سروش محلاتی و مقوله #تفقه_حزبی! نقدی بر یادداشت تعریض گونه محمد سروش بر بیانات مقام معظم رهبری [صفحه ۲ از ۳] 🔹«افاده اباحه در امر عقیب حظر» در صورتی پذیرفتنی است که اصالة الظهور آن را یاری کند. به عبارت دیگر اگر امری بعد از منع آمد ولی ظهور خود در لزوم را حفظ کرد هیچ‌یک از فقها و اصولیین آن را حمل بر اباحه نمی‌کنند بنابراین، حتی در صورت پذیرش اصل افاده اباحه در امر عقیب حظر باید در موارد مختلف دقت کرد که آیا ظهور کلام برخلاف این اصل هست یا خیر؟ در این زمینه عمده مفسرین، که تمرکز اصلی و تخصصی‌شان کشف و تبیین منطوقات و مفاهیم قرآنی است، چنین استظهاری نداشته‌اند و امر در آیه شریفه را امری متعارف و دستوری دانسته‌اند. 🔹شیخ طوسی، که از «فقهای بزرگ امامیه» نیز هست می‌فرمایند: « أمر اللَّه تعالى نبيه انه متى خاف- ممن بينه و بينه عهد- خيانة أن ينبذ اليه عهده على سواء...» (التبیان ج5 ص144) 🔹هم‌چنین مرحوم علامه طباطبائی نیز که فضل فقهی-اصولی‌شان بر اهل اطلاع پوشیده نیست می‌فرمایند: «و ملخص الآيتين [ آیة « فانبذ الیهم » و الآیة السابقة ] دستوران إلهيان في قتال الذين لا عهد لهم بالنقض أو بخوفه فإن كان أهل العهد من الكفار لا يثبتون على عهدهم بنقضه في كل مرة فعلى ولي الأمر أن يقاتلهم و يشدد عليهم، و إن كانوا بحيث يخاف من خيانتهم و لا وثوق بعهدهم فيعلمون إلغاء عهدهم ثم يقاتلون و لا يبدأ بقتالهم قبل الاعلام فإنما ذلك خيانة، و أما إن كانوا عاهدوا و لم ينقضوا و لم يخف خيانتهم فمن الواجب حفظ عهدهم و احترام عقدهم و قد قال تعالى: «فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلى‏ مُدَّتِهِمْ:» التوبة:- 4. و قال: «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ:» المائدة:- 1.( الميزان في تفسير القرآن، ج‏9، ص: 114-113) 🔹سایر تفاسیر فرق اسلامی از اواخر قرن دو و ابتدای قرن سه تا کنون نیز از این آیه شریفه امر متعارف و دستوری را برداشت کرده‌اند. بخشی از آن متون عبارت‌اند از: مجمع البیان ج14 ص850، معانی القرآن (فراء) ج1 ص414، مجاز القرآن (ابوعبیدة) ص249، الهدایة الی بلوغ النهاة ج4 ص2858-2855، تفسیر العز بن عبدالسلام ج1 ص243-242، البحر المحیط فی التفسیر ج5 ص341-340، نظم الدرر فی تناسب الآیات و السور ج3 ص235، تفسیر القرآن الکریم و اعرابه و بیانه ج4 ص75، جامع البيان فى تفسير القرآن، ج‏10، ص: 20-19، التفسیر الکبیر للطبرانی ج3 ص370، تفسیر ابن وهب ج1 ص301، الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی ج4 ص369، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز ج2 ص543، احکام القرآن کیاهراسی ص162، التفسیر الکبیر (فخر رازی) ج15 ص498، من هدی القرآن ج4 ص86-85، تفسیر الشعراوی ج8 ص4770، تفسیر غریب القرآن ، ابن قتیبه (م 276) ص156، تذکرة الإریب فی تفسیر الغریب، ابن‌جوزی (م 597) ص131، الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز، ابن‌ابی جامع (م 1135) ج1 ص523 ، عیون التفاسیر، سیواسی، ج2 ص119 ، سواطع الإلهام فی تفسیر کلام الملک العلام ، ج2 ص414 درج الدرر فی تفسیر القرآن العظیم، عبدالقاهر جرجانی، ج1 ص740، الدر المصون فی علوم الکتاب المکنون ج3 ص429 التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، طنطاوی محمد سید، ج6 ص137، تفسیر السمرقندی المسمی بحر العلوم ج2 ص28 اعراب القرآن (نحاس) ج2 ص101، الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز ج1 ص446، مشکل اعراب القرآن ص303 جوامع الجامع ج2 ص28، انوار التنزیل و اسرار التأویل (تفسیر البیضاوی)، ج3 ص14، رموز الکنوز فی تفسیر الکتاب العزیز ج2 ص455، ارشاد الاذهان فی تفسیر القرآن ص189، التفسیر الوسیط (زحیلی) ج1 ص816 و... 🔹در این بین استاد آقای محلاتی، یعنی آقای حسینعلی منتظری نیز در مباحث فقهی خود از این آیه شریفه وجوب و الزام برداشت کرده است: إذا هم غدروا بالمسلمين و نقضوا العهد ارتفعت حرمتهم قهرا بما عملته أيديهم. كما أنّه لو ظهرت أمارات الغدر و الخيانة فالصبر ربّما يكون مخالفا للحزم و الاحتياط و موجبا لسلطتهم على المسلمين على حين غفلة منهم. فعلى حاكم المسلمين حينئذ إعلامهم بقطع العلاقات احتياطا للإسلام و الأمّة، و لا يجوز له قتالهم قبل الإبلاغ و الإعلام: قال اللّه- تعالى-: «الَّذِينَ عاهَدْتَ مِنْهُمْ ثُمَّ يَنْقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِي كُلِّ مَرَّةٍ وَ هُمْ لا يَتَّقُونَ* فَإِمّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ* وَ إِما تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلى سَواءٍ، إِنَّ اللّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ.» «1» (دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیة، ج2 ص737) البته در ترجمه‌ای که از این کتاب ارائه شده معنای جوازی جایگزین معنای دستوری شده است که وجه آن معلوم نیست.(مبانی فقهی حکومت اسلامی،ج5 ص270، ترجمه محمود صلواتی و ابوالفضل شکوری از کتاب دراسات فی ولایة الفقیه منتظری) @rozaneebefarda ادامه👇

سروش محلاتی و مقوله #تفقه_حزبی! نقدی بر یادداشت تعریض گونه محمد سروش بر بیانات مقام معظم رهبری [صفحه ۳ از ۳] پاسخ به سؤال سوم مقام معظم رهبری در سخنرانی خود فرمودند: « آن‌ها از روز اول اصلا به این تعهدات عمل نکردند. آن کسی که باید مورد خطاب و عتاب قرار بگیرد آن‌هاست. جمهوری اسلامی تا مدت طولانی بر اساس تعالیم اسلام به آنچه تعهد کرده بود عمل کرد وقتی که دید آن‌ها اینجوری عمل کردند، آن یکی خارج شد دیگران هم همراهی کردند، « فانبذ الیهم علی سواء » این هم آیه قرآن است، خب تو هم رها کن، منتهی دولت محترم ما رها نکردند.» ⭕️بنابراین فرض مسئله جایی است که طرف مقابل پیمان را نقض کرده و به آن عمل نکرده است و این‌که به دلیل بدعهدی طرف مقابل دولت اسلامی موظف است پیمان را لغو کند. نکته مهم این‌جاست که مرحوم شیخ و علامه رحمهماالله نیز نه تنها قائل به لزوم لغو پیمان در این فرض هستند، بلکه بالاتر از آن قائل به انتقاض عهد هستند یعنی اگر طرف مقابل به پیمان خود عمل نکرد، عقد به خودی خود باطل می‌شود. مرحوم شیخ طوسی رحمه‌الله در این زمینه می‌فرمایند: «إذا عقد الإمام لعدة من المشركين عقد الهدنة إلى مدة فعليه الوفاء بموجب ذلك إلى انقضاء المدة لقوله تعالى «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» و عليهم أيضا الوفاء بذلك فإن خالف جميعهم في ذلك انتقضت الهدنة في حق الجميع»(مبسوط ج2 ص59-58) 🔻مرحوم علامه نیز می‌فرمایند: « و لو شرع المشركون في نقض العهد، لم يخل، إمّا أن ينقض الجميع أو البعض، فإن نقض الجميع العهد، وجب قتالهم و نقض عهدهم؛ لقوله تعالى: فَمَا اسْتَقامُوا لَكُمْ. و إن نقض بعضهم دون بعض، نظرت، فإن كان الباقون أنكروا ما فعله الناقضون بقول أو فعل ظاهر، أو اعتزلوهم أو راسلوا الإمام بأنّا منكرون لما فعلوا، أو أنّا مقيمون على العهد، كان العهد باقيا في حقّه.(منتهی المطلب، ج15 ص151)» بنابراین در اصل از بین رفتن پیمان اختلافی نیست و تنها در خصوص دلالت آیه «فانبذ الیهم» اختلاف وجود دارد و مرحوم شیخ و مرحوم علامه رحمهماالله از امر به کار رفته در آیه شریفه الزام برداشت نمی‌کنند که البته وجه آن معلوم نیست. 🔹مقام معظم رهبری نیز در بحث «هدنة» ملتفت این برداشت علامه بوده‌اند و به آن اشاره کرده و آن را مستبعد دانسته‌اند: «يمكن أن يقال إن النبذ أيضا ليس بواجب، بل الأمر في قوله تعالى (فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ) بمعنى جواز ذلك لإمام المسلمين لا وجوبه عليه، فيجوز له حين استشعاره الخيانة و حصول الخوف، أن ينبذ إليهم على سواء، و إن كان ذلك بعيدا عن ظاهر الكلام» (الهدنة ص82-79) که در این صورت باز هم خدشه‌ای به اصل استدلال وارد نمی‌شود چراکه اصل از بین رفتن پیمان در فرض پیمان‌شکنی طرف مقابل بین اطراف محل بحث اتفاقی است و اختلافات در خصوص دلالت این آیه شریفه از قبیل تفاوت در استظهار است که هزاران مورد از این قبیل اختلافات در اجتهادات عمیق فقهی رخ می‌دهد و علاوه بر این، آیات دیگری دالّ بر لزوم نقض یا انتقاض پیمان وجود دارد که اگر کسی دلالت امر « فانبذ الیهم » را نیز نپذیرد ادله دیگر جایگزین آن می‌شود. سخن پایانی به سخنان غیرفنی آقای محلاتی پاسخ‌های درخوری داده شده است اما نگارنده لازم دید با بیان تفصیلی سطح شبهات وی را تبیین کند. امیدواریم فضلای متعهد و اصیل حوزه علمیه با روشنگری علمی و مؤثر، مرز باریک میان «فقیه سیاسی» و «متفقه حزبی»، «فقه حکومتی» و «فقه دولت‌زده»، «جریان‌سازی فقهی» و «فقه جناحی و جریان زده» را بیش از پیش تبیین نموده و جلوی برداشت‌های غیرمتین را بگیرند. ⭕️حسن ختام، کلامی از مقام معظم رهبری: «باید مفاهیم جدید مطرح شود. این مفاهیم جدید از بیرون نمی‌آید از متن قرآن و سنت است البته کار همه کس نیست، فضلا و متفکرینی باید دنبال این کار بروند که با مبانی اسلامی کاملا آشنا باشند قرآن را با دقت مطالعه کرده باشند تلاوت و تدبر کرده باشند و از جمود و تحجر فکری دور باشند. چون از این طرف یک خطر این است که یک آدم بی‌صلاحیت و نیمه‌سواد و التقاطی وارد استنباط‌های جدید از آیات الهی شود از آن طرف هم این خطر وجود دارد که یک آدم متحجر که هنوز مسئله دخالت دین در زندگی اجتماعی و سیاست و حکومت برایشان حل نشده بخواهند وارد شوند.»(دیدار با نمایندگان مجلس خبرگان 1399.12.4) @rozaneebefarda

🔅 «لزوم درک شفاهی محضر استاد» علامه حلّی(قدّس سرّه): - لكلّ علم أسرار لا يطلع عليها من الكتب، فيجب أخذه من العلماء‌ و لهذا قال صلّى اللّٰه عليه و آله: «خذ العلم من أفواه الرّجال» و نهى عن الأخذ ممن أخذ علمه من الدّفاتر. و قال: «لا يغرنّكم الصّحفيون» و أمر عليه السّلام بالمحادثة في العلم و المباحثة فإنّها‌ تفيد النّفس استعدادا تاما لتحصيل المطالب. 📚 تحرير الأحكام الشرعية/ جلد ۱/ صفحه ۳ #شمّ_الفقاهة @Qabasat

🔅 قاعده «ما یضمن» این قاعده را در ۳ ناحیه بررسی می کنیم: - مفاد - مدارک - تفاوت با قاعده علی الید #قاعده_ما_یضمن_بصحیحه_یضمن_بفاسده @Qabasat

- روش‌شناسی کاربردی اجتهاد فقهی 🔊 حجت الاسلام واعظی(زید عزّه) 💠 جلسه پایانی #مکتب_شناسی_فقهی @yaddashhayetalabegi @Qabasat

💠 پرسش و پاسخ از حضرت آیت اللَّه‏ خوشوقت ره 🌺 قالَ الصادقُ ع: إِنَّ سُوءَ الْخُلُقِ لَيُفْسِدُ الْعَمَلَ كَمَا يُفْسِدُ الْخَلُّ الْعَسَل‏ 🌺 ❓#صوم_الدهر یعنی چه؟ ❓آیا #سه_بار_توحید خواندن معادل یک #ختم_قرآن است؟ ❓آیا اثر #زیاد خواندن سروه مبارکه توحید #طی_الارض است؟ ⬅️ داستان #تشییع_جنازه #سعد_بن_معاذ ❓آیا #مستحبات افضل از #واجبات است؟ 🔰کانال رسمی حضرت آیت اللَّه‏ خوشوقت تهرانی (ره) 🆔 @Khoshvaght_ir

«بهترین حاشیه مکاسب» آیت الله سبحانی(دامت برکاته): - مرحوم سید یزدی(رض) حاشیه‌ای که بر مکاسب دارد، جواهر است! بهترین حواشی برای مکاسب خصوصاً بخش بیع و خیارات مال ایشان است. 📚 درس خارج فقه: ۲۹/ بهمن/۹۲ #مدرس_فقه @Qabasat

👓 مرحوم آیت الله #میلانی اختیارات #ولی_فقیه را در امور فردی نیز نافذ می دانست! حتی مرحوم امام نیز به این مقدار توسعه قائل نبودند! 🔹 در استفتائات مرحوم آیت الله میلانی دیدم که مرحوم آیت الله خادمی نامه ای نوشتند که یک نفر زندانی است و برای زوجه او امر مشکل شده چه کار کنیم؟ مرحوم‌ میلانی می نویسند: ❗️من اخیرا در ادله ولایت فقیه تجدید نظر کردم و می توانم طلاق بدهم آنها را. 🔹 (این توسعه اختیار فقیه حتی در موارد #فردی است!) که مرحوم #امام خمینی هم قائل به این توسعه نیستند و فقط در مایرجع الی الحکومه قائل هستند اما آقای میلانی نظرشان اوسع است!! 💬 آیت الله شب زنده دار 📆 ۵تیر ۹۷ جلسه اول مقبوله عمربن حنظله @HozeTwit

🌀 جدول مراقبه‌ی شعبانیه 📝 اعمال و اذکار ماه شعبان 📿 در ماه شعبان با تکرار ذکر «لا إله الاّ الله، وَ لا نَعْبُدُ إلاّ إیّاهُ، مُخْلِصینَ لَهُ الدّین وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرکُون» می‌گویی: إله و معبود و مطلوبی جز «الله» در هستی نیست. 📿 پس باید دل به او سپرد، و جز او را عبادت نمی‌کنیم، خالصانه دین را برای او می‌دانیم، هرچند مشرکان جهت‌های فراوان دیگری را پیش روی ما می‌گذارند تا از دین خدا عدول کنیم و به مکتب‌ها و تئوری‌های آن‌ها برگردیم. 〰️〰️〰️〰️〰️〰️ 🔹 جدول مراقبه را دانلود کنید و با انجام عمل هر روز، خانه‌ی مربوط را علامت بزنید. 🔹 هر فردی مطابق توان و ظرفیت خود اذکار را انتخاب کند و لازم نیست همه‌ی اعمال را انجام دهید. 📌 دانلود فایل Pdf در پیوست 📚 منبع: مفاتیح الجنان #نشر_حداکثری #مراقبه_شعبان #شعبان 🌱

🗓سالروز ملی شدن صنعت نفت/۲ 💠رهبرانقلاب ‼️اگر آیةالله کاشانی نبود، ملی شدن صنعت نفت به هیچ وجه در این کشور پا نمیگرفت. حالا یک عده نمک خوردگانِ نمکدان شکن هستند؛ نان نهضت ملی را میخوردند، بعد به آیةالله کاشانی بدگویی میکنند! ۸۵/۸/۱۷ ‼️من به جوانان عرض میکنم، با تاریخ گذشته نزدیک کشورتان آشنا شوید؛ چون یکی از راههای فریب جوانان، تحریف تاریخ است که امروز متأسفانه این کار به‌وفور صورت میگیرد. آیةالله کاشانی کسی است که اگر او نبود، نهضت ملی شدن صنعت نفت یقیناً در این کشور به وقوع نمیپیوست، به کمک ایشان دکتر مصدّق و دیگر سرانِ نهضت ملی شدن صنعت نفت توانستند حمایت مردم را جلب کنند؛ والاّ حمایت مردم جلب نمیشد. کسی مصدّق را نمیشناخت؛ کسی معنای ملی شدن صنعت نفت را نمیدانست؛ توده‌های عظیم مردم که در جریان وارد نبودند و برای آنها توضیح داده نشده بود. دستگاه دربار که مخالف چیزفهمىِ مردم بود، خودش هم عامل دست انگلیسیها بود. روشنفکران و سیاسیّونی که جهت حرکتشان این بود، وسیله و راهی نداشتند و مردم به آنها اعتماد نمیکردند. آیةالله کاشانی وارد میدان شد و مردم را هم به میدان آورد! ۸۰/۸/۲۰ #نشربامنبع @Jahade_tabeini

«لزوم تحمل ریاضات برای ازاله هوای نفس» امام خمینی(قدّس سرّه): بسم الله الرحمن الرحیم‏ ‏‏یا مُقَلِّب الْقُلُوبِ والأبْصار یا مُدَبِّر الَلیلِ وَالنَّهار، یا مُحَوِّلَ الحَوْلِ والأحوال، حوّل حالَنا‏‎ ‎‏اِلی اَحْسَنِ الْحال! تحویل حال اِلی احسن الحال این است که ان شاءالله در این سال نو ما تغییرات روحی‏‎ ‎‏بدهیم، یعنی واقعاً تحول برایمان حاصل بشود. و او به این است که همان طوری که سیرۀ‏‎ ‎‏انبیا از اول تا آخر بوده است که جنگ و صلحشان برای خدا بوده است، هیچ پیغمبری‏‎ ‎‏جنگ نکرد الاّ برای خدا و صلح نکرد الاّ برای خدا. ‏ و امسال نوروز ما بین دو عید واقع شده است: یکی عید سعید ولادت حضرت امام‏‎ ‎‏حسین ـ سلام الله علیه ـ که احیا کنندۀ دین اسلام بود از صدر اسلام تا آخر الزمان، و یکی‏‎ ‎‏هم عید ۱۵ شعبان ولی عصر ـ ارواحنا له الفداء ـ که او تا ازل احیا می کند دین خدای‏‎ ‎‏تبارک و تعالی را. و ما امیدواریم که ملت ما در این سال نو به طوری عمل بکند که سیرۀ‏‎ ‎‏انبیا بوده است. به طوری عمل بکند که سیرۀ اولیا بوده است. و عمده این است که هواهای‏‎ ‎‏نفس از بین برود. انسان در طول عمر مبتلای به این هوای نفس است که محتاج به‏‎ ‎‏ریاضت است. و من که گوینده ام موفق نشدم به این عمل. و من امیدوارم که ملت ایران و‏‎ ‎‏همۀ مسلمانان دنیا یک تحولی پیدا کنند در این سال نو که برای خدا کار کنند. برای سلطۀ‏‎ ‎‏خودشان نباشد. برای پیروزی خودشان نباشد. برای هواهای نفسانی نباشد. و خداوند‏‎ ‎‏ان شاءالله همه را توفیق بدهد که درراه خدای تبارک وتعالی مجاهدت کنند. و ان شاءالله این‏‎ ‎‏روز بر همه مبارک باشد، و خداوند همۀ مسلمین را با هم متفق کند در مقابل کفر جهانی. ‏ ‏‏والسلام علیکم و رحمة الله ‏ آخرین پیام نوروزی مرحوم امام: سال ۱۳۶۸ 📚صحیفه امام/ جلد ۲۱/ صفحه ۳۲۴ #فائده @Qabasat

«بهترین حاشیه مکاسب» امام خامنه‌ای(دامت برکاته): مجموعاً بهترین حاشیه‌ی بر مکاسب، حاشیه ی سیّد است؛ اگر چه بعضی از حواشی دیگر – مثل حاشیه ی مرحوم آخوند و دیگران – امتیازات خاص خودشان [را] دارند، امّا بر روی هم که نگاه کنیم، [از لحاظ] اتقان استدلال، جامعیّت، پختگی فقهی، احاطه ی به ابواب گوناگون و استفاده ی از آنها در تنقیح مسئله، انصافاً حاشیه ی سیّد بی نظیر است. 📚 بیانات در تاریخ: ۲۲/ خرداد/۹۱ #مدرس_فقه @Qabasat

🔅 توصیه آيت الله سيستانی(دام ظله) به روحانیت در مورد ساده زیستی #فائده @Qabasat

🔅 نامعتبر بودن کتاب «جعفریات» 📝 استاد شهیدی(دام ظلّه) #شمّ_الفقاهة @Qabasat

امام خامنه ای(دامت برکاته): 🔅 هرگاه ما عالِم دین و تقیّ و باهوش و زرنگ و دقیقی مثل میرزای شیرازی و شیخ انصاری داشتیم، از شر دشمن محفوظ می‌ماندیم و برنده بودیم؛ ولی آن‌جا که قدری غفلت و ناآگاهی در کار بوده است، ضرر می‌کردیم. #کتاب_بخوانیم @Qabasat

🌀 ۱۲ فروردین از بزرگترین اعیاد مذهبی‌ و ملی ماست 🇮🇷 ملت ما باید این روز را عید بگیرند و زنده نگه دارند. 🔹 روزی که کنگره‌های قصر ۲۵۰۰ سال حکومت طاغوتی فرو ریخت، و سلطه شیطانی برای همیشه رخت بربست و حکومت مستضعفین که حکومت خداست به جای آن نشست. 📅 ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ @Manahejj

«استفراغ وسع برای افتاء» آیت‌الله العظمی بهجت (قدّس‌سرّه): خدا رحمت کند علمای ما را که احتیاط می‌کردند و زود از مسئله خارج نمی‌شدند. آقا سید ابوالحسن اصفهانی(رحمه‌الله) در درس خارج فقه، چند روز معطل می‌شد و دنبال شواهد می‌گشت. گاهی یک هفته طول می‌داد، تا به جایی منتهی شود. آقا ضیا عراقی و شیخ عبدالله گلپایگانی(رحمهما الله) از شاگردان مهم مرحوم آخوند خراسانی بودند. یکی از معاصرین از آقا ضیا نقل می‌کرد: «به در خانه آقا شیخ عبدالله رفتم و مباحثه کردیم و او مرا محکوم کرد، جواب نداشتم، از خانه بیرون آمدم و دیدم جواب دارم، برگشتم، دوباره مباحثه شروع شد، باز به‌کلی محکوم شدم و حق را به جانب او دیدم، باز بیرون آمدم و دیدم جواب دارم، دوباره به خانه مراجعت نمودم. و بدین ترتیب، سه بار مکرر نزد او رفتم و محکوم و مغلوب برگشتم.» 💡انسان نباید زود قضاوت کند، دقت و تأمل کند، شاید یک کلمه از انسان فوت شود. بین وجوب و عدم وجوب از آسمان تا زمین فرق است. 📚 در محضر بهجت/ جلد ۲/ صفحه ۴۰۳ #مدرس_فقه @Qabasat

#قاعده_هفدهم 1⃣ مفاد «ما یضمن بصحیحه، یضمن بفاسده» اجمالا مفاد قاعده این است: - معاملاتی که در آن ها مالی در مقابل مالی دیگر پرداخت می‌ شود و اگر صحیح واقع شوند مجانی نیستند، در حال فساد هم مجانی نمی باشند یعنی مشتری، مستأجر یا .. نمی تواند با استناد به فاسد معامله، خودش را نسبت به چیزی که از طرف مقابل گرفته، بریء بداند. پس عقد فاسد هم در این موارد مانند عقد صحیح موجب ضمان است. خب سوالاتی مانند اینکه: - مراد از «معامله» هم عقود است و هم ایقاعات؟ - اگر مراد فقط «عقود» است، تمام عقود یا اصناف خاصی؟ - منظور از «ضمان»، ضمان المثل است یا ضمان المسمی یا جامع میانشان؟ - «باء» در «یضمن بصحیحه» و «یضمن بفاسده» برای سببیت است یا ظرفیت؟ و برخی سوالات دیگر را چگونه باید پاسخ دهیم؟ با مراجعه به مدارک قاعده! و الا نفس این الفاظ قاعده در هیچ آیه، روایت یا معقد اجماعی بیان نشده اند. 📚 القواعد الفقهیة للمکارم: ۲/۲۱۵ #قاعده_ما_یضمن_بصحیحه_یضمن_بفاسده @Qabasat