📮روایت مظلومیت هنر می‌خواهد ✍ میلاد حسن زاده ▫️مدتی قبل، یکی از دوستان، قطعه فیلمی از کودکی اهل غزه که به‌طرز دلخراشی، به‌شهادت رسیده بود را، در گروهی ارسال کرد. آنقدر تصویر جگرسوز بود که تا مدتی در شوک فرو رفتم. هرچند همين تأثیرپذیری، نیت منتشرکننده تصویر بود، اما متأسفانه از آسیب این حرکت خود اطلاعی نداشت. ➕روایت جنگ و روایتِ مظلومیت یک ملت دارای ظرافت‌هایی است که اگر رعایت نشود اثری وارونه دارد. انتشار حجم بالا از چنین ویدئوهایی، آسیبی به‌نام حساسیت‌زدایی، در پی دارد. ➕مسئله حساسیت‌زدایی در روانشناسی رسانه درباره رفتار مخاطب به کار می‌رود. بنیان این مسئله، عادت و خوگیری به موضوعی پرتکرار در زندگی است. مثلا بر پایه این نظریه، با قرارگیری بیش‌از‌حد فرد در معرض برنامه‌های خشونت‌آمیز، از حساسیت او نسبت به تماشای خشونت کاسته می‌شود و نتیجه آن، بی‌تفاوتی و بی‌حسی عاطفی نسبت به قربانیان خشونت و حتی حقوق طبیعی آنان است. به چنین پیامدی حساسیت زدایی (یا خوگیری) نسبت به خشونت گفته می‌شود. حساسیت زدایی، هم در جریان زندگی واقعی موضوعیت دارد و هم در مورد صحنه‌های خشونت آمیز صادق است. نظر بر این است که مدتی پس از خوگیری و عادت به دیدن صحنه‌های خشونت آمیز کم کم تأثیر رقّت‌بار این گونه صحنه‌ها از بین خواهد رفت و در نتیجه همدلی نسبت به قربانی کاهش خواهد یافت. آنانی که میزان خشونتی را که در دنیای واقعی جریان دارد ناچیز برآورد می‌کنند ممکن است به بی حسی عاطفی مبتلا شده باشند. ➕مرحوم آیت الله فاطمی‌نیا می‌فرمود: «هنگام مصیبت خواندن یک قدری پرده‌پوشی داشته باشید. همه چیز را نگویید. من استادی داشتم، می گفت بعضی روضه ها را در تمام عمرم فقط یک بار خوانده ام آن هم در روز عاشورا! باید حال مجلس را نگاه کرد. حالا چون چهار نفر نشسته اند بیاییم مصیبت ظهر عاشورا را بخوانیم؟ نمی گویم مصیبت نگو اما یک قدری پرده برداری کن. مصیبت شش ماهه را حتما کامل نگویید! مواظب باشید، من چهل سال منبر رفتم، خدا مرحمت کرده است، دستم را گرفته تا حالا مصیبت مکشوف نخوندم! یک وقتی در نجف یک روضه خونی بوده، می گویند این روضه حضرت علی اکبر سلام الله علیه را خیلی تند خوانده بود، بعد یکی از بزرگان با خبر شده بود که وجود نازنین حضرت زهراء سلام الله علیها ناراحت هستند و فرموده بودن: بگو انقدر دل ما را نسوزان!» ➕لازم است یادآور شوم، منظورم این نیست که مظلومیت غزه را روایت نکنیم، بلکه باید هوشمندانه روایت کنیم. در این زمینه پیشنهاد میکنم #مستند "۲۰ روز در ماریوپُل" را ببینید. در این مستند _با اینکه اقدام اوکراین برای پیوستن به ناتو سبب جنگ بود_ اما کارگردان جنگ را بسیار هنرمندانه به نفع اوکراین روایت کرده، تصاویر دلخراش و با خشونت بسیار بالا را منتشر نکرده و با سانسور بعضی جملات و صحنه‌ها عزت ملت اوکراین را حفظ می‌کند. #غزه #روایت #نویسندگان_حوزوی_البرز @howzavian_alborz

‌ برای کسانی که به دنبال یادگیری اصول و تکنیک‌های روایت‌گری هستند، کتاب «روایتگری مؤثر» نوشته کندال هاول و ترجمه پیام تیرانداز از انتشارات خبرگزاری فارس یکی از منابع بسیار ارزشمند است. این کتاب یک راهنمای عملی برای تشخیص عناصر ضروری در یک روایت است که ذهن مخاطب به آن نیاز دارد. 🔺مطالب کتاب بر اساس جدیدترین یافته‌های علوم اعصاب، روان‌شناسی و شناختی طراحی شده و به شما کمک می‌کند تا با بهره‌گیری از قدرت داستان‌ها، تأثیرگذاری بیشتری در ارتباطات خود داشته باشید. با خواندن این کتاب، می‌توانید یاد بگیرید که چگونه پیام‌های خود را به‌گونه‌ای طراحی و ارائه کنید که مخاطبان نه‌تنها آن را درک کنند، بلکه به‌طور عمیقی تحت تأثیر قرار بگیرند. ▫️نخبگان جامعه باید درک کنند که روایت‌گری، صرفاً ابزار رسانه‌ها نیست، بلکه یک مسئولیت اجتماعی و فرهنگی است. در دنیای امروز، آن‌که روایت را می‌فهمد و آن را به‌درستی منتقل می‌کند، می‌تواند مسیر جامعه را در جهتی که مطلوب می‌داند، هدایت کند. روایت‌ها ابزار قدرت‌اند؛ قدرتی که اگر به‌درستی در اختیار نخبگان قرار گیرد، می‌تواند گفتمان‌ساز و تحول‌آفرین باشد. #رسانه #روایت #نویسندگان_حوزوی_البرز @howzavian_alborz

📮بازنمایی انتظار در عصر ارتباطات؛ روایت یک حقیقت تمدنی در سپهر رسانه‌ای ✍ میلاد حسن زاده ▫️هیچ مفهوم بنیادینی بدون #روایت ماندگار نمی‌شود و هیچ روایتی بدون #رسانه، دوام نمی‌آورد. نیمه شعبان، تنها یک روز در تقویم نیست، بلکه رسانه‌ای است که قرن‌ها پیام عدالت، انتظار و آینده‌ای آرمانی را مخابره کرده است. این روز، روایتگر یکی از عمیق‌ترین اندیشه‌های تمدنی بشر است؛ اندیشه‌ای که در بطن خود، پیوندی ناگسستنی با امید، حرکت و دگرگونی دارد. اما در جهانی که روایت‌ها را رسانه‌ها می‌سازند، پرسش اساسی این است که نیمه شعبان چگونه بازنمایی می‌شود؟ آیا این روز، به‌مثابه یک حقیقت تاریخی و مفهومی اصیل، به‌درستی در سپهر رسانه‌ای معاصر منعکس می‌شود یا در روند سطحی‌سازی محتوا، از معنا تهی می‌گردد؟ این نوشتار، تلاشی است برای بازخوانی جایگاه نیمه شعبان در سپهر رسانه‌ای امروز، و واکاوی اینکه چگونه رسانه‌ها می‌توانند از تقلیل این مناسبت به سطح آیین‌های نمادین پرهیز کرده و آن را در قالب یک جریان تمدنی بازتعریف کنند. نیمه شعبان، نه یک رخداد منفرد، بلکه نقطه‌ای در امتداد یک پیام تمدنی است؛ پیامی که بنیان آن بر مفهوم انتظار نهاده شده است. #انتظار در منطق دینی، نه به معنای صبر منفعلانه، بلکه سازوکار تحول‌آفرینی است که جامعه را در برابر انحطاط حفظ می‌کند و به سمت تحقق آرمان‌های اصیل سوق می‌دهد. چنین مفهومی، در هر زمان و مکانی، نیازمند بازتولید و انتقال صحیح است؛ چراکه بدون یک نظام ارتباطی مؤثر، پیام‌های عمیق در لایه‌های سطحی روایت‌های رسانه‌ای مدفون خواهند شد. 🔹رسانه‌ها، در مقام ابزارهای انتقال پیام، می‌توانند در دو مسیر متضاد حرکت کنند: یا زمینه را برای بازتفسیر معرفتی و عمیق این مفهوم فراهم می‌کنند، یا با تقلیل آن به یک رخداد آیینی و نمادین، آن را از ظرفیت‌های تمدنی‌اش تهی می‌سازند. بنابراین، در مواجهه با نیمه شعبان، یک رسانه مسئولیت‌پذیر باید از کلیشه‌های رایج فراتر رفته و این روز را به‌مثابه نقطه‌ای در بستر یک جریان تاریخی مورد بازخوانی قرار دهد. ▪️رسانه‌های امروز، به دلیل الگوی ارتباطی متکی بر سرعت و حجم بالای داده‌ها، در معرض سطحی‌سازی محتوا قرار دارند. تحلیل‌های رسانه‌ای نشان می‌دهد که پیام‌های پیچیده و چندلایه، در فرآیند رمزگذاری و رمزگشایی رسانه‌ای، دچار تقلیل مفهومی شده و اغلب به قالب‌هایی قابل‌مصرف برای مخاطب عام تبدیل می‌شوند. این مسئله به‌ویژه در مناسبت‌های دینی مانند نیمه شعبان، که از غنای فلسفی و اجتماعی برخوردارند، می‌تواند پیام را از جوهره اصلی خود دور کند. 🔺در چنین فضایی، چالش اصلی، نحوه ارائه روایت‌های صحیح و غیرتحریف‌شده است. رسانه‌هایی که قادر به ایجاد تعادل میان جذابیت رسانه‌ای و عمق معرفتی باشند، می‌توانند نیمه شعبان را از یک رویداد نمادین صرف، به بستری برای تفکر و بازخوانی معرفتی بدل کنند. در غیر این صورت، این روز نیز همچون بسیاری از مفاهیم دینی، در فرآیند تجاری‌سازی و مصرف فرهنگی، از معنا تهی خواهد شد. ▫️اصول سه‌گانه برای بازنمایی صحیح نیمه شعبان در رسانه‌ها برای آنکه رسانه‌ها بتوانند نیمه شعبان را نه صرفاً به‌عنوان یک مناسبت، بلکه به‌عنوان یک جریان تمدنی معرفی کنند، رعایت سه اصل کلیدی ضروری است: ۱. فرارَوی از بازنمایی مناسکی و ورود به حوزه گفتمان‌سازی: رسانه‌ها نباید به ثبت و پخش آیین‌های این روز بسنده کنند، بلکه باید آن را به بستری برای گفتمان‌سازی پیرامون مفاهیم بنیادین آن تبدیل نمایند. تحلیل‌های تطبیقی میان مفهوم انتظار و پویایی‌های اجتماعی، بررسی ابعاد تاریخی این روز و ارائه قرائت‌های نخبگانی، از جمله راهبردهایی است که می‌تواند رسانه را از سطح به عمق بکشاند. ۲. به‌کارگیری مدل‌های ارتباطی چندلایه برای انتقال پیام: مطالعات ارتباطی نشان می‌دهند که پیام‌های معنوی و فلسفی، زمانی که در ساختارهای تک‌لایه و خطی ارائه شوند، قدرت نفوذ خود را از دست می‌دهند. رسانه‌های متعهد باید با بهره‌گیری از مدل‌های چندلایه، از ترکیب روایت‌های تاریخی، تحلیلی، هنری و تصویری برای انتقال پیام نیمه شعبان استفاده کنند. به‌عنوان مثال، مستندهای تحلیلی، روایت‌های سینمایی و تحلیل‌های رسانه‌ای، هرکدام لایه‌ای از این پیام را به مخاطب عرضه خواهند کرد. ۳. مقابله با تقلیل‌گرایی و تحریف در روایت‌های رسانه‌ای: یکی از تهدیدهای جدی در بازنمایی مفاهیم اصیل، فرآیند تحریف و تقلیل است. رسانه‌ها باید به‌جای ارائه قرائت‌های سطحی و احساسی، به اصالت مفهومی این روز پایبند بمانند. برای این منظور، ضروری است که رسانه‌ها از ورود به جریان‌های احساسی صرف پرهیز کرده و به روایت‌سازی عمیق، مستند و تحلیلی بپردازند. ‌