۸.
و هنگامی كه نحله ها با هم معاشر باشند هرچند شعارها محفوظ است؛ اما عقاید و سلیقه ها به یكدیگر سرایت می كند، همان طوری كه مثلاً قمه زنی و بلند كردن طبل🥁 و شیپور 🎺 از ارتدوكسهای قفقاز به ایران سرایت كرد و چون روحیه ی مردم برای پذیرفتن آنها آمادگی داشت، همچون برق در همه جا دوید.
بنابراین باید به روح فرقه های مختلف پی برد. گاهی فرقه ای مولود حُسن ظنّ و «ضَعْ فِعْلَ اَخیكَ عَلی اَحْسَنِه» هستند مثل سُنّیها كه مولود حسن ظن به شخصیتها هستند، و فرقه ای مولود یك نوع بینش مخصوص و اهمیت دادن به اصول اسلامی نه به افراد و اشخاص و قهراً مردمی منتقد خواهند بود مثل شیعه ی صدر اول، فرقه ای مولود اهمیت دادن به باطن [و] روح و تأویل باطن مثل متصوفه و فرقه ای مولود تعصب و جمود هستند مثل خوارج.
وقتی كه روح فرقه ها و حوادث تاریخی اول آنها را شناختیم بهتر می توانیم قضاوت كنیم كه در قرون بعد چه عقایدی از فرقه ای به فرقه ی دیگر رسیده و در عین حفظ شعارها و چهارچوب نامها، روح آنها را پذیرفته اند.
از این جهت عقاید و افكار نظیر لغتها هستند كه بدون آنكه تعمّدی در كار باشد لغتهای قومی در قوم دیگر سرایت می كند. مثل اینكه بعد از فتح ایران به وسیله ی مسلمین، كلمات عربی وارد لغت فارسی شد و بر عكس كلمات فارسی هم چند هزار در لغت عرب وارد شد.
همچنین تأثیر تركی در زبان عربی و فارسی، مثل تركی زمان متوكل و تركی سلاجقه و مغولی، و همچنین است سایر زبانهای دنیا و همچنین است ذوقها و سلیقه ها.
طرز تفكر خوارج و روح اندیشه ی آنان (جمود فكری و انفكاك تعقل از تدین) در طول تاریخ اسلام به صورتهای گوناگونی در داخل جامعه ی اسلامی رخنه كرده است. هرچند سایر فرق خود را مخالف با آنان می پندارند؛ اما باز روح خارجیگری را در طرز اندیشه ی آنان می یابیم و این نیست جز در اثر آنچه كه گفتیم: طبیعت آدمی دزد است و معاشرتها این دزدی را آسان كرده است.
همواره عده ای خارجی مسلك بوده و هستند كه شعارشان مبارزه با هر شئ جدید است.
حتی وسایل زندگی را- كه گفتیم هیچ وسیله ی مادی و شكل ظاهری در اسلام رنگ تقدس ندارد- رنگ تقدس می دهند و استفاده از هر وسیله ی نو را كفر و زندقه می پندارند.
در بین مكتبهای اعتقادی و علمی اسلامی و همچنین فقهی نیز مكتبهایی را می بینیم كه مولود روح تفكیك تعقل از تدین است و درست مكتبشان جلوه گاه اندیشه ی خارجیگری است؛ عقل در راه كشف حقیقت و یا استخراج قانون فرعی به طور كلی طرد شده است، پیروی از آن را بدعت و بی دینی خوانده اند و حال اینكه قرآن در آیاتی بسیار بشر را به سوی عقل خوانده و #بصیرت انسانی را پشتوانه ی دعوت الهی قرار داده است.
معتزله كه در اوایل قرن دوم هجری به وجود آمده اند- و پیدایششان در اثر بحث و كاوش در تفسیر معنای كفر و ایمان بود كه آیا ارتكاب كبیره موجب كفر است یا نیست و قهراً پیدایش آنان با خوارج پیوند می خورد- مردمی بودند كه تا اندازه ای می خواستند آزاد فكر كنند و یك حیات عقلی به وجود آورند. هرچند از مبادی و مبانی علمی بی بهره بودند؛ اما مسائل اسلامی را تا حدی آزادانه مورد بررسی و تدبر قرار می دادند، احادیث را تا حدودی نقّادی می كردند، تنها آراء و نظریاتی را كه به عقیده ی خود تحقیق و اجتهاد كرده بودند متّبَع می شناختند.
این مردم از اول با مخالفتها و مقاومتهای اهل حدیث و ظاهرگرایان روبرو بودند، آنهایی كه تنها ظواهر حدیث را حجت می دانستند و به روح و معنی قرآن و حدیث كاری نداشتند، برای حكم صریح عقل ارزشی قائل نبودند. هرچه معتزله برای اندیشه قیمت قائل بودند، آنان قیمت را تنها برای ظواهر می پنداشتند.
در طول یك قرن و نیمی كه از حیات مكتب عقلی اعتزال گذشت، با نوسانهای عجیبی دست به گریبان بودند تا عاقبت مذهب اشعری به وجود آمد و یكباره ارزش تفكر و اندیشه های عقلی محض و محاسبات فلسفی خالص را منكر شدند. مدعی بودند كه بر مسلمانان فرض است كه به آنچه در ظاهرِ تعبیرات نقلی رسیده است متعبد باشند و در عمق معانی تدبر و تفكر نكنند، هر گونه سؤال و جواب و چون و چرایی بدعت است.
امام احمد حنبل كه از ائمه ی چهارگانه ی اهل سنت است، سخت با طرز تفكر اعتزالی مخالفت می كرد آنچنان كه به زندان افتاد و در زیر ضربات شلاق واقع گشت و باز به مخالفت خویش ادامه می داد.
۹.
بالأخره اشعریان پیروز شدند و بساط تفكر عقلی را برچیدند و این پیروزی ضربه ی بزرگی بر حیات عقلی عالم اسلام وارد آورد.
اشاعره، معتزله را اصحاب بدعت می شمردند. یكی از شعرای اشعری پس از پیروزی مذهبشان می گوید:
ذَهَبَتْ دَوْلَةُ اَصحابِ الْبِدَع
وَ وَهی حَبْلُهُمْ ثُمَّ انْقَطَع
وَ تَداعی بِانْصِرافِ جَمْعِهِمْ
حِزْبُ اِبْلیسَ الَّذی كانَ جَمَع
هَلْ لَهُمْ یا قَوْمُ فی بِدْعَتِهِمْ
مِنْ فَقیهٍ اَوْ اِمامٍ یُتَّبَع
( المعتزله ، تألیف زهدی جاراللّه، ص 185)
←دوران قدرت صاحبان بدعت از میان رفت و ریسمانشان سُست شد و سپس منقطع گشت.
و حزبی كه شیطان جمعشان كرده بود همدگر را خواندند تا جمعشان را متفرق كنند.
هم مسلكان! آیا آنان در بدعتهایشان فقیه یا امام قابل اتّباعی داشتند؟
مكتب اخباریگری نیز- كه یك مكتب فقهی شیعی است و در قرنهای یازدهم و دوازدهم هجری به اوج قدرت خود رسید و با مكتب ظاهریون و اهل حدیث در اهل سنت بسیار نزدیك است و از نظر سلوك فقهی هر دو مكتب سلوك واحدی دارند و تنها اختلافشان در احادیثی است كه باید پیروی كرد- یك نوع انفكاك تعقل از تدین است.
اخباریها كار عقل را بكلی تعطیل كردند و در مقام استخراج احكام اسلامی از متون آن، درك عقل را از ارزش و حجیت انداختند و پیروی از آن را حرام دانستند و در تألیفات خویش بر اصولیین (طرفداران مكتب دیگر فقهی شیعی) سخت تاختند و می گفتند فقط كتاب و سنت حجتند. البته حجیت كتاب را نیز از راه تفسیر سنت و حدیث می گفتند و در حقیقت قرآن را نیز از حجیت انداختند و فقط ظاهر حدیث را قابل پیروی می دانستند.
ما اكنون در صدد نیستیم كه طرزهای مختلف تفكر اسلامی را دنبال كنیم و مكتبهای پیرو انفكاك تعقل از تدین را كه همان روح خارجیگری است بحث كنیم- این بحثی است كه دامنه ای بسیار وسیع دارد- بلكه تنها غرض اشاره ای به تأثیر فرق در یكدیگر بود و اینكه مذهب خارجیگری با اینكه دیری نپایید؛ اما روحش در تمام قرون و اعصار اسلامی جلوه گر بوده است تا اكنون كه عده ای از نویسندگان معاصر و روشنفكر دنیای اسلام نیز طرز تفكر آنان را به صورت مدرن و امروزی درآورده اند و با فلسفهٔ حسّی پیوند داده اند.
╭═══════๛- - - ┅╮
│📳 @Mabaheeth
│📚 @ghararemotalee
╰๛- - - - -
💬 حاج شیخ جعفر ناصری دام عـزّه
🔻 فاطمهی زهرا سلام الله علیها فرمودند که من با فدک و غیر فدک چکار دارم؟! صحبت از حق و حقوق #امیرالمؤمنین علیه السلام، #ولایت ایشان و معرّفی ایشان توسط رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است که علی باید بر این جایگاه تکیه بزند؛ زیرا دانای به این امر است و دیگران، چنین جایگاهی را ندارند؛
🔸 ولی تحمّل نکردند، دشمنی کردند و اجازه ندادند که راه برای همه باز شود؛ ولی روزگاری میرسد که این هویّت، شکل بگیرد و این مجموعهها، دست به دست هم دهند.
🔹 زمانی نالههای امیرالمؤمنین علیه السلام جواب خواهد داد و دعاهای حضرت صدّیقهی طاهره سلام الله علیها به اجابت خواهد رسید. اینگونه نمیمانَد.
@nasery_ir
#فاطمیه
╭────๛- - - - - ┅╮
│🥀 @Mabaheeth
╰───────────
#حضرت_زهرا سلام الله علیها
💬 حاج شیخ جعفر ناصری دام عـزّه:
🔻 اگر ما هیچ سند و مدرکی در مورد حضرت زهرا سلام الله علیها به جز خطبهی ایشان نداشتیم، کافی بود.
🔸 این خطبه خیلی جای کار دارد! در این خطبه شاید بیش از پنجاه و هفت مورد، به آیات قرآن استناد یا اشاره شده است. این تازه در یک سخنرانی بوده است.
🔹 چنین سخنرانی [پر استناد به #قرآن]، واقعاً سخنرانی است! و این شخصیّت هم شخصیّتی است!
@nasery_ir
#فاطمیه
╭────๛- - - - - ┅╮
│🥀 @Mabaheeth
│ 📚 @ghararemotalee
╰──────────
✨#خطبه_فدکیه | قسمت اول
⚫️ لمّا اَجْمَعَ اَبُوبَكْرٍ عَلىٰ مَنْعِ فاطِمَةَ عليهاالسلام فَدَكاً وَ صَرَفَ عامِلَها مِنْها وَ بَلَغَها ذَلِكَ
آنگاه كه ابوبكر تصميم قطعى گرفت فدك را از دست حضرت فاطمه عليهاالسلام بگيرد، نمايندهى او را از فدك بيرون راند. اين خبر به حضرتش رسيد.
📜 لاثَتْ خِمارَها عَلىٰ رَأْسِها وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبابِها، وَ اَقْبَلَتْ فى لُمَّةٍ مِنْ حَفَدَتِها وَ نِساءِ قَوْمِها، تَجُرُّ أَدْراعَها، تَطَأُ ذُيُولَها، ما تَخْرِمُ مِشْيَتُها مِشْيَةَ رَسُولِ اللّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ.
او مقنعه بر سر كرد و پوشش سرتاسرى پوشيد و در ميان بانوان خدمتگزار و خويشاوند به راه افتاد. لباسهاى او به زمين كشيده مىشد و زير پايش مىرفت. راه رفتن او از راه رفتن پيامبر صلىاللهعليهوآلهوسلم چيزى كم نداشت و آن را به ياد مىآورد.
📖 حتّى دَخَلَتْ عَلىٰ اَبِىبَكْرٍ الْمَسْجِدَ وَ هُوَ فى حَشْدٍ مِنَ الْمُهاجِرِينَ وَ الاَنْصارِ وَ غَيْرِهِمْ. فَنِيطَتْ دُونَها وَ دُونَ النّاسِ مُلاءَةٌ فَجَلَسَتْ.
در مسجد وارد بر ابوبكر شد كه با بسيارى از مهاجران و انصار و ديگر مردمان نشسته بود؛ پس ميان مردمان و حضرتش پرده اى آويخته شد. آن حضرت نشست.
#ایام_فاطمیه
#فاطمیه
╭────๛
│🥀 @Mabaheeth
│📚 @ghararemotalee
╰๛- - - - - - - - - - ┅
هدایت شده از مباحث
مداحی_آنلاین_کجایند_فاطمیون_استاد_عالی-mc.mp3
2.21M