مردم سالاری دینی در عرفان نظری (قسمت سوم)
🎤 گفتگو با استاد امینی نژاد ، استاد سطوح عالی فلسفه و عرفان اسلامی
📣 یک پایه اساسی #مردم‌سالاری دینی در نگاه حضرت امام و حضرت آقا مسئله #فطرت_انسانی و تکیه بر آن است. اگر موانعی به وجود آمده است که فطرت مردم را رنگ زده و به آن آسیب جدی رسانده و فطرت دیگری را به جای آن نشانده است، آن‌ها را باید برطرف کنیم. در قرآن و روایات ما به روشنی بیان شده است که فطرت انسان‌ها توحیدی است؛ یعنی فطرت انسان گرایش به خیر و ارزش‌ها دارد و این چیز مهمی است و پایگاه ما هم اینجاست.
📣 واقعیت فضای اومانیستی بر اساس مبانی معرفت‌شناختی‌شان این است که انسان خودش محور است. من می‌گویم این را باید معنا کرد به فرهنگ خودخواهانه. اشتباه منتقل شده است. آن‌ها برای انسان ارزش قائل نیستند، بحث انسان نیست، بحث من است...
فرهنگ غرب مبتنی بر معرفت‌شناسی است و معرفت‌شناسی آن‌ها معرفت‌شناسی خودخواهانه و خودمحورانه است، یعنی هیچ‌چیزی اعتبار ندارد جز من و این اتفاقاً ریشه تفرق و جدایی است. ما در مبانی معرفت‌شناختی خودمان، انسان را منفعل می‌دانیم و غیر را معتبر می‌دانیم و انواع پیوندها با لحاظ این فضای معرفت‌شناسی حاصل می‌شود. ما به لحاظ معرفت شناختی با هم پیوندخورده هستیم، چه در مرتبه خیال و چه در مرتبه عقل. لذاست که در فضای معرفت‌شناسی درست انسانی و اسلامی خیلی راحت‌تر می‌شود کاخ یک تمدن بزرگ را با بنیان‌های محکم طرح‌ریزی کرد.
📣 گفتیم که یکی از محورهای بحث مردم‌سالاری، فطرت مردم است؛ یعنی اگر بگذاریم فطرت انسان‌ها اقدام بکند، دین‌خواه، خداخواه، ارزش خواه و عدالت‌خواه است؛ این همه تلاش شده است تا معنای عدالت در دنیا تغییر کند، ولی موفقیتی به دست نیامده است و هنوز هم که هنوز است مردم عدالت‌خواه هستند و اگر کسی شعار عدالت بدهد به طرفش جلب می‌شوند. این عدالت‌خواهی و ارزش‌هایی که در ارتباط با مباحث اجتماعی، انسانی، فردی و خانوادگی وجود دارد روی پایگاه فطرت است. پس این امکان وجود دارد که آنچه برای ملت ایران اتفاق افتاده است را برای سایر ملت‌ها هم ترویج کنیم.
📣 پس #معجزه این ویژگی را دارد که اگر به #سنن_عام_الهی توجه شود و روی مردم کار شود، در میان دیگر ملت‌ها هم پدید آید. البته آن معجزه همان‌طور که گفتیم ریشه‌ای دارد. ریشه‌اش ترویج برخی ارزش‌هاست؛ ترویج روحیه #ظلم‌ستیزی، #شهادت‌طلبی، استقلال‌خواهی و در مقابل فرهنگ غیرخودی ایستادن. که همه این‌ها خیلی زیبا در قالب عنوان «#مقاومت» (فاستقم کما امرت) جریان پیدا کرده است. اگر این روحیه را در ملت‌های دیگر زنده کنیم و این تحول فردی در مردم ملت‌های دیگر اتفاق بیافتد، سنت اول اتفاق افتاده است، یعنی «ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیر ما به انفسهم» حاصل شده است و در ذیل آن سنت دوم یعنی سنت اعجاز رخ می‌دهد.
📣 در مباحث سلوکی، مهم‌ترین چیزی که آقایان بر آن تأکید میکنند بحث استقامت است، یعنی پایداری و سست نشدن. همان‌طور که این سست نشدن در فضای فردی کاری خواهد کرد کارستان، در فضاهای عمومی و ملت‌ها و اجتماعات هم به اعجاز منجر خواهد شد.
#روحیه_مقاومت
#عرفان
#مردم‌سالاری
#مکتب_امام
#سنت_الهی
#استاد_امینی‌نژاد
🗞 مصاحبه از نشریه #خط_14و15 ص46
متن کامل مصاحبه👇
http://www.khanetolab.ir/content/9647
خانه طلاب جوان
@khanetolab
مردم سالاری دینی در عرفان نظری (قسمت چهارم)
🎤 گفتگو با استاد امینی نژاد ، استاد سطوح عالی فلسفه و عرفان اسلامی
📣 #فطرت انسانی که همه خداخواه و #توحیدی اند؛ همه به طرف خیر می روند؛ غلبه خیر بر شر؛ اینکه عاقبت کار از آن #مستضعفین است؛ این نگاه‌ها وجود دارد.[اما] چندین عامل باعث می‌شود بسیاری از عرفا به طرف بالفعل شدنش نروند. بخشی به استعدادهای خودشان بر می‌گردد. یک بحثی است که ریشه قرآنی دارد و حضرت علامه هم بحث کرده اند، بحث صراط و سُبل، که سبل متعدد در بستر #صراط_مستقیم است. ریشه‌اش هم مسئله استعدادهای متعدد است. بسیاری از کسانی که در فضای عرفانی قدم برمی‌دارند به لحاظ استعدادی بیش از آنکه مثلاً در سفر دوم بخواهند سیر کنند از آن‌ها بر نمی‌آید. این‌ها فقط نباید مزاحم راه باشند، ولی همین که همراهی عمومی دارد، این مقدار برایش کافی است. از جمله بحث‌های دیگری که در این مسئله داریم، مظهریت اسماء الهی است. بنا بر تحلیلهای عرفانی، ریشه تفاوت عرفا به مظهریت اسماء الهی برمیگردد. تنها عده‌ای از عارفان هستند که به لحاظ مظهریت اسماء نسبت به دیگر اسماء الهی #جامع ترند.
📣 به لحاظ تاریخی واقعاً درست نیست بگوییم عرفا دخالت‌های اجتماعی نداشته اند. قیام صفویه ریشه واضح از دل عرفا و متصوفه دارد که منجر به تسلط حکومت شیعی در ایران شد. این خیلی مهم است. باید نشست و تحلیلش کرد. چطور #قیام کردند، دست به اسلحه بردند با توجه به اینکه نگاه‌های عرفانی خانقاهی داشتند اما یک دفعه به این فضا کشیده شدند و هیچ هم احساس نکردند از فضای خودشان دور شدند. بنا به گزارش‌های موجود، ریشه های نهضت سربداران یک سری شیوخ عرفانی بودند. پس طبیعت عرفان یک بحث مفصل‌تر میخواهد. واقعا طبیعت #عرفان انزوا و عزلت و گوشه گیری و عدم دخالت اجتماعی نیست. یکی از کسانی که توجه جدی به این فضا کرده و بحث مظهریت اسماء در ایشان قابل تأمل است، حضرت امام است.
📣 به نظرم نقطه ثقل عرفانی امام، #توحید محوری است یعنی بحث معرفت نفس نیست، نه اینکه اصلاً در کارش نباشد، نقطه ثقل روی آن نیست، بلکه روی مسئله توحید است. آن چیزی که از طبع کار عرفانی امام برمی‌آید، جریان دادن حقیقت توحید در تمام ساحت‌ها است. در بحث اینکه آیا انسان به لحاظ سلوک به درجات طریقت و حقیقت که رسید نیاز به شریعت دارد یا ندارد؛ جواب امام، جواب خاصی است. من حتی در خیلی آثار و کتاب‌ها ندیدم. ایشان می‌گوید وقتی کسی به مراتب بالا رسید، آیا نباید آن حقیقت را به تمام ساحت‌های وجودی خودش تمشی بدهد؟ این یعنی رعایت #بندگی و عبودیت در تمام سطوح حتی اعضا و جوارح.
امام همین اندیشه را میخواهد بسط اجتماعی هم بدهد. این‌ها اصول عرفانی است، در این معنا تمرکز کرده است.
📣 اسلام بسط #توحید در ابعاد #اجتماعی هم هست. نمی‌تواند ظلم را قبول کند و لذا اینجا نزاع بین #حق و #باطل درمی‌گیرد و ما دائم باید این فضا را بسط بدهیم و جلو ببریم. فکر می‌کنم این مسئله در امام خیلی جدی شده است، مثلاً ممکن است بسیاری از عرفا اصلاً به اندیشه اجتماعی نرسیده باشند، اندیشه اجتماعی نکته مهمی است. امام به این اندیشه اجتماعی رسیده است حالا که به اندیشه اجتماعی رسیده، میخواهد اصول و عرفانی که بسط توحید در همه ساحت‌ها است را جریان بدهد. و اتفاقاً احساس میکنند انبیاء و ائمه معصومین هم همین گونه عمل می‌کردند، مثل تفاوتی که بین امام و دیگر فقها در بحث ولایت فقیه است. ولایت فقیه قبلاً بوده اما خیلی با نگاه امام فرق می‌کند. یک نگاه تعبدی خاص در دیگران است. ولی امام در یک ساختار کاملاً معقول ولایت فقیه را می‌بیند لذا از کسی که ولایت فقیه را قبول نداشته باشد تعجب میکنند. ایشان قائلند چارچوب اسلام یعنی ولایت فقیه. من احساس می‌کنم تلقی حضرت امام در فضای عرفانی هم به همین شکل است که حرکت انبیا را برای تشکیل حکومت می بینند. بارها حضرت امام روی این تأکید کرده است. تشکیل حکومت یعنی جریان دادن ارزش‌های انسانی و الهی به همه ساحت‌ها.
#قطرت_توحیدی
#توحید_محوری
#عرفان
#ولایت_فقیه
#بسط_اجتماعی
#مکتب_امام
#استاد_امینی‌نژاد
🗞 مصاحبه از نشریه #خط_14و15 ص46
متن کامل مصاحبه👇
http://www.khanetolab.ir/content/9647
خانه طلاب جوان
@khanetolab