✳️ بی‌کفایتی شاه یا مسئولان نظام شاهنشاهی! سه‌شنبه 20 خرداد 1349 «شرفیابی... در مراسم ختم آیت‌الله حکیم با یکی از تجار قدیمی بازار به صحبت نشستم. بخش‌هایی از صحبت‌هایمان را برای شاه بازگو کردم. پیر مرد از بی‌کفایتی مسئولین ناله می‌کرد و شکایت داشت که هیچ‌کس در سازمان‌های دولتی نیست که او بتواند دردش را به آنها بگوید؛ به عنوان مثال، مرکز ایستگاه اتوبوس‌های تبریز به خارج از شهر منتقل شده،‌ که مسافرین فقیر و کشاورزان و امثالهم یا باید ساعت‌ها پیاده راه بروند تا به مرکز شهر برسند و یا بهای سنگینی به تاکسی بپردازند تا آنها را بیاورد. حرف از این بود که هیچ‌کس در این مملکت به فکر مردم نیست. شاه گفت: "ایستگاه اتوبوس‌ها به این دلیل به خارج شهر منتقل شده که زندگی برای ساکنین شهر آسان‌تر بشود." گفتم: "به بهای نارضایتی مسافرین اتوبوس‌ها؟! با اجازه مایلم ته و توی این قضیه را درآورم و از دولت در این باره توضیح بخواهم." سپس ادامه دادم که شاه باید توجه بیشتری به خواسته مردم داشته باشد: "چرا هر از چندی، گروهی از مردم عادی را از طبقات مختلف،‌ از توی خیابان‌ها دعوت نمی‌کنید و از آنها درباره خواسته‌ها و نیازهایشان نمی‌پرسید؟ مطمئنم عکس‌العمل بی‌نظیری دریافت خواهید کرد." شاه جواب داد: "من خودم می‌دانم مردم چه فکر می‌کنند. خدا می‌داند از چند مرکز و محل گزارش پشت گزارش به من می‌رسد." تذکر دادم که این گزارش‌ها فقط برای اطمینان خاطر او داده می‌شود و فقط حرف‌هایی را که مایل است بشنود به او می‌گویند. شاه اصلا خوشش نیامد؛ گفت رئیس دفتر او در مورد صحت و سقم تمام این گزارش‌ها تحقیق می‌کند. گفتم: "بسیار خوب، با وجود این، چرا خود اعلیحضرت افق دیدشان را شخصا وسیع‌تر نکنند؛ به صداهای تازه‌ای گوش بدهید، به عوض اینکه شبانه‌روز من به جانتان نق بزنم." شاه در جواب به مراسم سلام اشاره کرد که به قول خودش همیشه می‌توانست از نظر مردم مطلع شود. گفتم: "اولا در سال فقط چند بار مراسم سلام برگزار می‌شود، و به علاوه کسانی که در آن مراسم شرکت می‌کنند، جرئت نمی‌کنند کوچک‌ترین شکایتی بکنند. همیشه چند صد نفر حضور دارند. حکایت آن تاجر بدبخت را در بوشهر به یاد می‌آورید؛ این جسارت را کرد که از تأخیر ساختمان بندر شکایت بکند. اعلیحضرت چنان به خشم آمدید که تمام روز حالتان خراب بود. حتی من، چاکر شما هم نتوانستم با شما منطقی حرف بزنم. و آن وقت انتظار دارید مردم در مراسم سلام درد دل‌هایشان را بگویند، و گله و شکایت‌هایشان را آشکار کنند. تازه به فرض هم که اعلیحضرت تحمل شنیدن این حرف‌ها را داشته باشد، مأمورین امنیتی پدر شاکی بدبخت را در می‌آورند و مثل آوار بر سرش خراب می‌شوند. من مطمئنم که اعلیحضرت وضعیت موجود را بهتر از من می‌شناسد و عکس‌العمل دولت را هم نسبت به آن می دانند." حرف‌های مرا در سکوت شنید، اما احساس می‌کنم که صمیمیت کلامم در او مؤثر بود. مطمئن هستم تا چند روز دیگر دستوراتی صادر خواهد کرد تا در زمینه‌هایی که من پیشنهاد کردم قدری تحرک به‌وجود بیاید.»1 1. #اسدالله_علم ، گفتگوهای من با شاه (خاطرات محرمانه امیر اسدالله علم)، ج 1، تهران، طرح نو،‌ بهار 1371، صص 247ـ249. @iichs_ir

✳️ آئین نکوداشت #آیت_الله_سیدمحمود_طالقانی هم‌زمان با چهلمین سالگرد ارتحال ایشان روز شنبه 23 شهریور 1398 در سالن همایش‌های صداوسیما برگزار خواهد شد @iichs_ir

✳️ هم‌زمان با چهلمین سالگرد ارتحال ابوذر زمان، آیین بزرگداشت آیت‌الله طالقانی برگزار می‌شود آئین نکوداشت #آیت_الله_سیدمحمود_طالقانی هم‌زمان با چهلمین سالگرد ارتحال ایشان روز شنبه 23 شهریور 1398 در سالن همایش‌های صداوسیما برگزار خواهد شد. به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تاریخ معاصر، اینک که چهل سال از سالروز رحلت مجاهد دوران ستمشاهی و مفسر بزرگ قرآن کریم، آیت‌الله سیدمحمود طالقانی،‌ می‌گذرد، ستاد بزرگداشت مرحوم آیت‌الله طالقانی، پژوهشکده تاریخ معاصر، شهرداری تهران و بنیاد شهید و امور ایثارگران در نظر دارند به منظور پاسداشت مقام این روحانی مجاهد، مراسمی را در سالن همایش‌های صداوسیما برگزار کنند. در این مراسم، که با حضور مهدی طالقانی، پسر آیت‌الله طالقانی، برگزار می‌شود، آقایان دکتر حداد عادل، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی خروشاهی، حجت‌الاسلام شیخ فخرالدین صابری، مهندس مهدی چمران، دکتر جواد منصوری، دکتر سعید محبی، دکتر احمد شیرازی و محمدرضا کائینی سخنرانی خواهند کرد. گفتنی است دبیری این مراسم را دکتر موسی حقانی، رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر، برعهده دارد. آیت‌الله طالقانی، که لقب « #ابوذر_انقلاب » را داشت، در سال 1318 برای اولین‌بار خشم خویش را نسبت به رژیم و دستگاه حکومتی، با دادن یک اعلامیه درباره کشف حجاب ابراز کرد و در پی آن دستگیر و زندانی شد. پیوستن به نهضت ملی شدن نفت به منظور مبارزه با استعمار و تدریس و پاسخگویی به سؤالات قشر جوان در مدرسه عالی سپهسالار و نیز تفسیر قرآن و هدایت جوانان در مسجد هدایت از دیگر جلوه‌های مجاهدت‌های ابوذر انقلاب بود. در جریان کودتای 28 مرداد 1332، آیت‌الله طالقانی به اتهام پنهان کردن نواب صفوی به زندان افتاد. ایشان در 1340 به جمع بنیان‌گذاران نهضت آزادی پیوست و در عین حال در 1341 همراه اعضای نهضت گرفتار زندان شد؛ همچنین به دنبال قیام 15 خرداد 1342 به جرم اقدام علیه امنیت داخلی به ده سال حبس محکوم گردید که با عفو عمومی در 1346 از زندان رهایی یافت. سال‌های 1350 و 1354 دوران تبعید وی بود که در آبان 1357 پایان یافت. این روحانی مجاهد و مفسر قرآن پس از پیروزی انقلاب اسلامی به امامت جمعه تهران منصوب شد. اولین نماز جمعه بعد از پیروزی انقلاب در 5 مرداد 1358 در دانشگاه تهران به امامت ایشان برگزار گردید. این عالم مجاهد سرانجام در 19 شهریور 1358 دار فانی را وداع گفت. آیین نکوداشت آیت‌الله طالقانی با هدف شناخت ابعاد شخصیتی این عالم مجاهد و در راستای تکریم و الگوسازی از مقام ایشان شنبه 23 شهریور 1398، ساعت 16 برگزار می‌گردد. از علاقه‌مندان دعوت می‌شود برای شرکت در این مراسم، در زمان یادشده در سالن همایش‌های صداوسیما حضور به هم رسانند. @iichs_ir

در صفحه اینستاگرام #پژوهشکده_تاریخ_معاصر عضو شده و این صفحه را به دوستان خود نیز معرفی کنید https://instagram.com/iichs.ir

✳️ #محمدرضا_پهلوی در حال دست دادن با #سر_دنیس_رایت ، سفیر انگلیس، در ایوان سالن تئاتر نصر ‼️ دفاع از اقدامات شاه در #انقلاب_سفید و ایفای نقش بارز برای جدا کردن #بحرین از ایران و متقاعد کردن محمدرضا پهلوی در این زمینه از جمله فعالیت‌های رایت در دوره دوم مأموریتش در ایران است شماره آرشیو: 1-165-11ع برای شناخت بیشتر و بهتر « دنیس رایت؛ سفیر جداسازی استان چهاردهم ایران» بر روی لینک زیر کلیک کنید http://yon.ir/lJXuM @iichs_ir

✳️ موفقیت باشکوه وزیر خارجه نابغه شاه! چهارشنبه 14 خرداد 1348 «... اردشیر زاهدی، وزیر خارجه ما، از اردن بازگشته است. هدف اصلی او از این سفر پیوند دوستی ایرانی‌ها و عرب‌ها بوده است. اما ازآنجاکه آدم فضول و خودسری است و بی‌نهایت جاه‌طلب، تمام سفر را به تبلیغات شخصی خودش تبدیل کرد. از آن بدتر اینکه اعلام کرده است اردن قرار است در بهبود روابط ایران و مصر نقش میانجی را دارا باشد. عجب نابغه‌ای است این مرد! در تمام نُه سال گذشته تنها مسئله‌ای که سدّ راه ایجاد روابط ما و مصر بوده امتناع مصر از اعلام عذرخواهی بوده است. حالا چهار دست و پا از اردن تقاضا داریم که میانجی ما بشود. عجب موفقیت باشکوهی برای وزیر خارجه ماست!»1 #شرح_عکس گفت‌وگوی #اردشیر_زاهدی با ملک حسین بن طلال، پادشاه اردن شماره آرشیو: 5648-115ز 1. اسدالله علم، گفتگوهای من با شاه (خاطرات محرمانه امیر اسدالله علم)، ج 1، تهران، طرح نو،‌ بهار 1371، ص 246. http://yon.ir/sSh86 @iichs_ir

✳️ بازتاب رقابت قدرت‌های غربی در ایران؛ آمریکا چگونه جایگزین انگلیس در ایران شد؟ #مقاله #چکیده ✅رقابتی که در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم و به‌ویژه در دوره ملی شدن صنعت نفت رخ داد، قبل از جنگ جهانی اول نیز وجود داشت. «بلافاصله بعد از پایان جنگ (اول) نیاز مبرم انگلستان به نفت، آن کشور را واداشت تا نسبت به کشف و کنترل نفتی سراسر جهان اقدام کند. از طرفی شرایط خاص ایالات متحده، این کشور را وادار به رقابت سختی با انگلیس کرد.... برخورد منافع انگلستان و آمریکا بر سر منابع نفتی، کشمکش جهانی بر سر این ماده (نفت) را که در 1298/1919 شروع شد، پیش آورد. احزاب دموکرات، جمهوری‌خواه و دولتمردان آمریکا تأکید کردند که مالکیت‌های نفتی اتباع آمریکا در خارج باید گسترش یابد.» عاملی که زمینه‌های رقابت با انگلیس را فراهم و در نهایت بعد از جنگ جهانی دوم بستر حذف انگلیس را از قدرت های برتر و تصمیم‌گیر جهان مهیا کرد. از آن تاریخ تاکنون انگلیس دنباله‌رو آمریکا بوده، اگرچه به نظر مترصد فرصتی تاریخ‌ساز است. ✅ بریتانیای کبیر با سایه‌ای که بر سر دنیا داشت بعد از جنگ جهانی دوم تمام داشته‌های خود را از دست داد؛ درحالی‌که آمریکا و شوروی کمونیستی به دو قطب دنیا تبدیل شدند و قدرت را بین خود تقسیم کردند #شرح_عکس : دیدار #چرچیل (نخست‌وزیر انگلستان) با آیزنهاور (فرمانده نظامی آمریکا) در کازابلانکا، در ایام جنگ جهانی دوم شماره آرشیو: 12776-3ع برای مطالعه متن کامل این مقاله به لینک زیر مراجعه کنید؛ http://yon.ir/Oi4kB @iichs_ir

✳️ انتخاباتی که با سر و صدای فراوان کمتر از یک سوم واجدین شرایط در آن شرکت کردند! #روزشمار #۲۶_شهریور_۱۳۴۲ ✅ امروز انتخابات برگزار شد روزنامه «اطلاعات» نوشت: برای اولین‌بار در تاریخ ۵۸ ساله #مشروطیت در ایران امروز زن و مرد در کنار هم رأی دادند. در حوزه‌های اخذ رأی از سحرگاه امروز ازدحام زیادی به‌وجود آمد و از نخست‌وزیر و وزیران کابینه گرفته تا کارگران ساده و زنان چادری رأی خود را به صندوق‌ها انداختند. مراجعه رأی‌دهندگان در تهران به بعضی از حوزه‌ها در حدود ساعت 11 شدت گرفت. در این موقع تعدادی از حوزه‌های اخذ که صندوق‌های آرای آنها از رأی پرشده بود درخواست صندوق دیگر کردند و از فرمانداری تهران برایشان ارسال شد.   صندوق‌های انتخابات این دوره بر خلاف صندوق‌های ادوار گذشته که فلزی بود، از تخته درست شده و در آن را با قفل بسته‌اند و لاک و مهر کرده‌اند. نتیجه انتخابات تا فردا به طور کامل اعلام خواهد شد. گفته شده که مجلسین تا روز 14 مهرماه تشکیل خواهد شد.   ✅نخست‌وزیر: از فعالیت‌های اقلیت مخالف باکی نداریم! #اسدالله_علم ، نخست‌وزیر، همچنین دیروز در یک مصاحبه مطبوعاتی که چند خبرنگار خارجی نیز در آن حضور داشتند اعلام کرد که تشکیل کنگره‌ای با اکثریت عظیم مردم و نامزد کردن کاندیداهای انتخاباتی به وسیله چنین کنگره‌ای به هیچ وجه بدان معنی نیست که فعالیت‌های انتخاباتی گروه‌های مخالف محدود شده است. نخست‌وزیر افزود: فعالیت‌های انتخاباتی گروه‌های مخالف در تمام نواحی کشور و خاصه در تبریز، زنجان، مشهد و خوزستان که مخالفین از پشتیبانی قابل ملاحظه‌ای برخوردارند ادامه داشته است. علم درباره #جبهه_ملی و #حزب_توده گفت: این دو گروه را باید جداگانه در نظر گرفت. کاملا ممکن است که جبهه ملی کاندیداهایی داشته که رسما آنها را معرفی نکرده است. حزب توده غیر قانونی است و از این رو نمی‌تواند هیچ فعالیت آشکاری داشته باشد.   ✅ #مصدق مسن‌تر و باهوش‌تر از آن است که در انتخابات شرکت کند! علم درباره دکتر مصدق گفت: در وهله اول باید در نظر داشت که دکتر مصدق مسن‌تر از آن است که بتواند کاندیدای مجلس شود؛ به علاوه وی خیلی باهوش‌تر از آن است که در اموری که در آن توفیقی پیدا نخواهد کرد شرکت کند. نخست‌وزیر گفت: از فعالیت‌های اقلیت مخالف باکی نداریم. چنان‌که مشاهده خواهید کرد آنها فعالیت می‌کنند، به انتشار جزوه‌هایی می‌پردازند، بازاریان را تحریک می‌کنند که دکان‌های خود را ببندند و روحانیون را تشویق می‌نمایند که دست به فعالیت بزنند... آسان است که بگویند انتخابات آزاد نیست، اما من می‌توانم شما را مطمئن کنم که گروه‌های اقلیت از فعالیت‌های انتخاباتی منع نشده‌اند. کنگره کاندیداهای خود را اعلام کرد، ولی تضمینی وجود ندارد که آنها در همه جا موفق شوند. ✅از هشت‌میلیون نفری که حق شرکت در انتخابات را دارند فقط 2/5 میلیون نفر رأی می‌دهند! وی گفت: هشت‌میلیون نفر حق شرکت در انتخابات را دارند، ولی انتظار نمی‌رود بیش از چهارمیلیون ثبت نام کنند و کارت بگیرند. از این گذشته اکنون هنگام جمع‌آوری خرمن است و دهقانان نمی‌توانند کار خود را رها کنند و به رأی دادن بپردازند؛ به این ترتیب انتظار نمی‌رود بیش از 2/5 میلیون در رأی دادن شرکت نمایند. علم گفت: دولت هیچ دخالتی در تشکیل کنگره آزادزنان و آزادمردان و جمع‌آوری آنان در کنگره و اعلام نامزدی کاندیداها نداشته است و شهرداری تهران تنها به عنوان میزبان هیئت‌های نمایندگی رفتار می‌کرد. @iichs_ir

✳️ بررسی زمینه‌ها، مفاد و پیامدهای عهدنامه مودت میان حکومت پهلوی و آمریکا؛ عهدنامه مودت چگونه آمریکا را به قدرت اول در ایران بدل کرد؟ #چکیده بررسی زمینه‌ها، مفاد و پیامد قرارداد مودت ایران و آمریکا گوشه‌هایی از تغییر روابط خارجی و تجارت خارجی ایران را روشن می‌کند. بی‌شک این قرارداد سرآغاز ورود جدی آمریکا به اقتصاد ایران محسوب می‌شود. بر اساس این قرارداد بود که نفوذ انگلیس و روسیه در اقتصاد ایران به نفع آمریکا کاهش یافت؛ همچنین به دلیل نابرابری قدرت اقتصادی دو کشور، ایران هر چه بیشتر به آمریکا وابسته شد و واردات نیز افزایش چشمگیری یافت. #شرح_عکس : امضای قرارداد وام بیست‌میلیون دلاری آمریکا به ایران، بین #جولیوس_هولمز ، سفیر این کشور در تهران، و محمدصفی اصفیاء، قائم‌مقام نخست‌وزیر در سازمان برنامه شماره آرشیو: 1-813-121پ برای مطالعه متن کامل این مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید؛ http://yon.ir/0DJZg @iichs_ir

✳️ #محمدرضا_پهلوی برای برای تجمیع قدرت در دست خود چه کرد؟ راه‌های رسیدن به مردِ شماره یک سیاست ایران سلطنت محمدرضا پهلوی با سوگند در برابر نمایندگان مجلس در 26 شهریور 1320 در شرایطی آغاز شد که ایران در اشغال نیروهایی بود که پدر او را تبعید و برای تغییر سلطنت و رژیم کشور رایزنی کرده بودند. این وضعیت تحقیرآمیز در کنار بی‌تجربگی شاه جوان سبب شد در سال‌های اولیه سلطنت او، نخست‌وزیران قدیمی باشند که قدرت اداره کشور را در اختیار بگیرند. اگرچه این سال‌ها با «رفت‌وآمد کابینه‌ها» و عمر کوتاه حکومت وزرا همراه است، اما در بزنگاه‌های حساس، خلأ وجود شاه قدرتمند را نخست‌وزیران پر می‌کردند. بااین‌همه قدرت‌یابی تدریجی محمدرضا پهلوی که با رخداد ترور او در 1327 آغاز شد و تا کودتای 28 مرداد ادامه یافت، زمینه‌ساز اسطوره‌سازیِ شاه قدرتمند را پدید آورد. #شرح_عکس : مراسم سالروز کشف حجاب با حضور دانش‌آموزان یکی از مدارس دخترانه تهران متن کامل این مقاله را در لینک زیر بخوانید؛ http://yon.ir/EKxaU @iichs_ir

✳️ سند / پول تو جیبی #رضا_پهلوی در ایران چقدر بوده است؟ / ولیعهد ۱۷ ساله ۵۰۰ برابر هر ایرانی و ۲۴۰ برابر کارمندان عالیرتبه حقوق می گرفت! 40 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاید گرد فراموشی بر خاطر تاریخی ما نشسته است. به یاد نیاوریم چرا همه ملت از حکومت #محمد‌رضا_پهلوی ناراضی بودند برای یادآوری آن ایام، سندی به دست ما رسیده است که نشان می‌دهد در بهمن ماه سال 1356 حقوق رضا پهلوی #ولیعهد 17 ساله ایران 600 هزارتومان بود و علاوه براین حقوق بودجه دفتر وی نیز 600 هزار تومان می‌شد. این در حالی است که تولید ناخالص داخلی در سال 57 معادل 498 میلیارد و 700 میلیون تومان بوده است. این رقم با احتساب جمعیت 35 میلیون نفری ایران در سال 57، نشان می‌دهد درآمد سرانه سالانه هر ایرانی در همان دوره معادل 14 هزار و 248 تومان بود براساس این آمار درآمد ماهانه‌ هر فرد ایرانی 1187 تومان بوده است. یعنی متوسط درآمد هر ایرانی در سال 57 معادل 1187 تومان بوده است. در حالی که درآمد ماهانه پسر 17 ساله شاه 600 هزار تومان در همون سال ذکر شده است. معادل 505 برابر متوسط درآمد سرانه هر ایرانی است. البته این مبلغ با توجه به سن ولیعهد پول تو جیبی منظور می ‌شده است که او نه همسری داشته و نه خرجی این درحالی است که کارمند عالی رتبه وزارت امور خارجه آن زمان 2 هزار و پانصد تومان حقوق دریافت می‌کرد با یک حسب سر انگشتی حقوق ولیعهد برابر با حقوق 240 کارمند عالی رتبه وزارت امور خارجه بود. #منبع آمار تولید ناخالص داخلی متعلق به بانک مرکزی است @iichs_ir

✳️ نگاهی به سیاست‌گذاری منابع در دوره پهلوی دوم؛فرجام اصلاح قانون معادن در دهه 1340 #مقاله #چکیده ✅ وضعیت معادن کشور با ذخایر غنی و ذی‌قیمتی که داشت در چنبره قوانین پوسیده‌ای که منفعت عده‌ای خاص را تأمین می‌کرد باقی ماند و با وجود تدوین قانون جدید، بخش معادن ضابطه‌مند نگردید و از ظرفیت غنی و ذی‌قیمتی که می‌توانست جایگزین مناسبی برای فروش نفت باشد به طور صحیح و شایسته‌ای استفاده نگردید. ✅ رضا نیازمند، از مشاوران صنعتی وزارت اقتصاد در دهه 1340، ... می‌گوید: در دوران معاونتم در وزارت اقتصاد، قسمت معدن پیشرفت چندانی نکرد. وقتی معاون شدم دیدم که کار معادن از بنیاد خراب است. باید دو کار اصلی کرد: یکی قانون معادن که متعلق به دوران رضاشاه بود را اصلاح کرد و دیگر اینکه میله گذاری در سراسر ایران اجرا شود. ✅ «به خودم گفتم که فعلا محیط آماده توسعه فعالیت‌های معدنی نیست و زور من هم به این همه مهندس معدن که رضاشاه به فرنگ فرستاده و اکنون دارای نفوذ و قدرت زیاد هستند نمی‌رسد؛ پس بهتر است که وقت خود را بر توسعه صنایع بگذارم» متن کامل این مقاله را در لینک زیر بخوانید؛ http://yon.ir/7YVL6 @iichs_ir