آیه ۱۲حجرات یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ #الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ #لاتَجَسَّسُوا وَ #لایَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِیمٌ ای کسانی که ایمان آورده‌‏اید! از بسیاری #گمان ‏ها دوری کنید، زیرا بعضی گمان‏ ها گناه است. و (در کار دیگران) #تجسّس_نکنید و بعضی از شما دیگری را #غیبت نکند، آیا هیچ یک از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ (هرگز) بلکه آن را ناپسند می‌دانید و از خدا پروا کنید، همانا خداوند بسیار توبه‌‏پذیر مهربان است. _______________________ 💠در قرآن، به حسن ظن سفارش شده و از گمان بد نسبت به دیگران نهی گردیده است. 👈 در سورۀ نور می ‏خوانیم: «لَوْ لا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بِأَنْفُسِهِمْ خَیْراً» (نور،۱۲) چرا دربارۀ شنیده‏ های خود نسبت به مردان و زنان با ایمان، حسن ظن ندارید؟  🔰اقسام سوء‌ظن و بدگمانی‏: ❌۱. سوء‌ظن به خدا کسی که از ترس خرج و مخارج زندگی ازدواج نمی‌کند، در حقیقت به خدا سوء‌ظن دارد؛ گویا خیال می‌کند اگر تنها باشد خدا قادر است رزق او را بدهد؛ ولی اگر همسر داشته باشد، خدا قدرت ندارد. این سوء‌ظن، مورد نهی است.  ❌۲. سوء‌ظن به مردم  💠توجّه به این نکته لازم است که معنای حسن‏ ظن؛ سادگی، زود باوری، سطحی ‏نگری و غفلت از توطئه‌ها و شیطنت‌ها نیست. امّت اسلامی هرگز نباید به خاطر حسن‌ظن‌‏های نابه‌جا، دچار غفلت شده و در دام صیادان قرار گیرد.

آیات ۱۹-۲۲ و ۲۳ نجم * أَ فَرَأَیْتُمُ اللَّاتَ وَ الْعُزَّی * وَ مَناةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْری‏ * أَ لَکُمُ الذَّکَرُ وَ لَهُ الْأُنْثی‏ * تِلْکَ إِذاً قِسْمَةٌ ضِیزی‏ آیا (بت‌های) لات و عزّی را دیده‌اید؟ و منات، آن سومین بت دیگر. آیا (این گونه می‌پندارید که) پسر برای شما است و دختر برای خداوند؟ این (تقسیم شما) تقسیمی است ناعادلانه. *إِنْ هِیَ إِلَّا أَسْماءٌ سَمَّیْتُمُوها أَنْتُمْ وَ #آباؤُکُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا #الظَّنَّ وَ ما #تَهْوَی_الْأَنْفُسُ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدی‏ این بت‌ها جز نام‌‏هایی بیش نیستند که شما و پدرانتان، نام‏ گذاری کرده‌اید. خداوند هیچ‌گونه برهانی (بر حقانیّت آنها) نفرستاده است. (مشرکان)، جز گمان و آنچه که دلخواهشان است پیروی نمی‌کنند، در حالی که از سوی پروردگارشان هدایت به سراغشان آمده است. __________________________ 💠خداوند قادری که بشر را به اوج آسمان‌ها می‌برد و آیات بزرگ خود را به او نشان می‌دهد کجا، و بت‌های سنگی بی‌خاصیّت کجا.  🔹در قرآن نام نُه بت آمده است: «لات»، «عُزّی»، «مناة» دراین سوره، «بعل» در صافّات و «ودّ»، «سواع»، «یَعوق»، «یغوث» و «نسر» در سوره نوح. 💠 لات یا اللات نام بت یا ایزدبانویی در عربستان پیش از اسلام و یکی از سه بت مهم مورد پرستش در مکه بوده‌است. نام این بت در قرآن در کنار دو بت دیگر به نام‌های العزی و المنات ذکر شده که از نظر اعراب پیش از اسلام، دختران الله به‌شمار می‌رفتند. 👈مبلّغ باید از عوامل انحراف و وسایل آن آگاه باشد. «اللَّاتَ وَ الْعُزَّی وَ مَناةَ ...»  👈 گاهی باید اشیا و افراد و عوامل انحرافی را معرفی و افشا و محکوم کرد تا دیگران درس بگیرند و هدایت شوند. «اللَّاتَ وَ الْعُزَّی وَ مَناةَ ...»  👈در اصلاح، ابتدا باید سراغ سرچشمه‌ها رفت. در بت‌شکنی نیز باید ابتدا سراغ بت‌‏های بزرگ رفت. (نظیر آیه‏ «فَقاتِلُوا #أَئِمَّةَ_الْکُفْرِ»(توبه،۱۲) «اللَّاتَ وَ الْعُزَّی وَ مَناةَ ...»  ❌مشرکان که دختر را ننگ می‌دانستند، فرشتگان را دختران خدا می‌‏خواندند. «أَ لَکُمُ الذَّکَرُ وَ لَهُ الْأُنْثی‏» 👈 تبعیض میان دختر و پسر، نوعی بی‌عدالتی است. «أَ لَکُمُ الذَّکَرُ وَ لَهُ الْأُنْثی‏. تِلْکَ إِذاً قِسْمَةٌ ضِیزی‏» ❌😳بت‏ پرستان، هر یک از بت‌ها را مظهر امری می ‏دانستند؛ یکی را مظهر قدرت، یکی علم، یکی محبّت، یکی خشم و .... قرآن می‌‌‏فرماید: این عناوین و القاب دهان پرکن، هیچ خاصیّتی ندارد و این اسم‏ ها، بی‌مسمّی است.  👈نیاکان، فرهنگ‏ سازان نسل بعد از خود هستند. «سَمَّیْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُکُمْ»  ❌ تقلید کورکورانه، گرچه از نیاکان و پدران باشد، ممنوع است. «أَنْتُمْ وَ آباؤُکُمْ»  ❌شرک، برخاسته از خیال‏‌پردازی و موهوم ‏گرایی است و هیچ‌گونه پشتوانه منطقی ندارد. «سَمَّیْتُمُوها ... ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ‏»  ✅ عقاید، باید بر اساس برهان باشد و حدس و گمان و تقلید، کافی نیست. «ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ»  ▪منظور از «سُلْطانٍ» در قرآن، دلیل و برهان است که مایۀ سلطه علمی می‌گردد.  ✅ هدایت از سوی خداوند است، «جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدی‏» ❌و گمراهی از هوای نفس. «تَهْوَی الْأَنْفُسُ»  👈 خداوند، بر همه اتمام حجّت کرده است و پس از آمدن وحی، دیگر انسان عذری ندارد. «وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدی‏»  👈 راه علم و راه وحی، حق است. «‌سُلْطانٍ‏ ... مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدی‏ » ولی سلیقه‌های شخصی‏ «أَنْتُمْ» و نیاکان‏ «آباؤُکُمْ» و راه ظنّ و گمان‏ «إِلَّا الظَّنَّ» و راه هوی و هوس‏ «تَهْوَی الْأَنْفُسُ» همه باطل ‏اند.

آیات ۲۷-۲۸ نجم * إِنَّ الَّذِینَ #لا_یُؤْمِنُونَ_بِالْآخِرَةِ لَیُسَمُّونَ الْمَلائِکَةَ تَسْمِیَةَ الْأُنْثی‏ * وَ #ما_لَهُمْ_بِهِ_مِنْ_عِلْمٍ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا #الظَّنَّ وَ #إِنَّ_الظَّنَّ_لا_یُغْنِی_مِنَ_الْحَقِّ_شَیْئاً همانا کسانی که به #آخرت_ایمان ندارند، فرشتگان را به نام دختران نام‌گذاری می‌کنند. در حالی که برای آنان (به این امر) #هیچ_علمی_نیست، آنان جز #گمان، از چیزی پیروی نمی‌‏کنند و قطعاً گمان، (انسان را) از حق بی‌نیاز نمی‌‏کند. ___________________________ 💠هر امری که واقعاً علمی باشد، حق است و هر حقّی، مطابق علم واقعی است و هر دو به جای یکدیگر به کار می‌روند. قرآن به جای این‏که بفرماید: گمان، انسان را از #علم بی‌نیاز نمی‌کند، می ‏فرماید: گمان، انسان را از #حق بی ‏نیاز نمی‌کند، پس حق و علم یکی است. «إِنَّ الظَّنَّ لا یُغْنِی مِنَ الْحَقِّ شَیْئاً»  ❌نام دختر نهادن بر فرشته، براساس باور باطلی بود که فرشتگان را دختران خدا می‏‌دانستند.  ❌نقّاشانی که فرشتگان را به شکل دختر می‏‌کشند، رگه‌هایی از رسومات جاهلی دارند، گرچه ناخودآگاه باشد. 👈 هر کس در برابر دادگاه قیامت احساس مسئولیّت کند، هر حرفی نمی‌زند و به هر حدس و گمانی عقیده پیدا نمی‌‏کند. «لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَیُسَمُّونَ الْمَلائِکَةَ»   👈 هر کجا علم نبود، حدس و گمان جولان دارد. «ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ»  👈 در امور اعتقادی، گمان کافی نیست. «إِنَّ الظَّنَّ لا یُغْنِی مِنَ الْحَقِّ شَیْئاً» آیات ۲۹-۳۰ نجم * فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّی عَنْ ذِکْرِنا وَ لَمْ یُرِدْ إِلَّا الْحَیاةَ الدُّنْیا * ذلِکَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدی‏ پس، از هر که #از_یاد_ما^روی‏گرداند و جز #زندگی_دنیا را خواستار نبود، روبگردان. آن، آخرین درجه از علم و شناخت آنان است. همانا پروردگار تو کسانی را که از راه او گمراه شده‌اند، بهتر می‏ شناسد و کسانی را که هدایت یافته‌اند، بهتر می‌داند. ____________________________ 🔴در قرآن، فرمان اعراض از: کفّار (سجده،۳۰)، مشرکان‏ (انعام،۱۰۶)، منافقان‏ (منافقون،۴)، جاهلان‏ (اعراف،۱۹۹) فراریان از جبهه‏ (توبه،۹۵) و کسانی که به قصد تمسخر و تخطئه در آیات الهی کندوکاو می‌کنند (انعام،۶۸) آمده است. ✅ در برخورد با کسانی که دنیا محور و خدا گریزند، تسامح نداشته باشید. «فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّی عَنْ ذِکْرِنا»  👈 از کسانی که به دین خدا پشت می‌‏کنند و حاضر به شنیدن نام خدا و دستورات او نیستند، اعراض کنید. تبرّی جستن از دشمنان اسلام، یک اصل است«فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّی عَنْ ذِکْرِنا»    👈گاهی مقابله به مثل لازم است. باید از کسی که از یاد خدا اعراض می‌کند، اعراض کرد. «فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّی عَنْ ذِکْرِنا»  ❌ دنیا گرایی و اعراض از یاد خدا، ملازم یکدیگرند. «تَوَلَّی عَنْ ذِکْرِنا وَ لَمْ یُرِدْ إِلَّا الْحَیاةَ الدُّنْیا»  ❌دنیا گرایی، نشانه سطح پایینِ درک و معرفت است. «لَمْ یُرِدْ إِلَّا الْحَیاةَ الدُّنْیا ... ذلِکَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ‏»  👈 آنچه نکوهیده است، انحصار فکر و عمل در راه رسیدن به دنیاست وگرنه تلاش و علاقه طبیعی، امری پسندیده است. «وَ لَمْ یُرِدْ إِلَّا الْحَیاةَ ...»   ❌ خدا گریزی و دنیا محوری، بارزترین نشانۀ انحراف وگمراهی ومانع آخرت طلبی است. «تَوَلَّی عَنْ ذِکْرِنا وَ لَمْ یُرِدْ إِلَّا الْحَیاةَ الدُّنْیا ... أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَ‏» ✅ خداوند اعمال و نیّات تک‏تک بندگان را می‌‏داند. «هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَ‏ ... هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدی‏» 👈 ایمان به علم و نظارت خداوند به عملکرد انسان، سبب تسلّی و دلداری مؤمنان است.