#رهبرمعظم انقلاب: ... اما امروز، این گونه نیست. امروز، حوزه‌ی علمیه از زمان خودش خیلی عقب است. حساب یک ذرّه و دو ذرّه نیست. مثل این است که دو نفر سوار بر اسب، در وادی ای همراه یکدیگر بروند و یکی اسبش از دیگری تندروتر باشد و آن‌که اسبش کندروتر است، بعداً به اتومبیل دست پیدا کند. طبیعی است آن‌که اسبش تندروتر است، به گرد او هم نمیرسد. الان وضعیت این گونه است. در حال حاضر، امواج #فقه و فلسفه و #کلام و حقوق، دنیا را فرا گرفته است. ما وقتی به خودمان برگردیم، خیلی فاصله داریم.   حتّی در «اخلاق» هم این گونه است. یکی از اَعلام حوزه (عَظم‌اللَّه بقائه) - که الان در این‌جا تشریف دارند - چند سال قبل از این، سفری به انگلستان کرده بودند و در آن‌جا کتابخانه‌ای را دیده بودند. به من فرمودند: «یک طبقه از این کتابخانه، کتب اخلاقی بود که فرنگیها در چند سالِ اخیر نوشته‌اند»! در آن چند سال، حوزه‌ی علمیه‌ی قم، چند کتاب اخلاق بیرون داده بود؟ یک هزارم آن؟ یک ده هزارم آن؟ گمانم هنوز هم کمتر از این مقدار است! این تازه اخلاق است که میدانید غرب با اخلاق، چندان سرآشتی ندارد. البته کتب اخلاقی آنها بیشتر، فلسفه‌ی اخلاق و ردّ اخلاق و بیان اخلاقِ غیرمعنوی و اخلاق مادّی است. ما بعد از «معراج السعادة» و «جامع السعادات»، در حوزه هایمان، چه کتابی نوشتیم؟ البته بعدها در چند سال اخیر، چند کتاب اخلاق نوشته شده است؛ چیزی که بشود به عنوان یک کتاب علمی ارائه کرد.   عین همین قضیه در «حقوق» هم مشاهده میشود. شما ببینید چقدر در باب حقوق مدنی، حقوق جزا و انواع و اقسام مباحث حقوقی، تحقیقات گوناگون شده است. این کار، هم در غرب و هم در دنیای اسلامِ غیرشیعه شده است. ما در این زمینه ها انصافاً باید بگویم خیلی عقبیم. حال، این رشته‌ی تخصّصی ماست و بیشترِ تخصّصِ حوزه‌ها تقریباً فقه است.   چقدر در زمینه‌ی فلسفه و کلام و #کلام_جدید و #فلسفه_دین و مباحث دین شناسی و سایر زمینه‌ها، مطلب نوشته‌اند و چقدر کار کرده‌اند! ممکن است همه‌ی اینها هم غلط باشد؛ اما بالاخره یک متاع فکر و موج فکری است که بخشی از فضای ذهن جامعه را اشغال خواهد کرد. شما در حال حاضر کجایید؟ چطور میخواهید با اینها مقابله کنید؟ کجاست آن «عبدالجلیل رازی قزوینی» که «النقضِ» مناسب این زمان را هم بنویسد و نه یک کتاب، بلکه ده هزار کتاب در این زمینه ها نوشته شود.   امروز دنیا، دنیای امواج است. با امواج و رایانه، همه‌ی مفاهیم از این طرف به آن طرفِ دنیا منتقل میشود. الان دورترین کتابخانه‌های دنیا میتوانند در ظرف مدّت پنچ دقیقه، مطالب کتابی را که در کتابخانه‌ی کنگره‌ی امریکاست، روی صفحه‌ی کاغذ خود چاپ کنند! این گونه، مطالب منتقل می شود. ما از این دنیا عقبیم؛ دیگر چرا این را منکر شویم!؟ این یک عیب قطعی است که حوزه‌ی امروز ما، آن را دارد.   عیب دوم که احتمال میدهم این عیب هم مخصوصِ ما باشد و در گذشته نبوده است، این است که از موجودی انسانی کنونی حوزه، استفاده‌ی بهینه نمیشود. همین حالا در همین حوزه‌ی علمیه‌ی قم، هزاران استعداد برجسته و طلاّب فاضل و جوانان خوب وجود دارد که اگر اندکی به آنان توجّه شود و در جای خود قرار گیرند و کار بایسته‌ای از آنان خواسته شود و از تضییع وقتشان به زواید، جلوگیری شود، هر کدامشان خواهند توانست بخشی از این خلأ را پر کنند.   البته این عیب، زمانِ ما هم بود. آن زمان که ما ساکن حوزه بودیم، همین عیب وجود داشت؛ اما احتمال میدهم که در گذشته ها این گونه نبوده است. مثلاً «علاّمه‌ی حلّی»، مدرسه‌ی سیار درست کرده بود و با «الجایتوی خدابنده» به اطراف راه میافتاد و طلبه ها را با خودش به مدرسه می‌برد. بعضی از قضایای تاریخی، واقعاً انسان را به شک میاندازند که شاید در آن وقت، واقعاً از موجودىِ انسانىِ خود، استفاده‌ی درست می کردند. ☘ http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3962  ♦️ کانال حوزه و فلسفه: ✅ @feghheakbar

💎 مصاحبه با استاد #فنایی_اشکوری ⭕️ سوال : مقام معظم رهبری بارها از جمله در سفر چند سال پیش به قم و همچنین اخیرا در دیدار با اعضای برگزار کننده همایش حکیم طهران و اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی به ترویج علوم عقلی و فلسفه در حوزه علمیه اشاره و تأکید داشتند. به نظر شما این دسته از علوم چه روندی را اکنون در حوزه ها طی می کنند که ایشان نسبت به آن هشدار دادند؟ 🔴 پاسخ : 🔶 در مقایسه با گذشته امروزه در حوزۀ علمیه قم استقبال خوبی از علوم عقلی می شود و درس های متعددی در زمینه های کلام، فلسفه و عرفان وجود دارد. همچنین مراکز و مؤسساتی در زمینه های مختلف علوم عقلی فعال هستند، مانند مجمع عالی حکمت اسلامی که به پیشنهاد مقام معظم رهبری و حمایت معظم له تأسیس شد. وضع نشریات اعم از مجله و کتاب نیز در این زمینه ها بد نیست. 🔶 اما با این حال کمبودها و مشکلات در این حوزه بسیار است. آنچه در حال حاضر داریم برای جبران عقب ماندگی های چند صد ساله کافی نیست و برای جبران این عقب ماندگی به تدبیر و تلاش بیشتری نیازمند هستیم. 🔶 افزون بر این متاسفانه جریانی که در طول تاریخ با تفکر و عقل ورزی و علوم عقلی مخالفت ورزیده، مجددا فعال شده و با طرح شبهه های بی پایه، طلاب جوان را از روی آوردن به علوم عقلی دلسرد می کند آن ها با طرح تقابل بین علوم عقلی و معارف اهل بیت به عقل ستیزی رنگ قداست می دهند، در حالی که نمی دانند با عقل ستیز معرفی کردن مکتب اهل بیت به این مکتب که بیش از هر مکتبی مشوق عقلانیت و تفکر عقلی است ضربه می زنند و آن را ضد عقل نشان می هند گاهی بین علوم عقلی و #فقه تقابل مصنوعی ایجاد می کنند و در موضع دفاع از فقه علوم عقلی را تحقیر می کنند و فتوا به کفر عالمان علوم عقلی می دهند؛ در حالیکه هیچ تقابلی بین فقه و علوم عقلی نیست و عالمان علوم عقلی ما اغلب خود فقیه هستند موضوع فقه و علوم عقلی کاملا از هم جدا است. حوزۀ فقه احکام شرعی فرعی است، و حوزۀ علوم عقلی عقاید و الاهیات است و تصور تعارض بین این ها نامعقول است. گاهی روایات اسلامی را در تقابل با علوم عقلی جلوه می دهند، در حالی که روایات اهل بیت بزرگترین مشوق علمای شیعه برای روآوردن به علوم و معارف عقلی است 🔶 برخی از کسانی که با فلسفه آشنا نیستند می پندارند که فلسفه خواندن به معنای تقلید از یونانیان است. آنها فکر می کنند یک فلسفه ای در یونان پدید آمد که از آن زمان تا امروز همۀ کسانی که به فلسفه علاقمند هستند، پیرو یونانیان هستند این کاملا نشان از بی خبری و ناآگاهی آنها از فلسفه است. در فلسفه تقلید بی معنا است و تقلید با روح فلسفه در تناقض است. به این ها باید گفت بدنیست یک دوره تاریخ فلسفۀ اسلامی و فلسفۀ غرب را مطالعه کنید تا به تنوع مکتب های فلسفی پی ببرید. صد ها مکتب فلسفی در دنیا هست که هیچ شباهتی به فلسفۀ یونان ندارد. در هند و چین هم فلسفه هست. در ایران قدیم هم فلسفه بود، چنانکه در غرب امروز هم فلسفه رایج است. بله، نام همه فلسفه است و در برخی مسائل بین آنها ممکن است مشابهتی باشد، اما این باعث نمی شود که بگوییم فلسفۀ علامه #طباطبایی مثلا همان فلسفه ارسطو است این مثل آن است که بگوییم یهود علم تفسیر و  فقه و کلام دارد و مسلمین هم علم تفسیر و فقه و کلام دارند  و چون نام هر دو یکی است و برخی مسائل آنها شبیه هم هستند پس تفسیر و فقه و کلام اسلامی همان  تفسیر و فقه و کلام یهودی است و علمای اسلام در این حوزه ها دنباله رو علمای یهودند! همان قدر که این حرف دربارۀ تفسیر و فقه و کلام خام و نادرست است دربارۀ فلسفه و عرفان هم خام و نادرست است.  مثلا در فلسفه اسلامی معاصر ما مباحثی دربارۀ هستی شناسی و معرفت شناسی و انسان شناسی مطرح می شود و عقاید و آراء گوناگون در آن بررسی می شود، اعم از آراء یونانیان، آراء فلاسفه اسلامی و آراء فلاسفۀ معاصر غرب 🔶 فلسفه و هیچ علمی با خطابه و توهین و بکارگیری عبارت های اهانت آمیز (مثل، کشک، پشم، قی کردۀ کفار و... ) و تمسخر و تکفیر اهل آن ابطال نمی شود. راه بحث در این زمینه توهین و تمسخر و تکفیر و خطابه و هوچی گری نیست، بلکه راهش وارد شدن به بحث علمی استدلالی است که مستلزم رسوخ در مباحث عقلی و قدرت استدلال منطقی است، که البته کار هرکسی نیست 🔶 منظور ما از فلسفه در اینجا مکتب یا فرد خاص از فلاسفه یا کتاب خاص نیست، بلکه مراد تفکر فلسفی است که همان تفکر عقلی روشمند است. و دفاع ما از فلسفه به این معنا است، نه دفاع از همۀ آراء یک مکتب فلسفی خاص یا یک فرد مثل ابن سینا و ملاصدرا. آنچه مهم است روش تفکر فلسفی است. از این روش دفاع می کنیم، و گرنه هیچ مکتب فلسفی و هیچ فیلسوف و کتاب فلسفه ای کامل و غیر قابل نقد نیست. چنانکه هیچ علمی ورای نقد نیست. جزء مهمی از فلسفه، نقد فلسفه ها و آراء فلاسفه است. 🌴 کانال استاد https://sapp.ir/dreshkevari ♦️کانال حوزه و فلسفه: ✅ @feghheakbar

💎 این حقیقتاً فاجعه است. #رهبرمعظم انقلاب: ... عیب دوم، عدم گسترش کافی و لازم در باب #کلام است که این، حقیقتاً فاجعه است. از این بالاتر و تلخ تر، فراموش شدن کلام است. حوزه‌ی اسلام و حوزه‌ی علمیه‌ی اهل بیت، در درجه‌ی اوّل، حوزه‌ی کلام و بعد حوزه‌ی #فقه بود و بزرگانِ فقهای ما، متکلّمین بودند. شما نگاه کنید، در حوزه‌های ما «کلام» منسوخ است؛ در حالی که امروز بیشترین تهاجم از سمت مباحث کلامی است.   همان‌طور که مطرح کردم، ما در گذشته عقب نبودیم و هر کس چیزی می گفت، فوراً جوابش حاضر بود؛ ولی امروز این قدر مباحث کلامی در دنیا مطرح میشود که حوزه‌ی علمیه از آنها مطّلع نیست. می دانید امروز چقدر در دنیا مسأله‌ی دین شناسی و #فلسفه_دین، مورد بحث است و چه کسانی می نویسند و می گویند و تحقیق می کنند و ما خبر نداریم؟ این عیب بزرگی است.   البته کسانی از آحاد منتسب به حوزه، کارهای با ارزشی کردند و می کنند؛ اما این کار، کار حوزه - در شکل نظام یافته‌ی آن - نیست. کارهای افراد، غیر از کارِ نظام است. نظام حوزه بایستی جواب بدهد. حالا یک نفری پیدا شد و وارد منطقه‌ای گردید و کاری کرد و محصولی هم داد؛ نمی شود این را به حساب حوزه گذاشت. انصافاً حوزه در این زمینه کاری نمی کند.   🍃 بیانات در جمع برخی از نخبگان حوزه علمیه ♦️ کانال حوزه و فلسفه: ✅ @feghheakbar

علامه #جوادی_آملی: حوزه بايد آيه محكمه داشته باشد، فريضه عادله داشته باشد، سنّت قائمه داشته باشد. ما همه اينها را در #فقه و #اصول خلاصه كرديم. آيه محكمه، تفسیر مي‌خواهد، نهج البلاغه و صحيفه سجاديه می ‌خواهد. مطمئن باشيد آن ها علمی ‌تر است. كلمات نهج‌البلاغه [خطبه های توحیدی و فلسفی آن] مثل «لا تنقض» نيست كه با هفت، هشت سال درس خواندن حل شود، اين يك جان كَندن علمی می ‌خواهد. 🍃 دیدار با مجمع نمایندگان طلاب و فضلاء حوزه علمیه قم ۹۶/۰۱/۲۹ ♦️ کانال حوزه و فلسفه: ✅ @feghheakbar

علامه #جوادی_آملی : بر فرض شما در #فقه و #اصول الآن سی‌هزار یا چهل‌هزار شیخ انصاری داشته باشید، این مشکل شما را حل نمی‌کند شبهه‌ی راسل و امثال راسل را که مکاسب حل نمی‌کند. ♦️ کانال حوزه و فلسفه: ✅ @feghheakbar

استاد #یزدان_پناه 🔴 چه کسی گفته فقط #فقه بخوان؟! 🔴 نیاز جدی به مجتهد در #عرفان و #معرفت 🔴 چرا فقط در استنباط احکام، اجتهاد می کنید؟! ♦️ کانال حوزه و فلسفه: ✅ @feghheakbar

🔴 وقتی مایه علمی نباشد صاحب شبهه را تکفیر می کنیم 🔴 اکنون دست ما از کلام، فلسفه، حدیث و تفسیر خالی است آیت الله #جوادی_آملی (در دیدار جمعی از اعضای کمیته کرسی های آزاد اندیشی) : آزاد اندیشی یک فضای آزاد می خواهد، کسی که در قفس است در همان محدوده قفس می تواند پرواز کند. ما نباید در محدوده #فقه و #اصول خود را محصور کنیم بلکه باید این محدوده را وسیع کرد؛ اکنون دست ما از کلام، فلسفه، حدیث و تفسیر خالی است و در نتیجه ما آن مایه و ابزار علمی لازم برای آزاد اندیشی را در اختیار نداریم. نتیجه خالی بودن دست ما از مایه علمی لازم این می شود که با شبهه مخالفت می کنیم در حالی که ما «شر بالذات» در عالم نداریم، حتی بیماری سرطان در عین بیماری بودن برکات بسیار علمی دارد! لذا شبهه از مقدس ترین امور است که به علم عمق و گسترش می دهد. پیامبر اکرم می فرماید: «طلب العلم فریضه» این تای فریضه، تای مبالغه است؛ یعنی خیلی خلیی طلب علم واجب است! همین دینی که این همه طلب علم را واجب می داند و آن را سفارش کرده است به ما گفته چه بخوانیم، فرمود «إِنَّمَا الْعِلْمُ ثَلَاثَهٌ آیَهٌ مُحْکَمَهٌ أَوْ فَرِیضَهٌ عَادِلَهٌ أَوْ سُنَّهٌ قَائِمَهٌ» اما ما آیه محکمه و فریضه عادله و سنت قائمه، هر سه را فقه و اصول دانستیم در حالی که آیه محکمه، تفسیر، حکمت و کلام است. سنت قائمه، فقه است و فریضه عادله، اخلاق و حقوق است. اگر #معرفت_شناسی خود را از حسی و تجربی بالاتر نیاوریم فضای علمی خود را محدود کرده ایم آنگاه به جای استقبال از شبهه صاحب شبهه را تکفیر می کنیم. حوزه باید این «إِنَّمَا» را احیاء و پربار کند تا دیگر از طرح شبهه نگرانی نداشته باشد. ♦️ کانال حوزه و فلسفه: ✅ @feghheakbar

💎 نتیجه ی مخالفت با علامه #طباطبایی از زبان #رهبرمعظم انقلاب #رهبرمعظم انقلاب: 🔶 در گذشته در حوزه‌ی قم با فلسفه و وجود مرحوم آقای «#طباطبایی» مخالفت می شد. می دانید درس اسفار ایشان به دستور تعطیل گردید و ایشان مجبور شد شفا تدریس کند. در دوره‌ی اخیر، قم مرکز حوزه‌ی فلسفی ما بوده است؛ آقای طباطبایی هم انسان کاملاً متشرّع، مواظب، دائم‌الذّکر، متعبّد، اهل تفسیر و اهل حدیث بوده؛ از آن قلندرمآبهای آن‌طوری نبوده است - البته جلسات خصوصی را کاری نداریم - مراتب علمی و #فقه و اصولش هم طوری نبوده که کسی بتواند آنها را انکار کند؛ 🔶 درعین‌حال کسی مثل آقای طباطبایی که جرأت کرد و فلسفه را ادامه داد و عقب نزد، این‌طور مورد تهاجم قرار گرفت. 🔶 نتیجه چیست؟ نتیجه این است که امروز سطح تفکّرات و معرفت فلسفی ما در جامعه و بین علمای دین محدود است. با بودنِ استادی مثل آقای طباطبایی، جا داشت امروز تعداد زیادی استاد درجه‌ی یک از تلامذه‌ی ایشان در قم و دیگر شهرستانها داشته باشیم. آقای طباطبایی فرد فعّالی بود؛ بنابراین جریان فلسفی‌ای که به وسیله‌ی ایشان پایه‌گذاری شد، باید به شکل وسیعی گسترش پیدا میکرد، که نکرده است. البته ما همان وقت مقلّد آقای «بروجردی» بودیم و الان هم با چشم تجلیل و تعظیم به ایشان نگاه میکنیم؛ اما بالاخره هرچه بود، نتیجه‌اش این شد. 🔶 این نباید تکرار شود. 🍀 ديدار اساتید علوم عقلی حوزه علمیه قم- ۸۲/۱۰/۲۹ ♦️ کانال حوزه و فلسفه: ✅ @feghheakbar

💎 اهمیت علوم عقلی و کاربرد آن در سایر علوم حوزوی تا چه حد هست؟ 🔴 پاسخ استاد #فنایی_اشکوری (استاد مسلّم فلسفه و عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی) : 🔶 مهمترین بعد دین عقاید دین است. در حوزۀ عقاید به ویژه در اصول دین تقلید راه ندارد. عقاید دین در  علوم عقلی بررسی می شوند، نه در فقه به معنای خاص آن که امروز رایج است. علم شریف #فقه از کتاب طهارت تا دیات عهده دار بیان وظیفۀ شرعی مکلف است، نه خدا شناسی و انسان شناسی و معاد شناسی. 🔶 عقاید در قرآن و سنت بیان شده است، اما همانطور که فقه عهده دار تبیین و اجتهاد در حوزۀ احکام است، کلام و حکمت الاهی هم عهده دار تبیین و اثبات عقاید دینی و شرح و تفسیر اجتهادی معارف اعتقادی و تثبیت بنیان های نظری آن است.   همچنین پاسخ به شبهات عقلی در حوزۀ عقاید در قلمرو علوم عقلی است، نه در قلمرو فقه.   🔶 اگر کسی با شبهات در زمینه عقاید آشنا باشد می داند که این شبهات بی شمار است و روز به روز در حال توسعه است. اگر عالمان علوم عقلی برای پاسخ به این شبهات اقدام نکنند و مؤسساتی در این زمینه فعالیت نکنند، شک و تردید در زمینه باورهای دینی روز به روز توسعه می یابد و بسیاری از ایمان ها متلزلزل می گردد. 🔶 در دهه های قبل دیدیم که مارکسیسم وارد ایران و برخی کشور های اسلامی شد و چگونه جمع بسیاری از جوانان و تحصیل کردگان و روشنفکران مسلمان را جذب و از دین خارج کرد. 🔶 چه کسانی در مقابل این جریان ایستادند و از کیان اندیشۀ دینی دفاع کردند؟ غیر از امثال علامه #طباطبایی و #مطهری که سرآمدان علوم عقلی بودند؟ 🔶 شبهه های مارکسیست ها درباره واجبات و محرمات و طهارت و شکیات نبود، بلکه درباب مسائلی همچون خدا و عالم ماورای طبیعت و حیات پس از مرگ بود.      🔶 عجیب است که مخالفان علوم عقلی با فلسفه های مادی و ماتریالیستی و ضد دینی که در دانشگاه های دنیا از جمله در دانشگاه های کشور های اسلامی رایج است هیچ مخالفتی ابراز نمی کنند و فلاسفۀ مادی را مورد حمله قرار نمی دهند؛ بلکه با فلسفۀ اسلامی و حکیمان مسلمان که در صددد تحکیم بنیان های عقیدتی دین و پاسخ دادن به شبهات ضد دینی هستند مخالفت می کنند و درس و تحقیق دربارۀ آن را تحریم می کنند. اگر نظر آنها عملی شود راه برای فلسفه های مادی هموار می شود و آن که در این میدان بازنده خواهد بود تفکر دینی است. 🔶 مخالفت با پرداختن حوزه های علمیه به علوم عقلی خالی کردن میدان برای ورود و نفوذ افکار مادی و ضد دینی است. 🔶 با فقه نمی توان با فلسفه های مادی مقابله کرد. این سخن به معنای ضعف فقه نیست، بلکه رسالت فقه چیز دیگری است و موضوعش متفاوت با این موضوعات است. آنچه در اینجا نیاز داریم فلسفه و کلام است که روش آن عقلی و نقلی است و در بخش عقلی آن از فلسفه استفاده می کند. 🍃 کانال استاد در سروش: https://sapp.ir/dreshkevari ♦️ کانال حوزه و فلسفه: http://eitaa.com/joinchat/3205103617C5d4dde0c5e

علامه #جوادی_آملی : بر فرض شما در #فقه و #اصول الآن سی‌هزار یا چهل‌هزار شیخ انصاری داشته باشید، این مشکل شما را حل نمی‌کند شبهه‌ی راسل و امثال راسل را که مکاسب حل نمی‌کند. ♦️ کانال حوزه و فلسفه: ✅ @feghheakbar

علامه #جوادی_آملی: حوزه بايد آيه محكمه داشته باشد، فريضه عادله داشته باشد، سنّت قائمه داشته باشد. ما همه اينها را در #فقه و #اصول خلاصه كرديم. آيه محكمه، تفسیر مي‌خواهد، نهج البلاغه و صحيفه سجاديه می ‌خواهد. مطمئن باشيد آن ها علمی ‌تر است. كلمات نهج‌البلاغه [خطبه های توحیدی و فلسفی آن] مثل «لا تنقض» نيست كه با هفت، هشت سال درس خواندن حل شود، اين يك جان كَندن علمی می ‌خواهد. 🍃 دیدار با مجمع نمایندگان طلاب و فضلاء حوزه علمیه قم ۹۶/۰۱/۲۹ ♦️ کانال حوزه و فلسفه: ✅ @feghheakbar

💎 حوزویان وقت و انرژی خود را به جای هدر دادن در زوائد و لاطائلات اصول، صرف علوم عقلی کنند. #رهبرمعظم انقلاب: 🔶بنده طرفدار #اصول به عنوان يك علم مستقل نيستم! و این را خيلى براى حوزه مفيد نميدانم! يكى از كارهاى مهم اين است كه ما علوم را طبقه بندى كنيم- كه بعضى از آقايان هم گفتند- اولويت بندى كنيم، رتبه بندى كنيم، ارزشگذارى كنيم، با نيازها بسنجيم. اگر با نيازهاى امروز سنجيده شود، من مي ترسم نتيجه جور ديگرى در بيايد. به هر حال آنچه كه مسلّم است، اين است كه در حوزه، علم #فقه و اصول- كه دنباله ى فقه است- مبناى كار حوزه است؛ اما بنده طرفدار اختصاص يافتن به مسئله ى اصول به عنوان يك علم مستقل نيستم و خيلى براى حوزه مفيد نمي دانم؛ اصول بايد در خدمت فقه باشد. خود فقها و اصوليون هم معترفند كه بعضى از مباحث اصولى هيچ خدمتى به فقه نميكند، ارتباطى هم با فقه ندارد. اصول بايد در كنار فقه باشد؛ 🔶 آن وقت به رشته هاى مهم ديگر، مثل فلسفه، تفسير و كلام بايد اهميت داد. ما چقدر امروز به رشته ى #كلام احتياج داريم. همه ى اين رشته ها لازم است. 🍃 ديدار جمعى از اساتيد، فضلا و طلاب نخبه حوزه علمیه قم ۸۹/۸/۲ ♦️ کانال حوزه و فلسفه: ✅ @feghheakbar