🔅بسم الله الرحمن الرحیم #مارکسیسم_انتقادی ▫️اندیشه های وبر در ابعاد مختلف روشی و نظری بر مطالعات اجتماعی اثر گذاشت و در ترکیب با آراء افرادی چون فروید و مارکس ... دستگاه های تفکری جدیدی را سامان داد که یکی از شاخص ترین این چارچوب های فکری مارکسیسم انتقادی است و بعدها مکتب فرانکفورت در امتداد این جریان شکل گرفت. ▫️مارکسیسم انتقادی با نام سه اندیشمند گره خورده است: 1-لوکاچ 2-گرامشی 3- آلتوسر ▫️دغدغه اصلی این سه تن پرسش از چرایی عدم وقوع انقلاب پروتاریا بود. مارکسیست ها سالها در انتظار یک انقلاب کارگری با افزایش تضاد طبقاتی در نظام سرمایه داری بودند اما این چنین نشد و جبر تاریخی خوب و به موقع عمل نکرده بود. ▫️با روی کار آمدن دولت های ناسیونال (هیتلر و موسیلینی) تجدید نظر دراندیشه مارکس درکانون توجه قرار گرفت و در نهایت با بازگشت به هگل و ترکیبی نو از مارکس و هگل، آگاهی (ایدئولوژی) از یک عنصر تبعی در ساختارهای اجتماعی به داخل چرخه چند سویه (اقتصاد، سیاست و فرهنگ) غلتید. ▫️با ورود آگاهی به چرخه ساختارهای اجتماعی و پذیرش اثر گذاری آن توسط روشنفکران انتقادی سؤال از نحوه تاثیر گذاری آن پررنگ شد . 1- ایدئولوژی چگونه عمل می کند؟ 2- دولتهای سرمایه داری چگونه از ایدئولوژی استفاده می کنند؟ 3-اثر ایدئولوژی سرمایه داری چیست؟ ▫️شاید بتوان گفت این پرسش ها همان چالش های ذهنی وبر باشند اما سالها بعد از وبر به صورت تفصیلی مساله جریان مارکسیسم انتقادی شد و هرکدام از این سه اندیشمند به یک پرسش به صورت تفصیلی پرداخت کرد. ▫️گرامشی با طرح مفاهیم هژمونی و مقاومت چارچوب عمل ایدولوژی به عنوان یک ساختار فعال را تئوریزه کرد و کتاب آموزش و فرهنگ را نوشت. ▫️آلتوسر با کتاب دولت و سازوبرگ های ایدئولوژیک از نحوه استفاده نظام سرمایه داری پرده برداشت و در نهایت لوکاچ با کتاب تاریخ و آگاهی طبقاتی، آثار ایدئولوژی سرمایه داری را روشن نمود. ▫️او که به طور مستقیم از وبر متاثر بود با کنار هم قرار دادن مفاهیمی چون بت‌وارگی و از خود بیگانی و کالایی شدن در نهایت به شی شدگی رسید و به صورت انضمامی به قفس آهنین خرد و#عقلانیت معطوف به هدف (عقلانیت ابزاری) در تحلیل جامعه شناسی اشاره نمود. ▫️به اعتقاد لوکاچ انسان ها در نظام سرمایه داری از خود بیگانه هستند و درجهانی که کالاها هویت مستقل از ارزش های ذاتی خود دارند، روابط انسانی نیز رنگ و بوی کالا به خود گرفته و با خالی شدن از حقیقت ارزشی خود به یک کالای مصرفی دارای ارزش مالی خرید و فروش فروکاسته شده اند و تا بازار دارد سکه آن ضرب می شود و زمانی که بازار این رفتار کساد شد دیگر باید آن را به کناری نهاد. 📌ما حصل کلام اینکه مفهوم #عقلانیت_ابزاری وبر در کنار نگاه های مارکسی-هگلی سبب شکل گیری جریانی شد و در آراء شاگردش لوکاچ در قالب مفهوم شی شدگی به یک مفهوم انضمامی برای تحلیل جامعه سرمایه داری نمود یافت. #با_ما_همراه_باشید #عقلانیت_اجتماعی_انقلاب_اسلامی🇮🇷 🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی @m_zoha