💠تنبیه کردن، شرط دارد
🌿…عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا قَالَ: نَهَى رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنِ اَلْأَدَبِ عِنْدَ اَلْغَضَبِ.
📚الكافي، ج۷، ص۲۶۰
🍃نقل شده است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از تنبیه کردن هنگام عصبانیت نهی فرمودند.
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔶تنبیه، یک هوش‌دار جدی است تا طرف مقابل به اشتباه خود پی ببرد و آن را تکرار نکند.
🔸وقتی کودک احساس می‌کند میان رفتاری که انجام داده و مجازاتِ ناخوش‌آیندِ آن، رابطه‌ای مستقیم وجود دارد و با تکرار آن رفتار، آن مجازات و - به تبع - آن احساس ناخوش‌آیند تکرار خواهد شد، سعی می‌کند آن رفتار را تکرار نکند.
🔶در مراحلی از تربیت یا هنگام بروز بعضی رفتارهای خاص، لازم است از این شیوه تربیتی استفاده نمود.
🔸اما هنگام تنبیه باید به ظرافت‌هایی توجه داشت؛ از جمله این‌که:
👈هدف، تربیت کودک است، نه انتقام از او و خالی کردن خود
👈آیا کودک می‌دانسته و می‌فهمیده که کارش زشت است؟
👈آیا کودک واقعاً مستحق تنبیه است یا کاری که کرده قابل چشم‌پوشی است و باید از روش دیگری بهره برد؟
👈چه نوع تنبیهی و چه میزان از آن، با جرم و خطای کودک، با سن او و با شرایط روحی خاصش متناسب است؟
👈آیا این نوع تنبیه و این میزان از آن، برای این کودک اثربخش خواهد بود؟
👈آیا شرایط محیطی برای تنبیه فراهم است؟ (مثلاً آیا افراد ناکاربلد و نادانی حضور ندارند که با عکس‌العمل غلطشان تنبیه را بی‌اثر یا مضر کنند؟)
👈بعد از تنبیه باید چه رفتاری داشته باشیم تا هم تنبیه اثربخش باشد و هم رابطه عاطفی میان والدین و کودک آسیب نبیند؟
🔶با این تفاصیل، اگر بخواهیم تنبیهی صحیح نسبت به فرزندمان اعمال کنیم، این تنبیه باید هدف‌مند و هوش‌مندانه باشد، تا نتیجه مورد نظر حاصل شود.
🔸درحالی‌که انسان وقتی عصبانی است، نمی‌تواند تصمیم درستی بگیرد و رفتار کنترل‌شده‌ای از خود بروز دهد.
👌به‌همین‌خاطر است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از این‌که تنبیه در حال عصبانیت انجام گیرد، نهی فرموده‌اند.
#رسول_خدا_صلی_الله_علیه_و_آله #پدر #مادر #والدین #تربیت #فرزند #کودک #تنبیه #خشم #عصبانیت #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona
😒به‌جای کتک؛ قهر کن، ولی طولش هم نده!
🌿قالَ بَعْضُهُمْ شَكَوْتُ إِلَى أَبِي اَلْحَسَنِ مُوسَى اِبْناً لِي فَقَالَ: «لاَ تَضْرِبْهُ وَ اُهْجُرْهُ وَ لاَ تُطِلْ.»
📚عدةالداعي، ص۸۹
🌿نقل شده است: شخصی شکایت پسرش را نزد امام کاظم (علیه‌السلام) برد.
🔶حضرت فرمودند:
🔸«او را کتک نزن؛ با او قهر کن، اما طولش نده.»
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
♦️کودک، خود را محتاج والدین و وابسته به آن‌ها می‌داند؛
👈هم به لحاظ مادی به آن‌ها نیاز دارد؛ چراکه به قول پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) والدینش را روزی‌رسانِ خود می‌داند؛ کسانی که خوراک، پوشاک و سایر وسایل زندگی را برایش فراهم می‌کنند.
👈و هم به لحاظ عاطفی نیازمند آن‌هاست؛ چون انسان است و نیاز به «محبت دیدن» و «محبت کردن» دارد و معمولاً این والدین هستند که این نیازهای او را برطرف می‌سازند.
🔺بنابراین چون قهر کردن موجب می‌شود کودک احساس کند رشته‌ی برآورده شدن نیازهایش متزلزل شده است، می‌توان از قهر کردن، به‌عنوان یکی از ابزار تربیت او بهره برد.
♦️هرچه فرزند کوچک‌تر باشد، این ابزار تربیتی تأثیر بیشتری دارد؛ چراکه انسان هرچه بزرگ‌تر شود، مستقل‌تر می‌شود. هم نیاز کمتری به والدینش احساس می‌کند و هم با اشخاص دیگری نیز پیوند عاطفی برقرار می‌نماید.
🔺مگراین‌که رابطه عاطفی میان او و والدینش آن‌قدر قوی باشد که حتی در سنین بالاتر نیز از قهر والدین آزرده شود.
♦️اما در هر صورت این قهر، بنا به فرمایش امام کاظم (علیه‌السلام) نباید طولانی باشد؛ چراکه قهر طولانی‌مدت؛
👈اولاً موجب عادی شدن و - به‌تبع - بی‌تأثیر گردیدنِ این ابزار تربیتی می‌شود.
👈ثانیاً کدورت طولانی، به رابطه عاطفی میان او و والدینش آسیب می‌رساند. درحالی‌که والدین تا سال‌ها، برای زندگی در کنار فرزندانشان و تربیت آن‌ها، به این رابطه عاطفی نیاز دارند.
#امام_کاظم_علیه_السلام #پدر #مادر #والدین #تربیت #فرزند #کودک #تنبیه #قهر #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona
⛔️خط قرمز در تنبیه بدنی کجاست؟
♦️تنبیه بدنی روشی توصیه شده برای برخورد با کودک نیست، بلکه شاید بتوان گفت باید به عنوان راه‌حل پایانی به‌کار گرفته شود.
👈پیش‌تر در مطلبی با عنوان «به‌جای کتک؛ قهر کن، ولی طولش نده!» از امام کاظم (علیه‌السلام) نقل شد که در پاسخ به شخصی که از یکی از پسرانش به ایشان شکایت داشت، فرمودند: «او را کتک نزن. با او قهر کن، اما طولش نده.» (عُدةالداعي، ص۸۹)
👈و نیز در مطلبی با عنوان «تنبیه کردن، شرط دارد» نقل شد که «رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از تنبیه کردن هنگام عصبانیت نهی فرمودند.» (الكافي، ج۷، ص۲۶۰) چراکه تنبیه باید هوش‌مندانه، به‌اندازه و با هدف اصلاح کودک باشد و در حالت عصبانیت، نمی‌توان این ملاحظات را در نظر داشت.
👈در مورد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نیز چنین نقل شده است که «ایشان هرگز کسی را - چه غلام و چه آزاد - نزدند، مگر در راه خدا.» (مجموعةورام، ج۲، ص۲۶)
🔺اما اگر کسی به هر دلیلی به این نوع تنبیه روی آورد، باید به محدوده آن آگاه باشد.
👈ملاحظه بفرمایید…
🌿…عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي أَدَبِ الصَّبِيِّ وَ الْمَمْلُوكِ فَقَالَ: «خَمْسَةٌ أَوْ سِتَّةٌ وَ ارْفُقْ.»
📚الكافي، ج۷، ص۲۶۸
🔷حمّاد بن عثمان گوید:
🔹از امام صادق (علیه‌السلام) در مورد تنبیه کودک و غلام سؤال کردم.
🔶حضرت فرمودند:
🔸«(حداکثر) پنج یا شش ضربه و با ملایمت.»
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿...عَنِ النَّبِيِّ فِيمَا أَوْصَى بِهِ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
🍃«يَا عَلِيُّ… لَا تَضْرِبَنَ أَدَباً فَوْقَ ثَلَاثٍ فَإِنَّكَ إِنْ فَعَلْتَ فَهُوَ قِصَاصٌ يَوْمَ الْقِيَامَة.»
📚مجموعة ورام، ج۲، ص۱۵۵
🔶از رسول خدا نقل شده است که در ضمن توصیه‌هایشان به امیرالمؤمنین (صلوات‌الله‌علیهما) فرمودند:
🔸«هرگز برای تنبیه، بیش از سه ضربه نزن؛ که اگر چنین کنی، در روز قیامت قصاص خواهی شد.»
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿…عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: «أَنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع أَلْقَى صِبْيَانُ الْكُتَّابِ أَلْوَاحَهُمْ بَيْنَ يَدَيْهِ لِيَخِيرَ بَيْنَهُمْ فَقَالَ: «أَمَا إِنَّهَا حُكُومَةٌ وَ الْجَوْرُ فِيهَا كَالْجَوْرِ فِي الْحُكْمِ أَبْلِغُوا مُعَلِّمَكُمْ إِنْ ضَرَبَكُمْ فَوْقَ ثَلَاثِ ضَرَبَاتٍ فِي الْأَدَبِ اقْتُصَّ مِنْهُ.»»
📚الكافي، ج۷، ص۲۶۸
🌿از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
🍃«چند کودک که خواندن و نوشتن می‌آموختند، نوشته‌هایشان را نزد امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) آوردند تا ایشان بهترینشان را انتخاب کنند.
🔶حضرت فرمودند:
🔸«بدانید که این کار نوعی قضاوت است و بی‌عدالتی در این کار، مثل بی‌عدالتی در قضاوت است.
🔸[بعد فرمودند: از طرف من] به آموزگارتان بگویید: اگر برای تنبیه، بیش از سه ضربه به شما بزند، او را از جانب شما قصاص خواهم کرد.»»
🔰مطالب مرتبط پیشین:
📌«به‌جای کتک؛ قهر کن، ولی طولش نده!»
📌https://dastvar.blog.ir/1401/11/16
📌«تنبیه کردن، شرط دارد»
📌https://dastvar.blog.ir/1401/10/17
#رسول_خدا_صلی_الله_علیه_و_آله #امام_علی_علیه_السلام #امام_صادق_علیه_السلام #پدر #مادر #والدین #تربیت #فرزند #ادب #تأدیب #تنبیه #کودک #قیامت #آخرت #عدالت #قضاوت #قصاص #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona
💠یکی از ملاک‌های تعیین شدت تنبیه
♦️یکی از نکاتی که والدین و مربیان باید درباره تنبیه کودکان بدانند، این است که درصورتی می‌توانند آن‌ها را تنبیه کنند که کودک اولاً بداند کارش زشت و مستلزم تنبیه است و ثانیاً بداند میزانِ زشتی و - به‌تبع - شدتِ تنبیه آن کار زشت، چه‌قدر است.
🔺به روایات فقهیِ زیر که از آن‌ها می‌توان نکاتی تربیتی استخراج نمود، توجه بفرمایید:
🌿…عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْقَسْرِيِّ قَالَ: كُنْتُ عَلَى اَلْمَدِينَةِ فَأُتِيتُ بِغُلاَمٍ قَدْ سَرَقَ فَسَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ عَنْهُ. فَقَالَ: «سَلْهُ حَيْثُ سَرَقَ كَانَ يَعْلَمُ أَنَّ عَلَيْهِ فِي اَلسَّرِقَةِ عُقُوبَةً فَإِنْ قَالَ نَعَمْ قِيلَ لَهُ أَيُّ شَيْءٍ تِلْكَ اَلْعُقُوبَةُ فَإِنْ لَمْ يَعْلَمْ أَنَّ عَلَيْهِ فِي اَلسَّرِقَةِ قَطْعاً فَخَلِّ عَنْهُ.» قَالَ: فَأَخَذْتُ اَلْغُلاَمَ فَسَأَلْتُهُ وَ قُلْتُ لَهُ أَ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ فِي اَلسَّرِقَةِ عُقُوبَةً؟ قَالَ: نَعَمْ. قُلْتُ: أَيُّ شَيْءٍ هُوَ؟ قَالَ: اَلضَّرْبُ. فَخَلَّيْتُ عَنْهُ.
📚الكافي، ج۷، ص۲۳۳
🔷از محمد بن خالد بن عبدالله قَسری1️⃣ نقل شده است:
🔹من حاکم مدینه بودم. پسربچه‌ای را نزدم آوردند که دزدی کرده بود. از امام صادق (علیه‌السلام) درباره (حکمِ) او سؤال کردم.
🔶ایشان فرمودند:
🔸«از او بپرس هنگامی که دزدی می‌کرده، آیا می‌دانسته که دزدی کردن مجازات دارد؟ اگر گفت آری، به او بگو مجازاتش چیست؟ اگر نمی‌دانست که مجازت دزدی‌اش قطع دست است، او را رها کن.»
🔷محمد بن خالد گوید:
🔹من آن پسربچه را آوردم و از او پرسش کردم؛ به او گفتم: آیا می‌دانستی که دزدی مجازات دارد؟
🔹گفت: بله.
🔹گفتم: مجازاتش چیست؟
🔹گفت: کتک خوردن.
🔹پس او را رها کردم.
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿…عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ اَلْحَذَّاءِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ: «لَوْ وَجَدْتُ رَجُلًا مِنَ الْعَجَمِ أَقَرَّ بِجُمْلَةِ الْإِسْلَامِ لَمْ يَأْتِهِ شَيْءٌ مِنَ التَّفْسِيرِ زَنَى أَوْ سَرَقَ أَوْ شَرِبَ الْخَمْرَ لَمْ أُقِمْ عَلَيْهِ الْحَدَّ إِذَا جَهِلَهُ إِلَّا أَنْ تَقُومَ عَلَيْهِ بَيِّنَةٌ أَنَّهُ قَدْ أَقَرَّ بِذَلِكَ وَ عَرَفَهُ.»
📚الكافي، ج۷، ص۲۴۹
🔶از امام باقر (علیه‌السلام) نقل شده است:
🔸«اگر مرد غیرعربی2️⃣ را بیابم که کلیتِ اسلام را پذیرفته باشد، ولی از جزئیات آن چیزی به او نرسیده باشد، اگر زنا، دزدی یا شراب‌خواری کرده باشد، ولی (حکم این کارها را) نداند، دراین‌صورت من بر او حد جاری نخواهم کرد، مگرآن‌که بیّنه‌ای علیه او اقامه شود که خودش (قبلاً) اقرار کرده و به عقوبت این کارها آگاه بوده است.»
📝پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
1️⃣پدر محمد بن خالد؛ خالد بن عبدالله، در زمان بنی‌امیه مدتی حاکم مکه و مدتی حاکم عراق بوده است. خالد از هواداران حکومت اموی و از دشمنان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بوده است. او در اواخر دچار اختلافاتی با بنی‌امیه می‌شود و در نهایت به دستور خلیفه عباسی کشته می‌شود. پسرش محمد، بعد از پدر، به خونخواهی از او، با قاتلانش درگیر می‌شود و پس از روی کار آمدن بنی‌عباس، نزد آنان جایگاهی می‌یابد و در نهایت، در زمان منصور دوانیقی، حاکم مدینه می‌گردد.
2️⃣غیرعرب؛ از این جهت موضوعیت یافته که آنان معمولاً از غلامان و موالی‌ای بوده‌اند که تازه به سرزمین‌های اسلامی راه یافته و به اسلام گرویده بودند.
#امام_باقر_علیه_السلام #امام_صادق_علیه_السلام #مربی #والدین #پدر #مادر #تربیت #فرزند #کودک #مجازات #تنبیه #احکام #فقه #دزدی #زنا #شراب #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona