✡ فرزندان کوروش اکنون در کدام سرزمین زندگی می‌کنند؟! 1⃣ حقیقت این است که ادعای جدا بودن خون‌ها و نژادها خرافه‌ای بیش نیست. نژاد سامی و #آریایی و غیره به‌صورت جدا و مستقل از یکدیگر فقط در گذشته بوده است، اما حالا آن‌قدر اختلاط و امتزاج و نقل و انتقال صورت گرفته است که اثری از نژادهای مستقل باقی نمانده است. 2⃣ بسیاری از مردم امروز ایران که ایرانی و فارسی‌زبان‌اند و داعیه‌ی ایرانی‌گری دارند، یا عرب‌اند یا ترک یا مغول، همچنان‌که بسیاری از اعراب که با حماسه‌ی زیادی دم از عربیت می‌زنند از نژاد ایرانی یا ترک یا مغول می‌باشند. شما اگر همین حالا سفری به مکه و مدینه بروید، اکثر مردم ساکن آنجا را می‌بینید که در اصل اهل هند یا ایران یا بلخ یا بخارا یا جای دیگری هستند. 3⃣ شاید بسیاری از کسانی که نژادشان از #کوروش و داریوش است، الان در کشورهای عربی تعصب شدید #عربیت دارند و بالعکس شاید بسیاری از اولاد ابوسفیان‌ها امروز سنگ تعصب #ایرانیت به سینه می‌زنند!! 📚 منبع: شهید مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص56 ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter #⃣ #کوروش‌شناسی

✡ بلعمی دانشمند فرهیخته ایرانی کوروش را یهودی‌زاده می‌داند! ✍ #بلعمی در تاریخ مشهور خود می‌نویسد: دلیل آن‌که که #کوروش یهودیان در بابل را آزاد کرد و آنها را به بیت‌المقدس برگرداند آن بود که او خویشاوند #یهودیان بود، مادر کوروش جاویل و به قولی حاویل اسرائیلی بود، ضمن آن‌که مورخینی همچون طبری، ابن مسکویه، غیاث‌الدین خواندمیر در کتب خود نیز کوروش را یک #یهودی‌زاده ذکر کرده‌اند! 📚 منبع: تاریخ بلعمی، ترجمه محمدتقی بهار "ملک شعرا"، چاپ دوم، ۱۳۵۳، تابش، ج ۱، ص ۶۳۸ ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter #⃣ #کوروش‌شناسی

✡ #کوروش‌شناسی در ده بند (1) 👑 یک 🔹 ایران تاریخی دارد به درازای شش‌هزار سال و به قول بعضی هشت‌هزار سال. در این مدت پادشاهانی آمده‌اند با خصال خوب و بد که مدتی خویش را بر مردمان این دیار تحمیل کرده‌اند و رفته‌اند. تمام سخن این‌جاست که زمانه و کارنامه آنان را باید در روایتی ایرانی جست و نه بیگانه نگاشته. 👑 دو 🔹 از میانه‌ی این عده از حکمرانان خوب یا بد، از دویست سال پیش، نام #کوروش بسی برجسته گشته است. درباره‌ی او جز چند سنگ نبشته و نیز تاریخ‌نگاری‌های #یونانی و ایضاً پروپاگاندای #یهودی، چیزی در دست نیست. اساساً بر اساس کدامین نقل و روایت ایرانی، باید او را بر دیگران ترجیح داد؟ وانگهی گزارش صحیح و موثق درباره‌ی او و همگنانش، در کجا آمده که بتواند راه را برای مقایسه و ترجیح ما باز کند؟ ✍ محمدرضا کائینی 📖 متن مقاله در سایت اندیشکده: 👉 goo.gl/mTBPnH ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

✡ #کوروش‌شناسی در ده بند (2) 👑 سه 🔹 گفتیم که کوروش‌نگاری از تاریخ‌نگاری یونانی و به‌طور مشخص #هرودوت آغاز گشته. هرودوت در توصیف کوروش، بسا صفات منفی را بدو نسبت می‌دهد و چهره‌ای که از او می‌سازد، به هیچ‌روی چهره‌ای منزّه نیست. دیگر تاریخ‌نویسان یونانی نیز، کم و بیش همین راه را پیموده‌اند. پرسش این‌جاست که چرا تاریخ‌نگاری جماعتی که همواره در ستیز با ایرانیان باستان بوده‌اند، این‌گونه نزد ما جدّی و موثّق قلمداد می‌شود؟! 👑 چهار 🔹 دیگر جماعتی که بسیار سنگ #کوروش را به سینه زده‌اند، #یهودیان هستند. قومی که از پیامدهای فتح بابل توسط وی منتفع گشته‌اند. صرف‌نظر از راست و دروغ داستان کوروش با این نحله، آنان انگیزه داشته‌اند که به‌خاطر این شهرت تاریخی، هست و نیست ایرانیان را به کوروش گره بزنند. کاری که تا هم‌اینک نیز اندیشکده‌ها و رسانه‌های ایشان بدان مشغولند. اگر آنان در راستای منافع تاریخی و تبلیغی خویش بدین کار شده‌اند، چرا ما باید با آنان هم‌داستان شویم؟! ✍ محمدرضا کائینی 📖 متن مقاله در سایت اندیشکده: 👉 goo.gl/mTBPnH ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

✡ #کوروش‌شناسی در ده بند (3) 👑 پنج 🔹 همان‌گونه که اشارت رفت، در حافظه‌ی تاریخی ایرانیان، هیچ‌گاه #کوروش به‌مثابه پدر یا سلسله‌جنبان تاریخ کشورشان مطرح نبوده است. «مسعوی» و «ابن حمدون» هرچه از مردمان این دیار درباره‌ی پیشینه‌ی خویش پرسیدند، به چنین نامی بر نخوردند. «فردوسی» نیز که استاد #اسطوره‌سازی است، هیچ‌گاه او را ندید تا از او به اضعاف مضاعف بزرگ کند. از دو سده پیش به ماقبل نیز، هیچ‌کس به‌یاد نمی‌آورد که در نیاکان و اطراف خویش، کسی به کوروش نامیده شده باشد. کوروش حتی اگر واقعی هم باشد، با مختصاتی که در دویست سال اخیر بدان منضم گشته، پدیده‌ای کاملاً نوین است. 👑 شش 🔹 این همه نگفتیم تا وجود کوروش را انکار کنیم، بل خواستیم راه پر پیچ و خمی که اثبات این پدیده پیش روی دارد را بنمایانیم. زیست کوروش اگر تاریخی داشته باشد، پرورش مجدد او در دو سده اخیر، ماجرایی بس خواندنی‌تر یافته است. ✍ محمدرضا کائینی 📖 متن مقاله در سایت اندیشکده: 👉 goo.gl/mTBPnH ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

✡ #کوروش‌شناسی در ده بند (4) 👑 هفت 🔹 برخی، حفاری‌های دو سده اخیر و یافت‌شدن پاره‌ای سنگ‌نبشته‌ها را، شاهدی بر وجود سرسلسله هخامنشیان گرفته‌اند. هرچند که در ترجمه‌ی همین موارد ازجمله #منشور_کوروش نیز، اختلاف وجود دارد و عده‌ای مدلول این لوحه را با آنچه تبلیغ شده متفاوت می‌دانند، اما پرسش این‌جاست که ظرفیت اثبات تاریخ از این طریق، بدون وجود دیگر شواهد تاریخی، تا چه میزان است؟ به‌عبارت دیگر وجود چند سنگ‌نبشته که مفهوم آن مورد مناقشه است، تا چه حد می‌تواند امری پرابهام را قطعی کند؟! 👑 هشت 🔹 وجود #مزار_کوروش در مکانی که هم‌اینک تصور آن می‌رود نیز، ازجمله پرمناقشه‌ترین مقولات درباره‌ی اوست. بسیاری از قائلان به وجود او، از محل دفن وی اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند. اسناد نیز نشان می‌دهد که تا دو سده قبل، از عمارتی که امروزه در پاسارگارد به نام اوست، به «مقبره مادر حضرت سلیمان» تعبیر می‌شده است! ✍ محمدرضا کائینی 📖 متن مقاله در سایت اندیشکده: 👉 goo.gl/mTBPnH ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

✡ #کوروش‌شناسی در ده بند (5) 👑 نه 🔹 پاره‌ای پژوهشگران با گرایشات مذهبی نیز، در پی تطبیق علائم #کوروش با برخی اشارات مندرج در کتب آسمانی برآمده‌اند. مثلاً برخی مدعی وجود سرگذشت کوروش در #تورات شده‌اند. در این‌صورت پرسش این‌جاست که اینان از توراتی سخن می‌گویند که خدا ساخته است یا حاخام ساخته؟! به‌علاوه بنای کتب آسمانی، روایت تفصیلی داستان‌ها نیست، که اشاره‌ای گذرا و مصداقی است. عده‌ای ازجمله ابوالکلام آزاد نیز درصدد چنین تطبیقی با قرآن برآمده‌اند، که ادعایی است در حد یک احتمال و غیر قابل قبول از سوی جمله‌ی مفسران. 👑 ده 🔹 نکته‌ی جالب درباره‌ی کوروش‌نگاری‌های صد سال اخیر -که زنده‌یاد جلال آل احمد نیز بدان اذعان دارد- پرش مضحک و به یک‌باره تاریخ از کوروش به #رضاخان است! گو این‌که تمامی پادشاهانِ زیسته در این بازه‌ی زمانی مطوّل، حشرات الارض بوده‌اند! شاید بتوان ریشه‌ی بسا تاریخ‌سازی‌ها در این فقره را، در همین واپسین نکته جست، از قبیل کارهای سفارشی #حسن_پیرنیا و دیگران. القاء این‌که پادشاهی در این مرزو بوم، سرنوشت ازلی و ابدی مردمان آن است و هر گرایش دیگری جز آن، بیهوده دست وپا می‌زند. مباد که به باور چنین سخافتی تن در دهیم. ✍ محمدرضا کائینی 📖 متن مقاله در سایت اندیشکده: 👉 goo.gl/mTBPnH ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

✡ آزادی عقیده به سبک کوروش (١) 🌐 فرق آزادی عقیده و آزادی تفکر 1⃣ فرق است میان #آزادی_عقیده و #آزادی_تفکر. تفکر یعنی همان استعداد انسانی که می‌تواند در مسائل، علمی و منطقی بیندیشد. این استعداد حتماً باید آزاد باشد. پیشرفت و تکامل بشر در گرو این آزادی است. اما عقیده چطور؟ 2⃣ هر عقیده‌ای ناشی از تفکر نیست. بسیاری از عقاید بشر ناشی از یک سلسله عادت‌ها، تقلیدها و تعصب‌هاست، نه این‌که چون فکر کرده این عقیده را گرفته است، بلکه چون عادت کرده، به این عقیده چسبیده است. این عقیده نوعی انعقاد است یعنی فکر و اندیشه‌اش به‌جای این‌که باز باشد بسته و منعقد شده و برعکس، آن قوه‌ی مقدس تفکر به‌دلیل این انعقاد و بستگی در درونش اسیر شده. 3⃣ آدمی که یک سنگ یا چوب و ساخته‌ی دست خودش را می‌پرستد، آیا علمی و منطقی فکر کرده و علم و منطق او را رسانده به این‌که بت بپرستد؟! تفکر آزاد است، حالا که تفکر آزاد است پس این آقای بت‌پرست باید آزاد باشد برای این‌که بت را بپرستد؛ یا نه؟ عقل و فکر این شخص اسیر است، باید کاری کنیم که عقل و فکر او را از اسارت این عقیده آزاد کنیم، کاری که ابراهیم خلیل الله و بت‌شکن کرد. 4⃣ تبر را برداشت و بت‌ها را خرد کرد الا بت بزرگ و تبر را به گردن بت بزرگ انداخت تا اگر کسی به آنجا رفت، با خودش فکر کند که این خداها با یکدیگر جنگیده‌اند و این بت بزرگ بقیه را خرد کرده و تنها خودش مانده است! اگر این فکر برای مردم پیدا شود، بعد طبعاً به حکم فطرت می‌گویند این‌ها که نمی‌توانند از جایشان بجنبند! همین امر فکر این‌ها را عوض می‌کند. 5⃣ این کار را کرد. وقتی که مردم برگشتند و وضع را آن‌چنان دیدند، رفتند سراغ ابراهیم. ابراهیم در پاسخ به آنها گفت: مجرم آن کسی است که تبر به گردن اوست! این‌ها گفتند: از او که این کار ساخته نیست. گفت: چطور کار زد و خورد از او ساخته نیست، ولی روا کردن حاجت‌هایی که انسان‌ها در آن درمانده‌اند ساخته است؟! قرآن می‌گوید: فَرَجَعُوا إلی أنْفُسِهِمْ این سبب شد که به خود باز گردند. 6⃣ تعبیر عجیبی است! این‌ها از خودشان جدا و دور شده بودند (خودِ واقعیِ انسان، عقل و فکر و منطق انسان است)، قرآن می‌گوید این سبب شد که به سوی خودشان بازگشتند و خودشان را دریافتند، گفتند که او راست می‌گوید. 7⃣ حال درباره این کار ابراهیم (ع) چه باید بگوییم؟ آیا ابراهیم کاری کرد برخلاف آزادی عقیده؟ یا کاری کرد در خدمت آزادی عقیده؟ کاری کرد در خدمت آزادی عقیده به معنی واقعی، یعنی #آزادی_اندیشه. یعنی ابراهیم با این عمل، از خودبیگانگی آنها را از آنان گرفت، آنها را به خود بازگرداند و #آزادی آنان را به آن‌ها بازگرداند. 8⃣ ابراهیم (ع) می‌توانست مطابق همین فلسفه‌ای که اغلب فرنگی‌ها می‌گویند که: «انسان هر عقیده‌ای را اتخاذ کند آن عقیده محترم است»! بگوید: «چون این بت‌ها مورد احترام میلیون‌ها انسان هستند پس من هم به آنها احترام می‌گزارم». از نظر #اسلام این کار «اغراء به جهل» است نه خدمت به آزادی. ✍ استاد شهید آیةالله مطهری ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter #⃣ هشتگ اصلی : #کوروش‌شناسی

✡ آزادی عقیده به سبک کوروش (٢) 🌐 مقایسه میان کار «حضرت ابراهیم و رسول اکرم» با کار «ملکه انگلستان و کوروش»! 1⃣ شما مقایسه‌ای کنید میان کار ابراهیم و همچنین کار رسول اکرم از یک طرف و کار ملکه انگلستان و کوروش از طرف دیگر. 2⃣ پیغمبر اکرم (ص) پس از فتح مکه، به‌عنوان #آزادی_عقیده بت‌ها را باقی نگذاشت، زیرا این بت‌ها سمبل #اسارت_فکری مردم‌اند. 3⃣ صدها سال بود که فکر این مردم اسیر این بت‌های چوبی و فلزی بود که به خانه کعبه آویخته بودند. تمام این‌ها را در هم ریخت و واقعاً مردم را آزاد کرد. 4⃣ حال شما این‌را مقایسه کنید با این که #ملکه_انگلستان چند سال پیش در سفری که به هندوستان رفته بود وقتی که می‌خواست به تماشای یک #بتخانه برود، مردم وقتی می‌خواستند داخل صحن آن بتخانه شوند کفش‌هایشان را می‌کندند، او هنوز به صحن نرسیده کفش‌هایش را به احترام کند و بعد، از همه‌ی آن بت‌پرست‌ها مؤدب‌تر در مقابل بت‌ها ایستاد! 5⃣ یک عده هم گفتند: ببینید! ملت #روشنفکر چقدر به عقاید مردم احترام می‌گزارد! نمی‌دانند که این نیرنگ #استعمار است. استعمار می‌بیند که همین بت‌خانه است که هند را به زنجیر کشیده و رام استعمارگران کرده. این احترام به #آزادی نیست، خدمت به استعمار است. ملت هند اگر از زیر بار این خرافات بیرون بیاید، باج به انگلیس‌ها نمی‌دهد. 6⃣ یا در گذشته می‌گفتند ببینید #کوروش چقدر مرد بزرگِ بزرگواری بوده! که وقتی به #بابل رفت و آنجا را فتح کرد تمام بت‌خانه‌ها را محترم شمرد! 7⃣ این کار از نظر یک فاتح که سیاست استعمارگری دارد و می‌خواهد مردم را بفریبد توجیه می‌شود ولی از نظر بشریت چطور؟ آیا خود جناب کوروش به آن بت‌ها اعتقاد داشت؟ نه! کوروش چه فکر می‌کرد؟ می‌گفت این اعتقاد، این مردم را بدبخت کرده یا نه؟ بله! ولی در عین حال دست به ترکیب آنها نزد، چرا؟ چون می‌خواست که آنها در زنجیر بمانند. این #خیانت بود نه خدمت! 📚 استاد شهید آیةالله مطهری، مجموعه آثار، ج٢۴، ص١٢٠-١٢٣ 📖 متن همین مقاله در سایت اندیشکده: 👉 http://jscenter.ir/slave-jews/cyrus/7364 ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter #⃣ هشتگ اصلی : #کوروش‌شناسی

✡ اسناد بابلی از عصر سلطه هخامنشیان (١) 1⃣ در قرن ششم قبل از میلاد، #امپراتوری_هخامنشی سراسر آسیای غربی و برخی نواحی مجاور را تحت انقیاد خود در آورد. این فرمانروایی تا حدود ٢٠٠ سال دوام آورد و آن‌گاه پس از چندین قیام استقلال‌طلبانه که همگی سرکوب شدند، در نهایت تضعیف و تجزیه گردیده و متلاشی شد. 2⃣ در آن هنگام، #بابل کشور و شهری پرجمعیت به‌شمار می‌رفت که به مفهوم امروزی خود یک مگاپلیس بزرگ و تمام‌عیار بود. کشوری که ناگهان تمامی سابقه‌ی تاریخی و استقلال سیاسی خود را متعاقب حمله‌ی #کوروش هخامنشی برای همیشه از دست داد و هیچ‌گاه نتوانست مجدداً آنرا احیا کند. 3⃣ بابل و عموم تمدن‌های #بین‌النهرین را می‌توان مهد پیدایش و رونق نگارش و کتابت به‌شمار آورد. از آنجا بیش از صدها #کتیبه سلطنتی و هزاران لوح گلی حقوقی و اداری به دست آمده است. 4⃣ اوج این اکتشافات به نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی باز می‌گردد كه گروه‌های اکتشافی متعددی از بریتانیا، فرانسه و آمریکا در آن منطقه و بخصوص در محل شهرهای باستانی #بابل و #نیپور مشغول تفحص بوده‌اند و الواح کشف شده را به موزه‌های مختلفی جهان از جمله موزه بریتانیا، موزه لوور و انستیتوی مطالعات شرقی دانشگاه شیکاگو منتقل کردند. 5⃣ هرچند کتیبه‌های سلطنتی عمدتاً در بردارنده‌ی محتوای شعارگونه و تبلیغاتی به نفع فرمانروای غالب هستند، اما اسناد و الواح حقوقی و اداری که تعدادشان بسی بیشتر است، به‌عنوان اسناد دست اول، آگاهی‌های ارزشمند، بکر و دست‌نخورده‌ای را از چگونگی زندگی عامه‌ی مردم و جزئیات اجتماعی و اقتصادی در اختیار محققان قرار می‌دهد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter #⃣ هشتگ اصلی : #کوروش‌شناسی

✡ اسناد بابلی از عصر سلطه هخامنشیان (٢) 1⃣ به گفته م. ا. داندامایف (دانشمند متخصص و صاحب‌نظر عصر هخامنشی) الواح موجود حکایت از آن دارد که پس از تصرف #بابل به دست #کوروش هخامنشی، اصلاحات اقتصادی #نبونئید برای کنترل و محدودیت #اموال_معابد [بت‌پرستی] ملغی شد و در مقابل، بابلیان مجبور شدند تا خراج قابل ملاحظه‌ای برای تأمین مخارج پادشاه و حکومت پرداخت کنند. [دقت كنید.] 2⃣ این خراج شامل کالاها و محصولات متنوعی می‌شد: گوسفند، گاو، جو، کنجد، خرما، #شراب، #آبجو، روغن، ادویه، ترشی، پشم و کالاهای دیگر. بجز این آنان وظیفه داشتند تا انبوهی از #بردگان را برای کار بر روی زمین‌ها و املاک سلطنتی #هخامنشیان اعزام کنند. [به هشتگ‌ها توجه داشته باشید.] 3⃣ اسناد حقوقی، اداری و اقتصادی بابل عصر هخامنشی که بالغ بر شش‌هزار لوح گلی هستند، در اغلب مواقع از میان آوارهای بایگانی معابد و نیز از بایگانی دو بنگاه مالی یا #رباخانه بابلی یعنی «اِگیبی» (Egibi) و «موراشو» (Murashu) پیدا شده‌اند. 4⃣ علاوه بر اسناد بابلی، اسناد دیگری نیز از #مصر عصر هخامنشی به دست آمده است که با خط #هیروگلیف مصری بر روی #پاپیروس نوشته شده‌اند. یکی از این اسناد، مجموعه پاپیروس‌های ریلَند است که شامل تعدادی سند از ادوار مختلف است. 5⃣ یکی از آنها به نام «عرض‌حال پِتِسی» به تملک غیرقانونی اموال توسط #روحانیون_هخامنشی اختصاص دارد. اسناد دیگر شامل اجاره‌نامه زمین و ستور (حیوان اهلی)، خرید و فروش #برده، استخدام کارگر، ثبت #خودفروشی (خود را به بردگی فروختن) و موارد مشابه می‌شوند. 📚 بخشی از مقدمه‌ی یک کتاب در دست تدوین از: رضا مرادی غیاث‌آبادی 📖 متن کامل مقاله به‌همراه منابع: 👉 http://jscenter.ir/slave-jews/cyrus/7356 ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter #⃣ هشتگ اصلی : #کوروش‌شناسی

✡ کمک مالی کوروش به یهودیان 1⃣ در منابع متعدد تاریخی اسنادی وجود دارد که نشان می‌دهد #کوروش به #یهودیان پول داد تا آن‌ها به #اورشلیم (بیت‌المقدس) رفته و جایگاه‌های مقدس خود را بازسازی کنند. برای نمونه یوسف فلاوی (به رومی: Flavius Josephus) مورّخ #یهودی در کتاب خود که جزو منابع کهن #تاریخ_یهود محسوب می‌شود، به نقل از کوروش می‌نویسد: 📚 I have given leave to as many of the Jews that dwell in my country as please to return to their own country, and to rebuild their city, and to build the temple of God at Jerusalem on the same place where it was before. I have also sent my treasurer Mithridates, and Zorobabel, the governor of the Jews, that they may lay the foundations of the temple, and may build it sixty cubits high, and of the same latitude, making three edifices of polished stones, and one of the wood of the country, and the same order extends to the altar whereon they offer sacrifices to God. I require also that the expenses for these things may be given out of my revenues ✍ ترجمه: من به بسیاری از یهودیان اجازه دادم که به شهر خود بازگردند و معبد و جایگاه‌های خود را بازسازی کنند... من همچنین می‌خواهم که هزینه این بازسازی‌ها را از درآمد و عایدی (revenues) خود بدهم. 🌐بنگرید به: 👉 Flavius Josephus, Jewish Antiquities, translated by William whiston,Wordsworth classics of world literature, 2006, p 448. 2⃣ در #عهد_قدیم هم به این نکته می‌رسیم که کوروش دستور داد هزینه‌ی بازسازی اماکن یهودی از خزانه‌ی شاهنشاهی پرداخت شود: ✍ در اولین سال پادشاهی خود، کوروش شاهنشاه فرمان داد معبد بزرگ اورشلیم دوباره در همان جای سابقش، به صورت مکانی برای انجام قربانی‌ها بنا شود. ارتفاع معبد بزرگ باید سی متر و عرض آن نیز سی متر باشد. دیوارهای آن از سه جدار سنگ و یک جدار چوب - به‌عنوان روکش روی سنگ‌ها - ساخته شود. تمام مخارج ساختمان از خزانه‌داری سلطنتی پرداخت شود. [کتاب عزرا ۶ : ٣-۴] ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter 🔸 هشتگ اصلی: #کوروش‌شناسی