گزارش میز پژوهشی فقه محیط زیست از جلسه در اداره کل محیط زیست استان قم
حضار:
▫️مدیر کل سازمان حفاظت محیط زیست استان قم؛
▫️کارشناس میز پژوهشی فقه محیط زیست؛
▫️یکی از کنشگران حوزوی در عرصه محیط زیست.
🔸در ابتدا، دکتر بازگیر گزارشی از توانمندیها و مسائل پیش روی اداره کل استان مطرح نمود؛
🔸سپس گزارشی از ظرفیتهای نهادهای حوزوی فعال در عرصه محیط زیست بیان شد.
🔶اهم نکات مشترک و مورد تأکید:
1⃣ جایگاه تاریخی حوزه علمیه و علما در تولید و نشر اندیشه
2⃣ لزوم ورود جدی تر حوزویان به تدوین اندیشههای محیط زیستی اسلامی
3⃣ لزوم تعامل میز پژوهشی فقه محیط زیست و سازمان محیط زیست در برگزاری نشستهای علمی با موضوعات مورد نیاز کشور
4⃣ نیاز به مشخص شدن میزان حقابههای محیط زیستی بر اساس ضوابط فقهی، حقوقی و قانونی (به عنوان یکی از مسائل مورد نیاز کشور)
@feghhemohitezist
#رزق
#حیات
#درختکاری
#حرمت_قطع_درخت
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید علی حسینی،
از بنیانگذاران «دانشنامه اسلامی کشاورزی، منابع طبیعی و محیطزیست»
و
نویسنده کتاب «گیاهان و زندگی در اندیشه دینی» مطرح نمود:
🔸در قرآن کریم، از "درخت" به عنوان «برکت» و «رزق» یاد شده و از سرزمینی که درخت و گیاه دارد، با واژه «حیات» تعبیر شده است.
🔸بر اساس روایات، قطع درختان جایز نیست.
🔸رسول خدا صلیاللهعلیهوآله قطع درختان را حتی در حال جنگ نیز جایز نمیشمرد.
🔸قطع درخت، فقط در شرایط اضطراری جایز است. (از جمله آنها موردی است که در آیه ۵ سوره حشر آمده)
🔸قطع درخت، در صورتی که همراه با کاشت درختی دیگر به عنوان جایگزین باشد، حرام نیست.
مشاهده کامل سخنان استاد:
📱https://riicj.com/news/958
@feghhemohitezist
پیامهایی که بیش از ۵۰۰ بازدید کننده داشته است:
1⃣ امیرالمؤمنين (ع) بزرگترین حامی محیط زیست
https://eitaa.com/feghhemohitezist/86
2⃣ شکار، بَغْی است.
https://eitaa.com/feghhemohitezist/159
3⃣ حمایت از پایاننامههای حوزوی در زمینه فقه محیط زیست
https://eitaa.com/feghhemohitezist/10
4⃣ کرسی علمی ترویجی "ضمان شخصیتهای حقیقی و حقوقی در آلایندگی هوا"
https://eitaa.com/feghhemohitezist/103
5⃣ جایگاه حیوانات در محیط زیست
https://eitaa.com/feghhemohitezist/118
6⃣ فقه غدیر
https://eitaa.com/feghhemohitezist/125
7⃣ بررسی ابعاد فقهی شکار
https://eitaa.com/feghhemohitezist/158
8⃣ درختکاری از نگاه فقهی
https://eitaa.com/feghhemohitezist/164
9⃣ ایجاد آبادانی در زمین=تکلیفی قرآنی
https://eitaa.com/feghhemohitezist/179
0⃣1⃣ استفاده بدون محدودیت از پلاستیک از منظر آموزههای دینی
https://eitaa.com/feghhemohitezist/197
@feghhemohitezist
🔴 کرسی علمی -- ترویجی
🔹معاونت پژوهش دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار میکند:
"تعلیلمداری در اجتهاد"
👤ارائهکننده: حجت الاسلام والمسلمين سید ابوالحسن نواب
(استاد فقه مذاهب در دانشگاه ادیان و مذاهب)
👤ناقد: آیتالله احمد مبلّغی
(استاد فقه محیط زیست در مؤسسه عالى فقه و علوم اسلامى قم)
👤دبیر جلسه: دکتر هادی ولیپور
زمان: چهارشنبه، ۱ شهریور ١٤٠٢
ساعت ۱۲:۳۰ الى ١٤
مکان: سالن کنفرانس شهید بهشتی؛ دانشگاه ادیان و مذاهب قم
@feghhemohitezist
#حقوق_محيط_زيست
#فقه_محيط_زيست
#حرمت_آلایندگی
#قانون_اساسی
«مبانى فقهی "ممنوعیت" در اصل پنجاهم قانون اساسی»
اصل ۵۰: «در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسلهای بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی میگردد؛ از این رو، فعالیتهای اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است.»
🔸ممنوعیت در اين اصل، انعکاس حرمت در فقه است.
🔸مبانی قرآنى و روایی حرمت آلایندگی و تخریب محیط زیست از این قرار است:
1️⃣ حرمت إضرار
2️⃣ حرمت إهلاک حَرْث (اقدام به نابودسازى گیاهان)
3️⃣ حرمت إهلاك نَسْل (اقدام به نابودسازى حیوانات و انسانها)
4️⃣ حرمت إلقاء سَم در بلاد (بلاد: محلهای سکونت و حیات اجتماعی)
5️⃣ حرمت إتلاف (از بين بردن اموال ديگران)
6️⃣ حرمت تغيير خلقت (در آلايندگیها و تخریبهای منجر به تغییر در ژن)
7️⃣ حرمت إفساد در زمین
8️⃣ حرمت إيذاء حیوانات و انسانها
9️⃣ حرمت إسراف (استفاده نامتعادل از مواهب طبیعی)
ر.ک: «حکم تکلیفی آلایندگی هوا»، رساله سطح ۴ (دکتری)، حوزه علمیه قم.
@feghhemohitezist
دکتر شریفی (رئیس دانشگاه قم)
در دیدار با
دکتر بازگیر (مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قم)
مطرح نمود:
🔸قم میتواند در قالب تمدن نوین اسلامی در حال ظهور، نگاه جدیدی در حوزه محیط زیست ارائه کند.
🔸در سالهای اخیر دهها کتاب با رویکرد مطالعات انسانی در محیط زیست نوشته شده است.
🔸جهان به این نتیجه رسیده است که فقط با علم طبیعی نمیشود بحران محیط زیست را کنترل کرد و مطالعات انسانی در این حوزه جایگاه ویژهای دارد.
🔸علوم انسانی اسلامی ظرفیت ورود به مباحثی از جمله
"فقه محیط زیست" و
"فرهنگ محیط زیست" و
"اقتصاد محیط زیست" را دارد.
@feghhemohitezist
#نهضت_کاشت_درخت
#چرخه_حیات
درخت سدر؛ نشانهای از امام حسین علیهالسلام
#اربعین؛ فصل نشانه گذاری مسیر زیارت امام حسین علیهالسلام با #درخت_سدر است.
زائران ایرانی بذر و نهال سدر (کُنار) را به خادمان عراقی حضرت اباعبدالله الحسین علیهالسلام هدیه میدهند تا این نماد عشق، ایثار و مقاومت،
در سراسر مسیر ماندگار شود.👇
.Www.lc360.ir
@feghhemohitezist
سخنان جالب توجه جناب آقای مسعودینیا (کنشگر عرصه محیط زیست)
در شبکه ۱ سیما:
https://www.aparat.com/v/e8SWk
@feghhemohitezist
بسم الله الرحمان الرحیم
✳️ خیر مقدم
🔶خیر مقدم و خوشآمد به همه مخاطبان عزیز اعم از:
🔸اساتید حوزه و دانشگاه،
🔸طلاب و دانشجویان،
🔸فعالان و علاقهمندان محیط زیست
✳️ معرفی ميز
🔷میز پژوهشی فقه محیط زیست، زیرمجموعه "مؤسسه عالى فقه و علوم اسلامى" است. مؤسسه مزبور، ماهيت حوزوى دارد؛ و محل برگزاری دروس فقه محیط زیستِ آیت الله احمد مبلّغى است.
🔹میز پژوهشی فقه محیط زیست، از
▫️ایدههای پژوهشی،
▫️نشستهای علمی،
▫️کرسیهای آزاد اندیشی،
در "فقه و حقوق محیط زیست" و با حضور اساتید حوزه و دانشگاه استقبال میکند.
🔹حوزويان مىتوانند به صورت حضوری و یا مجازی در دروس فقه محیط زیست شرکت نمایند.
🔹میز پژوهشی از پایاننامههای سطح۳ و رسالههای سطح۴ حوزه در زمینه فقه محیط زیست حمایت میکند.
✳️ ارتباط با کارشناس میز
◽️کارشناس میز، دانشآموخته سطح ۴ (دکتری) از حوزه علمیه قم در رشته فقه و پژوهشگر فقه محیط زیست است.
◽️برای ارتباط با میز پژوهشی و کسب اطلاعات بیشتر، به کارشناس میز با شناسه @Bahjati_a پیام بدهید.
@feghhemohitezist
فراخوان پذیرش حکمرانی محیط زیست دانشگاه تهران
جهت ثبت نام و کسب اطلاعات بیشتر عدد 3 را به شماره 09106595949 ارسال و یا با شماره 02188993175 تماس حاصل نمایید.
@feghhemohitezist
جایگاه "فقه محیط زیست" بر اساس ارائه استاد احمد مبلّغی در کنفرانس «فقه الحضارة و العمران» در کشور عمان.
@feghhemohitezist
مطابق نمودار فوق و بر خلاف تصور رايج، ساخت و سازهاى شهرى، تنها بخشی از عمران است؛
و
بخش مهم دیگر عمران، "حفظ، پایدار سازی و ترمیم محیط زیست" است.
@feghhemohitezist
#گناه_تخریب_زمین
آيت الله احمد مبلّغى، استاد "فقه محیط زیست" در مؤسسه عالى فقه و علوم اسلامى مطرح نمود:
✳️ اولین و فوریترین وظیفهای که در قبال زمین داریم این است که دست به تخریب نزنیم.
✳️ گناه تخریب، گناه بزرگی است.
پنج بخش محیط زیست در صدر قرار دارد که تخریب آنها بسیار ویرانگر برای زمین و زیستن بر روی آن است؛ و تخریب اینها اساساً اکوسیستمها را به سمت اختلال و حتی نابودی به پیش میبرد.
این پنج بخش عبارتند از: آب، خاک، هوا، نباتات و حیوانات.
تخریب زمین مثل گذشته نیست که اگر بخشی از زمین تخریب شد، با یک روند کند و ناپیدا، تأثیر آن بر روی بخشهای دیگر ظاهر شود؛ بلکه به سرعت این تخریبها که در یک نقطه رخ میدهد، سایر مناطق را هم تحت تأثیر قرار میدهد.
اساساً نگاه دین به زمین، نگاه یکپارچه است؛
اگر به قرآن نگاه کنیم از «زمین» سخن گفته است و با اینکه در گذشته به زمین با نگاه یکپارچه نگاه نمیشده و اکنون این نگاه مطرح شده است، قرآن همیشه نگاه یکپارچه به زمین داشته است.
خداوند طوری زمین را آفریده است که میشود از آن استفاده کرد اما نوع استفاده باید معقول، منطقی، علمی و درست باشد که به تخریب زمین نینجامد؛ به بیانی، اجازه دهیم زمین خود را بازسازی کند. برخی از استفادهها از زمین به گونهای است که اجازه بازسازی را به زمین نمیدهد و راه تنفس را به روی زمین برمیبندد.
@feghhemohitezist
#نذز_محیط_زیستی
متن استفتاء:
آیا میشود فعالیتهای زیست محیطی را به عنوان نذر قرار داد؟ مثلا نذر کنیم که قسمتی از جنگل را از زباله پاک کنیم یا کاشت درخت را میتوان به عنوان نذر قرار داد؟
پاسخ:
چنین نذری صحیح میباشد.
[ر.ک:سامانه پاسخگویی به مسائل شرعی آیت الله العظمی مکارم شیرازیhttps://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=28865&mid=266328]
@feghhemohitezist
#صدقه_محیط_زیستی
متن استفتاء:
آیا آب دادن یک درخت بیابانی و یا حتی آبیاری درختی که وابسته به انسان است، از صدقه جاریه محسوب میگردد؟
پاسخ:
«بلی کاشت و آبیاری درخت، صدقه جاریه محسوب میشود. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: مَن سَقی طَلحةً أو سِدرةً فکأنّما سَقی مؤمناً مِن ظَمَإٍ.»
(ترجمه حدیث: اگر کسی درخت موز یا سدر را آب دهد، مانند کسی است که مؤمنی را سیراب کرده باشد)
[منبع: کتاب اسفتائات محیط زیست مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، ص ۲۰۷]
@feghhemohitezist
هر چیزی به جای خویش نیکوست
متن استفتاء:
آیا شرعاً امکان جایگزین کردن برخی اعمال و مناسک مذهبی مانند قربانی کردن با فعالیتهای محیط زیستی مانند کاشت درخت وجود دارد؟
پاسخ:
احکام شرع مقدّس بر مبنای مصالح و مفاسد کلی جامعه بشریت بنا نهاده شده است و جایگزینی به صورت مذکور در سؤال صحیح نیست.
[منبع: کتاب استفتائات محیط زیست مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، ص ۲۰۶_۲۰۷]
@feghhemohitezist
"توجّه دین به مسائل پسماند"
🔸رسول خدا صلّی الله علیه و آله: «لا تُبَيَّتُوا الْقُمامَةَ فى بُيوتِكُمْ وَ اَخْرِجوها نَهاراً فَاِنَّها مَقْعَدُ الشَّيْطانِ»
ترجمه: زباله را شب در خانههاى خود نگه نداريد و آن را در روز به بيرون از خانه منتقل كنيد؛ زيرا زباله، محل استقرار شيطان است.
🔸مرحوم محقق حلّی، فقيه قرن هفتم: اگر کسی زباله لغزنده منزل همچون پوست هندوانه را در مسیر مردم بیندازد و این عمل سبب آسیب به دیگران شود، او ضامن خسارات است. (شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام، ج ۴، ص ۲۳۹)
🔸از عبارات مرحوم محقق کرکی، فقیه قرن دهم روشن میشود: مسلمانان از دیرباز پسماندها را در هر مکانی رها نمیکردند؛ بلکه محلهای خاصی را برای قرار دادن آن مشخص میکردند. (ر.ک: جامع المقاصد في شرح القواعد، ج ۷، ص ۱۹)
🔸فقیه معاصر آیت الله العظمی سبحانی تبریزی: رهاسازی پسماند در محلهای عبور و مرور مردم، اِضرار به آنها است. [و اِضرار حرام است.] (ر.ک: أحکام الدیات في الشریعة الإسلامیة الغرّاء، ص ۱۷۹)
🔸آیت الله احمد مبلّغى در گفتگو با خبرگزاری ایکنا:
شما وقتی یک زباله را در جاده میاندازید، در حال انجام یک خیانت بزرگ هستید؛ ولو با نگاه سادهانگارانه اینطور تصور کنید که هیچ کاری نکردهاید؛ در حالی که اگر ۱۰ نفر همین تفکر را داشته و این کار را انجام دهند، در حال ضربه زدن به محیط زیست هستند. داستان محیط زیست، بخش جدی دین است و دینی که بتواند محیط زیست را پایدار کند، آن دین با خدا ارتباط دارد و دینی که به محیط زیست بیاعتنا باشد دین انگاشته ما است.
✍ تنظيم: بهجتی اردکانی
@feghhemohitezist
بسم الله الرحمان الرحیم
✳️ خیر مقدم
🔶خیر مقدم و خوشآمد به همه مخاطبان عزیز اعم از:
🔸اساتید حوزه و دانشگاه،
🔸طلاب و دانشجویان،
🔸فعالان و علاقهمندان محیط زیست
✳️ معرفی ميز
🔷میز پژوهشی فقه محیط زیست، زیرمجموعه "مؤسسه عالى فقه و علوم اسلامى" است. مؤسسه مزبور، ماهيت حوزوى دارد؛ و محل برگزاری دروس فقه محیط زیستِ آیت الله احمد مبلّغى است.
🔹میز پژوهشی فقه محیط زیست، از
▫️ایدههای پژوهشی،
▫️نشستهای علمی،
▫️کرسیهای آزاد اندیشی،
در "فقه و حقوق محیط زیست" و با حضور اساتید حوزه و دانشگاه استقبال میکند.
🔹حوزويان مىتوانند به صورت حضوری و یا مجازی در دروس فقه محیط زیست شرکت نمایند.
🔹میز پژوهشی از پایاننامههای سطح۳ و رسالههای سطح۴ حوزه در زمینه فقه محیط زیست حمایت میکند.
✳️ ارتباط با کارشناس میز
◽️کارشناس میز، دانشآموخته سطح ۴ (دکتری) از حوزه علمیه قم در رشته فقه و پژوهشگر فقه محیط زیست است.
◽️برای ارتباط با میز پژوهشی و کسب اطلاعات بیشتر، به کارشناس میز با شناسه @Bahjati_a پیام بدهید.
@feghhemohitezist
✳️ به همت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی برگزار میشود:
چهارمین کنفرانس بین المللی دین، فقه و قانون با عنوان حکمرانی دینی و تنظیمگری در مسائل اساسی معاصر
✳️ یکی از موضوعات ویژه کنفرانس:
حکمرانی دینی و محیط زیست
✳️ آخرین زمان ارسال مقاله: پایان آبان ماه 1402
✳️ زمان برگزاری کنفرانس: دی ماه 1402
✅ مقالات برگزیده در مجلات علمی پژوهشی منتشر خواهد شد.
@feghhemohitezist
گزیدهای از کتاب استفتائات محیط زیست مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی ص ۱۵۲_۱۵۳:
امام صادق علیه السلام فرمود که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموده است:
«ثلاثٌ ملعونٌ مَن فعلهنّ: المتغوّطُ فی ظِلِّ النُزّالِ و المانعُ الماءَ المُنتابَ و السادُّ الطریقََ المسلوکَ»
[کلینی، کافی، ج 2، ص 292]
ترجمه:
سه گروه به خاطر کارشان ملعونند:
1.کسانی که مکانهای عمومی را با کثافت آلوده کنند؛
2.کسانی که از آب نوبهای (سهمیه بندی) جلوگیری کنند و نوبت دیگران را رعایت نکنند؛
3.کسانی که سدّ معبر کنند.
آیا اگر امروزه امام معصوم حضور داشتند، از فاضلاب کارخانجات و مواد سمی آن که در لایههای زمین و منابع زیرزمینی آب نفوذ میکند و یا گرد و غبار و دود ناشی از آنها که هوای اطراف را آلوده کرده، زمینه ابتلا به بیماریهای صعب العلاج را برای مردم فراهم میسازد و یا مانع رشد گیاهان و مهاجرت ساکنان آن مناطق میگردد، منع نمیفرمودند؟!
@feghhemohitezist
حکم شرعی از بین بردن سگهای ولگرد
متن استفتاء:
حیواناتی به واسطه فعالیت مستقیم و یا غیر مستقیم انسان تکثیر یافتهاند؛ از جمله سگهای ولگرد در اطراف شهرها و یا گربهها در اطراف خانهها. اگر احتمال خطر مانند انتقال بیماری از گونههای مذکور و یا گازگرفتگی برود و اگر امکان عقیمسازی آنها وجود داشته و با کنترل جمعیت رفع ضرورت نماید، کشتن آنها در فرض مسئله چه حکمی دارد؟
پاسخ استفتاء:
از بین بردن حیوانات ولگرد، بدون جهت خاص حرام است؛ و اما اگر معلوم شود که موجب انتقال بیماری و ضرر مسلمانان است، کشتن آنها جایز میباشد؛ و در صورتی که با عقیمسازی و کنترل جمعیت، مشکل رفع میشود، اولویت دارد.
[منبع: کتاب استفتائات محیط زیست مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، ص۱۳۷_۱۳۸]
@feghhemohitezist