💠تفسیر «احسان به والدین» از زبان امام صادق
♦️خداوند در سوره مبارکه اسراء، پس از آنکه به مسلمانان قاطعانه دستور میدهد:
🔆«وَ قَضى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِيَّاهُ»
🔅«پروردگارت حکم قطعی داده است که جز او را نپرستید.»
👈بعد بلافاصله میفرماید:
🔆«وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً كَريماً وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّياني صَغيراً» [اسراء:۲۳و۲۴]
🔅«و به پدر و مادر احسان كنيد. هرگاه يكى از آنها يا هردوشان در كنارت به پيرى رسیدند، به آنها اُف مگوی و بر آنها پرخاش مكن و با آنان محترمانه سخن بگو و از روی مهربانی، برایشان فروتنی نما و بگو: پروردگارا! آندو را به پاس آنکه مرا در كودكى پرورش دادند، مورد رحمت قرار ده.»
♦️در تفسیر این آیات، روایتی از امام صادق (علیهالسلام) نقل شده است.
🔺ملاحظه بفرمایید…
🌿…عَنْ أَبِي وَلاَّدٍ اَلْحَنَّاطِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «وَ بِالْوٰالِدَيْنِ إِحْسٰاناً» مَا هَذَا اَلْإِحْسَانُ؟ فَقَالَ: «اَلْإِحْسَانُ أَنْ تُحْسِنَ صُحْبَتَهُمَا وَ أَنْ لاَ تُكَلِّفَهُمَا أَنْ يَسْأَلاَكَ شَيْئاً مِمَّا يَحْتَاجَانِ إِلَيْهِ وَ إِنْ كَانَا مُسْتَغْنِيَيْنِ أَ لَيْسَ يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: «لَنْ تَنٰالُوا اَلْبِرَّ حَتّٰى تُنْفِقُوا مِمّٰا تُحِبُّونَ»» قَالَ: ثُمَّ قَالَ: أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ: «وَ أَمَّا قَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «إِمّٰا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ اَلْكِبَرَ أَحَدُهُمٰا أَوْ كِلاٰهُمٰا فَلاٰ تَقُلْ لَهُمٰا أُفٍّ وَ لاٰ تَنْهَرْهُمٰا» قَالَ: «إِنْ أَضْجَرَاكَ فَلاَ تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَ لاَ تَنْهَرْهُمَا إِنْ ضَرَبَاكَ.» قَالَ: «وَ قُلْ لَهُمٰا قَوْلاً كَرِيماً» قَالَ: «إِنْ ضَرَبَاكَ فَقُلْ لَهُمَا غَفَرَ اَللَّهُ لَكُمَا فَذَلِكَ مِنْكَ قَوْلٌ كَرِيمٌ.» قَالَ: «وَ اِخْفِضْ لَهُمٰا جَنٰاحَ اَلذُّلِّ مِنَ اَلرَّحْمَةِ» قَالَ: «لاَ تَمْلَأْ عَيْنَيْكَ مِنَ اَلنَّظَرِ إِلَيْهِمَا إِلاَّ بِرَحْمَةٍ وَ رِقَّةٍ وَ لاَ تَرْفَعْ صَوْتَكَ فَوْقَ أَصْوَاتِهِمَا وَ لاَ يَدَكَ فَوْقَ أَيْدِيهِمَا وَ لاَ تَقَدَّمْ قُدَّامَهُمَا.»
📚الكافي، ج۲، ص۱۵۷
🔷از ابووَلّاد حنّاط نقل شده است:
🔹از امام صادق (علیهالسلام) درباره این سخن خداوند؛ «وَ بِالْوٰالِدَيْنِ إِحْسٰاناً...» سوال کردم؛ که (مقصود از) این «احسان» چیست؟
🔶حضرت فرمودند:
🔸«مقصود از «احسان» این است که با آنها به نیکویی همنشینی نمایی و آنها را به زحمت نیاندازی که آنچه نیاز دارند را از تو بخواهند، حتی اگر توانگر باشند.*️⃣
🔸و این سخن خداوند که: «هرگاه يكى از آنها يا هردوشان در كنارت به پيرى رسیدند، به آنها اُف نگو و بر آنها پرخاش نكن»؛ یعنی حتی اگر تو را به ستوه آوردند، به آنها اُف نگو و اگر تو را کتک زدند، بر آنها پرخاش نکن.»
🔸و [این بخش از آیه که:] «و با آنان محترمانه سخن بگو»؛ یعنی اگر تو را کتک زدند، به آنها بگو: «خداوند شما را بیامرزد!» این[گونه سخن گفتن]، سخن گفتنِ محترمانه است.»
🔸و [اینکه میفرماید:] «از روی مهربانی، برایشان فروتنی نما»؛ یعنی چشمانت را به آنها خیره نکن، مگر از روی مهربانی و دلسوزی، و صدایت را از صدای آنها بالاتر نبر، و دستت را بالای دستشان قرار نده، و (هنگام راه رفتن) بر آنها پیشی نگیر.»
📝پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
*️⃣مقصود این است که حتی اگر فقیر یا ناتوان نیستند و توانایی رفع نیازهایشان را دارند، پیشقدم شو و نیازهایشان را برطرف نما؛ تا خودشان به زبان نیاورند.
#امام_صادق_علیه_السلام #پدر #مادر #والدین #تربیت #فرزند #نیکی_به_والدین #احترام_به_والدین #بر #بر_الوالدین #احسان #خانواده #حدیث
💠 جرعهای از احادیث کمترشنیدهشده اهلبیت ﴿علیهمالسلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona
🤔چرا امام سجاد با آن پسر دیگر حرف نزد؟!
🌿…عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ:
🍃«إِنَّ أَبِي نَظَرَ إِلَى رَجُلٍ وَ مَعَهُ ابْنُهُ يَمْشِي وَ الِابْنُ مُتَّكِئٌ عَلَى ذِرَاعِ الْأَبِ فَمَا كَلَّمَهُ أَبِي ع مَقْتاً لَهُ حَتَّى فَارَقَ الدُّنْيَا.»
📚الكافي، ج۲، ص۳۴۹
🔶از امام باقر (علیهالسلام) نقل شده است که فرمودند:
🔸«پدرم (امام سجاد علیهالسلام) نگاهش به مردی افتاد که پسرش با او راه میرفت، درحالیکه به ساعدِ پدر تکیه داده بود.
🔸پدرم بهخاطر خشمی که از او به دل گرفت، تا زمانی که از دنیا رفت، دیگر با او سخن نگفت.»
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
♦️این عکسالعمل امام سجاد (علیهالسلام) نشان از شدت زشتی این کار دارد؛ اینکه پسری حرمت پدرش را حفظ نکند، آن هم در منظر عموم.
♦️برای اینکه فرزندانی تربیت کنیم که به پدر و مادرشان احترام بگذارند و حرمتها را حفظ کنند:
🔺اولاً باید رفتار خودمان با پدر و مادرمان با کمال احترام باشد، تا بدون اینکه سخنی گفته باشیم، فرزندانمان را به رعایت این حرمتها دعوت کرده باشیم.
🔺ثانیاً رفتار متقابل پدر و مادر با یکدیگر نیز بسیار مهم است؛ اگر پدر و مادر در حضور فرزندان احترام یکدیگر را حفظ کنند و یکدیگر را در چشم فرزندان بزرگ نمایند، فرزندان هم میآموزند که باید چنین رفتاری داشته باشند.
🔺ثالثاً رفتار ما با فرزندانمان نیز باید کنترلشده باشد؛ هرچند انس، الفت و صمیمیت باید میان والدین و فرزندانشان باشد، اما این به آن معنا نیست که پدر یا مادر طوری رفتار کنند که فرزندشان نسبت به آنها جرأت و جسارت یابند.
👈پیشتر در مطلبی با عنوان «نه آنقدر سختگیری و نه اینقدر سهلگیری!» از امام حسن عسکری (علیهالسلام) نقل شد که: «جرأت (گستاخیِ) فرزند نسبت به پدر (یا مادر)اش در خردسالی، به نافرمانی و پردهدریِ (نسبت به آنها) در بزرگسالی میانجامد.» (تحفالعقول، ص۴۸۹)
🔰مطلب مرتبط پیشین:
📌«نه آنقدر سختگیری و نه اینقدر سهلگیری!»
📌https://dastvar.blog.ir/1401/07/30
#امام_سجاد_علیه_السلام #امام_باقر_علیه_السلام #پدر #مادر #والدین #تربیت #فرزند #نیکی_به_والدین #احترام_به_والدین #بر #بر_الوالدین #احسان #خانواده #حدیث
💠 جرعهای از احادیث کمترشنیدهشده اهلبیت ﴿علیهمالسلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona
😌ادبی که انسان باید در برابر پدر و معلمش رعایت کند
🌿قالَ عَلِيٌّ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلَامُ:
🍃«أَكْرِمْ ضَيْفَكَ وَ إِنْ كَانَ حَقِيراً وَ قُمْ عَنْ مَجْلِسِكَ لِأَبِيكَ وَ مُعَلِّمِكَ وَ إِنْ كُنْتَ أَمِيراً.»
📚غررالحکم، ص۱۳۶
🔶از امیرالمؤمنین (علیهالسلام) نقل شده است:
👈«مهمانت را گرامی بدار، هرچند فرد حقیری باشد
👈و به احترام پدر و آموزگارت از جایت برخیز، هرچند فرمانروا باشی.»
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿قالَ عَلِيٌّ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلَامُ:
🍃«ثَلَاثٌ لَا يُسْتَحْيَى مِنْهُنَّ: خِدْمَةُ الرَّجُلِ ضَيْفَهُ، وَ قِيَامُهُ عَنْ مَجْلِسِهِ لِأَبِيهِ وَ مُعَلِّمِهِ، وَ طَلَبُ الْحَقِّ، وَ إِنْ قَلَّ.»
📚عيونالحکم، ص۲۱۲
🔶از امیرالمؤمنین (علیهالسلام) نقل شده است:
🔸«انسان در سه کار نباید خجالت کشید:
👈خدمت به مهمانش،
👈برخواستن از جایش، به احترام پدر و آموزگارش
👈و طلب کردنِ حقش، هرچند کم باشد.»
#امام_علی_علیه_السلام #پدر #معلم #تربیت #فرزند #نیکی_به_والدین #احترام_به_والدین #احترام_به_معلم #بر #بر_الوالدین #مهمان #حق #طلب_حق #حدیث
💠 جرعهای از احادیث کمترشنیدهشده اهلبیت ﴿علیهمالسلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona