✳️💢آسیب شناسیِ اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما (3) آفت دوم: ساده انگاری و مبتذل سازی، قسمت ۲ از ۲: چه باید کرد؟ https://eitaa.com/harahmati/391

♦️♦️💢آسیب شناسیِ اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما (3) آفت دوم: ساده انگاري و مبتذل سازي (قسمت 2 از 2): چه باید کرد؟ ✍️حسینعلی رحمتی در قسمت قبل گفته شد که یکی از آفات اندیشه ورزی درباب اخلاق فناوری اطلاعات در کشور ما، «ساده انگاشتن» اظهار نظر در این زمینه است. همچنین گفته شد که این کار موجب آسیب های دیگری چون سطحی نگری، مبتذل سازی علم، و زیان و آسیب رساندن به دیگران می شود. https://eitaa.com/harahmati/385 اما برای حل یا کاهش این آفت چه باید کرد؟ نگارنده موارد زیر را پیشنهاد می کند: 📌 1. کسب اطلاع از منابع معتبر: همه افراد، به ویژه روحانیونی که در صدد اظهار نظر در باره فناوري هاي ارتباطاتي و اطلاع رساني هستند بایستی به منابع معتبر و افراد متخصص در این زمینه ها مراجعه کنند و به مطالعه چند مطلب ساده و اولیه (نوعا به زبان فارسي و در اينترنت) بسنده نکنند. مثلا براي اين كه بدانند آيا با رمزارزها در فضاي متاورس مي توان خريد و فروش كرد يا خير ابتدا با چند نفر از متخصصان اين فناوری مشورت كنند. البته از آنجا که امروزه اغلب منابع مربوط به ماهيت و كاركرد فناوري هاي جديد، و حتي مباحث اخلاقي در اين زمينه به زبان انگليسي است طبيعتا يا خود محققان بايد با اين زبان آشنا باشند يا از افراد زبان دان كمك بگيرند. 📌2. مراعات احتیاط در اعلام حکم قطعی: کسانی که در صدد اظهار نظر درباره فناوری های جدید هستند در مواردي كه به يافته هاي خود اعتماد كامل ندارند يا هنگام نظر دادن درباره فناوري هايي چون متاورس و نورالينك كه هنوز ماهيت و كاركردهاي شان چندان روشن نیست، از بيان حكم قطعي خودداري كرده و اما و اگرهاي آن را بيان كنند. مثلا بگويند «اگر ماشين هاي هوشمند از استقلال و ديگر شرايط يك فاعل اخلاقي به طور كامل برخوردار شوند مي شود آنها را از نظر اخلاقي در قبال كارهاي شان مسوول دانست». 📌3. تقدم «فهم» بر «نقد»: بیان نظرات علمی نسنجیده به اندازه ای قبیح است که امام سجاد (ع) از اين كه در عرصه های علمي بدون آگاهي كافي سخني بگويد به خدا پناه مي برد. («اللَّهُمَّ إِنيِّ أَعُوذُ بِكَ مِن ‏... ْ نَقُولَ فِي الْعِلْمِ بِغَيْرِ عِلْم‏» (صحیفه سجادیه، 1376: 57). از اين سخن مي توان برداشت كرد كه اهل علم از كارهايي چون ساده انگاري كه موجب اظهار نظرهاي غيرعلمي مي شود بايد پرهيز كنند. بنابراين، يك محقق قبل از هرچيز بايد ابتدا بدون پيش داوري در صدد شناخت ماهيت و كاركرد و تاريخچه و زمينه هاي شكل گيري يك فناوري جديد باشد. سپس آن را از منظر دانش اخلاق به طور تخصصي بررسي و سپس اظهار نظر كند. بهتر است اين نظرات ابتدا در جمع هاي تخصصي كوچك تر (مثل حلقه هاي علمي اساتيد و دانشجويان و طلاب) يا در قالب يك نشست يا كرسي علمي مطرح شود و صيقل بخورد، و پس از آن به صورت عمومي منتشر گردد. 📌 4. فعال كردن فضاي نقد و بررسي: بهتر است هنگام مواجه شدن با گفتار يا نوشتار افراد ساده انگار، از باب امر به معروف و نهي از منكر با استفاده از ادبيات مناسب نقاط ضعف مطالب آنها را به آنها گوشزد نماييم. اگر اين افراد در كار خود صادق باشند طبيعتا نسبت به برطرف كردن ضعف هاي خود اقدام مي كنند، اگر هم نباشند به خاطر ترس از نقدهاي ديگران دست كم در آينده هنگام اظهار نظر احتياط مي كنند. 🔖 7 دي 1401 📬@harahmati

👇👇👇👇

💠📣 صوت نشست علمی "خوانشی جديد از چالش های فراروی علم اخلاق اسلامی، از منظر عامليت فضای ديجيتال" ارائه کننده: 🎤 حجت الاسلام دكتر حسينعلی رحمتی (عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث) مدیر جلسه: حجت الاسلام سبحان نقدی پور 🗓 تاریخ برگزاری : یکشنبه 20 آذر ماه 1401 @quran_hadith

شماره جدید مجله #ترجمان چند مقاله درباره چرایی و چگونگی شکل گیری گروه #کی‌پاپ دارد. با توجه به اقبال بخشی از جوانان و نوجوانان جامعه ما به این گروه، مطالعه این مقالات را به علاقمندان موضوع #تحولات_ارزشی، #تغییرات_نسلی و #فضای_مجازی پیشنهاد میکنم. حسینعلی رحمتی ۱۴ دی ۱۴۰۱

🌺 «پليس فدا» و اخلاق در شبكه هاي اجتماعي ✍️حسینعلی رحمتی ✅ 1. چرا پليس فدا؟ ايده اي كه در اين مقاله ارائه مي شود برگرفته از يك تجربه واقعي است كه اميد است طرح آن براي ديگران هم مفيد باشد. راه اندازي «پليس فدا» توسط خود اعضاي شبكه ها يكي از راه های اصلاح رفتار های نادرست در فضای مجازی است. ✅ 2. تعريف پليس فدا اين عنوان برداشتي طنازانه از «پليس فتا» است كه براي اهالي فضاي مجازي نامي آشناست. طبيعتا اين پليس كار خود را انجام مي دهد ولي «اگر هر يك از ما كار نظارت بر گفتار و رفتار خود و ديگر شهروندان شبكه هاي اجتماعي را بر عهده بگيريم نياز چنداني به دخالت پليس فتا نخواهد بود». مدتي پيش اين كار در يكي از گروه هاي شبكه هاي اجتماعي انجام شد و براي اين كه حالت دوستانه و مهربانانه اي داشته باشد آن را «پليس فدا»‌ ناميديم؛ يعني پليسي كه خود را دوست و فدايي ديگران مي داند و آنان را به مراعات اخلاق و پرهيز از رذايل اخلاقي در فضاي مجازي تشويق و ترغيب مي كند. ✅ 3. وظايف پليس فدا ايده ال آن است كه هر عضو شبكه هاي اجتماعي خود را يك پليس فدا بداند ولي اگر در هر گروه حتي چند نفر محدود هم عهده دار اين وظيفه شوند باز هم مي توانند بر روي اصلاح رفتار ديگران تاثيرگذار باشند. عضويت در اين پليس هيچ هزينه و امكاناتي نمي خواهد، و هر كس كه نسبت به مراعات اخلاق در شبكه ها احساس مسووليت كند و هم خود به اصول اخلاقي عمل كند هم ديگران را به اين كار تشويق كند در واقع عضو پليس «فدا» شده است. مهم ترين وظايف هر عضو پليس فدا از اين قرار است: 🔻1. مقيد بودن خود فرد به مراعات اخلاق هنگام ارائه محتواي متني، ‌صوتي و تصويري و هر گونه فعاليت ديگر در شبكه هاي اجتماعي 🔻 2. بي تفاوت نبودن نسبت به فعاليت هاي درست و نادرست ديگر اعضاي شبكه. 🔻 3. ترغيب ديگران به مراعات اخلاق 🔻 4. تشويق كارهاي خوب و رفتارهاي اخلاقي اعضاي شبكه 🔻5. دادن آگاهي هاي لازم به ديگران درباره پيامدهاي نقض اخلاق در شبكه ها (مثلا پيامدهاي شوخي هاي نا به جا، ارائه اطلاعات خصوصي، ايجاد روابط نامناسب، انتشار تصاوير نامناسب، لينك به سايت ها و گروه هاي غيراخلاقي و مواردي از اين قبيل) 🔻 6. دادن آموزش هاي پيشگيرانه به ديگر اعضاي شبكه براي ممانعت از افتادن آنها در دام انسان هاي اخلاق ستيز (مثلا چگونگي حفظ امنيت اطلاعات شخصي در شبكه، آموزش كودكان و نوجوانان براي پرهيز از افتادن به دام روابط غيراخلاقي، پرهيز از انتشار مطالب يا تصاوير مستهجن). 🔻7. استفاده از روش هاي خلاقانه همراه با ذوق و سليقه و‌ حتي المقدور متناسب با فضاي مجازي. مثلا مي توان عبارت «ا. پ. ف.» (اخطار پليس فدا !) كه لحني مطايبه آميز دارد را در قالب يك استيكر طراحي و در موارد لازم به عنوان علامت اخطار از آن استفاده كرد. 🔻8. بهره گيري از ادبيات و لحن مناسب و مودبانه و همراه با احترام،‌ و تا جايي كه ممكن است با استفاده از الفاظ صميمانه و ترجيحا با طنز و شوخي. 🍀نشر اولیه: بهمن 1394 بازنشر: 1401 (با تلخیص)

✅برخی متخصصان هوش مصنوعی گفته اند امکان این که در قرن حاضر «ماشینی هوشمندتر از انسان» superintelligent AI ساخته شود بسیار است، و برای این که کنترل امور از دست انسان خارج نشود باید با تشریک مساعی جهانی #کد‌‌‌‌های_اخلاقی خاصی تدوین شود. ⭕️به نظر شما: برای این که افراد و مراکز اخلاق پژوه ایرانی را آماده مشارکت در چنین فرایندی کنیم چه کارهایی باید انجام دهیم؟ #حسینعلی_رحمتی 21 دی 1401

#معرفی_کتاب مجموعه نویسندگان،اخلاق فناوری اطلاعات از آغاز تا امروز،قم: دانشگاه قم ، ۱۳۹۳، ۲۵۶ص.

♦️آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما (4) آفت سوم: کمبود منابع اصلی و پژوهش های بنیادین ✍️حسینعلی رحمتی 🔻 اگر همین الان کسی از شما بخواهد یک کتاب مرجع مثل دانشنامه که مهم ترین موضوعات مربوط به «اخلاق فناوری اطلاعات»‌ را به زبان فارسی بیان کرده باشد به او معرفی کنید قطعا در پاسخ در می مانید. چرا؟ چون متاسفانه در این عرصه آن گونه که باید کار نکرده ایم، در حالی که در کشورهای دیگر در این زمینه ها گاه کتاب های چند جلدی در چند هزار صفحه نوشته شده است. 🔻 بدون وجود این منابع، کسانی که برای پژوهش های خود به اطلاعات اصلی مربوط به این رشته نیاز دارند با مشکل مواجه می شوند. مثلا طلبه یا دانشجویی که بخواهد درباره موضوع هایی چون حریم خصوصی یا تزاحم اخلاقی در فضای مجازی تحقیق کند نیازمند آن است که اولا با تعریف، تاریخچه و نظریه های مطرح در اخلاق فناوری اطلاعات آشنایی داشته باشد، ثانیا بداند روش تحقیق در این زمینه به چه صورت است، ثالثا بداند آیا در این زمینه ها قبلا کاری شده است یا خیر. همچنین استادی که می خواهد درباره اخفا تدریس کند باید یک متن درسیِ مدون داشته باشد. 🔻 مقصود از «منابع بنیادین» مجموعه ای متنوع است که از دانشنامه تخصصی گرفته، تا درسنامه، دستینه (Handbook)، درآمد و مقدمه (Introduction to…)، فهرست لغات و اصطلاحات، تاریخچه، روش شناسی و منبع شناسی را در بر می گیرد 🔻 از آنجا که نمی شود انتظار داشت هرکس قصد تحقیق در زمینه اخلاق فناوری اطلاعات را دارد خودش از ابتدا این منابع پایه را هم تدوین کند، لازم است موسسات و مراکز علمی و پژوهشی در این زمینه اقدام کنند. ولی متاسفانه در کشور ما در این باره کار چندانی نشده است و ما با فقر شدید منبع مواجه ایم. برخی از معدود مواردی که نگارنده اطلاع دارد از این قرار است: 1. ابراهیمی، یاسر، منشورهای اخلاقی در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات، قم: دانشگاه قم، 1392. 2. ثقه الاسلامی، علیرضا، واژه نامه تخصصی اخلاق اطلاعات و رایانش، قم: دانشگاه قم، 1393. 3. چکیده مقالات برگزیده اخلاق فناوری اطلاعات، گردآوری و ترجمه: علیرضا ثقه الاسلامی، قم: دانشگاه قم، 1393. 4. رحمتی، حسینعلی، روش تحقیق و اندیشه ورزی درباره اخلاق فناوری اطلاعات (در دست انجام). 5. رحمتی، حسینعلی، ماخذشناسی اخلاق فناوری اطلاعات و ارتباطات، قم: دانشگاه قم، 1392. 6. رحمتی، حسینعلی، نظام موضوعات و مسائل اخلاقی فناوری اطلاعات و ارتباطات (در دست انجام). 7. شهریاری، حمید، اخلاق فناوری اطلاعات، قم: دانشگاه قم، 1389. 8. مجموعه نویسندگان، اخلاق فناوری اطلاعات از آغاز تا امروز، قم: دانشگاه قم، 1393. 9. مجموعه نویسندگان، مسائل اخلاق فناوری اطلاعات در روایات اسلامی، قم: دانشگاه قم، 1391. 🔻 تامل در موارد فوق نشان می دهد که چه میزان کارهای دیگری باید در زمینه اخلاق فناوری اطلاعات، به ویژه ازمنظر اخلاق اسلامی، انجام شود که تاکنون نشده است. برخی از مهم ترین دلایل این کم کاری را می توان این گونه برشمرد: 🔹 1. عدم احساس نیاز و ضرورت: بسیار از مراکز علمی و پژوهشی ما به اخلاق فناوری اطلاعات توجه لازم را ندارند و آن گونه که باید آن را در اولویت های پژوهشی خود قرار نداده اند. 🔹2. کمبود پژوهشگر متخصص: متاسفانه در طی چند دهه گذشته برای تربیت اخلاق پژوهان فضای مجازی کار جدی نشده است. لذا تعداد این افراد که نوعا به صورت خودجوش و فردی در این زمینه کار می کنند بسیار اندک اند. 🔹3. ضعف روحیه کار جمعی: ما نوعا اهل پژوهش های گروهی نیستیم؛ در حالی که پژوهش های بنیادین معمولا باید توسط جمعی از محققان انجام شود. 🔹4. کمبود بودجه: با توجه به این که انجام پروژه هایی چون دانشنامه های تخصصی هم زمان بر است هم بودجه خوار، ممکن است برخی مراکز هزینه کردن در این زمینه را مقرون به صرفه ندانند. که البته این تصور درستی نیست. 📆 20 دی 1401 📭@harahmati

♦️آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما (4) آفت سوم: کمبود منابع اصلی و پژوهش های بنیادین https://eitaa.com/harahmati/402

♦️آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما (4) آفت سوم: کمبود منابع اصلی و پژوهش های بنیادین ✍️حسینعلی رحمتی 🔻 اگر همین الان کسی از شما بخواهد یک کتاب مرجع مثل دانشنامه که مهم ترین موضوعات مربوط به «اخلاق فناوری اطلاعات»‌ را به زبان فارسی بیان کرده باشد به او معرفی کنید قطعا در پاسخ در می مانید. چرا؟ چون متاسفانه در این عرصه آن گونه که باید کار نکرده ایم، در حالی که در کشورهای دیگر در این زمینه ها گاه کتاب های چند جلدی در چند هزار صفحه نوشته شده است. 🔻 بدون وجود این منابع، کسانی که برای پژوهش های خود به اطلاعات اصلی مربوط به این رشته نیاز دارند با مشکل مواجه می شوند. مثلا طلبه یا دانشجویی که بخواهد درباره موضوع هایی چون حریم خصوصی یا تزاحم اخلاقی در فضای مجازی تحقیق کند نیازمند آن است که اولا با تعریف، تاریخچه و نظریه های مطرح در اخلاق فناوری اطلاعات آشنایی داشته باشد، ثانیا بداند روش تحقیق در این زمینه به چه صورت است، ثالثا بداند آیا در این زمینه ها قبلا کاری شده است یا خیر. همچنین استادی که می خواهد درباره اخفا تدریس کند باید یک متن درسیِ مدون داشته باشد. 🔻 مقصود از «منابع بنیادین» مجموعه ای متنوع است که از دانشنامه تخصصی گرفته، تا درسنامه، دستینه (Handbook)، درآمد و مقدمه (Introduction to…)، فهرست لغات و اصطلاحات، تاریخچه، روش شناسی و منبع شناسی را در بر می گیرد 🔻 از آنجا که نمی شود انتظار داشت هرکس قصد تحقیق در زمینه اخلاق فناوری اطلاعات را دارد خودش از ابتدا این منابع پایه را هم تدوین کند، لازم است موسسات و مراکز علمی و پژوهشی در این زمینه اقدام کنند. ولی متاسفانه در کشور ما در این باره کار چندانی نشده است و ما با فقر شدید منبع مواجه ایم. برخی از معدود مواردی که نگارنده اطلاع دارد از این قرار است: 1. ابراهیمی، یاسر، منشورهای اخلاقی در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات، قم: دانشگاه قم، 1392. 2. ثقه الاسلامی، علیرضا، واژه نامه تخصصی اخلاق اطلاعات و رایانش، قم: دانشگاه قم، 1393. 3. چکیده مقالات برگزیده اخلاق فناوری اطلاعات، گردآوری و ترجمه: علیرضا ثقه الاسلامی، قم: دانشگاه قم، 1393. 4. رحمتی، حسینعلی، روش تحقیق و اندیشه ورزی درباره اخلاق فناوری اطلاعات (در دست انجام). 5. رحمتی، حسینعلی، ماخذشناسی اخلاق فناوری اطلاعات و ارتباطات، قم: دانشگاه قم، 1392. 6. رحمتی، حسینعلی، نظام موضوعات و مسائل اخلاقی فناوری اطلاعات و ارتباطات (در دست انجام). 7. شهریاری، حمید، اخلاق فناوری اطلاعات، قم: دانشگاه قم، 1389. 8. مجموعه نویسندگان، اخلاق فناوری اطلاعات از آغاز تا امروز، قم: دانشگاه قم، 1393. 9. مجموعه نویسندگان، مسائل اخلاق فناوری اطلاعات در روایات اسلامی، قم: دانشگاه قم، 1391. 🔻 تامل در موارد فوق نشان می دهد که چه میزان کارهای دیگری باید در زمینه اخلاق فناوری اطلاعات، به ویژه ازمنظر اخلاق اسلامی، انجام شود که تاکنون نشده است. برخی از مهم ترین دلایل این کم کاری را می توان این گونه برشمرد: 🔹 1. عدم احساس نیاز و ضرورت: بسیار از مراکز علمی و پژوهشی ما به اخلاق فناوری اطلاعات توجه لازم را ندارند و آن گونه که باید آن را در اولویت های پژوهشی خود قرار نداده اند. 🔹2. کمبود پژوهشگر متخصص: متاسفانه در طی چند دهه گذشته برای تربیت اخلاق پژوهان فضای مجازی کار جدی نشده است. لذا تعداد این افراد که نوعا به صورت خودجوش و فردی در این زمینه کار می کنند بسیار اندک اند. 🔹3. ضعف روحیه کار جمعی: ما نوعا اهل پژوهش های گروهی نیستیم؛ در حالی که پژوهش های بنیادین معمولا باید توسط جمعی از محققان انجام شود. 🔹4. کمبود بودجه: با توجه به این که انجام پروژه هایی چون دانشنامه های تخصصی هم زمان بر است هم بودجه خوار، ممکن است برخی مراکز هزینه کردن در این زمینه را مقرون به صرفه ندانند. که البته این تصور درستی نیست. 📆 20 دی 1401 📭@harahmati

ورود دیرهنگام و ناکافی به اخلاق فناوری اطلاعات ✍️ حمید بُردخونی هنگام نگارش پایان‌نامه، کتاب مأخذشناسی اخلاق فناوری اطلاعات و ارتباطات را خریدم. هنگام مطالعه‌ی منابع نوشتاری (مکتوب)، سه تاریخ را یادداشت کردم: ۱) منابع مکتوب قبل از ورود اینترنت به ایران ۲) منابع مکتوب بعد از ورود اینترنت تا [آغاز به کار وبلاگ‌ها یا] نقطه‌ی آغاز رسانه‌های اجتماعی (۱۳۶۸- ۱۳۸۱) ۳) منابع مکتوب بعد از ۱۳۸۱ 🔺در بازه‌ی زمانی (۱) تنها یک متن نوشتاری درباره اخلاق فناوری اطلاعات وجود دارد. و زمان آن به اسفندماه ۱۳۵۷ برمی‌گردد. اسم کتاب «انقلاب امید: در ریشه‌های عوامل اومانیستی جامعه صنعتی» است. اریک فروم در این کتاب به جامعه‌ای اشاره می‌کند که در آن انسان خوب می‌خورد، خوب می‌خوابد ولی با این حال او منفعل است. چنین انسانی کم احساس است و فردیت و خلوتش نیز در معرض تهاجم است. نویسنده معتقد است در چنین جامعه‌ای، انسان از نظر مادی دارای رشد روزافزون است؛ اما از منظر اخلاقی، عاطفی و فرهنگی و اجتماعی عقب‌گرد دارد (نقل شده در رحمتی، ۱۳۹۲: ۱۴۵) 🔺در بازه‌ی دوم، ۳۲-۳۱ منبع وجود دارد (برخی از منابع گردآوری‌اند. به عنوان نمونه خیلی از منابع سال ۱۳۷۹ از کتاب چالش‌های حقوقی، اخلاقی و اجتماعی فضای رایانه‌ای است). ویژگی بازه‌ی دوم چیست و چرا بازه‌ی دوم مهم است؟ با فراگیر شدن اینترنت در دهه ۱۹۸۰ در غرب و نیز گسترش فناوری‌های ارتباطی، فضای مجازی شکل گرفت. در ایران، اینترنت برای اولین بار سال ۱۳۶۸ و سپس به صورت عمومی سال ۱۳۷۲ برای استفاده دانشگاهی وارد ایران شد (بردخونی، ۱۳۹۹: ۱۴). همچنین اولین ارائه دهنده خدمات وبلاگ فارسی، پرشین بلاگ است که در سال ۱۳۸۱ آغاز به کار کرد (ویکی پدیا). هر چند وبلاگ هنوز با رسانه‌های اجتماعی فاصله داشت اما می‌توان آن را نقطه‌ی آغاز رسانه‌های اجتماعی دانست که شبکه‌های اجتماعی دیجیتال نسل سوم در بستر آن‌ها شکل گرفت (محسنیان‌راد، ۱۳۹۹: ۲۶۶). بنابراین نسلی از ایرانیان یادگرفتند به جای گفت‌وگوی چند نفره‌ی تاکسی، یا کافه نادری و قهوه‌خانه‌ها، در ابعادی بسیار وسیع به نام وبلاگ، درباره‌ی هر موضوعی که به آن علاقه دارند سخن بگویند و بحث کنند (محسنیان‌راد، ۱۳۹۹: ۲۶۷). بررسی منابع نوشتاریِ بازه‌‌های زمانی اول و دوم نشان می‌دهد مباحث اخلاقی فضای مجازی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. رواج اخبار جعلی، شایعه‌پراکنی، پورنوگرافی، حریم خصوصی، هک کردن، سرقت اطلاعات، اطلاعات کاذب، قمار اینترنتی، خرید و فروش، تزاحم اخلاقی و... از مباحث مهمی است که چندان مورد توجه واقع نشده است. از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۲ (بر اساس مأخذشناسی) بیش از ۴۰۰ منبع مکتوب وجود دارد. بیش از ۱۰ برابر شدن منابع مکتوب در بازه‌ی زمانی ۱۱ ساله نشان دهنده‌ی توجه به مسائل حوزه‌ی اخلاق فناوری است. توجهی که به گواه متخصصان این حوزه، چندان کافی نبوده است. ۲۴ دی‌ماه ۱۴۰۱ 🔺مطلب مرتبط: https://eitaa.com/harahmati/402 #کامنت_نگاری @commentnegari @harahmati

رحمتی ، حسینعلی ، ماخذشناسی اخلاق فناوری اطلاعات و ارتباطات (منابع فارسی)، ناشر: دانشگاه قم به سفارش شورای عالی اطلاع رسانی، چاپ اول، 1392، 312ص، قیمت: 120/000 ریال. هدف از نگارش این کتاب معرفی توصیفی حدود 500 کتاب، مقاله و پایان نامه است که به زبان فارسی درباره موضوع ها و مباحث مختلف مربوط به اخلاق فناوری اطلاعات تالیف یا ترجمه شده است. در بخش اول به معرفی منابع چاپی و در بخش دوم به معرفی برخی از آثار منتشر شده در فضای مجازی پرداخته شده است. منابع در ذیل اسامی نویسندگان معرفی شده است. برای هر منبع ابتدا اطلاعات سندی (از قبیل ناشر و نوبت و سال نشر) ذکر شده و پس از آن، گزارشی از محتوای هر اثر بیان گردیده است. در پایان نیز با ارائه فهرست اعلام و نمایه موضوعی سعی شده مخاطب را در یافتن منابع مورد نظرش یاری نماید. @harahmati

🗒 #مقاله وضعیت فلسفه اخلاق در حوزه علمیه در سده اخیر 📝 نویسنده: علیرضا آل‌بویه 🔖 تفکر عقلانی دربارۀ اخلاق از همان ابتدای نزاع‌های کلامی میان متکلمان دیده می‌شود. شاید بتوان گفت نخستین بحث جدی در این زمینه، نزاع مشهور میان اشاعره و معتزله دربارۀ حسن و قبح افعال است. 🔖 در آثار عالمان اخلاق اسلامی نیز تفکر عقلانی دربارۀ اخلاق مشاهده می‌شود و معمولاً در آغاز برخی از کتاب‌های اخلاقی، تقریری از اخلاق فضیلت ارسطو ارائه شده است. 🔖در قرن اخیر، تفکر عقلانی دربارۀ اخلاق در غرب، رشد و شکوفایی چشمگیری داشته است؛ به‌گونه‌ای‌که عنوان مستقلی به آن اختصاص داده شده و به نام فلسفۀ اخلاق مشهور شده است. 🔖با توجه به گذشت صد سال از تأسیس حوزۀ علمیۀ قم، حال این پرسش مطرح است که در سدۀ اخیر، تفکر عقلانی و به عبارتی فلسفۀ اخلاق در حوزۀ علمیه چگونه بوده و چه فرازوفرودی را پشت سر گذاشته و چه آینده‌ای در انتظار آن است. 🌐 در سایت خانه اخلاق پژوهان جوان متن کامل این مقاله را بخوانید. https://ethicshouse.ir/وضعیت-فلسفه-اخلاق-در-حوزه-علمیه-در-سده-ا/ اینجا چراغی روشن است...! به کانال خانۀ اخلاق‌پژوهان جوان بپیوندید: @EthicsHouse @harahmati

♦️آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما (5) آفت چهارم: ضعف اطلاع و تعامل با اخلاق اندیشان فناوری اطلاعات در جهان اسلام https://eitaa.com/harahmati/411

💢 آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما آفت چهارم: ضعف اطلاع و تعامل با اخلاق اندیشان فناوری اطلاعات در جهان اسلام ✍️حسینعلی رحمتی 🔻الف) بی اطلاعی به مثابه یک معضل: نگاهی آماری به آثار ترجمه شده به فارسی درباره اخلاق فناوری اطلاعات نشان گر آن است که عمده توجه اندیشوران جامعه ما در این زمینه به متفکران غربی بوده است و نسبت به آنها، به پژوهش ها و پژوهشگران اسلامی در جهان اسلام و غیر آن توجه چندانی نداشته اند؛ به گونه ای که پژوهشگران کشور ما عمدتا اطلاع ندارند که در دیگر کشورهای اسلامی چه اندازه به مباحث اخلاق فناوری اطلاعات توجه می شود، شیوه مواجهه آنها با این شاخه از دانش اخلاق چگونه است، چه موضوعاتی برای آنها جذابیت دارد، و متفکران شاخص آنها در این عرصه (اگر وجود دارد) چه کسانی هستند. هرچند ما از پژوهش های اخفایی در ادیان دیگر، به ویژه مسیحیت و یهودیت هم اطلاع چندانی نداریم، ولی با توجه به اشتراکات دینی و فرهنگی فراوان کشور ما با دیگر کشورهای اسلامی، بی خبری از جهان اسلام ضعف جدی تری برای مراکز پژوهشی ما محسوب می شود. 🔻ب) پیامدها: این بی اطلاعی موجب عدم بهره گیری از یافته های پژوهشی آنها از سوی محققان کشور ما، همچنین محروم شدن آنها از نتایج پژوهش های محققان ما می شود. همچنین مانع از تعامل و هم اندیشی با متفکران اسلامی کشورهای دیگر درباره مسائل اخلاقی فناوری های جدید، و عدم مشارکت در رخدادهای جهانی از قبیل همایش های علمی و انجام تحقیقات مشترک می شود. یکی از دلایل این که در بسیاری از دانشنامه ها و مجموعه مقالات منتشر شده به زبان های دیگر، به ویژه انگلیسی،‌ یا اصلا مدخلی درباره اسلام وجود ندارد یا مدخل هایی هم که وجود دارد بسیار ضعیف است، همین بی اطلاعی و عدم تعامل مناسب بین محققان جوامع اسلامی است. 🔻ج) عوامل و زمینه ها: برای این ضعف اطلاع و تعامل می توان دلایل مختلفی را بر شمرد، از جمله: اختلافات مذهبی و سیاسی با دیگر جوامع اسلامی (که بر روی مراودات علمی هم طبیعتا تاثیر گذاشته است)، عدم آشنایی محققان کشور ما با زبان عربی امروزی، قلت منابع تولیدی در جوامع اسلامی درباره اخلاق فناوری اطلاعات (در مقایسه با فراوانی آثار انگیسی زبان)، اطلاع رسانی ضعیف آن کشورها، و ضعف جست وجو و پیگیری از سوی محققان ما. 🔻د) چه باید کرد؟ برای یافتن افق های مشترک با اندیشوران اسلامی درباره اخلاق فناوری اطلاعات مجموعه ای از فعالیت ها باید انجام شود،‌که به عنوان نمونه می توان به این موارد اشاره کرد: 1. برگزاری نشست ها و کنفرانس های علمی مشترک 2. انتشار مجلات بین المللی با مشارکت اخفاپژوهان همه کشورهای اسلامی 3. انجام پژوهش های مشترک، به ویژه آثار بنیادین پژوهشی مثل دانشنامه و مجموعه مقالات، و ترجمه آنها به زبان های مختلف 4. ایجاد بانک اطلاعات پژوهش ها و پژوهشگران اخلاق فناوری اطلاعات 5. ترجمه آثار از فارسی به زبان های عمده جهان اسلام (به ویژه عربی و انگلیسی)، و ترجمه آثار آنها به زبان فارسی 6. سوق دادن برخی از پایان نامه ها و رساله های دکتری به سوی معرفی اندیشوران اسلامی و نقد و بررسی آثار و اندیشه های آنان درباره اخلاق فناوری اطلاعات 7. دیدار متقابل محققان کشور ما و دیگر کشورها از مراکز علمی و پژوهشی یکدیگر 8. تهیه درسگفتارهای صوتی و تصویری با حضور محققان اخفااندیش کشورمان به زبان های دیگر یا ترجمه آنها به این زبان ها قطعا به فهرست بالا مواردی دیگری را هم می توان افزود، ولی مقدم بر همه آنها این است که پژوهشگران و موسسات پژوهشی ما (و دیگر کشورهای اسلامی) این ضعف اطلاع و تعامل را باور کنند و انگیزه لازم را برای رفع آن داشته باشند. 📆 29 دی ماه 1401 📭@harahmati

یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ ای که برای هر خیری به او امید دارم #ماه_رجب #در_حق_هم_دعا_کنیم

#فراخوان_همایش ✅همایش بین المللی خانواده مقاوم، چالش های اخلاقی در جهان متحول 🔴برگزارکننده: پژوهشکده زن و خانواده حوزه علمیه خواهران 📅مهلت ارسال مقالات: 30 دی 1402 👈پست الکترونیکی: resistsntfamily@wfrc.ac.ir #خانواده #چالش_اخلاقی https://eitaa.com/ethical ♦️@harahmati

ثقه الاسلامی، علیرضا ، واژه نامه تخصصی اخلاق و رایانش (انگلیسی – فارسی)، قم: دانشگاه قم و دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی کشور، چاپ اول، 1392، 116ص. @harahmati

🔊 صوت نشست علمی؛ 💠 موضوع: ایده یابی قرآنی در دانش اخلاق؛ مورد پژوهی اخلاق فناوری اطلاعات 🎤 سخنران: حجت الاسلام دکتر حسینعلی رحمتی 💎 ویژه دومین همایش وبیناری علوم انسانی - اسلامی 🗓 تاریخ برگزاری: 1400/09/21 💢در آدرس زیر بشنوید: https://eitaa.com/harahmati/344

⭕️ آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما 🔷آسیب پنجم: یک سویه نگری و پیشفرض های نادرست

⭕️ آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما 🔹آسیب پنجم: یک سویه نگری و پیشفرض های نادرست ✍️حسینعلی رحمتی 🔻 الف) فضای مجازی و اخلاقِ پژوهش فناوری های اطلاع رسانی و ارتباطاتی از قبیل فضای مجازی، عمدتا کارکردی دوگانه دارند: از یک سو در خدمت تحقق فضائل اخلاقی از قبیل دانش افزایی و کاهش درد و رنج انسان ها هستند، و از سوی دیگر، بستری مستعد برای ارتکاب رذائل اخلاقی از قبیل تولید و توزیع محتوای غیراخلاقی یا نقض حریم خصوصی. از این رو، کسانی که در صدد اندیشه ورزی و پژوهش درباره اخلاق فناوری اطلاعات هستند، و حتی کسانی که در صدد قضاوت در این باره اند، بایستی به هر دو وجه توجه کنند. تا جایی که نگارنده متوجه شده است در بسیاری از آثار علمی و حتی پیام های اینترنتی، و از آن بیشتر در سخنرانی ها و مصاحبه های افراد مختلف معمولا به این کارکرد دوگانه توجه نمی شود، یا بیشتر به کارکردهای منفی آن توجه می شود. گویا تولیدکنندگان این آثار اصل را بر شرّ مطلق بودن فضای مجازی دانسته و کارکردهای مثبت آن را بسیار ناچیز و بی ارزش قلمداد می کنند. در حالی که اخلاق تحقیق اقتضا می کند منصفانه به هر دو وجه توجه شود. 🔻ب) پیامدهای یک سویه نگری 1. افراط در نگرش بدبینانه به فضای مجازی، اولا موجب محروم شدن خود فرد و دیگران از مزایای آن می شود، ثانیا هنگام ارایه راهکار برای اخلاقی زیستن در این فضا، ذهن فرد را بیشتر به سوی راهکارهای سلبی و محدودساز متمایل می کند، ثالثا چنین راهکارهایی از سوی کاربران، به ویژه نوجوانان و جوانان، که کارکردهای مثبت این شبکه ها را در زندگی روزمره خود می بینند، مورد استقبال قرار نمی گیرد. نگرش غیرواقع بینانه به فضای مجازی اگر از سوی مدیران جامعه مطرح شود، موجب سست شدن پل «اعتماد» بین آنان و شهروند-کاربران می شود. این مسئله اثرات منفی خود را در جاهای دیگر، مثل ترک شبکه های اجتماعی خارجی و استفاده از پیام رسان های داخلی، نشان خواهد داد. همچنین نگرش یک سر بدبینانه به فضای مجازی و افراط در بدگویی و مخالفت با آن اگر از سوی شخصیت های مذهبی مطرح شود می تواند موجب متهم کردن دین و دین داران به مخالفت با هرگونه پیشرفت و تعالی جامعه از سوی برخی جوانان شود. 2. از سوی دیگر، توجه بیش از اندازه به کارکردهای مثبت فضای مجازی، و غفلت یا تغافل نسبت به آسیب های آن، موجب می شود افراد نسبت به ریشه یابی این آسیب ها و چاره جویی برای رفع یا حل آنها کوتاهی کنند. نتیجه چنین وضعیتی، به نوعی «بَردگی فناورانه» و قربانی کردن کرامت انسان در پای فناوری منجر می شود. 🔻ج) چه باید کرد؟ کسانی که در صدد اندیشه ورزی یا اظهار نظر درباره فضای مجازی هستند بایستی فراتر از خوش آمد یا بد آمد مخاطبان: اولا، هم کارکردهای مثبت فضای مجازی را تحلیل و تبیین کنند، هم کارکردهای منفی آن را. در این راستا بایستی از «تعمیم های نا به جا»‌ پرهیز کنند؛ مثلا کارهای نادرست عده ای از کاربران را دلیل یک سره بد بودن این فضا ندانند. ثانیا، هنگامی که در صدد بررسی و بیان معضلات اخلاقی مربوط به فضای مجازی (مثلا در قالب کتاب، مقاله یا پایان نامه) هستند، ابتدا اجمالا به کارکردهای مثبت این فضا اشاره ای داشته باشند ولی عمده بحث خود را متوجه آسیب شناسی کنند. به این ترتیب، مخاطب با مشاهده انصاف و واقع نگری، آنان را متهم به «فناوری ستیزی» نمی کند و ضمن همدلی با ایشان، سخنان شان را تلقی به قبول خواهد کرد. 📆 6 بهمن 1401 📭@harahmati

برخلاف نظر برخی فیلسوفان اخلاق، نوپدیدبودن فناور یهای اطلاعات مستلزم تغییر اصول اخلاقی #سنتی نیست. آن اصول برای این عرصه هم کاربرد دارند فقط ممکن است #مصادیق جدیدی پیدا کنند. #سرقت اطلاعات دیگران به همان اندازه غیراخلاقی است که دزدیدن #اموال آنها. #اخلاق_فناوری_اطلاعات (اَخفا)

💢ایرانداک اولین مدرسه اخلاق در پژوهش را برگزار می‌کند 🔹 اولین مدرسه اخلاق در پژوهش در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در هفته دوم اسفند ۱۴۰۱ برگزار می‌شود. ادامه مطلب را اینجا بخوانید👇👇 http://www.msrt.ir/fa/news/75791 ┏━━━━━🔸🔵🔸━━━━━┓ https://eitaa.com/ethical ┗━━━━━🔸🔵🔸━━━━━┛ اخلاق پژوهان ایران