🔆طلوع مهر🔆 📚 فرهنگنامه رجاء 💠 #سخت_زایی_ناعلم_گرا (ش.ش / جا.ش علم) ✅ سخت زایی ناعلم گرا، عبارت است از مقاومت آگاهانه در برابر حقیقت و انکار و تحریف آن از سرِ آگاهی. یکی خباثت آمیزترین رفتارهای معرفتی انسان ها، همین رفتار است. ✅ سخت زایی ها، همواره علّت معرفت شناختی ندارند. بلکه در نگاه میکروسکپی و دقیق، سخت زایی ها همواره با دخالت #ناعلم ها پدید می آیند. مثلاً غرور و خودبسندگی خفیّ و تعلّق خاطرهای زیانبار و #استحسانات_ارتکازی و تاثیر مبادی زیبایشی و... موجب سخت زایی های بسیار می شود. ✅ در هر حال، یک فیلسوف علم، می تواند تصدیق کند که سازه های معرفتی نیز درحدّ چشمگیری می تواند باعث سخت زایی شود؛ اگر چه همین سازه ها به علت ناعلم های میکروسکپی، پایسته و ماندگار می شوند. ✅ اما در #بومسازگان_معرفتی جوامع بشری، همواره گروه هایی پیدا می شوند که رسماً در برابر فهم نو، صف می کشند و به خاطر منافعشان آگاهانه بر خلاف آنچه می فهمند رفتار می کنند. قدرت ها و احزاب سیاسی، سازمانهای تجاری بزرگ و به طور کلّی هر مجموعه ای که نفع و سود خود را در "خلاف واقع"، بیابد، با #اقتضاء_متراکم و چالش «سخت زایی ناعلم گرا» مواجه است. توضیح مکمّل: نگا. #سخت_زایی حمید رجایی تابستان 96 🆔 @farhangerajaei 🆔 2 @tolooemehr 🌐 hamid-rajaei.com

🔆طلوع مهر🔆 📚 فرهنگنامه رجاء ✅ #پیکره_بندی_علم 💠 پیکره بندی علم، به نحوۀ تنظیم گزاره ها و ابواب یک علم اشاره دارد، که مبتنی بر نظریّات زیرساختی و تعاریف پایه، تعیین غایت، منبع و روش و اولویت های نظری و کاربردی یک علم صورت می پذیرد. 💠 ممکن است دانشمندان، یک علم را چند گونه پیکره بندی کنند. مثلاً جامعه شناسی و اقتصاد سوسیالیمی و لیبرالیسمی دو گونه پیکره بندی می شوند. همچنین علوم انسانی اسلامی با علوم انسانی روییده در غیر معارف اسلامی به دو گونه پیکره بندی می شود. 💠 نکات مهم ♣️ علوم انسانی اسلامی، ممکن است توسط دانشمندان مسلمان، چند گونه پیکره بندی شوند و اگر چه همه بر تعامل علم ساختی منابع معرفت اسلام متّفق باشند. البته همه در محکمات معرفتی، مشابه خواهند بود. بنابراین در تولید علم انسانی اسلامی، نباید یک پیکره بندی واحد را دنبال کرد. ♣️ عالمان اسلامی، ممکن است در تبیین نظریّه معرفت شناختی خود اتّفاق نظر نداشته باشند. پیکره بندی ها، نیز متحوّل می شوند. چون نظریّات معرفت شناختی و اولویّت های کاربردی تغییر می کنند. حمید رجایی تابستان 96 🆔 @farhangerajaei 🆔 2 @tolooemehr 🌐 hamid-rajaei.com

🔆طلوع مهر🔆 📚 فرهنگنامه رجاء 💠 #مقبولات_ارتکازی / دیدگاه­ های خُفته (ش.ش) 💠 مقبول ارتکازیّ، یک اصطلاح در فرهنگنامۀ رجا است. (اصط.رجا / ش.ش؛ ارتکازی در لغت یعنی در ناخودآگاه ذهن بودن یا به طور ناخودآگاه، مقبول بودن، بسیاری از مقبولاتِ #مرد_در_خیابان و دانشمندان، ارتکازی است) ❇️ بسیاری از مقبولات #مرد_در_خیابان و دانشمندان، ارتکازی هستند (نگا. پانوشت 👇) 💠 مثلاً پیش­ تر، دانشمندان، مبتلا به این #اصل_موضوع (مبدَّل) بودند که «اگر اشیاء سنگین و سبک با هم از بلندی، رها شوند، سنگین­ ترها، زودتر از اشیاء سبک به زمین می رسند» این دیدگاه را دانشمندان، شاید به زبان نمی آوردند، اما در ارتکازشان چنین چیزی را پذیرفته بودند و همین، مبنای خیلی دیگر اندیشه ها، واقع می­ شد (گالیله دریافت که این طور نیست) 💠 یا اینکه اساساً همه، ارتکازاً این را اصل موضوع گرفته­ بودند که هندسه­ ای بجز هندسۀ اقلیدسی، متصوَّر نیست (هندسه هذلولی این تصوّر ارتکازی را به هم ریخت) 💠 یا فلاسفه، ارتکازاً باور داشتند که حرکت در جوهر، امکان­ پذیر نیست ( ملّاصدرا آن را بهم ریخت) 💠 یا مثلاً گاه افراد نخبه یک جامعه، زندگی علمی معمول خود را دارند و ارتکازاً پذیرفته­ اند که در جامعۀ ایشان، انقلابی رخ نمی­ دهد (یک اصل موضوع ارتکازی خاصّ) و حال آن که انقلاب در راه باشد. 💠 یا اینکه به طور ارتکازی گمان کنیم که «همواره، یک زاویه، از دو ضلع ساخته شده است» (اگر به نوک مخروط بنگرید درمی­ یابید که زاویه ی با یک ضلع، نیز وجود دارد) و… ❇️ مقبولات ارتکازی، لزوماً غلط نیستند. بلکه در دیواره­ ها و زیرستون­ های اندیشه­ های ما تعبیه شده­ اند؛ ولی ما به خدمت و خیانت آن­ ها توجّه نداریم. مقبولات ارتکازی را می­ توان دیدگاه های خفته نامید. —--------- پانوشت: 🔅 ارتکازی یعنی در ناخودآگاه ذهن بودن یا به طور ناخودآگاه، مقبول بودن. حمید رجایی تابستان 96 🆔 @farhangerajaei 🆔 2 @tolooemehr 🌐 hamid-rajaei.com

🔆طلوع مهر🔆 📚 فرهنگنامه رجاء ✅ #روشنفکر_دینی، #روشنفکری_دینی (ش.ش / فرآیندشناسی #مرز_دانش) 💠 روشنفکر دینی، عالم و اندیشمندی خلاق است که با دانش تخصصی خود، #فرآورده ها را با #آورده های علمی پیوسته در #مرز_دانش به #تعامل_علم_ساختی وامی دارد. او نوفهمی را وارد #گفتگوی_سپهری و #کهکشان_علم می کند. کار او به خلق پرسش، معرفت و نظریه و سازه و پیکره بندی، راهکار، راهبرد و ایجاد برخی #تحولات_معرفتی در #مفاهیم_علومی می انجام. 💠 او دشمن #سخت_زایی معرفتی و #تعصب در فهم است و اکسیژن حیات او آزادی بیان است و بواعث سلب آن را، یکی از شعوب مهمّ #دجال می داند. 💠 منبع داوری و فکری روشنفکران دینی، #قرآن و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام است و پاسخ پرسش های خود را در تلائم با محکمات دین و مستمدّ از معارف اهل بیت علیهم السلام، بدست می آورد. 💠 از جمله صلاحیّت های یک روشنفکر دینی، تقوا و طهارت باطن، علم و مهارت کافی در استنباط معارف از منابع دین و خلاقیت در فهم و مهارت در به تعامل درآوردن نوآورده های معرفتی، شجاعت و احتیاط، در بیان عقاید است. روشنفکری دینی، امروزه باید در فرآیند #گفتگوی_سپهری رخ دهد و بعید است اشخاص بتوانند به خوبی از پس آن برآیند. اما عملاً افراد خاصی در این کار موفق ترند {چرا؟ نیازمند #تبیین و #نظریه} 💠 کسانی که #اصول_استنباط معارف اسلامی را نمی دانند، یا با آورده ها و مناسبات جدید #مفاهیم علومی و #پدیده_های_اجتماعی و #داده_های_ریزوماتیک حوزه مطالعاتی خود آشنا نیستند، نباید وارد حوزه تولید معرفت و روشنفکری دینی بشوند. روشنفکر خودباخته، دارای معنا و مصداق است. 💠 روشنفکران دینی، تقریباً در تمام جوامع اسلامی، آواره و در خطرند و یکی از عوامل بدبختی مسلمان، همین است. #امام مهدی عجل الله تعالی فرجه، سالار و سلسله جنبان روشنفکری دینی است. او امامی غایب و گریزان و خائف و مترقب است. حمید رجایی مهر ماه 96 🆔 @farhangerajaei 🆔 @tolooemehr 🌐 hamid-rajaei.com

🔆طلوع مهر🔆 📚 فرهنگنامه رجاء ✅ #نظریه_ظهور ، #نظریه_ظهور_رجاء ✅ نظرّیۀ ظهور می‌گوید: خداوند در هر دوره‌ای علل و عوامل و زمینه‌های ظهور امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف را مطابق قاعدۀ لطف مقرّر می‌فرماید و اما تاکنون شیاطین جنّ و انس و ناراستی‌های متراکم مردم، مانع این توفیق شده است (نگا. #اقتضاء_متراکم) ✅ فوائد معرفتی نظرّیۀ ظهور رجاء این نظرّیه می‌تواند چند مسئله را تبیین کند: ۱٫ ارادۀ مشیتّی و لحظه‌به‌لحظه خداوند برای ظهورامام مهدی، ساری و جاری است: خداوند، هر لحظه، خواهان ظهور امام مهدی است و امّا ما مانع ظهور می‌شویم. در توقیع شریف، حضرت حجّت خودشان دقیقاً به این مطلب، تصریح فرمودند. ۲٫ اینکه پیدا شدن علائم و شرایط ظهور، در هر دوره، ممکن است درست بوده باشد. به عبارت دیگر «امکان درست دانستن پیشبینی‌هایی که گذشتگان بر اساس علائم ظهور داشته‌اند» را تبیین می‌نماید. ۳٫ امکان صحّت علائم و قرائن ظهور امام را در زمان حاضر تبیین می‌کند. ۴٫ جمع بین صحّت علائم موجود و صحّت علائم در زمان گذشته و آینده را تبیین می‌کند. ۵٫ این نظرّیه توضیح می‌دهد که چرا ظهور نزدیک است و اگر چه سال‌ها طول کشیده و طول بکشد. ۶٫ این نظرّیه، تبیینی سازوار از «شناور بودن زمان ظهور بر محور زمان» ارائه می‌کند (بر اساس قواعد خداشناختی و قاعدۀ لطف) ✅ مفاهیم کلّی نظرّیۀ ظهور، به این حقیقت اشاره دارد که امر ظهور امام مهدی، از دو مقولۀ «رزق» و «توفیق» ناشی می‌شود. توفیق و رزق را فقط حضرت حق تعالی بر مخلوقات نازل می‌کند. زرق و توفیق، خود بر اساس «قاعدۀ لطف» هستند. قاعدۀ لطف از مشتقّات «عشق» است. یعنی خداوند عاشق این است که برای بندگان، اسباب تقرّب، کمال و ارتقاء وجودی را عنایت فراهم. اما دریافت کنندۀ رزق، اگر مانند انسان، دارای اختیار باشد، ممکن است خود، با رفتارش، موانعی را بر سر راه توفیق و لطف قرار دهد. لطف و توفیق تحت مشیّت الهی هستند و اراده و عمل ما باذن حق تعالی در آن تأثیر دارد. ✅ توضیح نظرّیه اما نظرّیۀ ظهور، اولاً علائم و گمانه‌زنی‌های مردمان پیشین و رؤیت علائم ظهور در ادوار قبل را تبیین می‌کند. به این معنا که هر باره، ظهور در شرف وقوع بوده و علائم آن آشکار می‌شده است. ثانیاً می‌گوید که ما هر لحظه در شرف ظهور امام مهدی هستیم. توفیق درک امام مهدی در همین چند قدمی ما است (کلمح البصر او هو اقرب منه) اما محبت دنیا و پشت کردن به امام، موجب تأخیر ظهور و غیبت امام است. ثالثاً اصل با ظهور است و غیبت، خلاف اصل و امری قسری است. ♣️ ادلّه بسیار پرقوّتی برای این نظرّیه وجود دارد. 💠 حمید رجایی پاییز 96 🆔 @tolooemehr 🌐 hamid-rajaei.com

📚فرهنگنامه رجا #پارادایم یا #انگاره (ش.ش، زیبایی‌شناسی) ✅ انگاره / پارادایم، الگوی داوری بادوام، شایع و موجه و مورد مراجعه برای رد یا قبول افکار است و شامل الگوهای معرفتی، معرفتی- احساسی و فقط احساسی، الگوهای فکری فردی، گروهی و عمومی می شود. شرط لازم و کافی برای تشکیل یک پاردایم، این است که یک الگوی داوری، مقبول و مورد مراجعه باشد. به دیگر عبارت، هر آن چه رفتار پارادایمی داشته باشد، پارادایم است. ✅ #رفتار_پارادایمی عبارت است از: در چمبره گرفتن داوری‌های معرفتی و زیبایشی، توسط یک الگو برای یک مدت طولانی. پس هر آنچه بتواند مجموعه‌ای از داوری‌های ادراکی یک فرد یا جامعه را در چمبرۀ خود بگیرد و مدت‌ها پایدار بماند، پارادایم است. پارادایم‌های غیر ارتکازی، متکی به رفتار ادراکی و علمی فرد و جامعه هستند: اینکه ایشان چیزی را پارادایم قرار دهند یا نه. ✅ پارادایم ها گوناگون هستند: پارادایم معرفتی، پاردایم زیبایشی، فردی، اجتماعی و… ✅ #پارادیم_معرفتی، یک سازۀ معرفتی کُنشگر و ناوبرانه است که سرنوشت معرفت های دیگر به آن وابسته است. مانند مکاتب علوم در تعیین منبع، روش، فایده و … ✅ #پارادیم_زیبایشی، یک سازۀ زیبایشی کنشگر است که سرنوشت داوری های دیگر، به آن وابسته است. مانند مُد، سلیقه، عرف و … ♦️ در نظریه رجاء، مفهوم پاردایم بسیار عام و مصادیق آن بسیار است. حمید رجایی زمستان ۹۶ 🆔 @tolooemehr 🌐 hamid-rajaei.com

🔆طلوع مهر🔆 📚 #فرهنگنامه_رجا #قداست (ه.ش / عالَم شناسی) ✅ قداست وصفی است حاکی از سرشاری و فیضان نسبی یا مطلق خیر و غیبت هر گونه شرّ، در چیزی. ✅ مبدأ و منشأ قداست، خدواند متعال است و هر آنچه از خیر، بهره‌مند باشد، به همان میزان، مقدّس است. ✅ قداست، در همۀ هستی، سریان دارد و از منشأ آن یعنی خدای متعال، به همه جهان، ساری و جاری می­ گردد؛ مگر آن­چه تماماً و به امر مولا، از خیر و رحمت محروم باشد از همان حیث از قداست تهی می‌شود. 🔶 بنابراین تمام جهان آفرینش، محترم و مقدّس است و رعایت ادب الهی در مورد آن لازم است. باورهای دینی منصوص، نیّات خیر و اعمال صالح (با نیت صحیح)، عالمان دین و همه خیراندیشان و خیراندیشی‌ها و همه کائنات، از آن نظر که متّصل و منتسب به خیر و حق تعالی هستند، مقدّس هستند. حمید رجایی زمستان ۹۶ 🆔 @farhangerajaei 🆔 @tolooemeh 🌐 hamid-rajaei.com

🔆طلوع مهر🔆 📘 #فرهنگنامه_رجا ✅ #دانش_فرسوده (فلسفه‌ی علم) عبارت است از دانشی که با اکتشافات و #مفاهیم_علومی تازه و غنی‌شده، #تعامل_علم_ساختی نداشته است. #عرف_دانشسرایی، داور فرسودگی یک دانش است. ✅ دانش‌های فرسوده، معمولاً اضلاع و جزئیات معرفتی صحیحی دارند، ولی در کلیت، ناقص‌اند و اضلاع لازم را ندارند (گاهی هم از بن دور انداختنی هستند مانند #نظریه_گسیل در تفسیر بینایی) مثلاً مفهوم وراثت، بدون درک مفهوم ژن، مفهوم علومی افسردگی و نشاط، بدون درک مفهوم دوپامین، درک حرکت بدون درک نسبیت، فهم مثلث، بدون درک هندسه هذلولی، درک مسائل علم کلام بدون درک #سازواری_معرفتی، درک داوری اخلاقی، بدون درک زمینه‌های تشدیدشده روان‌شناختی و زیست‌شناختی، درک سلول، بدون درک زیست‌شناسی ملکولی، درک ذهن، بدون همداستانی عصب‌ادراک‌شناسی، شناختِ شناخت بدون حضور مباحث درازدامن فلسفه علم و ذهن و علوم ادراکی و علم‌النفس فلسفی و هر علم کل‌نگر نشده، فرسوده است. حمید رجایی 🆔 @tolooemehr 🌐 hamid-rajaei.com 📘 @farhangerajaei

📚فرهنگنامه رجا: #علم_و_ناعلم: ➕علم و ناعلم دو اصطلاح در فرهنگنامه رجاء است. در بررسی احوال علم، گاهی اموری که از سنخ علم نیستند در علوم اثر میگذارند. مثل: حب و بغض، اقلیم، #ژن، و... این مجموعه را ناعلم میگوییم. این اصطلاح بسیار کارآمد است. همچنین نگاه کنید: #فرهنگ و #نافرهنگ حمید رجایی فرهنگنامه تخصصی رجاء کلیه حقوق محفوظ است. نقل مطلب با ذکر منبع، بلا اشکال است. hamid-rajaei.com @tolooemehr

🔆طلوع مهر🔆 📘 فرهنگنامه رجا #مدیریت_زمان ✅ #قانون_پارکینسون در مدیریت (تعریف اصطلاح از رجایی نیست) ✅ بر اساس قانون پارکینسون در مدیریت، "ذهن، کار را به مدت زمانی که به آن اختصاص داده شده کش می‌دهد" در واقع می‌توان این‌گونه بیان کرد، براساس قانون پارکینسون: وقت بیشتر = اتلاف وقت بیشتر مهم است بتوانیم بر قانون پارکینسون غلبه کنیم که مهم‌ترین تکنیک برای غلبه بر آن نیز گزاره زیر است: تعیین مهلت زمانی و ضرب‌الاجل معقول، و پایبندی به انجام کارها در زمان تعیین شده‌. 🆔 @farhangerajaei

🔆طلوع مهر🔆 📘 فرهنگنامهٔ رجا 💠 #روشنفکری_دینی 💠 روشنفکری دینی (اصط.رجا) عبارت است از «حلّ مدوام مسائل تازۀ فکری و انسانی، با توجّه به معرفت دینی و با استفاده از حدّاکثر توانش معرفتی» پس کسی که از مسائل معرفتی و عینی جهان بی‌اطلاع است، نه اندیشمند است و نه عالم. او که می‌خواهد مسائل نوین انسان و جامعه را بدون استفاده از علم‌الادیان و علم‌الابدان حلّ کند، روشنفکر نیست و آن کس که در این مسیر، مسائل را بدون ملاحظۀ محکمات اسلامی، حلّ و فصل کند، روشنفکر دینی نیست. 💠 روشنفکری دینی دو حوزۀ نظر و عمل را پوشش می‌دهد و مسئول کفایتِ تبیینی #مفاهیم_علومی و روزآمدسازی روش‌های عمل است. حمید رجایی تابستان ۹۷ 🆔 @tolooemehr 🌐 hamid-rajaei.com 📘 @farhangerajaei