#محقق_خویی
#مصباح_الفقاهة
#کتاب_البیع
#چکیدهی_مباحث
#شروط_المتعاقدین
#اِکراه
#توریه
📖 هل یُعتبَر فی #الإكراه عدمُ إمكان التفصّي عن الضرر؟
✅ مرحوم #محقق_خویی در #مصباح_الفقاهة (ج٢/ص۵۵۴) پیش از آن که دربارهی شرطبودنِ عجز یا امکانِ تفصّی در #اِکراه -که #شیخ_انصاری در مکاسب (ج۳/ص۳۱۲) نیز بیان میکند- در توضیح و تبیینِ #توریه میفرماید:
🔷️🔸️ #توریه در لغت به معنای سَتْر و إخفاء، و القاکردنِ کلام به گونهای که ظاهر در معنایی خلافِ آنچه مقصودِ متکلّم باشد است؛ از این رو، برخی از لغتشناسان نیز آن را به معنای اظهارِ غیرِ مقصود و ایهام دانستهاند.
🔸️ مانند آن که کسی در جواب سوالی دربارهی خلیفهی بعد از پیامبر (صلی الله علیه و آله) گفت: "مَن بنتُه فی بیتِه".
و مانند عقیل که گفت: "أمَرَني معاوية أن ألعَنَ عليّاً؛ ألا فالْعَنُوه".
🔶️🔹️ ایشان در ادامه میآورد: #توریه همان طور که در #اقوال و گفتار تحقّق مییابد در #افعال و رفتار نیز تحقّق مییابد، و هیچ وجهی ندارد که آن را تنها در #اقوال جاری بدانیم.
🔹️مانند کسی که در جوابِ سائل دستان خالیاش را نشان میدهد و میگوید: "به خدا قسم که دستانم خالی است".
و مانند ماموری که نمیخواهد به ظلم مردم را شلّاق بزند، و شلّاق را دیوار میزند و وانمود میکند که مردم را شلّاق میزند.
و مانند کسی که ظالمی اکراهش میکند که شراب بخورد، و او نیز وانمود میکند شراب میخورد، اما آن را درون چاه میریزد.
📌 #توریه یعنی همین که متکلّم کلامش را به گونهای بیان کند که عرفاً دارای ایهام و اظهارِ خلاف باشد.
از این رو، اگر در جایی سامع بدفهم و نافهم است و مرادِ روشنِ متکلّم را در نمییابد #توریه نیست.
همچنین در جایی که سامع به قدری باهوش است که میفهمد متکلّم #توریه کرده است نیز #توریه تحقّق دارد.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee