🔰وسائط فیض
🔸 در عالم وجود دو فاعل دیده می‌شود؛ یکی فاعل مَن مِنهُ الوجود که مبدأ اعلی خداوند تعالی باشد و دیگری فاعل مَن بِهِ الوجود که ائمۀ هدی علیهم‌السلام خواهد بود و مهم اینکه خدای قادر، همۀ امور را از مجرای فاعل مَن بِهِ الوجود به جریان می‌اندازد،
💠چنانکه فرمودند: «أَبَى اللَّهُ أَنْ يُجْرِيَ الْأَشْيَاءَ إِلَّا بِالْأَسْبَابِ؛ خداوند إبا دارد که امور عالم مگر به اسباب آن جاری شود» (بصائر الدرجات، ج1، ص6).
✅و دستگاه رفیع ولایت سبب اعظم عالم است و بی‌تردید فاعل مَن بِهِ الوجود در عَرض مبدأ متعال مطرح نیست، بلکه در طول اوست؛ چه نائب منابِ حق، باید در طول منوبٌ عنه قرار گیرد. پس همۀ امور از خداست ولی به وسیلۀ ائمۀ دین علیهم‌السلام تحقق وجودی می‌یابد.
🚫مهم اینکه ائمۀ اطهار علیهم‌السلام واسطۀ فیض‌اند نه آلت فیض، چه بین آلت و واسطه مباینت در سلسلۀ طولی است.
🔍واسطه نسبت به مافوق معلول و نسبت به مادون علت است. واسطه آن است که خود بنفسه کاره باشد و إعمال فاعلیّت و علیّت نماید، یعنی فیض از فیّاض علی الاطلاق و مفیض مطلق در متن و حقیقت وجود واسطه نازل می‌شود. آنگاه او به مقدار لازم و طبق مصالح به مادون إفاضه می‌کند؛
برخلاف آلت که فقط جنبۀ ابزاری دارد و آنچه در فاعل است در آلت دیده نمی‌شود، چون بین ابزار فعلیت و وجود فاعلیت منافات و مغایرت دیده می‌شود و به تعبیر خواجه در شرح اشارات اینکه آلت در حقیقت خارج از هویّت ذوالآلة است ولی واسطه شأنی از شئون فاعل است.
باری واسطۀ فیض با تشابه به دانی و تماثل به عالی اثر را از مؤثر اخذ نموده و در متأثر باقی گذارد: «هَذَا عَطَاؤُنَا فَامْنُنْ أَوْ أَمْسِكْ بِغَيْرِ حِسَابٍ؛ اين بخشش ماست، بىشمار ببخش يا نگاه‌دار» (ص/39).
📗در کتاب شریف بصائرالدرجات صفار قمی از ابوحمزۀ ثمالی نقل است که گفت: نزد حضرت سجاد علیه‌السلام بودم و گنجشکان بالای دیوار مقابل حضرت صیحه می‌زدند. امام فرمود: ای ابا حمزه، آیا می‌دانی چه می‌گویند؟ اینان باهم حدیث می‌کنند که از برای ایشان وقتی مقرر شده تا روزی خود را در آن وقت از خداوند بخواهند.
⚠️ ای ابا حمزه، قبل از طلوع خورشید نخواب که من آن را برای تو دوست ندارم؛ «إِنَّ اللَّهَ يُقَسِّمُ فِي ذَلِكَ الْوَقْتِ أَرْزَاقَ الْعِبَادِ وَعَلَى أَيْدِينَا يُجْرِيهَا؛ همانا خداوند در این وقت روزی بندگان را تقسیم می‌کند و آن را بر دستان ما جاری می‌سازد» (بصائر الدرجات: ج 1، ص 343).
🔍این حدیث شریف را «صفّار قمی» از «محمّد بن عبد الجّبّار قمی» مُوثّق به توثیق «شیخ طوسی»، و او از «حسن بن الحسین اللؤلؤیی» مُوثّق به توثیق «نجاشی» و او از «احمد بن الحسن المیثمی» مُوثّق به توثیق «نجاشی» و او از «صالح بن سعید، ابو سعید القَمّاط» مُوثّق به توثیق «نجاشی» و از «ثابت بن دینار ابو حمزة الثّمالی» مُوثّق به توثیق «شیخ طوسی» و «کشی» نقل می‌کند که با این اوصاف روایت مذکور صحیح السند خواهد بود.
📌الحاصل اینکه عبارت «إِنَّ اللَّهَ يُقَسِّمُ» اشاره به فاعلیت مَن مِنهُ الوجود دارد و جملۀ «وَعَلَى أَيْدِينَا يُجْرِيهَا»، کاشف بر فاعلیت مَن بِهِ الوجود است.
🖊سید ابراهیم موسوی
19 فروردین ماه 1400
#️⃣ #حدیث_ناب #فقه_الحدیث #کلام_ناب #وسائط_فیض #ولایت_تکوینی
📌 فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام
♦️https://www.instagram.com/feghhevelayat/
🔹https://t.me/feghhevelayat
🆔 @feghhevelayat
🌿وسائط فیض 1⃣
امام صادق علیه‌السلام:
«نَحْنُ السَّبَبُ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ؛ ما واسطۀ میان شما و خداوند عزّوجلّ هستیم» (الأمالي (شیخ طوسی رحمه‌الله) ص ۱۵۷).
🔖فقه حدیث:
این حدیث بر اساس مبانی ادبی¹ نشان می‌دهد که این وساطت، تنها از مناصب نورانیّۀ حضرات معصومین علیهم‌السلام است و از آن‌جهت که وساطت مذکور مقیّد به هیچ قیدی نیست، روشن می‌شود که سببیّت مدنظر در روایت، سببیّت تکوینی، تشریعی، مادی و معنوی را شامل است.
✅مراد از سببیّت تکوینی آن است که اهل‌بیت علیهم‌السلام متصدّیان فعلیّات ذات حق سبحانه‌وتعالی در عالم هستند و تمام امور تکوینی که در عالم امکان در حال تحقق است،
به ید قدرت ایشان و البته به اذن الهی صورت می‌پذیرد.
🔸نیز مراد از سببیّت تشریعی آن است که اهل‌بیت علیهم‌السلام واسطۀ دریافت احکام و دستورات شرعی از خداوند سبحان و رساندن آن به اهل ایمان هستند.
🔹اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. تعریف مُسند مفید حصر است (مُختصرالمَعانی، ص ۹۹).
#️⃣ #حدیث_ناب #فقه_الحدیث #کلام_ناب #وسائط_فیض #ولایت_تکوینی
📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام
🆔 @feghhevelayat
🌿وسائط فیض2⃣
🔰در یکی از زیارات، خطاب به اهل‌بیت علیهم‌السلام عرضه می‌داریم: «أَنْتُمْ يَا سَادَاتِي... السَّبَبُ الْمَمْدُودُ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ؛ شما ای سروران من، سبب کشیده‌شده از آسمان به سوی زمین هستید» (المزار الکبیر، ص۲۴۹).
🔖فقه حدیث:
📑 «سَبَب» به معنای طریق و راه¹ است و در این عبارت شریف اهل‌بیت علیهم‌السلام به عنوان راه و طریقِ کشیده‌شده از آسمان به زمین معرفی شده‌اند.
🌍 مراد از آسمان در این عبارت، بی‌شک سماء ذات ربوبی و منظور از زمین در آن، اَرض اِمکان مَربوبی است و پُر واضح است که با توجه به این عبارت شریف، اهل‌بیت علیهم‌السلام طریق ایصال فیوضات ربّانی، اعم از مادی و معنوی از خالق تعالی به مخلوقات هستند.
🌌گفتی است که این عبارت به خوبی ثابت می‌کند که موطن اصلی حضرات اهل‌بیت علیهم‌السلام در عالَم اِله و سماء ربوبی است که از آن نقطه به سوی اَرض اِمکان کشیده شده‌اند، مانند ریسمانی که از آسمان به سوی زمین آویخته می‌شود نه اینکه انداخته شود.
⛓کما اینکه در روایات، اهل‌بیت اطهار رسول خدا علیهم‌السلام به عنوان ریسمان الهی معرفی شدند که میان خداوند و خلق او کشیده شده است.
📜رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «الْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِهَا أُمَنَاءُ رَبِّي وَحَبْلُهُ الْمَمْدُودُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ خَلْقِهِ؛² ائمّه از فرزندان فاطمه علیهاالسلام اَمینان پروردگارم و ریسمان کشیده شدۀ میان او و خلقش هستند».
🔹اقتباس از مبانی فقه‌المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱.📚 کتاب العین، ج۷، ص۲۰۴؛ أساس البلاغة، ص۲۸۱.
۲. 📚مائة منقبة، ص۷۶.
#️⃣ #حدیث_ناب #فقه_الحدیث #کلام_ناب #وسائط_فیض #ولایت_تکوینی
📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام
🆔 @feghhevelayat
🌿وسائط فیض3⃣
💬امام باقر علیه‌السلام فرمود: «مُحَمَّدٌ حِجَابُ اللهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى؛ محمّد صلّی‌الله‌علیه‌وآله حجاب خدای تبارک‌وتعالی است» (الکافي، ج۱، ص۱۴۵).
📃علامۀ مجلسی قد‌س‌سره در مورد این حدیث می‌فرماید: «یعنی رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله واسطه‌ای میان خدا و مخلوقات اوست.
همانگونه که رسیدن به شخص محجوب مگر با رسیدن به حجاب ممکن نیست، او نیز نسبت به مخلوقاتش همین گونه است و رسیدن به خدای سبحان و رحمتش مگر به رسیدن به آن حضرت ممکن نیست»¹
🔖با این بیان روشن می‌شود که حضرت ختمی مرتبت صلّی‌الله‌علیه‌وآله و اوصیاء طاهرین ایشان، واسطۀ فیض الهی بر مخلوقات هستند، و طریقی جز ایشان برای ایصال فیض و رحمت الهی از مبدأ متعال به مخلوقات وجود ندارد.
✅علت تعبیر به حجاب در این روایت شریف برای رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله و به تبع از ایشان برای اهل‌بیت علیهم‌السلام شاید این باشد که با اثبات مقام وساطت فیض برای حضرات معصومین علیهم‌السلام، نفی این مقام از اغیار نخواهد شد،
❇️چرا که اثبات شیء نفی ماعدا نمی‌کند؛ لیکن با بیان اینکه ایشان در امر وساطت، حجاب الهی هستند به‌خوبی ثابت می‌شود که این مقام منحصراً برای وجودات نوری اهل‌بیت علیهم‌السلام است و صاحبان کمال و مقام، هر قدر هم که دارای علوّ درجه نزد خدای سبحان باشند حائز این مقام و مرتبت نیستند.
🔹اقتباس از مبانی فقه‌المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. مرآة العقول، ج۲، ص۱۲۱.
#️⃣ #حدیث_ناب #فقه_الحدیث #کلام_ناب #وسائط_فیض #ولایت_تکوینی
📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام
🆔 @feghhevelayat
🌿وسائط فیض4️⃣
💬امام سجاد علیه‌السلام فرمودند:
📜 «إِنَّ اللهَ يُقَسِّمُ فِي ذَلِكَ الْوَقْتِ أَرْزَاقَ الْعِبَادِ وَعَلَى أَيْدِينَا يُجْرِيهَا؛ همانا خداوند در بین‌الطلوعَین روزی بندگان را تقسیم می‌کند و آن را بر دستان ما جاری می‌سازد» (بصائر الدّرجات، ص ۳۴۳).
🔖فقه حدیث:
📚اين حديث در كتابى نقل است كه «علامه حلّی» و «نجاشى» رحمهماالله به اعتبار آن امضاء دادهاند و صاحب تأليف، جناب «محمّد بن حسن صَفّار قمّى» قدس‌سرّه را در ميان محدّثين قم، وجيه و از اصحاب امام عسكرى علیه‌السلام برشمردهاند،
🌃 فلذا به استناد اين روايت، تقسيم ارزاق موجودات يكى از شؤون ولائى ائمّه علیهم‌السلام محسوب مىشود، و مهم اينكه عبارت «إِنَّ اللهَ يُقَسِّمُ» اشاره به فاعليت مَن مِنهُ الوجود دارد و جملۀ «وَعَلَى أَيْدِينَا يُجْرِيهَا» كاشف بر فاعليت مَن بِهِ الوجود است.
📑 مراد از فاعل مَن مِنهُ الوجود خداوند متعال است که اصل و اساس وجود موجودات از اوست
✳️و منظور از فاعل مَن بِهِ الوجود کسانی هستند که وجود موجودات عالَم امکان به دست ایشان و به کانال وجودی آنان در عالم تحقق و تعیّن خارجی می‌یابد، که همانا وجودات نوری اهل‌بیت علیهم‌السلام خواهد بود.
🔹اقتباس از مبانی فقه‌المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف
#️⃣ #حدیث_ناب #فقه_الحدیث #کلام_ناب #وسائط_فیض #ولایت_تکوینی
📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام
🆔 @feghhevelayat
🌿وسائط فیض5️⃣
💬 امام سجاد علیه‌السلام:
📜 «إِنَّ اللهَ يُقَسِّمُ فِي ذَلِكَ الْوَقْتِ أَرْزَاقَ الْعِبَادِ وَعَلَى أَيْدِينَا يُجْرِيهَا؛ همانا خداوند در بین‌الطلوعَین روزی بندگان را تقسیم می‌کند و آن را بر دستان ما جاری می‌سازد» (بصائر الدّرجات، ص ۳۴۳).
🔖 فقه حدیث:
🌅 رزق و روزی مخلوقات از عمده‌ترین و عام‌ترین فیوضات الهی برای جمیع موجودات عالَم امکان محسوب می‌شود که در این روایت شریف و عرشی تقسیم آن از جانب خداوند سبحان و جریان آن در عالَم بر دستان اهل‌بیت علیهم‌السلام دانسته شده است،
🌿 که به خوبی وساطت فیض آن حضرات را در امر ایصال ارزاق بندگان به اثبات می‌رساند و آنگاه که وساطت فیض اهل‌بیت علیهم‌السلام در امری مانند رزق و روزی که بسیار عام و گسترده است به اثبات رسد، وساطت ایشان در سایر فیوضات الهی نیز بی‌شک به اثبات خواهد رسید.
🌾 لازم به ذکر است که رزّاقیت حضرات معصومین علیهم‌السلام به تَبَع از رزّاقیت ذات باری‌تعالی محقق می‌شود و هیچ گاه مراد از این سخن، استقلال معصومین علیهم‌السلام در امر رزّاقیت نیست.
📃 کما اینکه در حدیث شریف، عبارت «إِنَّ اللهَ يُقَسِّمُ» اشاره به رزّاقیت ذاتی پروردگار دارد و عبارت «وَعَلَى أَيْدِينَا» رزّاقیت تَبَعی و ظِلّی حضرات معصومین علیهم‌السلام را یاد آور می‌شود.
📝 پس مفاد این روایت آن است که حضرات اهل‌بیت علیهم‌السلام به ارادۀ الهی ارزاق مخلوقات را میان ایشان تقسیم و توزیع می‌کنند.
✅ و نیز در این حدیث فعل مضارع «يُجْرِيهَا» که دلالت بر استمرار دارد، اثبات می‌کند که این توزیع و تقسیم مستمر و علی الدوام است نه مقطعی و پاره وقت، لذا این حدیث شریف به خوبی مُثبِت مقام وساطت فیض اهل‌بیت علیهم‌السلام خواهد بود.
🔹اقتباس از مبانی فقه‌المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف
#️⃣ #حدیث_ناب #فقه_الحدیث #کلام_ناب #وسائط_فیض #ولایت_تکوینی
📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام
🆔 @feghhevelayat
🌿وسائط فیض6️⃣
📃 امام سجاد علیه‌السلام: «إِنَّ اللَّهَ يُقَسِّمُ فِي ذَلِكَ الْوَقْتِ أَرْزَاقَ الْعِبَادِ وَعَلَى أَيْدِينَا يُجْرِيهَا؛ همانا خداوند در بین‌الطلوعَین روزی بندگان را تقسیم می‌کند و آن را بر دستان ما جاری می‌سازد» (بصائر الدّرجات، ص ۳۴۳).
🔖 فقه حدیث:
🌅مرحوم «علامۀ میرجهانی» قدس‌سرّه با اشاره با این روایت شریف برای اثبات ولایت کلّی اهل‌بیت علیهم‌السلام می‌آورد:
✅ «این حدیث شریف از احادیثی است که ضعیف الایمان‌های سطحی وقتی می‌شنوند مُنکر می‌شوند و برایشان گران می‌آید که گفته شود جریان و تقسیم روزی‌ها به دست آل‌محمّد علیهم‌السلام است، در صورتی که اگر گفته شود میکائیل مَلَک مُوکّل ارزاق خلائق است تصدیق می‌کنند و هیچ تردید و شکی ندارند و اظهار غلوّ در حق او نمی‌کنند، در صورتی که میکائیل و سایر ملائکه، خدمت‌گزاران آل‌محمّد علیهم‌السلام هستند و افتخار خدمت‌گزاری ایشان را دارند».
🍞مرحوم نبوی قدس‌سرّه نیز پس از ذکر این حدیث شریف می‌گوید: «لطیفه‌ای که در حدیث است آنکه تقسیم‌کنندۀ رزق را خداوند شمرده و اجرای تقسیم را به دست ائمّه علیهم‌السلام دانسته، با آنکه اجرای تقسیم غیر از همان تقسیم چیزی نیست و این از آن نظر است که عمل آنان عمل خدا و عمل خدا عمل آن‌هاست».
🔹اقتباس از مبانی فقه‌المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف
#️⃣ #حدیث_ناب #فقه_الحدیث #کلام_ناب #وسائط_فیض #ولایت_تکوینی
📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام
🆔 @feghhevelayat
🌿 وسائط فیض 7️⃣
💬امام صادق علیه‌السلام:
📜 إِذَا أَرَادَ [اللَّهُ] أَمْراً عَرَضَهُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ثُمَّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ [وَسَائِرِ الْأَئِمَّةِ] وَاحِداً بَعْدَ وَاحِدٍ إِلَى [أَنْ] يَنْتَهِيَ إِلَى صَاحِبِ الزَّمَانِ ثُمَّ يَخْرُجُ إِلَى الدُّنْيَا وَإِذَا أَرَادَ الْمَلَائِكَةُ أَنْ يَرْفَعُوا إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ عَمَلًا عُرِضَ عَلَى صَاحِبِ الزَّمَانِ ثُمَّ [يَخْرُجُ] عَلَى وَاحِدٍ [بَعْدَ] وَاحِدٍ إِلَى أَنْ يُعْرَضَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ثُمَّ يُعْرَضُ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ فَمَا نَزَلَ مِنَ اللَّهِ فَعَلَى أَيْدِيهِمْ وَمَا عُرِجَ إِلَى اللَّهِ فَعَلَى أَيْدِيهِمْ وَمَا اسْتَغْنَوْا عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ طَرْفَةَ عَيْنٍ.
📝ترجمه
🔸هنگامی که خداوند چیزی را اراده کند، آن را بر رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله سپس امیرالمؤمنین علیه‌السلام و سایر امامان علیهم‌السلام یکی پس از دیگری عرضه می‌کند تا اینکه به صاحب زمان عجّل‌الله‌فرجه منتهی شود و پس از آن به سوی دنیا خارج می‌شود و آنگاه که فرشتگان بخواهند عملی را به سوی خدای عزّوجلّ بالا ببرند، بر صاحب زمان عجّل‌الله‌فرجه سپس بر امامان علیهم‌السلام یکی پس از دیگری عرضه می‌کنند تا اینکه بر رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله عرضه شود،
🔹سپس بر خدای عزّوجلّ عرضه می‌شود. پس آنچه از جانب خدا نازل می‌شود بر دستان ایشان و آنچه به سوی خدا بالا می‌رود نیز بر دستان ایشان است، اما گوشۀ چشمی از خدای عزّوجلّ بی‌نیاز نمی‌شوند.
📚الغيبة (شیخ طوسی قدس‌سرّه)، ص ۳۸۷
🔍فقه حدیث
🔰 بر اهل درایت و دقت مبرهن است که مراد از «اَمراً» در کلام امام صادق علیه‌السلام مطلق امور تکوینی و تشریعی است و تقیید آن به امور تشریعی بلاوجه خواهد بود.
📋 «عَرَضَهُ» در لغت به معنای در مرأی و منظر قرار دادن چیزی برای هدفی خاص است، مانند کاری که بایع در هنگام فروش متاع خود می کند تا آن را بفروشد. پس خداوند متعال آنگاه که اراده کند تا امری در عالَم محقق شود، آن را در مرأی و منظر رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله و پس از آن در منظر امیرالمؤمنین علیه‌السلام و به همین صورت تا حضرت حجت عجّل‌الله‌فرجه قرار می‌دهد برای آنکه تحقق آن امر در عالَم خارج به دستان ایشان صورت پذیرد.
🔖و در پایان حدیث، امام صادق علیه‌السلام در عبارتی کوتاه اما عمیق این معنا را افاده می‌فرمایند که هر آنچه از جانب خداوند نازل می‌شود به دستان با کفایت اهل‌بیت علیهم‌السلام و آنچه به سوی خدا بالا می‌رود نیز بر دستان ایشان است.
📑 عبارت «مَا نَزَلَ وَمَا صَعَدَ» نیز مانند «اَمراً» در ابتدای حدیث عمومیت و گسترگی فراوانی دارد و تمام امور تکوین و تشریع را در بر می‌گیرد و اشاره به «اَیدی» در این فراز از تصرف و اِعمال قدرت حضرات اهل‌بیت علیهم‌السلام در ادارۀ امور عالَم به اذن الهی پرده بر می‌دارد.
✅ فراز پایانی نیز به خوبی اتصال و افتقار آن‌فآن و علی‌الدوام ایشان به ذات حضرت حق جلّت‌عظمته را می‌رساند که وجه ممیزی تفویض باطل و تفویض مقبول است.
🔹«فرات کوفی» نیز در تفسیر خود عبارتی مشابه عبارت پایانی روایت مذکور نقل می‌کند که ملائکه در شب معراج خطاب به رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند:
«فَمَا نَزَلَ مِنَ اللهِ فَإِلَيْكُمْ وَمَا صَعِدَ إِلَى اللهِ فَمِنْ عِنْدِكُمْ؛ پس آنچه از جانب خدا نازل می‌شود به سوی شما و آنچه به سوی خدا بالا می‌رود از نزد شماست».
🔹اقتباس از مبانی فقه‌المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف
#️⃣ #حدیث_ناب #فقه_الحدیث #کلام_ناب #وسائط_فیض #ولایت_تکوینی
📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام
🆔 @feghhevelayat
🌿 وسائط فیض 8️⃣
💬 امام کاظم علیه‌السلام:
مَا مِنْ مَلَكٍ يُهْبِطُهُ اللَّهُ فِي أَمْرٍ مَا يُهْبِطُهُ إِلَّا بَدَأَ بِالْإِمَامِ فَعَرَضَ ذَلِكَ عَلَيْهِ وَ إِنَّ مُخْتَلَفَ الْمَلَائِكَةِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى إِلَى صَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ؛
🔸 هیچ فرشته‌ای نیست که برای کاری به زمین فرود آید مگر اینکه به امام علیه‌السلام آغاز می‌کند و آن کار را بر او عرضه می‌دارد و همانا محل رفت و آمد فرشتگان از جانب خدای تبارک و تعالی صاحب این امر یعنی ولایت است.
📚 الکافي، ج ۱، ص۳۹۴ ؛ بصائر الدّرجات، ص ۹۵
🔍 فقه حدیث
🔖 بنابر قواعد ادبیات عرب نکره در سیاق نفی مفید عمومیت است بنابراین، عبارت «اَمراً» در حدیث مذکور معنایی عام و گسترده و شامل امور تکوینی و تشریعی است. پس این روایت به روشنی بر ولایت تکوینی معصومین علیهم‌السلام و وساطت فیض ایشان در تمام امور عالَم اشاره دارد.
✅ نکتۀ لطیف دیگر در این حدیث آن است که عبارت معروف «مُخْتَلَفِ الْمَلَائِكَةِ» در ابتدای زیارت جامعه کبیره و برخی دیگر از زیارات اهل‌بیت علیهم‌السلام که معمولاً به معنای تشریعی و مفاهیم وحیانی و الهام گونه تعبیر و معنا می‌شود،
📋 لکن در این حدیث بنابر قرینۀ صدر روایت اعم از تشریع بوده و امور تکوینی را نیز در بر می‌گیرد و می‌توان حدیث مذکور را مفسّر و مبیّن عنوان «مُخْتَلَفِ الْمَلَائِكَةِ» در دیگر روایات و زیارات وارده دانست.
🔹اقتباس از مبانی فقه‌المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف
#️⃣ #حدیث_ناب #فقه_الحدیث #کلام_ناب #وسائط_فیض
📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام
🆔 @feghhevelayat