🔆طلوع مهر🔆
📚 فرهنگنامه رجاء
💠 #سخت_زایی_ناعلم_گرا (ش.ش / جا.ش علم)
✅ سخت زایی ناعلم گرا، عبارت است از مقاومت آگاهانه در برابر حقیقت و انکار و تحریف آن از سرِ آگاهی. یکی خباثت آمیزترین رفتارهای معرفتی انسان ها، همین رفتار است.
✅ سخت زایی ها، همواره علّت معرفت شناختی ندارند. بلکه در نگاه میکروسکپی و دقیق، سخت زایی ها همواره با دخالت #ناعلم ها پدید می آیند. مثلاً غرور و خودبسندگی خفیّ و تعلّق خاطرهای زیانبار و #استحسانات_ارتکازی و تاثیر مبادی زیبایشی و... موجب سخت زایی های بسیار می شود.
✅ در هر حال، یک فیلسوف علم، می تواند تصدیق کند که سازه های معرفتی نیز درحدّ چشمگیری می تواند باعث سخت زایی شود؛ اگر چه همین سازه ها به علت ناعلم های میکروسکپی، پایسته و ماندگار می شوند.
✅ اما در #بومسازگان_معرفتی جوامع بشری، همواره گروه هایی پیدا می شوند که رسماً در برابر فهم نو، صف می کشند و به خاطر منافعشان آگاهانه بر خلاف آنچه می فهمند رفتار می کنند. قدرت ها و احزاب سیاسی، سازمانهای تجاری بزرگ و به طور کلّی هر مجموعه ای که نفع و سود خود را در "خلاف واقع"، بیابد، با #اقتضاء_متراکم و چالش «سخت زایی ناعلم گرا» مواجه است.
توضیح مکمّل: نگا. #سخت_زایی
حمید رجایی
تابستان 96
🆔 @farhangerajaei
🆔 2 @tolooemehr
🌐 hamid-rajaei.com
🔆طلوع مهر🔆
📚 فرهنگنامه رجاء
💠 #سخت_زایی_ناعلم_گرا (ش.ش / جا.ش علم)
✅ سخت زایی ناعلم گرا، عبارت است از مقاومت آگاهانه در برابر حقیقت و انکار و تحریف آن از سرِ آگاهی. یکی خباثت آمیزترین رفتارهای معرفتی انسان ها، همین رفتار است.
✅ سخت زایی ها، همواره علّت معرفت شناختی ندارند. بلکه در نگاه میکروسکپی و دقیق، سخت زایی ها همواره با دخالت #ناعلم ها پدید می آیند. مثلاً غرور و خودبسندگی خفیّ و تعلّق خاطرهای زیانبار و #استحسانات_ارتکازی و تاثیر مبادی زیبایشی و... موجب سخت زایی های بسیار می شود.
✅ در هر حال، یک فیلسوف علم، می تواند تصدیق کند که سازه های معرفتی نیز درحدّ چشمگیری می تواند باعث سخت زایی شود؛ اگر چه همین سازه ها به علت ناعلم های میکروسکپی، پایسته و ماندگار می شوند.
✅ اما در #بومسازگان_معرفتی جوامع بشری، همواره گروه هایی پیدا می شوند که رسماً در برابر فهم نو، صف می کشند و به خاطر منافعشان آگاهانه بر خلاف آنچه می فهمند رفتار می کنند. قدرت ها و احزاب سیاسی، سازمانهای تجاری بزرگ و به طور کلّی هر مجموعه ای که نفع و سود خود را در "خلاف واقع"، بیابد، با #اقتضاء_متراکم و چالش «سخت زایی ناعلم گرا» مواجه است.
توضیح مکمّل: نگا. #سخت_زایی
حمید رجایی
تابستان 96
🆔 @farhangerajaei
🆔 2 @tolooemehr
🌐 hamid-rajaei.com
🔆طلوع مهر🔆
📙 فرهنگنامه رجا
#علم و #ناعلم
✅ علم، همان است که دانشمندان آن را در #دانشسرا علم میدانند و #معرفت_دینی و علوم نقلی و عقلی و تجربی و… را شامل میشود.
✅ ناعلم هر آنچه است که از سنخ علم نیست و اما در #تعاملات_علم_ساختی مؤثّر است. مانند اقلیم، نظام آموزش و پرورش، آزادی و امنیت بیان، احساسات، استحسانات، کلیشهها، مریدیها، #ذهن_اندازیها، عشق، کینه، انکار، منافع سیاسی اقتصادی، گریز از کشف حقیقت، شوق به دانستن و وجاهت بیانی، از جمله ناعلم های خوب و بد هستند.
✅ یک ناعلم دو ویژگی دارد:
💠 اول اینکه از سنخ علم نیست
💠 و دوم اینکه در علم مؤثّر است. حال چه تاثیر جامعهشناختی، چه در اقتصاد علم و چه مؤلفّههای فردی و گروهی علم آموزان و نهاد علم.
🔸 پس سیارهٔ پولتون ناعلم نیست؛ اگر چه علم هم نیست، زیرا بر علم مؤثّر نیست. ناعلمها میتوانند خوب یا بد باشند. مثلاً یک نظام آموزشی و پژوهشی خوب یک ناعلم خوب است.
حمید رجایی
تابستان ۹۸
🌐 hamd-rajaei.com
🆔 @farhangerajaei
🔆طلوع مهر🔆
📗 فرهنگنامه رجا
#تعصب
✅ تعصب (در معرفت شناسی و فرهنگ شناسی) نوعی دلبستگی روحی و انس ذهنی به پذیرش یا نفی یک باور یا نگرش است؛ بطوری که مانع راهیابی شک خوب در آن نگره شده و فرد یا افکار عمومی ضمن آن، به خود اجازه بررسی مجدد و دیالوگ منطقی در مورد نفی و اثبات آن را ندهد.
✴️ نکات مهم
✅ تعصب، یک #ناعلم است (اینجا: #ناعلم_بد)
✅ شک نکردن و پایداری در امور اثبات شده و تعهد به لوازم #یقینیات، تعصب نیست. تعصب، محصول جایز ندانستن بازاندیشی معرفتشناختی است. بنابراین کسی که به لوازم اندیشهاش پایبند است و بر این امر اصرار دارد، از این روزن، متعصب قلمداد نمیشود.
✅ #بنیادگرایی، اگر تعهد به بنیانهای لوازم معرفتی و اما آمادگی برای مباحثه و دیالوگ غیرمتکلمانه باشد، متعصبانه نیست.
✅ دیالوگهای متکلمانه، نافی تعصب نیستند.
✅ تعصب بر نگرش و تبیین و تفسیر و گردآوری و و داوری های آدمی مؤثر است و راه را برای داوری و بازفهمی برخی از دانستهها، پذیرفتهها و انکار شدهها، میبندد، آن گونه که دیگر فرد نمیتواند در مورد آن دانسته، با #منطق_اکتشاف پیش برود و مطلب را بازاندیشی کند.
✅ #شک_خوب، دشمن تعصب است.
✅ #ایدئولوژی، لزوماً تعصبآور نیست.
حمید رجایی
تابستان 98
🌐 hamd-rajaei.com
🆔 @farhangerajaei