eitaa logo
گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان
644 دنبال‌کننده
458 عکس
25 ویدیو
19 فایل
کانالی برای پوشش اخبار و اطلاعات برنامه های علمی مربوط به ⇦• #گفتمان_فقه_مضاف با ⇦• #رویکرد_حکومتی_به_فقه در ⇦• #حوزه_علمیه_خراسان
مشاهده در ایتا
دانلود
🔔 🌀موضوع درس: ▪️مسئله مورد بحث: فقه مبادلات بین المللی حکومت اسلامی 🎙 استاد: حجة الاسلام حاج شیخ محسن ملکی ابرده ⏰زمان: چهارشنبه ها ساعت یک ساعت بعد از مغرب 🕌 مکان: مشهد، قاسم آباد، مدرسه علمیه باقرالعلوم(ع) 🔗 کانال دروس استاد ملکی ابرده: 🆔 @malakimohsen 🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان 🆔 @feqhemozaf_khorasan
🔰 ضرورت توسعه‌ی فقه‌های‌ مضاف 🖊استاد مجتبی الهی خراسانی ▫️فقه شیعه در دهه‌های اخیر ـ به ویژه پس از انقلاب اسلامی ـ شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی در پرداختن به مسائل نوپدید و توجه به رویکردهای جدید در تحقیقات علمی بوده است. بررسی معاملات بانکی، بورس و ماهیت قراردادهای مالی جدید، مسائل پزشکی در ابعاد متنوع تشخیصی و درمانی به ویژه در حوزه‌های جدیدتر همانند پیوند اعضا، شبیه‌سازی و مانند آن، بخشی از این مسائل است. ▫️پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار جمهوری اسلامی در ایران، انبوهی از مسائل مرتبط با سیاست و حاکمیت را فراروی فقیهان نهاد و فقه را به پاسخگویی به حوزه وسیع مطالبات جدید، ملزم ساخت. ▫️تنوع بخشی از این تغییرات، بدانجا رسید که شاخه‌‌ها و گرایش‌های معینی از پژوهش‌های فقه ـ از فقه خانواده گرفته تا فقه حکومت، فقه پزشکی، فقه شهر و … ـ شناسایی شد و مجموعاً با نام «فقه‌های مضاف» شناسانده شد. اینک پژوهش‌های بسیاری در حوزه فقه‌های مضاف در مراکز و پژوهشکده‌های علمی در حال انجام است و هر یک، حوزه‌ای از مسائل نوپدید را می‌کاود. ▫️از سوی دیگر استمرار و غنای پژوهش‌های جدید و توسعه مسائل هر دانشی از جمله فقه، در گرو ارتقای آموزش‌های تخصصی است. دشواری آنگاه رخ می‌‌نماید که رشته‌ها و آموزش‌های تخصصی، نسبتی با توسعه مورد نظر و جهت‌گیری‌های جدید در مسائل علم، نداشته باشد. در این صورت، تحقیقات نوآمد در آن علم، از منابع انسانی کافی محروم می‌ماند و نوپردازان و پیشتازان عرصه‌های پژوهشی، به تدریج به انزوا خواهند رفت و دسترنج علمی آن‌ها ارتقا نخواهد یافت. ▫️به نظر می‌رسد وضعیت کنونی دروس خارج فقه ـ به عنوان عالی‌ترین مقطع تدریس علم فقه ـ خطر یادشده را گوشزد می‌کند. مروری بر موضوعات این دروس در خلال چندسال گذشته در مراکز حوزوی مختلف اعم از قم، مشهد، تهران و اصفهان، نشان می‌دهد فاصله‌ای جدی میان تمرکز آموزش‌های تخصصی با نقطه کانونی تحقیقات نوآمد فقهی وجود دارد. ▫️در حالی که عرصه‌ها و رویکردهای جدید فقهی، سهم قابل توجهی در منشورات فقهی ـ اعم از کتب و مقالات ـ یافته‌اند، اما این نسبت در دروس خارج مشاهده نمی‌شود و فضای عمومی دروس، همچنان در ابواب و موضوعات کلاسیک سیر می‌کند. ▫️از طرف دیگر، اسلوب تدریس و برگزاری دروس خارج نیز، نیازمند مناسب‌سازی با نیازمندی‌های خاص موضوعات و رویکردهای جدید است. هم اکنون رایج‌ترین شیوه تدریس خارج فقه، خطابه، تقریر یا احیاناً املا(!) است. از این رو اولاً تمامی بار آماده‌سازی درس، بر دوش استاد است و ثانیاً مشارکت دانش‌پژوهان در نهایی‌سازی محتوای درس و خروجی مکتوب آن، بسیار اندک است. ▫️این دو معضل در روش معمول خطابه و تقریر، مشکل استاد و شاگرد را در موضوعات و رویکردهای نوپدید، دوچندان می‌سازد. چه این که عرصه‌های جدید فقهی، نیازمند بررسی‌های برون‌فقهی وسیع و تأملات درون‌فقهی عمیقی است، و از این رو استاد برای حل و ارائه مسئله در حد یک تدریس تخصصی، به فرصتی چند برابر موضوعات کلاسیک نیاز دارد. لذا بسیاری از اساتید، از طرح مسائل مستحدثه و اختصاص خط تدریس خارج خود به فقه‌های مضاف، پرهیز دارند. همچنین به دلیل بافت نسبتاً ایستای محتوا در کتب درسی کلاسیک، فاصله دانش‌پژوه با موضوعات و عرصه‌های جدید نیز زیاد است و فهم ابعاد مسئله و حل آن، برای ذهن ناآماده او پیچیده است. ▫️لذا بایستی با طراحی مدل‌های جایگزین و اتخاذ شیوه‌های نوین و ترکیبی، مشکل یادشده را مرتفع کرد. در غیر این صورت، تربیت و توسعه متخصصان فقه‌های مضاف در آینده‌های نه چندان دور، با بحران منابع انسانی روبرو خواهد شد. 🔗 منبع یادداشت: شبکه اجتهاد 🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان 🆔 @feqhemozaf_khorasan
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔊 ●━━━━━━─────── ⇆ㅤ ◁ ㅤ❚❚ ㅤ▷ㅤ ↻ |⇦• 🌀 موضوع: فلسفه فقه مضاف 🎙ارائه دهنده: حجت الاسلام مقیمی حاجی ▫️استاد سطوح عالی حوزه علمیه- معاون پژوهش حوزه های علمیه کشور 🗓 تاریخ ارائه: ۱۴۰۰/۰۱/۲۲ 🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان 🆔 @feqhemozaf_khorasan
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔊 ●━━━━━━─────── ⇆ㅤ ◁ ㅤ❚❚ ㅤ▷ㅤ ↻ |⇦• 🌀 موضوع: فقه مضاف؛ مفهوم شناسی، بایسته ها و آسیب ها 🎙ارائه دهنده: آیت الله ابوالقاسم علیدوست ▫️استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه 🗓 تاریخ ارائه: 1400/08/08 🔗 لینک متن نشست: http://a-alidoost.ir/persian/news/27098/ 🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان 🆔 @feqhemozaf_khorasan
🔰پرسش ها و اشکالاتی پیرامون فقه مضاف (بخش اول) 🖊آیت الله احمد مبلغی 🔻پیرامون تاسیس فقه مضاف پرسش‌هایی وجود دارد که باید به آن‌ها پاسخ داد: ▫️آیا روند کنونی در ایجاد فقه‌های مضاف، درست است؟ ▫️آیا به صرف اضافه کردن فقه به چیزی فقه مضاف درست می‌شود؟ یا آن که باید در چارچوبی تعریف شده دست به این کار بزنیم؟ ▫️برای درستی یک فقه مضاف چه معیارهایی را می‌توان تصور و ارایه کرد؟ ▫️آیا فقه‌های مضاف ایجاد شده، شرایط و معیارهای لازم را برای ساخته شدن داشته اند؟ چه ساختار و تقسیم بندی‌هایی برای فقه مضاف قابل ارایه است؟ 🔹اشکالات وضعیت کنونی در تاسیس فقه‌های مضاف اشکالاتی چند در جریان تاسیس فقه جدید وجود دارد که اگر آن‌ها را رفع نکنیم فقه‌های مضاف به سامان نمی‌آیند: ▫️ارائه نشدن روش مربوط به هر یک از فقه‌های مضاف، ▫️تاسیس یا جریان برخی از فقه‌های مضاف بدون تنقیح موضوعات آن‌ها، ▫️وقوع خلط و تداخل در دامنه‌ها و مساله‌های برخی از فقه‌های مضاف، ▫️عدم بهره گیری از معیارهای علمی و انضباط بخش در تاسیس پاره‌‌‌ای از فقه‌های مضاف، ▫️رنج بردن فقه‌های مضاف از فقدان یک ساختار شفاف و فراگیر که رابطه میان آن‌ها را منطقی کند، از جمله این اشکالات می‌باشد. ▪️فلسفه وجودی هر فقه مضاف در صورت “برآمدن از یک معیار به هنگام تاسیس آن” محقق می‌شود، و فقدان معیار منقح، سبب می‌شود تا فقه مضافی که تشکیل و تاسیس می‌شود، مسیر پر تشویشی بپیماید. 🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان 🆔 @feqhemozaf_khorasan
. 🔰پرسش ها و اشکالاتی پیرامون فقه مضاف (بخش دوم) 🖊آیت الله احمد مبلغی 🔹فقه‌های مضاف تشنه ساختار و نیازمند بازسازی فقه‌های مضاف را می‌توان به چهار دست کلان “فقه وجودها”،” فقه پدیده‌ها”، “فقه نهادها” و” فقه ساحت‌ها” تقسیم کرد. اهمیت این چهار دسته در این است که روی هم رفته می‌توانند همه مسائل انسان معاصر را با زوایای خاص آن‌ها پوشش دهند. هر یک از این چهار سنخ اگر شکل نگیرد یا نادیده گرفته شود، پوشش دهی فقه نسبت به مسائل جامعه معاصر و زوایای آن‌ها دچار اختلال و کاستی می‌گردد. 1️⃣ فقه وجودها (اشیاء و موجودات): فقه اشیاء و موجودات همچون فقه انسان، فقه حیوان، فقه زمین و.. مقصود اشیاء و موجوداتی است که شایسته است فقه به رفتارهای پیرامونی آنها که گاه بسیار مهم و کلان هستند، بپردازد. وقتی فی المثل رشته “فقه انسان” شکل بگیرد، مسائل و زوایای بسیاری پیش روی قرار می‌گیرد که بسیاری از آن‌ها متعلق به انسان معاصر و نیازهای متحول و مناسبات متطور او است. ▫️فقه حقوق بشر را می‌توان در ذیل همین عنوان به بحث گذاشت. یا فی المثل اگر فقه الارض شکل گیرد، بسیاری از مسایل کلان مربوط به آن، همچون مسائل زیست محیطی؛ از قبیل توازن زیست محیطی، گازهای گلخانه‌‌‌ای و… یا مساله انرژی و… یا رابطه امکانات مستقر در زمین با نسل‌های انسانی (والارض وضعها للانام) و … قابل طرح می‌گردد. 2️⃣ فقه پدیده‌ها: فقه پدیده‌ها مربوط به اموری است که از دو خصلت “حادث و عارض بودن بر زندگی انسانی (خواه در سطح داخلی یا خارجی)” و “تطور داشتن ذات آن در گذر زمان” برخوردار است. پدیده‌های اجتماعی (همچون آسیب‌های گوناگون اجتماعی) ذیل موضوع این فقه جای می‌گیرند. ▫️ وقتی فقه پدیده را از فقه اشیاء جدا می‌کنیم، به این معناست که به آنها نگاه ساده نمی‌شود که فتوا بدهیم، بلکه از ابتدا به تخصص بها می‌دهیم تا آن‌ها را خوب بشناسیم. ▫️پدیده‌ها بر خلاف اشیاء، شکل گیریشان از عوامل مختلف ناشی می‌شود و امروزه پدیده‌ها وسیع تر، درهم تنیده تر، پیچیده تر و جهانی تر شده است، بر این اساس، در فقه پدیده‌ها، نگاه ما به ریشه‌ها، نیز معطوف خواهد شد. ▫️در فقه پدیده‌ها به سه سنخ احکام یکی” رفتارهای قابل تصور در قبال خود پدیده‌ها” و دیگری “رفتارهای قابل تصور در قبال ریشه‌های پیدایش این پدیده‌ها” و “در قبال وضعیت تبادلی و تعاملی پدیده‌ها با هم” توجه می‌شود. 3️⃣ فقه نهادها و موسسات: وقتی فقه نهادها مطرح می‌شود باید ابعاد و شؤون سازمان‌ها و رفتارهایِ قابل تصور در قبال آن‌ها بررسی شود؛ زیرا موسسات دارای اهمیت و نقش تاثیرگذار در فضاهای اجتماعی و بین المللی هستند و گاهی کارکردهای فراملی، فرامنطقه‌‌‌ای و جهانی، و کارکردهایی به موازات دولت‌ها دارند. ▫️مقصود رفتارهایی است که در قبال سازمان به عنوان سازمان انجام می‌شود، خواه مطرح در قبال سازمان به صورت عام یا مطرح نسبت به هر سازمان به صورت خاص. ▫️مباحثی مانند ایجاد سازمان، تقویت یا تضعیف سازمان، رعایت نظم و ساختار سازمانی، مسئولیت سازمانی و موسسه ای، انتقاد در سازمان، ورشکستی سازمان و … شخصیت حقوقی سازمان و نیز وضعیت‌های اختصاصی هر سازمان همگی در این فقه نهادها می‌گنجند. ▫️فقه الدوله را هم می‌توان در فقه نهادها بحث کرد و هم در فقه ساحت‌ها؛ یعنی فقه سیاسی (فقه ساحت سیاست) که هر کدام توجیهی دارد و می‌توان در هر دو دوجا بحث کرد ولی در یک، از زاویه‌‌‌ای خاص بحث شود؛ چون هم ابعاد سیاسی دارد و هم ابعاد ساختاری و موسساتی. 4️⃣ فقه ساحت‌ها (فقه حوزه‌های دانشی): فقه ساحت‌ها (یا حوزه‌های دانشی) فقهی است که به حوزه‌ها و ساحت‌هایی می‌پردازد که دانش‌هایی در قبال آن‌ها شکل گرفته است، نمونه آن فقه اقتصادی، فقه سیاسی، فقه پزشکی و…می باشد. 🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان 🆔 @feqhemozaf_khorasan
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📺 |⇦• 🌀 موضوع: هویت فقه مضاف و پیشینه آن چیست؟ 🎙ارائه دهنده: حجت الاسلام محمد حاج ابوالقاسم ▫️استاد سطوح عالی حوزه علمیه 🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان 🆔 @feqhemozaf_khorasan
🔔 🌀موضوع درس: 🎙 استاد: استاد سید محسن حسینی فقیه ⏰زمان: چهارشنبه ها ساعت 10 🕌 مکان: مشهد، مدرسه آیت الله خویی (ره)، فاز جدید، مدرس ۷ 🔗 کانال دروس استادحسینی فقیه 🆔 @hosseinifaghihostad 🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان 🆔 @feqhemozaf_khorasan
🔰 «» در نگاه نوآورانه آیت‌الله‌‌‌ (ره) 🖊حجت‌الاسلام محمدباقر پورامینی ▫️دانش فقه وظیفه مکلف را نسبت به احکام شرعی مشخص می‌کند تا او از عهده مسئولیت شرعی برآید و مصالح و منافع دنیوی و اخروی در پرتو این اطاعت خداوندی، ارزانی انسان مکلف شود؛ از این رو فقه، «اشرف العلوم» به‌شمار می‌آید. ▫️یکی از سوالات اصلی در فلسفه فقه، شناخت غرض این دانش است. در فلسفه فقه، غرض اصلی و نهایی فقه را تشخیص وظیفه عملی «مکلف» می‌دانند. در این زمینه نگاه‌های متفاوتی ارائه شده است که دیدگاه آیت‌الله‌‌‌ هاشمی ‌شاهرودی، نظری دقیق و نوآورانه است. ▫️ایشان ضمن ارائه بحث «مهندسی فقه»، وظیفه عملی «مکلف» را شامل همه افعال و تروک، در همه بخش‌هاى زندگى انسان دانسته که در هر عرصه‌اى حکم شرعى موجود است. ▫️وی در یک تقسیم‌بندی نو درباره غرض علم فقه، به سه اثر عملى، علمى و دینى اشاره می‌کند. ▫️در نگاه ایشان «غرض عملی فقه» رسیدن به احکام شرعى در همه زندگى بشر است و معنایش این است که فقه همه ابعاد و عرصه‌هاى فردی، اجتماعی و خانوادگی زندگى انسان‌ها و همه قشرها و نسل‌هاى انسان‌ها را دربرمى‌گیرد و در همه این بخش‌ها احکام فقهى وجود داشته و جارى است. آیت‌الله شاهرودی معتقد است فقه، در این بخش‌ها نه‌تنها حکم «تک‌تک» اشخاص را مشخص مى‌کند، بلکه عهده‌دار احکامى که مربوط به جمع و کلان جامعه‌اند نیز است؛ از این‌رو وی «نگاه سیستمی به فقه» دارد و ایده «فقه نظام» در منظر وی شامل نظام قضایى، نظام اقتصادى، نظام سیاسى، نظام ادارى و… نیز می‌گردد، یعنی احکام نظامات اجتماعی نیز در فقه موجود است و باید همه آنها در علم فقه باب و فصل داشته باشند و عظمت و وسعت آنها غرض از فقه را مشخص مى‌کند. ▫️آیت‌الله‌‌‌ هاشمی ‌شاهرودی از «غرض علمی فقه» نیز یاد می‌کند و تاکید دارد روش استفاده از منابع اسلامى و شریعت در علوم و معارف اسلامى دیگر -مثل فلسفه، کلام، تفسیر و علوم عقلى- بر فقه اتکا دارد؛ یعنى مفسرى که فقیه نباشد و با مذاق شارع آشنا نباشد، خیلى جاها به اشتباه مى‌افتد. افزون بر این برخى از علوم انسانى مانند علم حقوق‌مدنى یا کیفرى و علم اقتصاد، تماما بر فقه متکی است. ▫️ایشان معتقد است علم فقه با تمام علوم دیگر در تماس است و این اثر مبارک اقتضا مى‌کند براى رسیدن به معارفى که علم فقه در آنها تاثیر فوق‌العاده‌اى دارد، مباحث «» و فقه‌تخصصى در علم فقه پدید می‌آید؛ مثلا فقه‌جزا و قضا، فقه‌سیاست، فقه‌مدیریت، فقه‌الجهاد، فقه‌بهداشت و سلامت، فقه خانواده و احوال شخصى و… ایجاد شود و ثمره این مطلب، ضمن توسعه در بحث‌هاى فقهى، نیازهاى جوامع امروز بشرى را تامین مى‌کند. ایشان راه ایجاد فقه‌های مضاف را منحصر در متد فقهی اجتهادی و به شیوه اجتهاد جواهرى و از راه استخراج و استنباط صحیح از منابع فقهى و نه با ذوق شخصى و مصلحت‌اندیشى‌ها می‌داند. در این زمینه نیز وی تاکید دارد باید تلاش، همت، مهندسى و تقسیم‌بندى فقهى جدید صورت گیرد. ▫️«غرض دینی فقه» سومین غرض دانش فقه در نگاه فقیه بزرگوار آیت‌الله‌‌‌ هاشمی‌‌ شاهرودی است؛ یعنی مقصود از فقه حفظ دین از اندراس، تحریف، کهنه و مرده‌شدن و حفظ امت اسلامى از انحراف و گمراهی است و به وسیله فقه و فقها، دین و شریعت الهى حفظ می‌شود. ایشان تاکید دارد حفظ شریعت اسلام به برکت سنت و پایه‌گذارى استمرارى صدور سنت از معصومان‌(ع) در همه ابواب و مناظره با علماى دیگر بوده است و بعد از صدور منابع عظیم سنت و حفظ آن از طریق ائمه‌(ع) در عصر غیبت به فقها منتقل شد که تلاش بسیارى براى حفظ و تجمیع و تدوین آنها کردند و مشکلات زیادى در این راستا متحمل شدند تا امروز به دست ما رسیده است و به این ترتیب حرکت اجتهاد و پویایى استنباط فقهى احیا شده است. ▫️میراث فقهی آیت‌الله‌‌‌ هاشمی‌‌ شاهرودی، گرانقدر و راهگشاست که برخی در قالب ایده‌ها مطرح شد و چشم‌انداز جدیدی را برای مجتهدان نوآور و فقهای جوان پدید آورده است که اوج آن در «مهندسی فقه» که طرح‌واره آن در درس فقه ماه‌های آغازین سال ۹۳ ارائه شد، تبلور یافت. امید است ضمن پیگیری دقیق و تلاش برای تحقق این آرزوی علمی او در دانش فقه، عرصه‌های جدید ابداعی ایشان چون «نگاه سیستمی به فقه»، «فقه‌های مضاف» در قالب نظریه‌پردازى فقهى (فقه النظریات) پیگیری و به انجام رسد؛ عرصه‌ای که برای حوزه‌های علمیه و نظام جمهورى اسلامی بسیار ضروری است. 🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان 🆔 @feqhemozaf_khorasan
📣 پانزدهمین نشست در سال 1402 🤝با مشارکت مدرسه مجازی فقه تربیتی مؤسسه اشراق و عرفان 🔔 💬 با عنوان: «بررسی تربیتی وقایع فلسطین و برداشت‌های تربیتی بومی از آن» 🎤ارائه دهنده: حجت ‏الاسلام هادی عجمی 👤استاد سطوح عالی حوزه؛ عضو گروه فقه تربیتی مؤسسه اشراق و عرفان و مدرس و نویسندۀ فقه تربیتی 🏢 مکان: دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم‎ تربیتی و روانشناسی، تالار دکتر حسینعلی کوهستانی 🎧 آدرس اتاق مجازی: vroom.um.ac.ir/saeedy 📆زمان: چهارشنبه 1 آذر، ساعت 15:30 🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان 🆔 @feqhemozaf_khorasan
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔊 ●━━━━━━─────── ⇆ㅤ ◁ ㅤ❚❚ ㅤ▷ㅤ ↻ |⇦• |⇦• 🌀 موضوع: نقش در تولید و توسعه علوم انسانی 🎙 با حضور: حجج اسلام ایزدهی، شبان نیا و سیدباقری 🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان 🆔 @feqhemozaf_khorasan