#روش_تحصیل_درس_خارج #تقریر_نویسی (1) #ضرورت_تقریرنویسی #استاد_محمدی_قائینی 💢 بحث تقریرنویسی یا رساله‌نویسی به‌عنوان مکمل و متمم درس‌های خارج انجام می گیرد. اگر این مرحله وجود نداشته باشد، تلاش‌های انسان به مقصود نمی‌رسد. کسی که درس می‌خواند، معمولاً منابع را می‌بیند، مباحثه می‌کند،حضور مستمر در کلاس دارد و سعی و تلاش وافری می‌کند تا مطالب را حفظ کند؛ اما اگر مطالبی را که ثبت‌وضبط کرده است، صورت‌بندی و دسته‌بندی نکند و خودش با دیدگاه مستقل، مطالب را به نگارش درنیاورد، صرفاً معلومات عمومی برایش حاصل می‌شود. 💢 این معلومات را شاید بتوان به دیگران ارائه کرد، اما برای کسی که می‌خواهد #مجتهد شود، فایده‌ای ندارد. افراد بسیاری سالیان دراز با دقت و زحمت فراوان، مباحث را پیگیری کرده‌اند و وقت صرف کرده‌اند و آنها را جمع‌آوری کرده‌اند؛ ولی چون صاحب‌نظر نبوده‌اند، مفسر و مجتهد نخواهند شد. چنین کسی حداکثر نقّال است. نظرات دیگران و حاصل مطلب را بیان می‌کند، اما اگر کسی بپرسد نظر خودتان چیست، نمی‌تواند به‌جز تکرار مطالبی که یاد گرفته چیزی بگوید. 💢 او عالم نیست، بلکه مانند رایانه مطابق برنامه‌ای که به او داده‌اند، تجزیه و تحلیل می‌کند. دوربین و ضبط‌صوت دستگاه‌های خوبی هستند، ولی نمی‌توانند به خود بنازند و ببالند که من چیزی دارم که دیگران ندارند. بنابراین پس از اینکه محقق مطالعات خود را به پایان ‌رساند، نوبت کار اصلی اوست که با قلم و سلیقه خود، مطالب علمی را تنظیم کند. این را رساله و #تقریرنویسی می گویند. 🔰️ درس استاد وسیله‌ای است که شخص به کمال برسد و تعدد اقوال، کیفیت استدلال و تطورات تاریخی مسئله را ببیند؛ اما هدف این نیست که با این مسائل آشنا شود، بلکه باید خودش #صاحب‌نظر شود و درباره مسائلی که یاد گرفته اظهارنظر کند؛ بگوید رأی من این است و از نظر من مطلب این‌گونه است. با حفظ احترام گذشتگان، می‌خواهد بفهمد که این حرف و استدلال تام و درست است یا نیست. @ghaeeni 🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹 https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6

#روش_تحصیل_درس_خارج #تقریر_نویسی (2) #انواع_تقریرنویسی #استاد_محمدی_قائینی 💢 #انواع_تقریر: 🔰️ بیشترین فعالیت در درس خارج به تقریر مطالب بازمی‌گردد. باید بدانیم مطالب را چگونه تنظیم کنیم تا چیزهایی که آموختهایم، در ما ملکه شود. به این کار، تقریرِ درس خارج یا تقریرنویسی میگویند؛ هرچند تقریر مقید به نوشتن نیست، بلکه گاهی احتیاج به بیان نیز دارد و بیان از اجزاء ‌اصلی تقریر است. تقریر اصطلاحی عربی است و در فارسی به آن یادداشت میگوییم. 🔰️ استاد به هر روشی که مطلب را القا کرد، #سه_روش برای برداشت مطالب در کلاس برای شاگردان وجود دارد: #روش_اول ۱ـ هرچه استاد میگوید، بنویسد و مانند ضبط صوت، بلافاصله شروع به نوشتن کند؛ #روش_دوم ۲ـ اصلاً دست به کاغذ و قلم نبرد و به نوشتن کاری نداشته باشد و فقط مشغول حفظ ذهنی مطلب باشد. دقت میکند که روش طرح بحث چیست و آن را به ذهن میسپارد و بعداً مطالب را پیاده میکند و مینویسد؛ #روش_سوم ۳ـ توجه اصلی او در کلاس حفظ و درک و فهم کردن مطالب استاد است، ولی دفترچه یادداشتی دارد که نکات اصلی را می‌نویسد و آن نکات، جنبۀ راهنما دارند و رمز مسئله هستند. به‌ویژه اگر پیش از کلاس مطالعه کرده باشد و زمینۀ بحث را بداند، دراین‌صورت فقط دقت میکند که کدام اقوال مطرح میشود و روش رد و ابطالش چیست و فقط آنچه نشنیده یا مهم باشد را مینویسد. متون مهم را علامت میزند یا پررنگ میکند. 🔰️ در ادامه به ارزیابی و بررسی این سه روش می پردازیم... @ghaeeni 🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹 https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6

#روش_تحصیل_درس_خارج #تقریر_نویسی 3 #ارزیابی_انواع_روش_تقریر #استاد_محمدی_قائینی 💢 #ارزیابی_روش_اول 🔰️ از میان این سه روش، #روش_اول مطلوب به نظر نمیرسد، چون پیوسته باید مشغول نوشتن باشد و ذهن دیگر فرصت فکر کردن به مطالب را ندارد. همّت طلبه فقط صرف این میشود که مطالب از دستش خارج نشود. چنین کسی فقط سمع میکند؛ یعنی به گوشش میخورد، اما استماع نمیکند؛ یعنی دقت نمیکند که استاد چه میگوید. غیر از سمع و استماع، اصطلاح دیگری به‌نام انصات داریم که بهمعنای دقت همراه با تأمل در مفهوم کلام است. 🔹🔸 البته #روشِ_اول از جهتی خوب است و آن این است که همۀ مطالب را یادداشت کرده و بعداً میتواند دربارۀ آن تحقیق کند، اما حظّ فهمیدن در کلاس از دستش میرود. امروزه با آمدن وسایل جدید مانند ضبط‌صوت این شیوه بهطور طبیعی منسوخ شده است. 💢 #ارزیابی_روش_دوم 🔰️ اما #روش_دوم که هیچ یادداشتی ننویسیم، خیلی عالی است؛ مخصوصاً اگر پیش مطالعه کرده باشیم. در این روش باید به کیفیت و صحت‌وسقم مطالب بپردازیم. #نقطه_ضعف این روش این است که چه بسا بسیاری از مطالب از دست برود؛ چون حافظۀ همه قوی نیست. بیشتر حافظه ها عادی است و اگر #حافظۀ کسی ضعیف باشد که مشکل بزرگی است و بسیاری از مطالب را از دست میدهد. چنین کسی اگر مباحثۀ قوی نداشته باشد یا هممباحثه او نیز از این روش استفاده کرده باشد، با مشکل مواجه خواهد شد. حتی بسیاری از کسانی که استعداد قوی دارند، به این مشکل دچار میشوند؛ چون مطالب را به ذهن می سپارند، ولی بعداً هرچه فکر میکنند، به خاطر نمیآورند؛ 🔰️ بنابراین گفته شده که هرچه میدانید و میبینید را #ثبت کنید و بنویسید. گاهی فکر میکنیم که مطلب را فهمیده ایم، اما بعداً از ذهن پاک میشود. گاهی اشکالی به ذهن میآید، اما بعداً فراموش میکند یا راهحلی را فراموش میکند. حافظه با استعداد متفاوت است. امکان دارد حافظه قوی باشد و استعداد ضعیف و گاهی نیز برعکس است. کسانی که استعداد قوی دارند، نباید فریب استعداد خود را بخورند. استعداد را با پرکاری میشود جبران کرد، ولی حافظه را نمیشود. حافظه خیلی مهم است، چون مطالب را پیوند می‌دهد. @ghaeeni 🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹 https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6

#روش_تحصیل_درس_خارج #تقریرنویسی 4 #استاد_محمدی_قائینی 💢 #ارزیابی_روش_سوم به نظر میرسد نکته برداری در درس بهترین روش است؛ یعنی مطالب مهم را سر کلاس بنویسد. باید هنگام درس فقط درس را بفهمد و در عمل یاد بگیرد که چگونه استدلال کند. درس خارج، کلاس عملی است، نه تئوری سطح مقدماتی و عالی. 🔰️ ما در درس خارج باید اولاً، به مطالب چینش دهیم و ثانیاً مولّد باشیم. چینش به تنهایی کافی نیست. باید خود انسان صاحب نظریه باشد و ابتکار داشته باشد. اگر اینگونه نباشد، میتواند در رشتۀ دیگری کار کند؛ مثلاً تصحیح کتب نماید، تاریخ علم بنویسد، نویسنده ها را بررسی کند و…؛ اما درس خارج برای اجتهاد است و باید کار عملی کند. در نتیجه به نظر میرسد که بهترین روش این است که در کلاس گوش کنیم و در فضای درس باشیم و فقط مطالب حساس و مهم را به عنوان چرک نویس یادداشت و سپس آنها را بررسی کنیم. اگر هنگام درس ذهن انسان در اختیار انسان نباشد، نتیجۀ مطلوب را نمیگیرد. اساتدهایی که اجازۀ اجتهاد مینویسند، باید توجه داشته باشند که شاگرد، حضور همراه با تفهم و تعمق داشته یا خیر؛ یعنی اینگونه نبوده که فقط سر درس نشسته و نگاه کرده است. @ghaeeni 🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹 https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6

#روش_تحصیل_درس_خارج #گام_های_اجتهاد #پنج_مرحله_کلیدی #استاد_محمدی_قائینی 💢 #مرحلۀ_اول: حضور زنده و مستمر 🔰️ بزرگ‌ترین آفت #درس_خارج این است که گاهی در درس حاضر باشیم و گاهی غیبت کنیم. باید #حضور_مستمر داشته باشد تا پیوند مطالب از هم نگسلد. بعضی از مسائل بسیار عمیق است و به مقدمات نیاز دارد. اگر در قسمتی از درس حضور نداشته باشید، نمیتوانید نتیجه بگیرید. 🔰️ پس حضور پیدا نکردن حتی اگر موجه باشد، ضربه زیادی به یادگیری وارد میکند. اثر وضعی میگذارد. این جزءالعله است. شخصی میگفت: مرحوم آیت الله بروجردی ۱۶ سال خارج گفتند و من حتی یک جلسه غایب نشدم. کسی که اینقدر به شرکت در درس اهمیت میدهد، خیلی به #اجتهاد نزدیک خواهد بود. در درس نیز باید مقید باشد که چیزی را از دست ندهد. @ghaeeni 🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹 https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6

#روش_تحصیل_درس_خارج #گام_های_اجتهاد #پنج_مرحله_کلیدی #استاد_محمدی_قائینی ⏪ مرحله دوم: بخش 1 💢 #مرحلۀ_دوم: پیاده کردن مطالب 🔰️ طلبه پس از اینکه از کلاس خارج شد، باید دروس را پیاده کند. صرف حاضر شدن در درس، هرچند استاد قوی باشد و مطالب عمیق را بیان کند، اثر ندارد. معلومات عمومی انسان اضافه میشود و با ابواب مختلف آشنا میگردد، ولی مجتهد نمیشود. 🔻🔻چگونگی پیاده کردن 🔻🔻 ۱ـ #مباحثه: برخلاف کسانی که گمان می‌کنند مباحثه فقط برای سطح است، باید گفت که مباحثه برای درس خارج نیز لازم است. مباحثه در سطح برای خوب فهمیدن و جمع آوری مطالب است؛ یعنی آیا مطالب عنوان شده، همان مطالب کتاب است یا خیر و آیا درست فهمیده ام یا نه؟ 🔸🔹 اما در #درس_خارج تحقیق و پژوهش لازم است و میخواهیم به واقع برسیم، بنابراین حتماً باید مباحثه انجام شود تا راه رسیدن به اجتهاد آسان شود. برای اجتهاد با علوم مختلف سروکار داریم، اما در علوم دیگر تنها با همان علم کار داریم؛ مثلاً در فقه میتوان فقط لمعه را خواند؛ در تفسیر فقط کتاب تفسیری خواند و در عقاید فقط مطالب مربوط به عقاید را خواند؛ ولی اجتهاد با علوم مختلف ارتباط دارد و باید تفسیر، رجال، اصول و… را به خوبی دانست. 🔹🔸 در #درس_خارج کیفیت استدلال مطالب، بسیار مهم است. چه بسا برای اثبات یک موضوع علمی، روشهای مختلفی وجود داشته باشد، اما همۀ روشها صحیح نباشد. ممکن است روشی، روش دیگر را تخطئه کند؛ مثلاً برای اثبات توحید حدود ۱۳ دلیل و برهان اقامه شده، اما برخی از آنها اشتباه است و برخی نیز به متمم نیاز دارد. در اثبات مطالب، روشها مختلف است و ممکن است کسی از راهی دیگر بخواهد مطلب را اثبات کند و از آیه یا روایت به گونۀ دیگری استفاده نماید. 🔸🔹 در #مباحثۀ_درس_خارج میخواهیم به مطالبی که از نظر ما صحیح است، دست پیدا کنیم؛ بنابراین باید بتوانیم همۀ اقوال و ارجاعات را در ذهن تثبیت کنیم؛ حتی در بحث لغوی باید به چند کتاب لغت مراجعه و آنها را نقل و نقد کنیم. 🔸🔹 گاهی انسان به تنهایی نمیتواند به مطالب موردنظر دست یابد و باید در مباحثه حل شود. در روایت آمده است که «أَعْلَمُ النَّاسِ مَنْ جَمَعَ عِلْمَ النَّاسِ إِلَى عِلْمِهِ» (داناترین مردم کسی است که علم دیگران را به علم خود اضافه کند). ویژگی مباحثه این است که آنچه را نفهمیده ایم، میتوانیم درک کنیم. 🔸🔹 روش عادی #درس_خارج این است که باید مباحثه انجام شود؛ حتی بعضی از بزرگان با اینکه مجتهد بودند تا اواخر عمر همان مطالب را مباحثه میکردند. یک فقیه #مجتهد که درس خارج نیز میگوید، میتواند مباحث علمی را با فقیهی دیگر تبادل کند. فهم دیگران برای ما مهم است، هرچند نابغه یا مستعد باشیم. 🔸🔹 از #شیخ_بهایی که در همۀ فنون مسلط بود، نقل شده است که میگفت: با هر صاحب فنِ واحد که مباحثه کردم، شکست خوردم! مثلاً با کسی که فقط فقیه بود یا فقط اصولی بود یا فقط علم هیئت میدانست، وقتی مباحثه کردم، شکست خوردم! ولی با هر صاحب فنونی که مباحثه کردم، سرآمد بودم. این خود اقرار بر این است که عمر و ظرفیت انسان محدود است، بنابراین در هر رشته های باید با متخصص آن فن مباحثه کرد. 🔸🔹 در #مباحثه نباید فقط تبادل مطلب باشد، بلکه باید #نگاه_نقادانه داشته باشیم. هرکسی ممکن است مطلب را به نوعی فهمیده باشد، یا گاهی استاد چیزی گفته که دیگری نشنیده است. @ghaeeni 🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹 https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6

#روش_تحصیل_درس_خارج #گام_های_اجتهاد #پنج_مرحله_کلیدی #استاد_محمدی_قائینی ⏪ مرحله دوم: بخش 2 💢 روش پیاده کردن درس 💢 ۲ـ #نوشتن: باید مطالب به صورت مفصّل نوشته شود، در غیر این صورت به مرور زمان از دست میرود. در روایتی آمده است: «قَيِّدُوا الْعِلْمَ بِالْكِتَابَةِ»؛ یعنی علم را مثل پرنده که در قفس حبس میکنید، حبس کنید، وگرنه فرار میکنند. ویژگی دنیا از بین رفتن است. 🔸🔹 انسان #دو_حافظه دارد: حافظۀ کوتاه مدت و حافظۀ بلندمدت. مطالبی که در حافظۀ کوتاه مدت باشد، از بین میرود. اینکه چگونه مطالب به حافظۀ بلندمدت میرود، بستگی به چند عامل دارد که برخی از آنها عبارت‌اند از: تکرار، مهم بودن مطلب، حساس بودن مطلب و موقعیت. 🔸🔹 بسیاری از کتاب‌های #شهید_مطهری همان نوارهایی است که از ایشان باقی مانده است. اگر مطالب ایشان ضبط نمیشد، کتابها نیز به دست ما نمیرسید. ایشان عالمانه مطالعه و عالمانه بیان میکرد؛ صرف وقت گذراندن، مشغول کردن مردم و انجام وظیفه نبود. هم میخواست بفهمد و هم بفهماند. مرحوم امام خمینی(ره) فرمودند: من کسی را نمیشناسم که بگویم همۀ مطالبش بدون استثنا آموزنده است، ولی مرحوم مطهری چنین است. منبرهای ایشان عالمانه بود. مثل کلاس و درس بود، اگرچه در حسینیه و مسجد بود. تکرار کلام دیگران و مطالب بیپایه و اساس نبود. 🔸🔹 اکنون میخواهیم بدانیم که چگونه بنویسیم. راه #نوشتن این است که آنچه را در حافظه داریم یا در کلاس شنیده‌ایم، بنویسیم؛ اما نباید به همین اکتفا کنیم. باید مطالب ارائه شده را #توسعه دهیم؛ در ادامه مثالی برای بیان روش توسعه در نوشتن مطالب، بیان می شود... @ghaeeni 🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹 https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6

#روش_تحصیل_درس_خارج #گام_های_اجتهاد #پنج_مرحله_کلیدی #استاد_محمدی_قائینی ⏪ مرحله دوم: بخش 3 🔻🔻 چند مثال برای قسمت قبل🔻🔻 🔰️ مثلاً در روایت داریم که راه رفتن بین دو زن مکروه است. این مطلب به چند شکل در خارج تطبیق میشود: الف) دو زن با هم راه میروند و مردی وسط این دو زن است؛ ب‌) دو زن ایستاده اند و مردی از بین آن دو عبور میکند؛ ج) مردی در حال راه رفتن است و دو زن از دو طرف مرد عبور میکنند و مرد قهراً بین آن دو قرار میگیرد. این روایت کدام حالت را شامل میشود؟ آیا صرف راه رفتن ملاک است؟ عمدی یا اتفاقی بودن تفاوتی ندارد؟ آیا معنای حدوثی دارد یا حدوثی و بقایی؟ آیا صرف قرار گرفتن ملاک است یا رد شدن؟ 🔰️ اگر در روایت عبارت «مشی» آمده باشد، هر سه را شامل میشود؛ اما اگر «ذهب» باشد، تنها عبور از میان آنها را شامل میشود. 🔰️ مثال دیگر: واقع شدن پشت‌سر زن مکروه است. آیا منظور نشستن پشت‌سر اوست یا توقف کردن یا رد شدن؟ باید به لغت مراجعه و ریشه‌یابی کنیم و معنای دقیق را بفهمیم. درست است که استاد تحقیق و مطلبی را بیان کرده است، اما شاید به‌حسب عرف عام آن مطلب را بیان کرده باشد. چه‌بسا منظور واقعی، چیز دیگری است و مردم معنای آن را تغییر داده‌اند؛ مثلاً «وصل» و «اتصال» به‌نظر عرف عام یک معنا دارد، ولی در عربی بین این دو تفاوت وجود دارد. «اتصال»، متصل شدن آنی و دفعی است و «وصل» متصل بودن مستمر است. انفصال نیز غیر از ترک است و اگر در کلمه‌ای ترک یا انفصال آمده باشد، دارای دو نوع معناست، هرچند عرف عام به‌گونۀ دیگری می‌فهمد. 💢 پس می توان از زاویه های مختلف یک مطلب را مورد بررسی و تدقیق و چالش قرار داد و همین تدقیقات و تفریعات است که به طلبه قدرت استنباط می دهد. @ghaeeni 🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹 https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6

#روش_تحصیل_درس_خارج #گام_های_اجتهاد #پنج_مرحله_کلیدی #استاد_محمدی_قائینی 💢 #مرحلۀ_سوم: عدم اکتفا در تقریرنویسی به مطالب کلاس 🔹🔸 طلبه باید ابتدا به کتب مرجع مراجعه کند و ببیند آیا مطالب همان‌گونه که استاد گفته، آمده است یا نه؟ در مرحلۀ دوم باید ببیند که آیا معنایش همان است یا نه؟ امکان دارد ما به‌گونۀ دیگری بفهمیم. در #اجتهاد فهم کسی برای دیگری حجت نیست. مجتهد به فهم دیگران کاری ندارد. علاوه‌براین باید منابع دیگر را نیز ببیند؛ مثلاً اگر استاد سه کتاب لغت را ملاحظه کرده، طلبه باید کتاب‌های دیگر را نیز بررسی کند. شاید در کتابهای دیگر به‌شکل دیگری آمده باشد! یا معنای دیگری ذکر شده باشد که اگر استاد نیز آن را ببیند، نظر خود را تغییر دهد! 🔹🔸 مطالب باید تجزیه‌وتحلیل شود. استاد شاید هنگام تدریس یک روایت را بیشتر بیان نکند. شخص محقق باید روایات دیگر را نیز ملاحظه کند تا نکات احتمالی دیگر را دریابد. ممکن است چیزی استفاده کند که در روایاتی که در کلاس بررسی شده است، وجود نداشته باشد. ممکن است مشهور به دو روایت استناد کرده باشند و روایات دیگر را نامعتبر بدانند، اما اگر طلبه بررسی بیشتری کند، روایات معتبر دیگری را تشخیص دهد. ممکن است روایات را به چند دستۀ مصححه، معتبره و مقبوله تقسیم کند. برخی از روایات را از راه #تبدیل_سند می‌شود احیا کرد. اینکه گاهی فتاوا کاملاً تغییر می‌کند، علتش همین است که محقق قبلی چیزهایی را ندیده و محقق بعدی آنها را دیده است! تابه‌حال می‌گفتند که دیۀ کافر ذمی ۸۰۰ درهم و مسلمان ۱۰۰ دینار است؛ اما اگر روایات را بیشتر بررسی کنند، ممکن است نظر جدیدی ارائه شود. تابه‌حال می‌گفتند که زن از زمین ارث نمی‌برد، ولی ممکن است شما پس از بررسی روایات، بفهمید که بین زن و مرد دراین‌باره فرقی نیست. البته منظور این نیست که حتماْ حرف جدیدی زده شود، بلکه مهم فهم روایت است. 🔹🔸 شما باید به‌دنبال منابع دیگر بروید و به استدلال استاد اکتفا نکنید. لازم هم نیست در همان باب باشد، بلکه ممکن است در باب‌های دیگر باشد. خیلی از مطالب در باب‌های دیگر آمده است. شما باید هر منبعی را که احتمال می‌دهید مطلب جدیدی در آن آمده است، جست‌وجو کنید. 🔹🔸 پیش‌تر در باب حلق لحیه حداکثر ۶ یا ۷ دلیل پیدا می‌کردند؛ اما اکنون طلبه ای جوان ۲۳ یا ۲۴ دلیل از آیات، روایات، اجماع، شهرت، بنای عقلا و… به‌‌دست آورده است. ۷ دلیل کجا و ۲۴ دلیل کجا! به ذهن علمای سابق خطور نکرده بود که ممکن است دلایل دیگری نیز وجود داشته باشد. آیا ریش پرفسوری جایز است یا نه؟ بعضی مراجع می‌گویند جایز است و به روایتی که عبارت لحیه در آن آمده، استدلال کرده‌اند و می‌گویند: لحیه به چانه گفته می‌شود و تمسک به لغت کرده‌اند. آن مجتهد شاید تنها یک کتاب لغت را دیده باشد و یا براساس عرفِ مکانِ سکونت خود لحیه را این‌گونه معنا کرده باشد، ولی شما به کتب متعدد مراجعه می‌کنید و می‌فهمید که جایز نیست. محقق در مقام نوشتن مطالب استاد باید همۀ مطالب را بنویسد و سپس توسعه دهد. @ghaeeni 🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹 https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6

#روش_تحصیل_درس_خارج #گام_های_اجتهاد #پنج_مرحله_کلیدی #استاد_محمدی_قائینی 💢 #مرحلۀ_چهارم: عرضۀ مطالب به استاد 🔰️ در این مرحله محقق باید مطالب نوشته‌شده را به اساتید و هم‌بحثی‌های خود عرضه کند تا متوجه شود که آیا آنان نیز همان‌گونه مطلب را درک کرده‌اند که او فهمیده است؟‌ چه‌بسا انسان خطا کند! در حوزه مرسوم بوده که وقتی افراد کتاب یا تقریری می‌نوشتند، به استاد یا شخصی قوی عرضه می‌کردند تا اشکالات او را بگویند. همین باعث می‌شد که گاه نظر جدیدی تأیید و تقویت شود و فتاوا تغییر کند. بالأخره ممکن است خداوند علم را در ذهن کس دیگری قرار دهد و در ذهن او قرار ندهد. ارائه کردن یکی از راه‌هایی است که انسان را زودتر به ملکۀ #اجتهاد می‌رساند. اغلب بشر گمان می‌کند که خودش علامۀ دهر است، به‌ویژه اگر مطالب جدیدی برای ارائه داشته باشد. شاید بسیاری از افرادی که دچار بدعت شدند، از ابتدا نمی‌خواستند که این اتفاق بیفتد، اما به‌دلیل اینکه حاضر نبودند صدای دیگران را بشنوند و مشورت کنند، دچار بدعت شدند. @ghaeeni

#روش_تحصیل_درس_خارج #گام_های_اجتهاد #پنج_مرحله_کلیدی #استاد_محمدی_قائینی 💢 #مرحلۀ_پنجم: داشتن دید نقادانه 🔹🔸 محقق پس از نوشتن و پیاده کردن و سپس رجوع به منابع و جمع‌آوری مطالب، باید سعی کند دید نقادی بر او حاکم باشد. البته نه به این معنا که حتماً بخواهد حرف جدیدی بیاورد! ما به‌دنبال واقع و حق هستیم. اگر پیش از ما حق را گفته باشند، نباید حرف دیگری زد. دید نقادی این است که بفهمیم این مطلب درست است یا نه؟ 🔹🔸 اگر شخص پس از مطالعه، مباحثه، ملاحظۀ منابع و مقایسه به نظر جدیدی برسد، اشکالی ندارد. اگر ایرادی به گفته‌های دیگران دارد، نباید از بازگو کردن آن ترس داشته باشد. مثلاً در علم رجال روایت ضعیفی داریم که شهرت فتوائیه جابر ضعف سند است. حال اگر کسی بگوید این روایت سند ندارد و عمل دیگران برای من حجت نیست، اگرچه همۀ علمای بزرگ نیز به آن عمل کرده باشند، باید نظر خود را بگوید. برعکس اگر روایتی سنداً و دلالتاً معتبر است، ولی مشهور علما به آن عمل نکرده‌اند و دیگران می‌گویند این مضعِّف است و او عمل به روایت معتبر را ترجیح می‌دهد، نباید از این کار بترسد. 🔹🔸 هدف از #درس_خارج این است که شخص مجتهد شود. خود انسان بفهمد که خدا چه گفته است. این منافاتی با احترام به گذشتگان نیز ندارد. قرار نیست ما هم همان راهی را برویم که آنها رفته‌اند؛ در این صورت این عمل به احتیاط است و درس خارج لازم ندارد! 🔹🔸 آنچه مهم است این است که انسان در #تقریرنویسی باید دید نقادانه داشته باشد، نه تخریب! یعنی قولی که آن را حق می‌دانیم، بگوییم؛ برای همین علما گفته‌اند که حتماً نظر بدهید، غلط باشد یا درست. همین در رشد #اجتهاد انسان مؤثر است. لذا گاهی در یک زمان دو عالم دو فتوای کاملاً مخالف می‌دهند. یکی می‌گوید نماز جمعه واجب است و دیگری می‌گوید حرام است. حتی گاهی انسان می‌تواند در خود قواعد و اصول نیز تشکیک کند و بگوید این قاعدۀ فقهی و اصولی درست نیست. در خود مبانی تشکیک کند، هرچند همه آن را پذیرفته باشند. 🔹🔸 پس از اینکه این مطالب نوشته شد، مطالبی که حاصل می‌شود، کاری علمی و تحقیقی خواهد شد که می‌تواند برای دیگران نیز قابل‌استفاده باشد. 🆔 @ghaeeni

#روش_تحصیل_درس_خارج #گام_های_اجتهاد #جواهرالکلام_واجتهاد1 #استاد_محمدی_قائینی 💢 برخی موارد موردنیاز برای #اجتهاد: ❇️ #اجتهاد در علوم یعنی کشف استدلالی و فنی برای کشف حقیقت در محدوده آن علم. برای اینکه در فقه مجتهد شویم، چه باید بکنیم؟ امور مختلفی وجود دارد که باعث می‌شود بتوانیم در مباحث فقهی، زودتر راه اجتهاد را سپری کنیم که آنها را توضیح می‌دهیم. 🔰️ استفاده از #تجربۀ دیگران اگر انسان کار را ابتدابه‌ساکن شروع کند، خطرات و مشکلاتی در پی دارد. ما باید از راهی که دیگران رفته‌اند، به‌عنوان تجربه و نه تقلید از آنها استفاده کنیم و نکات مفید را بیاموزیم. در روایت داریم: «التَّجْرِبَةُ فَوْقَ الْعِلْمِ». همچنین در روایت دیگری آمده است: «مَنِ اسْتَشَارَ لَمْ یُنْدَبْ» . همچنین در روایت آمده است: کسی که از فکر دیگران استفاده کند، به واقع می‌رسد. در نهج‌البلاغه و کتب دیگر درباره مشورت و استفاده از تجربۀ دیگران و سیروسلوک در جهان برای استفاده از وقایع گذشته، سفارش زیادی شده است. 🔰️ جایگاه #کتاب_جواهر در اجتهاد 🔻🔻 یکی از کتب فقهی مفید، کتاب #جواهرالکلام از شیخ محمدحسن نجفی است که در حدود ۴۳ جلد است و همۀ ابواب فقه را شرح داده است؛ اقوال و منابع را ذکر کرده و به قواعد مختلف استدلال نموده و در معنای لغوی نیز به‌صورت تفصیلی وارد شده است. این کتاب کتابی اجتهادی و استدلالی است. نمی‌خواهیم بگوییم که تنها بر این کتاب تکیه کنید، ولی کتاب کامل و جامعی است که ابعاد مختلفی دارد. در روش استدلال بسیار قوی عمل کرده است. البته در باب مکاسب، شیخ انصاری از ایشان قوی‌تر است؛ همین‌طور کتاب صلاةِ شیخ از کتاب ایشان عمیق‌تر است. نمی‌شود کسی درس خارج برود و بگوید من به جواهر کاری ندارم. کسی که وارد اجتهاد می‌شود به این کتاب نیاز دارد. یک دوره فقه جامع استدلالی قوی است که البته از نقاط ضعف نیز خالی نیست. 🔻🔻 متن کتاب، کتاب شرایع‌الاسلام محقق حلی است که ایشان شرح داده است. اگر شخص بخواهد همه کارهایی را که قبلاً گفتیم، انجام دهد و هم به منابع رجوع کند و هم تطبیق کند و…، حوصله و زمان و ارادۀ قوی می‌خواهد؛ اما اگر بخواهد از یک اجتهاد حاضر و آماده استفاده کند و بخواهد بداند که در مسئله چگونه باید وارد شود، چند نظر وجود دارد، چه قواعدی در اینجا مفید است، چگونه باید استدلال کند و… این کتاب بسیار مفید است و می‌تواند محقق را برای دارا شدن ملکۀ اجتهاد آماده کند. 🔻🔻 امام راحل(ره) فرمودند: فقه باید #فقه_جواهری باشد. ایشان تبلیغ نمی‌کردند؛ بلکه روشی که در جواهر است، خیلی کامل و پخته و کاملترین موسوعۀ فقهی ماست. کتاب خیلی آسانی نیست؛ ولی کسی که مقدمات را خوب خوانده باشد، زیاد مشکلی ندارد. اگر انسان ۴ یا ۵ سال با جواهر کار کند، به‌یقین به اجتهاد می‌رسد. 🆔 @ghaeeni

#روش_تحصیل_درس_خارج #گام_های_اجتهاد #جواهرالکلام_و_اجتهاد2 #استاد_محمدی_قائینی 💢 گفتیم یکی از کتاب هایی که به لحاظ #روش_شناسی_اجتهاد و تقویت قوه استنباط موثر است، کتاب شریف #جواهرالکلام است. اما آیا این کتاب و تمرکز بر آن کافی است؟ باید توجه داشت که کتاب جواهر نیز حداکثر مثل یک استاد است؛ البته جواهر بیشترِ ادله را آورده است. 💢 اما #مجتهد باید از صاحب‌جواهر جلوتر برود. ایشان برای دو قرن پیش است. اگر کسی بخواهد در حد ایشان باشد، ضرر نکرده؛ ولی شما باید #یک_گام_جلوتر بروید. باید منابع و روشهای جدیدتر را پیدا کنید تا به مطالب عمیق‌تر برسید؛ وگرنه حفظ کردن می‌شود. 💢 اگر کسی واقعاً پنج سال، هر سال ۱۴۰ جلسه، روزی هشت ساعت کار کند؛ سالی ۱۲۰۰ ساعت می‌شود و باید پنج سال ۶۰۰۰ ساعت کار کند تا به اذن‌الله مجتهد شود. در این زمان می‌تواند روش را یاد بگیرد، وگرنه منابع زیاد است و بعداً بررسی می‌کند. 💢 #مجتهد یعنی #مغز_متفکر_معارف دین که قرار است تولید علم کند. مجتهد کسی است که جای امام صادق(ع) نشسته و به او نائب‌الحجه می‌گویند. در حکم امام زمان است؛ می‌گوید اگر حرف مرا بپذیرید به بهشت می‌روید، وگرنه به جهنم می‌روید. این تخصص می‌خواهد. حداقل پنج سال باید زحمت بکشید و بعد از آن نیز استمرار نیاز دارد، چون می‌خواهد فتوا بدهد؛ نه فقط در باب فقه، بلکه در عقاید و تفسیر قرآن نیز همینطور است. 💢 یکی از علمای قرآن، در ترجمۀ قرآن گفت: فردا جواب می‌دهم، چون گفت: می‌ترسم بعداً مطلب جدیدی ببینم و خلاف حرفم را بگویم. با اینکه در تفسیر مجتهد بود، احتیاط می‌کرد. مجتهد می‌خواهد بگوید: این حرف خداست و من به‌جای معصوم(ع) حرف می‌زنم. این حداقل کاری است که باید انجام داد. آنچه انسان را کمک می‌کند، همراهی و ممارست با یکی از کتب علمی است که اکنون به نظر می‌رسد #جواهرالکلام کتاب پرقدرتی است و انسان را وارد دالان اجتهاد می‌کند. 💢 معنا کردن روایت نیز مشکل است. گاهی در بحث و با توجه به ادله و قیود دیگر، معنای روایت به‌گونۀ دیگری می‌شود. مباشرت با این نوع کتب، ما را در این بخش نیز توانمند می‌سازد و به‌یقین ملکۀ اجتهاد را به‌سرعت در انسان تقویت می‌کند. 💢 #جواهر برای پیش‌مطالعه خوب نیست، بلکه برای تقریرنویسی لازم است؛ یعنی پس از کلاس درس باید از آن استفاده کرد. موسوعاتی که تازه نوشته شده نیز خوب است. کتاب حدائق یا موسوعة تنقیح و مستند که در سی یا چهل جلد آمده و به‌شکل روان دسته‌بندی شده نیز خوب است. بستگی به ذوق و سلیقه و توان علمی افراد دارد. بله، کسی که با جواهر ممارست داشته باشد، قوی بار می‌آید؛ چون نسق (نظم‌وترتیب) راحتی ندارد. 🆔 @ghaeeni

#روش_تحصیل_درس_خارج #گام_های_اجتهاد #استاد_محمدی_قائینی 🔻🔻 #اجتهاد، تمرکز و صرف وقت کافی 💢 گفته شد که از موارد موردنیاز برای فقه، حضور در کلاس، مطالعه و مباحثه است. یکی دیگر از موارد موردنیاز صرف وقت کافی است که بخشی از آن در پیش‌مطالعه انجام می‌گیرد. انسان نباید خالی‌الذهن به کلاس بیاید. لازمۀ اینکه بادقت به کلاس وارد شوید، این است که پیش‌مطالعه کرده باشید. 💢 برای هر درس فقه حداقل باید ۴ ساعت وقت صرف کرد. در پایان نوشتن و پیاده کردن مطالب است، اما برای نوشتن لازم نیست هر روز بنویسد. می‌تواند آخر هفته این کار را انجام دهد. #تقریرنویسی را نیز می‌تواند همان روز انجام دهد و می‌تواند بعداً انجام دهد. بعضی از افراد ماه‌به‌ماه تقریر می‌نوشتند، ولی بهتر است به‌تأخیر نیفتد. تقریرات اصول مرحوم آیت الله #بروجردی ماه‌به‌ماه بوده؛ در آن زمان گویی حافظه‌ها قوی‌تر بوده است. 💢 هر درس اصول نیز ۴ ساعت زمان نیاز دارد. در مرحلۀ بعد باید دوباره مطالعه و مباحثه کند. اگر کسی به این صورت درس بخواند، #مجتهد می‌شود. تمام اشتغالات را کنار بگذارید و در خدمت درس باشید. صرف نوشتن و تأیید و امضا، اجتهادآور نیست. باید عاشقانه وقت گذاشت. 💢 اگر کسی واقعاً پنج سال، هر سال ۱۴۰ جلسه، روزی هشت ساعت کار کند؛ سالی ۱۲۰۰ ساعت می‌شود و باید پنج سال ۶۰۰۰ ساعت کار کند تا به اذن‌الله مجتهد شود. در این زمان می‌تواند روش را یاد بگیرد، وگرنه منابع زیاد است و بعداً بررسی می‌کند. 💢 بنای یک #درس_خارج_فقه بر این است که بیشتر از پنج سال طول نکشد. کسانی که می‌گویند بیست سال درس فلانی رفتیم، الزاما به معنای امری مثبت و یک روش قطعی نیست. برای اجتهاد چهار یا پنج سال کافی است. بیشتر از آن تضییع عمر است. دو درس، هشت ساعت در روز می‌شود. باید در فضای آرام تمرکز کند، نه اینکه تلویزیون ببینید و کارهای دیگر انجام دهد. 🆔 @ghaeeni