❗️تقسیم غلط مشهور ▪️ یکی از #تازه_های_نشر کتاب «المدخل الی الفقه» تألیف سید محمود #هاشمی_شاهرودی است. به‌نظرم کتاب در عین ایجاز و نیز تکراری یا روشن بودن بسیاری از مباحثش برای آشنایان با #فقه ارزش یک‌بار مرور کردن را دارد. لابلای مطالب آن برخی نکاتِ نو و از همه مهم‌تر سرنخ‌هایی برای ایده‌های جدید و پژوهش های بدیع می‌توان یافت. 🔻 این #معرفی_کتاب را بهانه کردم تا به یک نکته‌ی علمی بپردازم که متأسفانه در کتاب مورد غفلت واقع شده‌است: ◽️ نویسنده به تبعیت از استادش #شهید_صدر (قده) تاریخ فقه امامی را به دو مرحله‌ی «عصر البیان الشرعی» و «عصر الفقه الاجتهادی» تقسیم و برای هر یک ویژگی‌هایی ذکر نموده‌است (نک. تصویر بالا). اصل مطلب که فقهِ زمان حضور با فقهِ دوران #غیبت_امام_عصر (عج) تفاوت‌هایی داشته‌است قابل انکار نیست. اما آیا تفاوت‌ها جوهری است یا از قبیل تغییرات تدریجی یک امر در حال تکامل است؟ ◾️ به‌نظر می‌رسد تقریباً هیچ‌یک از فروقی که میان عصر حضور و غیبت در این کتاب ذکر شده تمام نباشد. ↙️ #فائده #برهان ✒️📚 @Faede_v_Borhan

↘️ ▫️۱. شواهد زیادی وجود دارد که اصحاب در همان زمان حضور نیز دست به #اجتهاد (به‌معنای صحیح) می‌زده‌اند و بلکه همچنانکه خود نویسنده در نهایت اذعان نموده، اهل‌بیت علیهم‌السلام خود، ترویج‌گر #فقاهت و اجتهاد (طبعا نه با این نام) و #تقلید در میان اصحاب خویش بوده‌اند. (برای ملاحظه‌ی شواهد، نک. کتاب «بحث حول التقلید») البته کاملاً طبیعی است که تعداد #فقها نسبت به مجموع اصحاب و روات #حدیث کمتر باشد. همچنین، فرآیند #استنباط #حکم_شرعی برخی پیچیدگی‌ها و دقت‌های امروزین را نداشته‌است. ▫️۲. مناصبی که از سوی ائمه اطهار علیهم‌السلام به #فقهاء تفویض شده است اختصاصی به دوران غیبت ندارد، زیرا علاوه بر اطلاق ادله، ظاهر #تفویض توسط - مثلاً- امام صادق علیه‌السلام آن است که ایشان در صدد تأمین یکی از نیاز های فعلی شیعیان بوده‌اند. اساساً کسی را سراغ نداریم مناصب تفویضی به فقها را مخصوص #عصر_غیبت دانسته‌باشد اما عکس آن (اختصاص به عصر حضور یا به زمان حیات امامِ تفویض‌کننده) قائلانی دارد. ▫️۳. عدم جواز اجرای #اصول_عملیه نیز سخنی بی‌دلیل است. مدرک اصل عملی اگر #عقل باشد قطعاً اختصاصی به زمان حضور معصوم ندارد و ادله‌ی نقلی #برائت و #اصالةالحل و... همگی مطلق‌اند. بله، در زمان دسترسیِ آسان به امام، شرط جریان اصل (= #فحص و یأس از ظفر به دلیل) برقرار نیست. نصوص #ارجاء (= احتیاط تا زمان ملاقات امام) نیز محمول بر همین فرض است. (برای تقصیل نک. بحث ادله‌ی #احتیاط در علم #اصول) ▫️۴. دسترسی به امام همیشه و همه‌جا و برای همه‌کس #میسور نبوده‌است. دوریِ محل سکونت شیعیان از مکان اقامت امام علیه‌السلام، شرایط #تقیه، محدودیت اوقات امام علیه‌السلام و‌... عواملی هستند که موجب محدودیت در زیارت حضرات می‌گردیده‌است؛ برای نمونه: 🔰مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْحَكَمِ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ يُونُسَ عَنْ عَنْبَسَةَ بْنِ مُصْعَبٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَقُولُ: أَشْكُو إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَحْدَتِي وَ تَقَلْقُلِي بَيْنَ أَهْلِ اَلْمَدِينَةِ حَتَّى تَقْدَمُوا وَ أَرَاكُمْ وَ آنَسَ بِكُمْ فَلَيْتَ هَذِهِ اَلطَّاغِيَةَ أَذِنَ لِي فَأَتَّخِذَ قَصْراً فِي اَلطَّائِفِ فَسَكَنْتُهُ وَ أَسْكَنْتُكُمْ مَعِيَ وَ أَضْمَنَ لَهُ أَنْ لاَ يَجِيءَ مِنْ نَاحِيَتِنَا مَكْرُوهٌ أَبَداً. 📖 الکافي ج ۸، ص ۲۱۵ #هاشمی_شاهرودی #فقه #برهان ✒️📚 @Faede_v_Borhan

💠 اختلاف #میرزا_مهدی_اصفهانی با اصولیان درباره کاشفیت #قطع نزاع لفظی است 🎙استاد آیةالله #شهیدی دامت‌برکاته 📅 درس خارج #اصول ۱۳ اسفند ۱۴۰۱ #مکتب_تفکیک #برهان ✒️📚 @Faede_v_Borhan

💠 توصیه‌های استاد سيد محمد رضا #سيستانی (دامت‌برکاته) به طلاب #درس_خارج 📷 بحوث في شرح مناسک الحج، ج۶ صص١٩٧-۱۹۸ #فائده ✒️📚 @Faede_v_Borhan

💠 آخرین جمعه ماه شعبان ▪️ روى الشيخ الصدوق (رحمه الله) بإسناده عن عبد السلام بن صالح الهروي قال: دخلت على أبي الحسن علي بن موسى الرضا (عليه السلام) في آخر جمعة من شعبان، فقال لي: يا أبا الصلت إنّ شعبان قد مضى أكثره، وهذا آخر جمعة منه، فتدارك في ما بقي تقصيرك في ما مضى منه، وعليك بالإقبال على ما يعنيك وترك ما لا يعنيك، وأكثر من الدعاء والاستغفار وتلاوة القرآن، وتب إلى الله من ذنوبك، ليُقبِل شهر الله إليك وأنت مخلص لله عز وجل، ولا تدعنّ أمانة في عنقك إلّا أدّيتها، ولا في قلبك حقداً على مؤمن إلّا نزعته، ولا ذنباً أنت مرتكبه إلّا أقلعت عنه، واتّّق الله وتوكّل عليه في سرّ أمرك وعلانيتك، {وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُۥٓ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ بَٰلِغُ أَمْرِهِۦ ۚ قَدْ جَعَلَ ٱللَّهُ لِكُلِّ شَىْءٍۢ قَدْرًا}. وأكثر من أن تقول فيما بقي من هذا الشهر: اللّهم إن لم تكن غفرت لنا فيما مضى من شعبان، فاغفر لنا فيما بقي منه. فإنّ الله تبارك وتعالى يعتق في هذا الشهر رقاباً من النار لحرمة شهر رمضان. 📖عيون أخبار الرضا (عليه السلام)، ج٢ ص١١٥ ح٥٥٣/١٩٨، ط_آل‌البيت #فائده ✒️📚 @Faede_v_Borhan

💠 گزارشی پیرامون #دررالفوائد حاج شیخ عبدالکریم #حائری_یزدی (قدس‌سره) 🔻 «[حاج شیخ] در درس می‌فرمود [که] ج۱ مباحث الفاظ [را] از مرحوم آقا سیّد محمّد اصفهانی #فشارکی استفاده فرموده و ج۲ را از درس مرحوم #آخوند.» 📖 حدیث خوبان، ص۱۲۱ #اصول #فائده ✒️📚 @Faede_v_Borhan

📎 نقد و بررسی روایات #نوروز 🔸 برگرفته از درس استاد سید جواد #شبیری_زنجانی 🔰 محور های بحث: ۱. وجود سه دسته روایت در موضوع نوروز ۲. بررسی #رجالی و اعتبار صدوری روایات ۳. تأیید سنت‌های حسنه نوروز مثل #صله_رحم و هدیه دادن با توجه به عمومات #برهان ✒️📚 @Faede_v_Borhan

بحمدالله امسال در #رؤیت_هلال ماه مبارک رمضان اختلافی رخ‌نداد، اما باید توجه‌داشت که تفاوت آراء در این مسأله کاملا طبیعی است، زیرا: ۱. رؤیت شدن هلال ماهِ نو «طریق» و «نشانه»ی «شروع ماه قمری» است. این‌که هلال در کجا و چگونه باید رؤیت شود تا اول ماه بعدی «شرعاً» ثابت گردد، مانند سایر مسائل فقهی و تخصصی، در معرض اختلاف نظر میان متخصصان است. در روزگار ما، بیشترین اختلاف در ابتدای ماه جدید، ناشی از همین نکته است. ۲. آشنایان به #استهلال (که یک فعالیت متعارف میان منجمان -حتی غیرمسلمان- است) می‌دانند که یافتن هلال ماه نو، به‌خصوص بدون چشم مسلح، کاری دشوار است. پاره‌ای از اختلافات در تعیین شب اول ماه (=غُرّه)، به این مسأله بازمی‌گردد. بر خلاف تصور ابتدایی، محاسبات دقیق نجومی نیز، کمکی به رفع اختلاف از این جهت نمی‌کند، چون رؤیت‌پذیری هلال تابع عوامل بسیاری است که بخش قابل توجهی از آن‌ها پیش‌بینی پذیر نیستند. 📷 گزارشی از اختلافِ دو مجتهد پایتخت در عصر ناصری، حاج ملاعلی کنی و میرزا حسن آشتیانی (قدهما) در کتاب رؤیت هلال،ج۵، ص بیست و هشت؛ به‌نقل از روزنامه‌ی خاطرات اعتمادالسلطنة، ص۳۱۰. #فقه #فائده ✒️📚 @Faede_v_Borhan

💠 تجلیل جالب مرحوم آیةالله‌العظمی #حکیم (قدس‌سره) از فقهای گذشته ایشان در بحث وجوب تعیین خصوصیات نماز در نیت، ذیل این فرع که «آیا لازم است در نیت، قصر یا تمام بودن نماز تعیین شود؟» ابتدا عنوان می‌فرمایند که ظاهراً قصد قصر و تمام را هیچ‌کس از #فقهاء واجب ندانسته‌اند. سپس به این #فتوا اشکال کرده و آن را خلاف مسلّمات #فقه تلقی می‌نمایند. اما در پایان توجیه لطیف، اما خلاف ظاهری برای کلام #مشهور ذکر نموده و آن را مقتضای #حسن_ظن به مقام اصحاب خوانده‌اند. 📷 مستمسک العروة الوثقی، ج۶، ص۱۳ #سیره_علما #احتیاط #فائده ✒️📚 @Faede_v_Borhan

💠 موعظه‌ی امام حسن مجتبی صلوات الله علیه در آخرین ساعات عمر مقدس‌شان عن جنادة بن أبي‌امية قال: دخلت على الحسن بن علي ابن أبي‌طالب (ع) في مرضه الذي توفي فيه...فقلت له: عظني يا ابن رسول‌الله! قال: نعم! 🔸استعدَّ لسفرک و حصِّل زادک قبل حلول أجلک. 🔹و اعلم أنک تطلب الدنيا و الموت يطلبک. 🔸و لا تُحمِّل هَمَّ يومک الذي لم‌يأت على يومک الذي أنت فيه. 🔹و اعلم أنک لاتكسب من المال شيئاً فوق قُوْتک إلا كنت فيه خازناً لغيرک. 🔸و اعلم أنّ في حلالها حساب و في حرامها عقاب و في الشبهات عتاب. فأنزلِ الدنيا بمنزلة الميتة، خُذْ منها ما يكفيک، فإن كان ذلک حلالاً كنت قدزهدت فيها، و إن كان حراماً لم‌يكن فيه وزرٌ، فأخذت كما أخذت من الميتة، و إن كان العتاب فإنّ العتاب يسير. 🔹و اعمل لدنياک كأنک تعيش أبداً، و اعمل لآخرتك كأنک تموت غداً. ▫️و إذا أردتَ عزّاً بلاعشيرة و هيبةً بلاسلطان، فاخرُج من ذلّ معصية الله إلى عزّ طاعة الله عزّوجلّ. 📖 بحارالانوار (ط بیروت)، ج۴۴، ص۱۳۸. 🎞 مرحوم آیةالله #حاج_آقا_مجتبی_تهرانی (ره) #فائده ✒️📚 @Faede_v_Borhan

💠 فراموشی آیه تبرّج 🔻آیةالله‌العظمی #شبیری_زنجانی (مدظله): 🔹شیخ کاظم ازری اشعاری دارد بسیار معروف و مشهور به «هائیه». #اهل_سنّت نقل می‌کنند که #عایشه حافظ چهل هزار #حدیث بود. شیخ کاظم در اشعار خود راجع به این مطلب می‌گوید: نَسِيَتْ آيَةَ التَّبَرُّجِ أَمْ لَمْ تَدْرِ أَنَّ الرَّحْمَنَ عَنْهُ نَهَاهَا حَفِظَتْ أَرْبَعِينَ أَلْفَ حَدِيثٍ وَمِنَ الذِّكْرِ آيَةً تَنْسَاهَا عایشه چهل هزار حدیث حفظ کرد، ولی یک آیه از #قرآن را فراموش کرد: «وقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الجاهِليَّةِ الأُولى». (احزاب، آیه ۳۳) 🔸آقای حاج سید مهدی روحانی (رحمة الله علیه) می‌گفت: یکی از ادبای عرب که #سنّی و متعصب در تسنّن بود، این را دیده و گفته بود او مرتکب جرم شده ولی به قدری از جهت ادبیت این شعر زیباست که ادیب، جُرمش را می بخشد. 📖 جرعه ای از دریا، ج۲، ص۴۴۶. #برائت #فائده ✒️📚 @Faede_v_Borhan