💠 تحلیل پدیده‌های فرهنگی روز را در #زمانه بخوانید. 🖇 شماره دوازدهم 🗓 آبان ماه ۱۴۰۲ زمانه را چو نکو بنگری همه پند است... 💎 فحــوا فرهنگ؛ حکمرانی و اندیشه‌ورزی وب‌گاه | اینستاگرام | تلگرام | توئیتر | ویراستی | بله

‍ یکی از هزار تاوان بی‌سوادی رسانه‌ای کاهش حمایتگری حداکثری مردم نسبت به فلسطین ▪️ آزادی #فلسطین و مبارزه با #اسرائیل از آرمان‌های اصلی جهان #اسلام است که در ایران پس از #انقلاب با جدیت دنبال شد. به همین دلیل نیز اخبار مربوط به این حوزه از بخش‌های ثابت رسانه‌هاست. ▪️ اما سؤال اینجاست که آیا در این چهار دهه توانسته‌ایم درست و تأثیرگذار از ابزار #رسانه استفاده کنیم؟! قطعاً با توجه به نگرش بخش قابل‌توجهی از بدنۀ جوانان و نوجوانان، پاسخ به این سؤال منفی خواهد بود. ▪️ محدود ماندن فعالیت‌های رسانه‌ای به پوشش برخی رویدادهای دلخراش، راهپیمایی روز قدس، حمایت #دولت و ملت‌های دیگر همگی از مصادیق بهره‌گیری حداقلی از رسانه‌ است؛ به‌طوری که ادامۀ همین رویه در این سال‌ها موجب بی‌تفاوتی و سر شدن مردم نسبت به مسئلۀ فلسطین شده است. ▪️ از سوی دیگر، این تصور نادرست به وجود آمده که ایران سردمدار کمک‌های مالی و نظامی به فلسطین است؛ و بنابراین ماندن طبقۀ محروم در #فقر، عقب‌ماندگی‌های اقتصادی و پایداری تحریم‌ها نیز از همین حمایت‌‌ها نشأت می‌گیرد. ▪️ شاید پیشی گرفتن مردمان لندن و استکهلم از ما در اعتراض به رژیم صهیونیستی و سکوت جامعۀ بین‌المللی، نتیجهٔ ادامه پیدا کردن همین کنشگری‌های نادرست رسانه‌های ایرانی است. 📝 یادداشت کامل هدی فردوسی‌زاده را در نشریۀ #زمانه (شماره ۱۱) بخوانید. 💎 فحــوا فرهنگ؛ حکمرانی و اندیشه‌ورزی وب‌گاه | اینستاگرام | تلگرام | بله | توئیتر | ویراستی

زخم باز اعتراض و تورم تهدیدی برای کارزار ۱۴۰۲ 🔹در تاریخ پس از #انقلاب، #انتخابات دورۀ یازدهم با مشارکت ۴۲.۵۷درصدی، کمترین میزان مشارکت را به خود اختصاص داده است؛ مسئله‌ای که زنگ خطری جدی را برای کارزار ۱۴۰۲ به صدا درمی‌آورد. 🔹فارغ از مباحث گفتمانی، کارآمدی پایین دستگاه‌های نظام تأثیر بسزایی در فاصله گرفتن مردم از #حاکمیت و به دنبال آن صندوق‌های رأی داشته است؛ مسئله‌ای که در موج اعتراضی آبان۹۸ و انتخابات همان سال هم نمود پیدا کرد. 🔹کارزار اسفند۱۴۰۲ نخستین انتخابات بعد از اغتشاشات ۱۴۰۱ است و بیم آن می‌رود که همان روند کاهشی مشارکت در انتخابت بار دیگر تکرار شود. 🔹ازطرفی، به نظر می‌رسد اوضاع بد اقتصادی مسئلۀ مهم دیگری است که بر کم و کیف مشارکت مردمی اثرگذار می‌گذارد. طبق اعلام مرکز آمار، میانگین #تورم کالاها در ۲سال گذشته بیش از ۱۱۰٪ بوده و موادغذایی با ۱۴۰٪، بیشترین عدد را به خود اختصاص داده است. 🔹کوتاه‌سخن آنکه بی‌توجهی به این دو موضوع اساسی، احتمالاً انتخابات کم‌رونق‌تری را در قیاس با ادوار رقم خواهد زد؛ یکی التیام نیافتن آثار منفی موج اعتراضی ۱۴۰۱ و دیگری اوضاع بد معیشتی. 🔹بدیهی است که در صورت رخداد این پیش‌بینی‌، چاره‌اندیشی سخت می‌شود و به دنبال آن هجمه‌ها علیه مقبولیت حکومت افزایش می‌یابد. به همین دلیل مادامی که سیگنال‌های امیدبخش و ناظر بر تحولات محسوس به بدنۀ جامعه منتقل نشود، نگرانی هرباره از کاهش حضور مردم پای صندوق‌های رأی همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند. 📷داوود قهردار 💎 فحــوا فرهنگ؛ حکمرانی و اندیشه‌ورزی وب‌گاه | اینستاگرام | تلگرام | بله | توئیتر | ویراستی

‍ قورباغه‌ات را قورت بده اما گوسفند نباش! گرایش روزافزون به محتواهای موفقیت‌محور ▪️ برگزاری و استقبال از همایش‌های #موفقیت در جامعۀ #ایران گویای نکات بسیاری است. در فرهنگ سرمایه‌داری این‌گونه همایش‌ها و کتاب‌ها برای قبولاندن هدف خاصی به مخاطب طراحی شده‌اند: اگر موفقیتی برایت حاصل نشده، ریشه در خود تو دارد و نه از بی‌عدالتی #حاکمیت! ▪️ اما در کشور ما مخاطب چنین محتواهایی طبقۀ متوسط به بالای شهری به‌ویژه پایتخت‌نشینان‌اند: دقیقاً آنانی که اتفاقاً کامرواتر از اکثریت ۸۰درصدی جامعه‌اند. ▪️ به راستی سرچشمۀ این #افسردگی و #ناامیدی و احساس نیاز به انگیزه برای ادامه دادن کجاست؟ چه ارتباطی میان استقبال از چنین محتواهایی با میل بالای ما به مهاجرت و میزان بالای ناامیدی نسبت به آینده وجود دارد؟ ▪️ اساساً اوضاع حکمرانی و انگارۀ مردم نسبت به آن، چه اندازه در این مقوله مؤثر است؟ می‌توان این گرایش را صرفاً به هجمه‌های فرهنگی و تبعاتشان نسبت داد یا کیفیت و محتوای آموزش عمومی کشور هم در تشدید این تب نقش دارد؟ 📝 یادداشت سعید وجدی شعاع را در #زمانه شمارۀ ۱۲ بخوانید. 💎 فحــوا فرهنگ؛ حکمرانی و اندیشه‌ورزی وب‌گاه | اینستاگرام | تلگرام | بله | توئیتر | ویراستی

آقایان باید درد را علاج کنیم! نیم‌نگاهی به تکرارهای ساسی مانکن‌ها 💢دیگر مواجهه با وایرال شدن #موزیک ویدئوهای #ساسی_مانکن به طنز تلخی تبدیل شده است؛ چراکه عیار بسیاری از اقدامات فرهنگی کشور را نشان می‌دهد. 💢هر بار ابتدا برای برانگیختن حس کنجکاوی مخاطب، تیزری منتشر و سپس بستۀ کامل آن در بستر #فضای_مجازی فراگیر می‌شود. بعدتر هم خیلی زود دابسمش‌‌های متعددی است که با هم‌خوانی کودکان و نوجوانان دست‌به‌دست می‌چرخند. 💢اما جالب اینجاست که در این فرایند تکراری، مرحله‌ای تکراری‌تر است؛ همان غافلگیری، ناراحتی و استیصال مسئولان فرهنگی در مواجهه با محتوایی مستهجن که ضدارزش است و مستقیم #فرهنگ ایرانی را هدف قرار داده! 💢ازطرفی قطعاً ترند شدن محتوای امثال ساسی‌‌ها، به این معناست که ذائقۀ جامعه خریدار چنین محتوایی شده است. اما سؤال اینجاست که آیا در گرایش بخش قابل‌توجهی از مردم به چنین محتواهایی، باز هم فقط خود مردم مقصرند؟ 💢اما در واقعیت، محتواهای رسمی و غیررسمی دیگر هم چندان بی‌شباهت به این کلیپ‌ها نیستند؛ پس اساساً ذائقۀ مردم به این سمت هدایت شده است. 💢بنابراین در چنین وضعیتی، انتشار موزیک ویدئوهای ساسی مانکن در واقع به‌مثابه تبی است که خبر از بیماری‌های پنهان بسیاری در تن نحیف فرهنگ جامعۀ ایرانی می‌دهد. به همین دلیل هم باید به فکر علاجی اساسی باشیم و نه صرفاً فرونشاندن این تب‌های زودگذر. 🖋متن کامل علی رسول‌زاده را در وب‌گاه فحوا بخوانید. 💎 فحــوا فرهنگ؛ حکمرانی و اندیشه‌ورزی وب‌گاه | اینستاگرام | تلگرام | بله | توئیتر | ویراستی

اسرائیل؛ دشمن بشر و حجر و شجر تخریب آثار تاریخی و میراث فرهنگی در غزه ▪️ جنایت‌های صهیونیست‌ها در #فلسطین اشغالی فقط به خون‌ریزی خلاصه نمی‌شود. ما با جنایت‌کاری روبه‌رو هستیم که رسانه‌های عربی، دشمن «البشر و الحجر و الشجر» می‌خوانندش! تاریخ این تجاوزگری هم فقط محدود به دیروز و امروز نیست؛ آن‌ها دشمنان #تمدن بشری‌اند! ▪️ مورخ عرب، ولید خالدی، در کتاب «تا فراموش نکنیم» از نابودی کامل ۴۱۸ روستا در فلسطین می‌گوید؛ اینکه چطور در خلال #جنگ ۱۹۴۸، ساکنان این مناطق ناچار به کوچ اجباری شدند. این روستاها قطعاً بخشی از تمدن بشری را همراه داشته‌اند. ▪️ جنگ اخیر #غزه نیز گواهی دیگر بر #جنایت علیه #فرهنگ و بشریت است. به گفتۀ وزارت فرهنگ فلسطین از آغاز بمباران‌ها تا نیمه‌‌های نوامبر، ۵ کتاب‌خانه و انتشارات، ۶ مرکز فرهنگی، بخش گسترده‌ای از بافت تاریخی غزه با ۱۴۶ خانه و عمارت تاریخی از بین رفته است. ▪️ تخریب بسیاری از مساجد، کلیساها، مدارس، بندرها و بازارهای تاریخی و حتی قبرها را هم می‌توان به این نابودی‌ها افزود. در این میان بخش مهمی از آرشیو مرکزی ۱۵۰سالۀ شهرداری غزه و موزۀ القراره هم نابود شدند. ▪️ کمی آن‌طرف‌تر، ناقوس‌های کلیسای سنت پورفیریوس و مأذنه‌های مسجد كاتب‌الولاية هم در امان نماندند. درحالی‌که این کلیسا جان‌پناه صدها نفر از آوارگان فلسطینی بود، بمباران شد و بار دیگر خون مسیحیان و مسلمانان در هم آمیخت. ▪️ در این بحبوحه، وزیر میراثِ #اسرائیل، پرتاب #بمب_اتم به نوار غزه را یکی از گزینه‌های پیش رو معرفی می‌کند و بر محو غزه از روی زمین تأکید! ▪️ کوتاه سخن آنکه با رژیمی مواجه‌ایم که نه‌تنها انسان‌ها، بلکه تمدن‌ بشر و حتی منابع طبیعی را هدف قرار داده و تلاش برای نابودی حرث و نسل، فصل مشترک همۀ رفتارهای تکفیرگونۀ آن است. 🖋 آنچه خواندید برشی است از یادداشت محمدمهدی سلامی پوریان در وب‌گاه فحوا. 💎 فحــوا فرهنگ؛ حکمرانی و اندیشه‌ورزی وب‌گاه | اینستاگرام | تلگرام | بله | توئیتر | ویراستی

‍ تنهایی دردناک نسل زد شهروندان دیجیتالی که تنهاتر از قبل می‌شوند... ▪️ در پیمایش جدید دانشگاه یوسی‌ال‌ایِ #آمریکا می‌خوانیم که #نوجوانان و #جوانان ۱۳ تا ۲۴ساله کمتر از نسل‌های پیشین دنبال صحنه‌های جنسی فیلم‌ها و سریال‌ها هستند؛ به‌طوری که ۵۱.۵درصد تماشای روابط دوستانه را به صحنه‌های جنسی ترجیح می‌دهند. همچینین ۴۷.۵درصد هم بر این باورند که تولید اکثر فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی بدون چنین صحنه‌هایی ممکن است. ▪️ ازطرفی بنیان‌گذار مرکز پژوهشگران این دانشگاه معتقد است چنین نتیجه‌ای به این معنا نیست که جوانان به تلویزیون و فیلم‌ یا دیگر رسانه‌های نمایش‌دهندۀ محتوای جنسی علاقه‌ای ندارند؛ بلکه #نسل_جدید می‌خواهد انواع گوناگونی از روابط را ببیند. ▪️ ولی پژوهشگران یوسی‌ال‌ای موضوع دیگری را در این تغییر ذائقه مؤثر می‌دانند؛ اینکه هویت #شهروند_دیجیتال جایگزین حس تعلق نوجوانان به دنیای واقعی شده است و به همین دلیل آن‌ها کمبود شدیدی در برقراری روابط دوستانۀ نزدیک احساس می‌کنند و درگیر انزوا و جدایی از جامعه‌ شده‌اند. ▪️ به نقل از رویترز، مطالعۀ مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که فقط ۳۰درصد از نوجوانان آمریکا درگیر فعالیت‌های جنسی بوده‌اند؛ درحالی‌که این عدد در دهه‌های قبل بالای ۵۰درصد بوده است. این مرکز نتیجه‌گیری می‌کند که این خروجی می‌تواند بالقوه بازتابی از انزوای اجتماعی #نسل_زد باشد و اما ابعاد مثبتی هم دارد؛ مثلاً اینکه آن‌ها با تأخیر انداختن در رابطۀ جنسی و کاهش شرکای جنسی‌شان، به دنبال روابط سالم‌تری‌اند. ▪️ اما نظرات کاربران ایرانی دربارۀ این پژوهش مثل #تنهایی نسل جدید جهان، دردناک‌ است. تعداد قابل‌توجهی از آن‌ها بر این باورند که چنین تغییر نگرشی صرفاً ناشی از #آزادی جامعۀ آمریکا و دسترسی بی‌حد جوانان و نوجوانان به محتواها و روابط جنسی است! 📝 متن کامل این یادداشت را در #زمانه شمارۀ ۱۲ بخوانید. 💎 فحــوا فرهنگ؛ حکمرانی و اندیشه‌ورزی وب‌گاه | اینستاگرام | تلگرام | بله | توئیتر | ویراستی

‍ محرمانه‌ترین آیه‌ها برای یافتن گنج تشکیک مردم نسبت به باورها و اعمال دینی ▪️ آرزومندی و تلاش برای رفاه اقتصادی از گرایش‌های جدایی‌ناپذیر بشری است و بر همین اساس هرکس برای رسیدن به وضعیت بهتر، پیوسته به دنبال راهی است. ازطرفی، #اقتصاد و معیشت امروز #ایران نیز حال خوبی ندارد. در این میان با توجه به پشتوانۀ مذهبی مردم و جهان‌بینی معنوی‌شان، یکی از راهکارها همین توسل و استفاده از اذکار و دعاهاست. ▪️ مدتی است اما بسامد ترویج این روش‌های معنوی در بستر #شبکه‌های_اجتماعی افزایش پیدا کرده. حال فارغ از سندیت و کارکرد و شیوۀ بیان این توصیه‌ها، نکتۀ مهم آن است که سایر موازین و مراتب انجامشان مطرح نمی‌شود. ▪️ در چنین وضعیتی حتی برخی عناوین به‌خودی‌خود می‌توانند از باورهای دینی قداست‌زدایی کنند: «معجزۀ سریع‌التأثیر»، «محرمانه‌ترین آیۀ #قرآن برای پیدا کردن گنج»، «صلواتی که باعث برآورده‌ شدن صد حاجت می‌شود»، «با این نماز تو ۲۰ دقیقه به سخت‌ترین حاجتت برس». ▪️ همچنین چنین محتواهایی با ساده جلوه دادن مفاهیم معنوی، شأنیت #زیست_معنوی را تا حد رفع سریع نیازهای دنیایی کاهش می‌دهند و عملاً می‌توانند چرایی و چگونگی سازوکارهای #دین را در معرض خطر قرار دهند. ▪️ اما در ادامۀ فعالیت این صفحات غیررسمی، کم‌کم باورهای دینی مردم دست‌کاری می‌شود و مخاطب به‌جای تشکیک در محتوای مصرف‌شده و منبع منتشرکننده‌‌اش، در اصل موضوع دچار تردید می‌شود. 💡 سیگنال علی رسول‌زاده را در #زمانه شمارۀ ۱۲ دنبال کنید. 💎 فحــوا فرهنگ؛ حکمرانی و اندیشه‌ورزی وب‌گاه | اینستاگرام | تلگرام | بله | توئیتر | ویراستی @ifahva_ir

می‌خواهم خاورمیانه را پیشرفته‌ترینِ جهان ببینم! چرخش ژئوپلیتیک الگوی مهاجرت به غرب آسیا ▪️سال ۲۰۱۰، اریک آرچامبالت به چرخش ژئوپلیتیکی تولید #علم جهان اشاره می‌کند؛ بعد از ۱۹۸۰ #غرب_آسیا و شمال آفریقا در حوزۀ علم و فناوری، رشد ۴ برابری داشتند و در دو دهۀ اخیر، #ایران سریع‌ترین این نرخ را دارا بوده. اما باوجود تشدید تحریم‌ها، جریان‌های تکفیری و حکمرانی و مدیریت معیوب، این روند در ایران کند و کم‌شتاب شده است. ▪️پنج سال اخیر اما، وضعیت کشورهای ثروتمند #خلیج_فارس متفاوت بوده. #عربستان با راه‌اندازی ابرپروژه‌های شهرسازی نیوم و اکساگون و لاین، میزبانی مرکز مهارت‌های جغرافیایی سازمان ملل و خرید ستاره‌های فوتبال، پیوسته در حال جذب سرمایه‌های بین‌المللی است. ▪️به نظر می‌رسد سران این کشورها به طلایه‌داری محمد بن سلمان قصد دارند منطقه را به قطب پیشرفت و فناوری‌های جهان تبدیل کنند. سال ۲۰۱۸، در نشستِ ابتکار آیندۀ سرمایه‌گذاری، او #خاورمیانه را اروپای جدید معرفی و آرزو می‌کند زنده باشد و خاورمیانه را پیشرفته‌ترین منطقۀ جهان ببیند! ▪️در همین راستا #قطر از جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ میزبانی می‌کند و #امارات رویداد جهانی جایزۀ پایداری را ابداع و در حوزۀ انرژی‌های پایدار و تجدیدپذیر، راهبردهای کلانی مثل بزرگ‌ترین پارک خورشیدی جهان را طرح‌ریزی می‌کند.  ▪️بنابراین در آینده، مهاجران به این قطب‌های جدید علم و فناوری سرازیر می‌شوند. به گزارش رصدخانۀ #مهاجرت ایران، الگوی مهاجرت ایرانی‌ها هم ناگزیر تغییر می‌کند و کشورهای غرب آسیا به‌ویژه عربستان و امارات، از مقصدهای اصلی خواهند بود. در نهایت تصمیم‌سازان می‌توانند با سیاست‌های کارآمد، توأمان از فرصت‌ها و تهدیدهای این الگوی احتمالی استفاده کنند. 💡 سیگنال محمدمهدی سلامی را در #زمانه شمارۀ ۸ دنبال کنید. 💎 فحــوا فرهنگ؛ حکمرانی و اندیشه‌ورزی وب‌گاه | اینستاگرام | تلگرام | بله | توئیتر | ویراستی @ifahva_ir