🔰 نشانه عقلانیت ✍ اصغر آقائی __________________ 💠 الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ 🌀 به سخن گوش فرامى‏ دهند و بهترين آن را پيروى مى كنند اينانند كه خدايشان راه نموده و اينانند همان خردمندان 🔻 در این آیه #عباد_الله با دو صفت آراسته شده‌اند: ✔️ ۱. استماع القول ✔️ ۲. اتباع احسن القول 🔻 اما چند سؤال مطرح است؛ مانند: 🔹 ۱. القول یعنی چه؟ 🔸 هرچند تا هشت معنا هم برای آن گفته شده است ولی ظاهرا در این آیه یعنی سخن و اعتقاد فرد و یا افراد را شنیدن است. 🔹 ۲. کی و تا چه زمانی سخنان را باید شنید؟ 🔸 زمان ندارد و امری #همیشگی است زیرا با فعل مضارع فرمود یستمعون ؛ پس لااقل تا رسیدن به اتباع الاحسن باید سخن را شنید (هرچند بعد از آن نیز اگر سخنی بود به حکم همین آیه باید شنید) 🔹 #معیار پذیرش و حق باطل چیست؟ 🔸 هرچند در این باره سخن افزون از حوصله است؛ اما #یک_نکته اساسی این است: مقصود از #پذیرش در آیه پذیرش آنچه در نگاه خود شنونده احسن است و این بسیار مهم است. 🔻 برای توضیح این سخن پیش‌گفته، به عبارتی در حدیثی تمسک می‌کنم: در روایتی امام ع بعد از بیان ادله و پرسش‌هایی از سؤال‌کننده، به او می‌گوید: 💠 فَهِیَ الْعِلَّهًُْ أُورِدُهَا لَکَ بِبُرْهَانٍ یَثِقُ بِهِ عَقْلُکَ: 🌀 آن علتی است که با برهانی بیان می‌کنم تا عقل تو بدان اطمینان یابد. (نفرمود چون من گفتم بپذیر) 🔻 پس معیار #اطمینان عقل خود شنوده است. 🔻 سؤال: پس هر کسی هر چیزی فهمید برای او حجت است؟ 🔻 پاسخ: بله. اما توجه به دو نکته مهم است: ✔️ ۱. گوینده باید توجه به #مخاطب داشته باشد و بر اساس #میزان_فهم او سخن بگوید. ✔️ ۲. شنونده نیز تلاش کند با معیار و ادب سخن را گوش دهد. این یعنی آنکه اگر کسی انسانی و معقول سخنان را گوش دهد و چیزی را بپسندد، حتی اگر باطل باشد در نگاه ما، اما او میان خود و عقل خود و یا میان خود و وجدان خود و یا میان خود و خدای خود حجت داشته باشد که واقعا آنچه بر اساس میزان فهم خویش پذیرفته است؛ یقینا او معذور است حتی اگر آنچه اعتقاد یافته است باطل باشد 🔻 یک نکته مهم: #سخنِ احسن در نگاهِ شنونده، نیاز به #تبعیت احسن نیز دارد؛ لذا اگر فردی سخنی باطل را به میزان فهم خود احسن تلقی کرد، اما به دیگران توهین نکرد و #ادب را نگاه داشت، این #نشانه تبعیت احسن و عقلانیت اوست؛ یعنی نشانه تلاش در فهم عاقلانه و تبعیت عاقلانه است حتی اگر اشتباه کند و این فرد هم #مؤمن و هم #دیندار است به همان میزان که فرمود "قِوَامُ اَلْمَرْءِ عَقْلُهُ وَ لاَ دِينَ لِمَنْ لاَ عَقْلَ لَهُ" 🔻 و از طرف دیگر اگر کسی صرفا به خاطر محبت حتی محبت اهل بیت ع نه سخنی را مؤدبانه می‌شنود و نه تبعیت احسن دارد، این فرد به همان میزان از عقل و به تبع آن از دین دور شده است و محبتش نیز تقریبا جز یک احساس نسبتا پوچ نیست. ✅ نتایج: ✔️ ۱. اگر کسی #سخن_دین به او نرسیده است؛ اما روشش این است که سخنان را بشنود و آنچه نیکو قلمداد کرد را بپذیرد عاقل و از اولوا الالباب است. ✔️ ۲. چنین فرد از #عباد_الله است و عبودیت دارد، هرچند در زبان اقرار به او ندارد ✔️ ۳. اگر محبی به دلیل محبت دچار #تعصب شده، از یک سو اهل نشنیدن مؤدبانه سخنان دیگران نباشد و از طرفی اهل #توهین باشد، این محبتی نیست به احتمال بسیار بالا که او را نجات دهد. ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ #حیات_معقول #ایمان_و_محبت #ایمان_و_عقلانیت 🆔 @hayatemaqul