✳️ شاهدی: تا قبل از اعتراض امام خمینی به کاپیتولاسیون، هیچ یک از جریان‌های سیاسی اپوزیسیون به این لایحه واکنش منفی نشان ندادند سخنران بعدی این همایش دکتر #مظفر_شاهدی ، نویسنده و پژوهشگر تاریخ، بود که درباره «بازتاب تصویب لایحه موسوم به کاپیتولاسیون (21 مهر 1343) در مجلس شورای ملی در میان جریان چپ و مارکسیستی و مشروطه‌خواهان» سخنرانی کرد. این نویسنده و محقق سخن خود را با واکنش جریان چپ به این قضیه آغاز کرد و گفت: در آن مقطع حریان چپ فقط یک نماینده داشت و آن هم حزب توده بود که اجازه فعالیت رسمی سیاسی نداشت و رهبران آن عموما در خارج از کشور به سر می‌بردند. او ادامه داد: تا زمانی که امام خمینی به این قضیه اعتراض نکرده بود هیچ یک از جریان‌های سیاسی اپوزیسیون به این لایحه هیچ گونه واکنش منفی نشان نداده بودند. شاهدی با اشاره به اینکه در میان جریان چپ رادیو پیک ایران به این قضیه واکنش منفی نشان داد آن هم در روزهای پایانی آبان 1343، از جریان چپ عبور کرد و درباره حزب نیروی سوم گفت: این حزب یک اعتراض معتدلی از خود نشان دادند و بدون صدور اعلامیه‌ای علیه اقدام رژیم، فقط اعلامیه امام خمینی را در جلساتشان مطرح کردند. جبهه ملی سوم گروه دیگری بود که واکنش آنها در کلام این پژوهشگر و نویسنده چنین مطرح شد: جبهه ملی سوم هیچ گونه اعتراضی نسبت به این لایحه نداشت و حتی براساس گزارش ساواک، زمانی که امام خمینی تبعید شد، این جبهه جلسه عادی خود را تشکیل نداد مبادا ساواک تصور کند که آنها در واکنش به تبعید امام جلسه تشکیل داده‌اند. البته دانشجویان جبهه ملی ضمن تمجید از امام، انتقاد شدیدی نسبت به این اقدام رژیم می‌‎کنند. شاهدی در بحث واکنش جبهه ملی به کاپیتولاسیون، به طور ویژه به شخص دکتر محمد مصدق پرداخت و دراین‌باره اظهار کرد: تا جایی که اسناد نشان می‌دهد، دکتر محمد مصدق هیچ گونه اعتراضی مسبت به این لایحه از خود نشان نداد؛ تاجایی که بقایی بعدها در این زمینه از وی انتقاد کرد. حتی در 22 آبان 1343 که حسنعلی منصور به مجلس آمد و برای عادی جلوه دادن این لایحه به اقدام مصدق در دادن مصونیت‌هایی به مستشاران آمریکایی حاضر در ایران براساس اصل 4 اشاره کرد، مصدق در واکنش به این صحبت‌ها وقوع چنین چیزی را در دولت خود کتمان کرد، اما باز به کاپیتولاسیون کنونی اشاره‌ای هم نکرد. این نویسنده و محقق تاریخ در ادامه براساس سندی از وارن، رئیس اصل 4، بر درستی حرف منصور دراین‌باره صحه گذاشت و سپس وارد بحث واکنش نهضت آزادی شد و گفت: نهضت آزادی نه در آن مقطع و نه در سال‌های بعد هیچ گونه واکنش منفی از خود نشان نداد و حتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و لغو کاپیتولاسیون در ادریبهشت 1358، دولت موقت انقلاب اسلامی که بازرگان در رأس آن است و وزیر امورخارجه‌اش ابراهیم یزدی است تلاش می‌کنند که به نوعی مستشاران نظامی آمریکا را که هنوز در ایران بودند از مصونیت برخوردار کنند. او در ادامه به حزب زحمتکشان اشاره کرد و گفت: این حزب بیانیه مفصلی تهیه کرد، اما ساواک اجازه انتشار آن را نداد و ازهمین‌رو انتقادات آنها در حد جلسات خودشان باقی ماند. پایان‌بخش سخنان شاهدی درباره جریان چپ و علت انفعال آن در قضیه کاپیتولاسیون بود که چنین بیان شد: به دلیل وابستگی و تبعیت سیاسی و ایدئولوژیک این جریان از سیاست خارجی شوروی و با توجه به گام‌های نخستین شوروی برای کاهش تنش‌ها و عادی‌سازی روابط با رژیم پهلوی تا چند هفته پس از تصویب لایحه کاپیتولاسیون واکنش چندانی نشان نداد. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ گزارش‌هایی که برای شاه جالب بود! پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ #احسان_نراقی در خاطراتش گفته است: پس از تأسیس دفتر ویژه توسط #فردوست و ارسال گزارش به #محمدرضا_پهلوی ، شاه به وی گفته بود: «گزارش‌های شما برای من جالب نیست. دلم نمی‌خواهد از گزارش‌ها نتیجه بگیرید و روی آنها تحقیق علمی انجام دهید. مایلم گزارش‌های اولیه، جزئی و خصوصی مربوط به مثلا مقامات و وزیران را عینا به من بدهید.... مثلا اینکه فلان وزیر اگر دیشب به فلان مجلس رفته و در قمار یک‌میلیون باخته یا کس دیگر در ساعتی معین اگر با معشوقه‌اش قرار ملاقاتی دارد، این قبیل اطلاعات به من بدهید...».[1] پی‌نوشت: [1]. گفت‌وگو با احسان نراقی، به کوشش مرتضی رسولی‌پور، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1394، صص 33-34. ما را در  فضای مجازی دنبال کنید؛        eitaa.com/iichs_ir   https://instagram.com/iichs.ir   https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ «به‌اصطلاح رجال!» پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ #اسدالله_علم در یادداشت‌های 19 آذر 1353 خود چنین نوشته است: «مقداری راجع به رجال (به‌اصطلاح رجال!) صحبت شد. عرض کردم خیلی کوتاه‌فکر و بدبخت و بیچاره هستند. تمام مسائل مملکتی را از نقطه‌نظر شخصی قضاوت می‌کنند. اگر کار آنها رو به‌راه باشد همه‌چیز خوب است و اگر نباشد همه چیز بد است. فرمودند متأسفانه همین‌طور است ولی چه کنیم؟ آدم نداریم. عرض کردم راست است که اعلیحضرت از پدرتان شاهنشاه فقید [رضاشاه] خواستید که خاطره بنویسد، فرمودند چه بنویسم؟ من یک سرپوش طلا روی یک ظرف گُه بودم، می‌خواهید این سرپوش برداشته شود؟ البته این عقیده درباره هیئت حاکمه ایران است نه مردم ایران. هیئت حاکمه که خودم [: اسدالله علم] هم باشم واقعا گُه است. خندیدند... فرمودند: در این حدود بود!»[1] #شرح_عکس احمد #میرفندرسکی ، #عباسعلی_خلعتبری و #اردشیر_زاهدی شماره آرشیو: 5207-115ز پی‌نوشت: [1]. اسدالله علم، یادداشت‌های علم، ج 4، تهران، انتشارات مازیار و معین، 1380، ص 324. ما را در  فضای مجازی دنبال کنید؛        eitaa.com/iichs_ir   https://instagram.com/iichs.ir   https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ چگونگی انتخاب امیرعباس هویدا به نخست‌‎وزیری؛ نخست‌وزیری که اصلا مردم ایران را نمی‌شناخت پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ #احسان_نراقی به خاطر ارتباط بسیار وسیع با عوامل رژیم پهلوی، به‌ویژه رؤسای ساواک و نخست‌وزیران آن، برخی وی را دولت در سایه ایران دوره پهلوی نامیده‌اند، درباره چگونگی انتخاب امیرعباس هویدا به نخست‌‎وزیری گفته است: «زمانی که در کابینه حسنعلی منصور وزیر دارایی بود، چند جلسه با شاه دیدار کرد و در مسائل مربوط به نفت و اوپک به او نظر داد. با توجه به اینکه در مسائل مربوط به نفت خوب مطالعه کرده بود و اطلاعات وسیعی داشت، شاه از تسلط او خوشش آمد. از این جهت بعد از قتل منصور او را به نخست‌وزیری منصوب کرد، اما در مورد شناختش از جامعه ایران باید بگویم اصلا مردم ایران را نمی‌شناخت».[1] #شرح_عکس امیرعباس #هویدا در سفر به شهر ابیانه شماره آرشیو: 1032-8975ه پی‌نوشت: [1]. احسان نراقی، گفت‌وگو با احسان نراقی، به کوشش مرتضی رسولی‌پور، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1394، ص 44. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

🔺 محمد پای‌بست در همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده» تشریح کرد؛ تفاوت اساسی #کنوانسیون_وین با #کاپیتولاسیون کنوانسیون وین یک تفاوت اساسی با کاپیتولاسیون دارد؛ کنوانسیون وین برای سفرا و دیپلمات‌هایی که در استخدام دولت متبوع خود هستند، اما در کشور میزبان به سر می‌برند اعمال می‌شود، اما در لایحه کاپیتولاسیون به مستشاران نظامی که مستخدم دولت ایران بودند اشاره شده بود کیفیت بالا تر در سایت پژوهشکده تاریخ معاصر ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

🔺 #منوچهر_محمدی در همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده»: #کاپیتولاسیون خیانتی بود که حتی شاه هم جرات نمی‌کرد آن را علنی بیان کند منوچهر محمدی، استاد دانشگاه، در همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده» گفت: کاپیتولاسیون خیانتی بود که حتی شاه هم جرئت نمی‌کرد آن را علنی بیان کند؛ حتی عنوان لایحه‌ای را که به مجلس بردند «کاپیتولاسیون» نگذاشتند، بلکه گفتند لایحه «الحاق به کنواسیون وین» کیفیت بالاتر را در سایت پژوهشکده تاریخ معاصر ببینید! ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

🔺 دکتر حقانی در همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده»: این فکر که مسائل ما از طریق مذاکره با آمریکا حل می‌شود یک توهم است 🔸 متأسفانه برخی از رجال ایرانی به‌رغم تجربه تلخ دویست‌ساله گذشته هنوز متوجه نشده‌اند که نه آمریکا و نه اروپا ایران قدرتمند را نمی‌خواهند؛ آنها ایران ذلیل، ضعیف و چندتکه‌شده را مدنظر دارند 🌐 کیفیت بالاتر در سایت پژوهشکده تاریخ معاصر ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

🔺 مکی در همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده»: کلوپ روتاری اولین اقدام آمریکا برای شکل‌دهی تفکر در ایران بود 🔸 آمریکایی‌ها متخصص تأسیس کلوپ‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در کشورهای دیگر هستند. کلوپ روتاری اولین اقدام آنها برای شکل‌دهی تفکر هر مرز و بومی از جمله ایران بود. آمریکا با این اقدامات توانست گروهی از آمریکایی‌های نفوذی را تربیت کند و همین آمریکایی‌های نفوذی با دخالت‌های مستقیم خود در بحث تصمیم‌سازی و جریان‌سازی، به دولت‌سازی منطبق بر منافع آمریکا اقدام کردند 🌐 کیفیت بالاتر در سایت پژوهشکده تاریخ معاصر ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

🔺 ذکاوت در همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده» بررسی کرد: مجموعه گفتارهای دولت منصور در پاسخ به چرایی طرح لایحه کاپیتولاسیون 🔸 ما درباب کاپیتولاسیون با فقر گزارش مواجه هستیم. درواقع وضعیت آن‌قدر وخیم بوده که خود دولت هم در باب لایحه خیلی قلم‌فرسایی و تولید ادبیات نکرده است. در وضعیتی که حتی در مطبوعات آن زمان هم به این موضوع پرداخته نشده مذاکرات این جلسه مجلس بسیار اهمیت دارد. در این جلسه وقتی دولت مورد سؤال و نقد قرار می‌گرفت که چرا چنین لایحه‌ای را در دستور کار قرار داده به جای تبیین ساختاری، با مجموعه‌ای از گفتارها پاسخ می‌داد 🌐 کیفیت بالاتر در سایت پژوهشکده تاریخ معاصر ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ محمدرضا پهلوی و علاقمندی به جایگاه فراقانونی؛ قضات دادگستری گناهی نداشتند به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «شاه ... دلش می‌خواست قوانین قشنگ زیاد داشته باشد، اما هر وقت که می‌دید قانون سد راه است برای اجرای مقاصدش که فکر می‌کرد مقاصد هم مقاصد عالی است به قانون اهمیت نمی‌داد و حتی درصدد برنمی‌آمد که خب قانون را اصلاح کند. و حتی مأمورین دولت که می‌خواستند قوانین را اجرا بکنند با یک نظر خوبی بهشان نگاه نمی‌کرد درحالی‌که آنها گناهی نداشتند، آنها می‌خواستند قانون را اجرا بکنند. بهتان چندین بار عرض کردم، به دادگستری از این لحاظ خوش‌بین نبود که خب قضات دادگستری مأمور اجرای قوانین بودند و در اجرای قوانین البته مزاحم و مصدع مقاصد شخصی بودند. گاهی اوقات مقاصد شخصی شاه، این است که خوشش نمی‌آمد. درحالی‌که قضات دادگستری گناهی نداشتند، قضات دادگستری قوانین را اجرا می‌کردند.»[1] #شرح_عکس #محمدرضا_پهلوی به هنگام ملاقات با جمعی از اعضای هیئت رئیسه #کانون_وکلای_دادگستری شماره آرشیو: 1-1127-4ع پی‌نوشت: [1]. تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، مصاحبه با #محمد_باهری ، مصاحبه‌کننده حبیب لاجوردی، جلسه 31، 14 آگوست 1982. ما را در  فضای مجازی دنبال کنید؛        eitaa.com/iichs_ir   https://instagram.com/iichs.ir   https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ محمدرضا پهلوی و اهمیت به ظواهر؛ شهرسازی نمایشی به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «شاه یک مردی بود که به ظواهر امر اهمیت می‌داد، به عمق مطالب توجه نداشت. خیلی دلش را خوش می‌کرد به ظواهر... همیشه دلش می‌خواست عمارات خیلی عظیم، دانشگاه‌ها تعدادش زیاد، ولی به‌هیچ‌وجه فکر نمی‌کرد این دانشگاه‌هایی که می‌سازند آیا معلم به قدر کافی دارند یا نه. این عمارات عظیمی که می‌سازند آیا اینها از نظر سوسیولوژیک و از نظر شهرسازی آیا صحیح هستند یا مفید هستند یا مفید نیستند... پیشرفت و ترقی ایران را به‌هیچ‌وجه از نظر اصول و استراکتور مورد توجه قرار نمی‌داد. همیشه به کانژانتور و به ظواهر امر اهمیت می‌داد. هر چیزی را در اشل بزرگ و در کمیت زیاد می‌خواست بدون اینکه توجه بکند که این مسئله در اشل بزرگ و در کمیت وسیع آیا صحیح است، درست است یا درست نیست. شاید همین ملاحظاتش بود که، یعنی همین بی‌احتیاطی‏اش بود که موجب شده بود تهران یک شهر وسیعی شده بود؛ شهری بود که خرده خرده این اواخر دیگر غیرقابل کنترل بود و اساسا هم امنیتش و هم آبش و هم برقش مشکل بود تأمین بشود».[1] پی‌نوشت‌: [1]. تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، مصاحبه با محمد باهری، مصاحبه‌کننده حبیب لاجوردی، جلسه 31، 14 آگوست 1982. ما را در  فضای مجازی دنبال کنید؛        eitaa.com/iichs_ir   https://instagram.com/iichs.ir   https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug