غرایب و بدایعی از دیوان خاقانی شروانی پوشۀ شنیداری خطابۀ ورودی دکتر محمدرضا ترکی (عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی) زمان: دوشنبه، سی‌ام بهمن ۱۴۰۲ https://apll.ir/1402/12/13/%d8%aa%d8%b5%d8%ad%db%8c%d8%ad-%d8%a8%db%8c%d8%aa%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d8%b3%d8%b1%d9%88%d8%af%d9%87%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%ae%d8%a7%d9%82%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%b4/ #محمدرضا_ترکی #فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی #خاقانی_شروانی #خاقانی @faslefaaseleh

آفتاب من! گرمی نگاه تو آب می‌کند کوه‌های برف را عاشقم آن نگاه روشن و شگرف را (با سپاس از برادر هنرآفرینم استاد سیّدعبّاس امامزاده) #محمدرضا_ترکی #شعر_کوتاه #سید_عباس_امامزاده

مرگ‌های نورسيده!   خوشه‌های بمب بر حرير خواب کودکان سقوط می‌کنند فصل فصل مرگ‌های نورسيده است موسم درو رسيده است... کيست تکيه‌گاه کودکان خسته جز عروسکی شکسته آن زمان که بمب‌ها شهر را کوير لوت می‌کنند؟! رستخيز ديگری‌ست آسمان سياه، شالی از غبار، گِرد ماه مادران چه ساده مرگ را ناگزير می‌شوند کودکان در هراس ناشناس مرگ پير می‌شوند... آه آه از اين نگاه‌های رهگذر آه‌های بی‌اثر... واژه‌های شرمگين سکوت می‌کنند! #محمدرضا_ترکی #شعر_نو #کودکان_غزه #مادران_غزه @faslefaaseleh

یک آیه برای کدام زندگی؟! در ماه رمضان مسئولان شهری از طریق تابلوهای بزرگ در خیابان‌ها آیاتی از قرآن کریم را در معرض دید مردم گذاشته‌اند. آن‌ها بخشی از این آیات را در قالب پیامک هم به‌صورت انبوه برای مردم روزه‌دار ارسال و آنان را به شرکت در یک مسابقه دعوت می‌کنند. این اقدام با عنوان زیبای "یک آیه برای زندگی" می‌تواند فضاهای عمومی را تا حدودی معنوی و قرآنی کند؛ البتّه به‌شرط اینکه در ترجمۀ آیات دقّت کنند. معلوم نیست نوشتن و خواندن و انتشار ترجمۀ غلط یک آیه، اگر مصداق تحریف معنای آن باشد، سود و ثوابی داشته باشد. شاید این تحریف با زبان روزه، در شرایطی به روزه‌داری هم ضرر برساند! ازجمله ترجمه‌های عجیبی که این روزها هم در تابلوهای شهری در خیابان‌ها و هم پیامک‌ها با آن روبه‌رو می‌شویم، برگردان آیۀ ۴۶ سورۀ سبا است: ۞ قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ ۖ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَىٰ وَفُرَادَىٰ ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا ۚ مَا بِصَاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ ۚ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍ شَدِيدٍ. ترجمۀ درست آیه از این‌قرار است: "بگو: شما را به يك چيز اندرز مى‌دهم: دودو و يك‌يك براى خدا قيام كنيد. سپس بينديشيد، تا بدانيد كه در يار شما (پیامبر) ديوانگي‌اى نيست. اوست كه شما را از آمدن عذابى شديد مى‌ترساند." متاسّفانه قسمت ابتدایی این آیه در تابلوهای شهری این‌گونه ترجمه شده است: "چه به‌تنهایی و چه به‌جمع برای خدا برخیزید و برای او زندگی کنید." برگزارکنندگان مسابقۀ "یک آیه برای زندگی" عبارت "ثمّ تتفکّروا" (سپس بیندیشید) را در کمال شگفتی به‌صورت "و برای او زندگی کنید" به فارسی برگردانده‌اند که در آزادترین ترجمه‌ها هم کمترین ربطی به مضمون آیه ندارد. مسئولان شهری باید توجّه کنند که تسامح در برگردان آیات قرآن درست مثل غلط نوشتن آن‌ها مصداق کار فرهنگی درست نیست. #محمدرضا_ترکی #ترجمه_قرآن #بیلبوردهای_شهری #یک_آیه_برای_زندگی #تبلیغات_شهری @faslefaaseleh

ذهن‌تکانی! رها کن از غم و از اخم دل‌ها و جبین‌ها را بچین در سفره‌های مهربانی هفت‌سین‌ها را چه می‌شد در همین خانه‌تکانیّ دم عیدی به سطل خاکروبه می‌سپردی بغض و کین‌ها را میان ما خطوط فاصله مرز جدایی‌هاست بیا و پاک کن از دفترت این نقطه‌چین‌ها را میان شادی و غم نیست مرز روشنی ای جان به یاد آور به وقت شادمانی‌ها غمین‌ها را تویی که یاد تو فتح‌الفتوح مهربانی‌هاست به یاد ما بیاور شادی فتح‌المبین‌ها را نسیمی می‌وزد از سرزمین سروهای ناز که هر دم زنده خواهد کرد یاد نازنین‌ها را با سپاس از امین عزیز❤ #محمدرضا_ترکی #غزل #خانه_تکانی_روح #ذهن_تکانی @faslefaaseleh

معرفی کتاب «متنِ پنهانِ اشعار قیصر امین‌پور» پژوهش «دکترعلی سلطانی‌زاده» این کتاب که در اصل رساله دکتری بوده است به استادان و آموزگاران نگارنده به ویژه «استاد دکتر قیصر امین‎پور» تقدیم شده است. عنوان کتاب بر اساس نظریۀ استاد شفیعی کدکنی انتخاب شده است. محمّدرضا شفیعی کدکنی برای نخستین بار اصطلاح «متن پنهان» را در برابرِ اصطلاح «بینامتنیّت» در کتاب این کیمیای هستی به کار برد و در تعریف آن گفت: «غرض از متن پنهان در مواردی نوعی نشان دادن آثاری است که در آفرینش یک ’متن‘(text)  قابل‌جست‌وجو باشند». در این کتاب اشعار قیصر امین‌پور با تلفیق نظریّهٔ بینامتنی ژنت و ریفاتر، بررسی شده است. روند کار چنین بوده است که ابتدا با استفاده از بینامتنیّت ژنتی پیش‌متن‌های صریح و ضمنی و با تکیه بر بینامتنیّت خوانشی ریفاتر ارجاعات حتمی و ضمنی، معنابن، نظام توصیفی، ماتریس، هیپوگرام، و نادستورزبانی‌های موجود شعر بیان شده است. در این پژوهش تلاش شده است زوایای پنهان خطّ فکری امین‌پور نشان داده شود و افق‌های جدیدی از شعر او گشوده گردد. براساس مبانی نظری ارائه شده در این کتاب، هیچ متنی یکّه و تنها نیست، بلکه پیش‌متن‌هایی دارد. در این کتاب، پیش‌متن‌هایی که سبب شکل‌گیری شعر امین‌پور شده‌اند بازنمایی شده است. نگارنده با گزینش برخی از شعرهای امین‌پورتلاش کرده است نگاه کلّی او به متون پیش از خود را آشکار سازد تا خواننده با خواندن آنها نگرشی متقن نسبت به این پیش‌متن‌ها پیدا کند و با درک آنها به خوانشی جدید از شعر امین‌پور برسد. #قیصر_امین_پور #علی_سلطانی‌_زاده #متن_پنهان_قیصر_امین_پور #معرفی_کتاب @fslefaaseleh

یا مقلّب القلوب... @faslefaaseleh

✨ نــــــوروز فرخنـــــــــــــــــــده ✨ 🔺صدای زنده‌نام دکتر محمّد معین (۹ اردیبهشت ۱۲۹۷ ــ ۱۳ تیر ۱۳۵۰)، دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی @virafic

جنازه‌ها و گدازه‌ها! صدهزار تن کشتگان و زخمیان این نبرد بوده‌اند تا کنون این نبرد؛ نه این هجوم درد این جنون... زخم کهنه‌ای بر تن نحیف غزّه مثل درّه‌ای عمیق و هولناک لب‌به‌لب از جنازه‌ها و از گدازه‌ها دهان گشوده است این نبرد جنگ نیست شهوت توحّش است و مرگ جنگ را با تمام هول و وحشتش رسم و راه دیگری‌ست جنگ این‌قَدَر پلشت بی‌ترحّم و گذشت تا کنون نبوده است گرگ‌ها هم این‌چنین گلّۀ رهای گوسفند را تکّ‌تکّه غرق خون نکرده‌اند وحشیان هم این‌چنین سقف خانه را روی کودکان بی‌گناه واژگون نکرده‌اند! آه آهِ کودکان و مادران غزّه دیر و زود ابری از عذاب می‌شود سهمگین و پرتلاطم و کبود تا که دودمان غاصبان آن دیار را مثل خانمان حامیانشان دهد به باد تاچه دست سرنوشت بر سر هرآن‌که در جهان چشم روی این توحّش بزرگ بسته است -از قبیل این قیبله‌های بی‌حمیّت عرب- خواهد عاقبت نوشت؟! #محمدرضا_ترکی #غزه #نسل_کشی #قتل_عام_غزه #سکوت_مجامع_و_جوامع_بشری @faslefaaseleh