگر نیاز نداشت وجود پاک تو می‌سوخت از شرارۀ غم دگر به شعلۀ قهر و شرر نیاز نداشت گریستن ز تو آموخت ابر پاییزی دگر به خواهش از چشمِ تر نیاز نداشت برای سبز شدن، گلبُن محبت و عشق به اشک زمزم از این بیشتر نیاز نداشت میان چشمۀ اشک تو عکس زینب بود اگر شبِ تو به قرص قمر نیاز نداشت... حریر دست تو مجروح بود از دستاس به تازیانۀ بیدادگر نیاز نداشت 📝 #محمدجواد_غفورزاده #الی_الحبیب 🆔 @elalhabib_ir

#هنر_و_ادبیات 💠 انواع نگرش در مدح اهل‌بیت (ع) در بررسی مدح و شیوه‌های مدیحه‌پردازی در اشعار شاعران از گذشته تا امروز، می‌توان به چهار نوع نگرش دست یافت. 1⃣ مدح ویژگی‌های الهی ائمه معصومین؛ مثلاً «عصمت‌الله» یکی از صفات حضرت فاطمه زهرا(علیهاالسلام) است و مصراع «منم که عصمت‌ا‌للَّه و به ساق عرش، زیورم» مدحی است در معرفی جنبه الهی یا تکوینی ائمه معصومین. بیان این نوع مدح‌ها نشان‌گر تسلط محتوایی شاعر به شخصیت الهی اهل‌بیت است. نمونه‌ها: حدیث قدسی«لولاک» معتبر سندی‌ست که هر چه کرد خدا خلق، از برای تو بود #علی_انسانی یا: شنیده‌ای که نبی از ملال اوست ملول شنیده‌ای که خدا با رضای اوست رضا شنیده‌ای که برای شفاعت امت رسول، فاطمه را می‌زند به حشر صدا شنیده‌ای که اگر پا به حشر نگذارد برات عفو به دستی نمی‌رسد فردا #غلام‌رضا_سازگار 2⃣ معرفی و مدح رفتارهای انسانی و الگوبخش اهل‌بیت که قابلیت تکرار و تجربه آن در هر عصر و زمانی وجود دارد. در این نوع اشعار، ضمن روایت رفتار الگوبخش، شاعر به دنبال تحلیل رفتار و نهایتاً معرفت‌افزایی مخاطب است. مثلاً این‌که حضرت زهرای مرضیه(علیهاالسلام) سه شب بی‌قوت و بی‌نان زندگی کردند و به یتیم و فقیر و اسیر طعام بخشیدند. یا موضوع پیراهن‌بخشی حضرت در شب عروسی که به آیه شریفه قرآن کریم عمل فرمودند؛ «لن‌ تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون» یعنی لباس برتر و نوِ خودشان را برای اهدا به فقیر انتخاب کردند نه لباس کهنه‌ای را. اشاره هنری و شاعرانه و حسی به این نمونه رفتارها -که در سیره ائمه اطهار نمونه‌های فراوانی سراغ داریم‌- بسیار به شعر شاعر عیار و ارزش می‌بخشد. نمونه‌ها: چه مادری، که به تفسیر درس عاشورا حریم مدرسه کربلاست دامن او بمیرم آن همه احساس بی‌تعلق را که بار پیرهنی را نمی‌کشد تن او دمی که فاطمه تسبیح گریه بردارد پیام می‌چکد از چلچراغ شیون او #غلام‌رضا_شکوهی و: زهرا كه «اِنَّ اَكرَمَكُم» ترجمان اوست در بندگی به قلّۀ تقوا رسیده است #محمدجواد_غفورزاده 3⃣ مدح‌های کلی که صبغۀ روشنگری و معرفت‌افزایی در آن کم‌رنگ یا بی‌رنگ است. در این نوع مدیحه‌ها به رسم و سنت شاعران مدیح‌پرداز پیشین به ظواهر شخصیت اهل‌بیت توجه می‌شود: فاطمه دارد رخی که ماه ندارد ماه چو او حسن دل‌بخواه ندارد و یا با دیگر شخصیت‌های الهی و معنوی مقایسه و نهایتاً معرفی می‌شود بی آن‌که رفتارشان جزئی‌نگری و جزئی‌نگاری شود: عیسی بَرَد آرزوی بیماری کاین‌جا به بهانۀ شفا آید یا: موساست عصا به کف شبانت خورشید، گدای آستانت این نوع ابیات، غرورآفرین اما خنثی است و مخاطب را در همان سطح معمولیِ آگاهی نسبی و سطحی نگه می‌دارد. همان‌گونه که ذکر شد، در این نمونه وصف‌ها -‌که نوعی کلی‌گویی و مبهم‌سُرایی است- مخاطب بهره چندانی از معرفت به‌دست نمی‌آورد. 4⃣ مدح ذوقی و استنباطی که بر پایه تحلیل‌های ذوقی (شاعرانه همراه با حُسن تعلیل) و برداشت‌های شخصی شاعر ارائه می‌شود که دو رویۀ سالم و ناسالم همراه با اغراق‌ها یا حتی مبالغه و غلو است! تبیین، تفکیک و ارائه مدیحه‌های سالم و قابل دفاع، از اهداف مهمی است که در گزینش اشعار شاعران پیش‌کسوت در این مجموعه دنبال شده است. برخی نمونه‌های سالم این نمونه اشعار را در این مجموعه خواهید خواند. بهشت روی زمين، خانۀ گِلين تو بود که ناز فضّه خريد و به زر نياز نداشت #محمدجواد_غفورزاده 📗 #آینه_بی‌غبار (دفتر اول، ص۳۶) ✍🏻 به قلم استاد #سیدمهدی_حسینی_رکن‌آبادی #الی_الحبیب 🆔 @elalhabib_ir

#امام_جواد_ع_مدح_و_ولادت حُسن تو به ماهِ آسمان داده نشد بی جلوه‌ی تو، بهشت آماده نشد در وصف تو ثامن‌الحجج فرموده‌ست: مولود به این مبارکی، زاده نشد ✍ #محمدجواد_غفورزاده #الی_الحبیب 🆔 @elalhabib_ir

#هنر_و_ادبیات 💠 توجه به مدح سیدالشهدا (علیه‌السلام) ای گردش چشمان تو سرچشمۀ هستی ما محو تو هستیم، تو حیران که هستی؟ خورشید که سرچشمۀ زیبایی و نور است از ساغر چشمان تو آموخته مستی تا جرعه‌ای از عشق تو ریزند به جامش هر لاله کند دعوی پیمانه به دستی در دشت بلا محو تماشای تو هستند هفتاد و دو آیینۀ توحیدپرستی وا کرد درِ مسجدالاقصای یقین را «تکبیرةالاحرام نمازی که تو بستی» تا وا شدن پنجرۀ شب نزدی پلک تا خون شدن حنجره، از پا ننشستی ای کاش که گل‌های عطشناک نبینند در دیدۀ خود خار غمی را که شکستی یک گوشۀ چشم تو مرا از دو جهان بس ای گردش چشمان تو سرچشمۀ هستی 📝 #محمدجواد_غفورزاده 🔹 در تاریخ حیات بشری شاید هیچ خبر و واقعه‌ای را نتوان تکان‌دهنده‌تر و فراگیرتر از شهادت سیدالشهدا(علیه‌السلام) دانست. و هیچ واقعه‌ای تا این اندازه عواطف بشری را به خود معطوف نکرده است. از این روست که مرثیۀ سیدالشهدا(علیه‌السلام) پربسامدترین درون‌مایۀ شعر دینی است. حتی در ادبیات سایر ملل و ادیان و حتی در بین آثار شعرایی که مقید به دین خاصی نیستند، شاهد ادبیات و شعر عاشورایی هستیم. 🔸با این حال توجه به مرثیۀ سالار شهیدان، موجب شده که شعرا آن‌گونه که باید به مدح ایشان توجه نداشته باشند و اشعار مدحی برای آن حضرت همیشه محدود بوده است. وجود نورانی و مقدسی که شهادتش این‌گونه عالم را تحت‌الشعاع خود قرار داده، بی‌شک ولادتش نیز به همین اندازه اهمیت دارد و زندگی و سیرۀ او نیز برای بشریت نسخه‌ای نجات‌بخش است. 🔹مدح چنین شخصیتی مدح تمام اندیشه‌ها، فضیلت‌ها و ارزش‌هایی است که آن حضرت به خاطر آن، جان خود را فدا کرده‌اند. حتی برای درک مصائب آن حضرت، شناخت بیشتر و آشنایی با سیرۀ ایشان برای ما ضروری است و مرثیه‌ای که با مدح آمیخته باشد تأثیر عمیق‌تری خواهد داشت. ✍🏻 #حسن_بیاتانی 📗 #چهل_شعر_چهل_نکته #الی_الحبیب 🆔 @elalhabib_ir