حجت الاسلام دکتر #رسول_جعفریان: 1⃣ رساله های #اصول_دین، در تمام #ادوار_تاریخ از طرف همه فرقه های مذهبی فراوانند، چرا که رساله هایی هستند مورد نیاز عامه مردم، و علاوه بر این که باید به زبان روز نوشته شوند تا مردم عادی از آنها استفاده کنند، می باید مطابق دیدگاه های رایج کلامی در سطح کلان و نخبگان هم قابل استفاده یا دست کم قابل تأیید باشند. از نظر سبک و سیاق نگارش و مطابقت با اصول، نباید از موج های فکری رایج زمان غافل ماند، این که به هر حال، در هر دوره، مسائلی و گرایشهای مطرح شده و روی باورهای عمومی تأثیر می گذارد. این که مثلا #جنبش_ضد_فلسفی حاکم بر جو فکری زمانه باشد، یا طرفداری از #فلسفه، به هر دلیل، طبیعی است که روی رساله های اصول دین، اثر خود را می گذارد. در دوره اخیر #صفوی، همزمان با غلبه #نگرش_اخباری، منازعه ای در سطح همین رساله ها، در این که از باورهای #فلسفی_کلامی قدیمی نشأت بگیرند یا مانند آثار مرحوم #مجلسی، به ترجمه احادیث بپردازند، وجود داشت. 2⃣ تا نیمه های صفوی، مبانی کلامی دوره میانه اسلامی، در رساله های اعتقادی ادامه یافت، و در نیمه دوم، #اخباری_گری به آرامی به کنار زدن آن مشغول شد. چندین دهه فعالیت محدثان که اوج آن فعالیت های #علامه_مجلسی بود، و البته خودش ضمن اخباری بودن، تحت تأثیر و زیر سیطره ساختار کلامی بود، جایی برای اصول دین به روش و سبک اخباری را ایجاد کرد. اما با این حال، نه فلسفه خوانی تعطیل شد، و نه آن مبانی تغییر عمده ای یافت. در سه چهار قرن اخیر، به خصوص در دو قرن گذشته، به دلیل ورود شبهات جدید فکری، باز هم تمسّک به ساختار فلسفی ـ کلامی قدیم را برای دفاع از اصول دین، تقویت کرده و جریانهای معارض از نوع آنچه می توان به آنها اخباری گفت، توسعه محدودی یافته اند. @ketabenaab