#گزارش_نشست_علمی_علی_بن_حدید موضوع: 〽️ اعتباریابی روایات فقهی «علی بن حدید مدائنی» 🔸بر پایه دو نگره اعتبارسنجی قدمایی (کتاب‌محور) و متأخرینی (سندمحور) ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین جمال‌الدین حیدری‌فطرت در این نشست به بررسی شخصیت و روایات علی بن حدید مدائنی پرداخت که گزارش اجمالی از آن به این شرح است: بحث درباره شخصیت روایی علی بن حدید مدائنی را در چهار مقام: توصیف، ترسیم، تحلیل و تحکیم پی می‌گیریم: 1. توصیف داده های راوی شناسانه «علي بن حديد بن حكيم المدائني الأزدي الساباطي‏» گرچه از راویان پرروایت و فعّال شیعی است، ولی در کتب اصلی رجال شیعه، به هیچ توصیفی درباره وثاقت یا ضعف از وی برنمی‌خوریم. نجاشی، وی را از راویان امام کاظم علیه‌ السلام اعلام داشته و شیخ طوسی در الرجال، ضمن برشمردن وی از اصحاب امام رضا و امام جواد علیهما‌السلام، فقط به محل زندگی و رشد وی (مدائن) اشاره نموده است. در مقابل، کشّی، روایات و گزارش‌هایی را در ترجمه وی یادآور شده که دلالت برخی بر مدح وی، محل تأمل و إسناد برخی دیگر دچار اختلال است. تنها گزاره‌ای که در میان منابع حدیثی پنج قرن اول هجری، می‌توان بدان استناد کرد، «تضعیفی» است که شیخ طوسی در کتاب تهذیب الاحکام و به تبع آن، الاستبصار، بیان داشته و چنین نوشته است: الْوَجْهُ فِي هَذِهِ الْأَخْبَارِ أَنَّهَا لَا تُعَارِضُ مَا قَدَّمْنَاهُ... لِأَنَّ تِلْكَ الْأَخْبَارَ كَثِيرَةٌ وَ هَذِهِ الْأَخْبَارَ أَرْبَعَةٌ مِنْهَا... عَلِيُ‏ بْنُ‏ حَدِيدٍ وَ هُوَ مُضَعَّفٌ‏ جِدّاً لَا يُعَوَّلُ عَلَى مَا يَنْفَرِدُ بِنَقْلِه‏... . 2. ترسیم نقش راوی در تراث حدیثی عمده روایات علی بن حدید در ابواب فقهی است. وی تقریبا در تمام ابواب فقه دارای روایت است. روایات وی را در تمام 10 جلد کتاب تهذیب الاحکام مشاهده می‌کنیم. در دو جلد ابتدایی کتاب کافی، گرچه در سند 12 حدیث قرار دارد، ولی معمولا روایاتش عقیدتی نیست و مربوط به اخلاق و فضائل است. آمار روایت وی در کتب اربعه بدین شرح است: کافی 94 ـ تهذیب 46 ـ الفقیه 56 ـ وسائل 205 سند. وی، بر پایه منابع فهرستی، تألیف یک کتاب حدیث را در پرونده علمی خود دارد و در طریق کتاب‌های 6 نفر از اصحاب الصادق علیه السلام قرار گرفته است، که عبارت است از: جمیل بن دراج، جمیل بن صالح، منصور بن یونس، مرازم بن حکیم، حماد بن عیسی و حریز بن عبدالله (با واسطه حماد بن عیسی). 3. تحلیل تضعیف شیخ نکات چهارگانه ذیل، می‌تواند در کاهش اعتماد به تضعیف شیخ طوسی نسبت به علی بن حدید، در کتاب تهذیب و استبصار، نقش‌آفرین باشد: اول: تضعیف شیخ نسبت به عمار بن موسی ساباطی، که در عبارت، پیش از علی بن حدید قرار دارد، هیچ پشتوانه‌ای ندارد و به گمان قوی، می‌رساند که علت رد خبر از سوی شیخ، عمل نکردن اصحاب به محتوای این روایت بوده است.. دوم: با توجه به تحلیل تضعیف عمار ساباطی، ظاهرا دلیل تضعیف علی بن حدید نیز اتهام فطحی‌بودن وی قلمداد شده. سوم: وقتی که به حوزه علمی بغداد و اکابر آن و دیگر حوزه‌های علمی نظر می‌افکنیم، تضعیف و حتی مذمّت علی بن حدید را در لسان هیچ‌یک نمی‌بینیم؛ چه برسد به «مضعف جدا». چهارم: شیخ طوسی کتاب تهذیب الاحکام را در عنفوان جوانی (از حدود 27 سالگی ب بعد) و به محض ورود به حوزه علمی بغداد به رشته تحریر درآورده است. طبیعی است نظراتی که در این کتاب ارائه می‌دهد، دستخوش تغییر و اصلاح از جانب خود ایشان گردد. چه اینکه نه در دو کتاب رجالی خود و در نه هیچ یک از تألیفات دیگرش، به این تضعیف اشاره نکرده است. 4. تحکیم و تردید در ادله وثاقت (تلاش جهت توثیق یا اعتماد بر روایات) نکات و قرائنی که در اثبات وثاقت علی بن حدید و یا مدح وی و یا اعتماد به روایاتش گرد‌آوری شده، برخی قابل اعتنا نیستند، برخی فقط رساننده مدح‌اند و شاید بتوان از برخی دیگر، وثاقتش را برداشت کرد: الف) قرائن غیرقابل اعتنا 1. بودن علی بن حدید از مشایخ اجازه 2. بودن از مشایخ کامل الزیارات 3. بودن از مشایخ تفسیر قمی 4. بودن از مشایخ الثقات/ الثلاث 5. وقوع در سند اول 12 باب از کتاب کافی ب) قرائن مادحه 1. سکوت نجاشی 2. علی بن حسن بن فضال، راوی کتاب وی 3. واقع شدن در طریق کتب اجلای اصحاب امامیه 4. گزارش‌ها و روایات حاکی از مدح وی و جایگاهش در زمان امام جواد علیه السلام 5. تعبیر «له کتاب اخبرنا جماعه» از وی شیخ طوسی ج) قرینه حاکی از وثاقت ✅ اکثار روایت احمد بن محمد بن عیسی اشعری از علی بن حدید آمار روایات احمد اشعری از وی بدین شرح است: الکافی: 78 التهذیب: 77 الفقیه: 56 مجموع: 211 وسائل الشیعه 137 ( 62%) اگر برخی ابهامات این دلیل، برطرف شود، می‌توان از آن، برای اثبات وثاقت علی بن حدید، بهره برد. #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith

توصیه امام رضا به اباصلت هروی درباره باقیمانده ماه شعبان. خواندن این دعا🤲 🔅اللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنا فیما مَضى مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فیما بَقِىَ مِنْهُ 🔸خدایا اگر در آنچه از ماه شعبان گذشـته ما را نیامرزیـده‌ای در باقیمانده این ماه ما را مورد رحمت و غفران خودت قرار بده 📗وسائل الشیعة، ج۱۰، ص۳۰۱. #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith

کتاب «اولویت های پژوهشی علوم و معارف حدیث».👆 📝 این کتاب محصول پروژه نیازسنجی پژوهشی علوم و معارف حدیث است. کتاب حاضر برای پژوهشگران، اساتید و دانش پژوهان در مساله یابی و گزینش موضوعات کمک می کند. این اثر در قالب طرح نیاز سنجی پژوهشی، توسط معاونت پژوهش حوزه های علمیه و با همکاری انجمن حدیث حوزه به اجرا در آمد و در سال 96 نهایی و سپس در قالب کتاب منتشر گردید. ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ برای آشنایی با روش کار در این کتاب و همچنین الگوگیری از آن به مقاله "روش نیاز سنجی و نظام موضوعات در کتاب «اولویت های پژوهشی علوم و معارف حدیث»" مراجعه شود. این مقاله در مجله دانش ها و آموزه های قرآن و حدیث منتشر گردیده است. #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith

#مقاله_بخوانیم 📗 روش نیاز سنجی و نظام موضوعات در کتاب «اولویت های پژوهشی علوم و معارف حدیث» ✍️ محمد مهدی احسانی فر - علی فرهمندیان 📝 در این مقاله، روش پژوهش و ویژگی های کتاب «اولویت های پژوهشی علوم و معارف حدیث» تبیین شده است. شناخت این روش، مخاطب را در الگویابی برای انجام کارهای مشابه، یاری و بهره گیری از کتاب را آسان و روشمند می سازد. بدون آشنایی با روش کار، استفاده از کتاب یاد شده، همراه با ابهاماتی بوده و چه بسا مخاطب را به نتیجه مورد نظر نرساند. #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith

🔊 #بشنوید 👤استاد آیت الله فرحانی: ⁉️ریشه مسلک اخباری گری در شیعه و اشعری گری در اهل سنت چیست؟ 🔹چه کسانی با آنها مقابله کردند؟ 🔸نظر آیت الله بروجردی(ره) در مورد اثر موج سوم فلسفه غرب در جهان اسلام چیست؟ 📌یکی از خصوصیات اساسی سیستم اجتهادی آقای بروجردی(ره) چه می باشد؟ 📚سلسله جلسات درس خارج مبانی فقه حکومتی @albayann #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith

#شرف_الشمس چند نکته در مورد شرف الشمس آيا شرف شمس و دعايي که پشت آن سنگ زرد حک مي شود و به عنوان فزاينده رزق و روزي به مردم عرضه مي شود صحت روايي دارد يا خير؟ ✍️ رضا عطائی به نام خدا اولا در باور عامیانه، «شرف الشمس» نگین انگشتری زرد رنگ است که برخی به نیت گشایش در کارها به دست می‏کنند. در حالی که، شرف الشمس، سنگ نیست، بلکه دعایی منسوب به امام علی علیه السلام است. ثانیا بر اساس جستجوهای انجام شده روایت مستندی در کتب متقدمین اعم از روایی و ادعیه و اذکار یافت نشد که سفارش به استفاده از شرف الشمس کرده باشند، فقط برخی از متاخرین در چند قرن اخیر به آن پرداخته اند و بعد از آن هم تحلیل های مختلفی در مورد آن صورت گرفته است مثلا برخی با بدگمانی به آن نگریسته اند و آن را ساخته یهود می دانند ( در حالی که این سوظن بدون ارائه دلیل و برهان است) و برخی با نظر مثبت به این قضیه پرداخته اند و ستاره پنج پر را برگرفته از پنج نام مبارک خداوند می دانند. اما هیچ کسی به صورت مستند ظاهرا مطالبی ارائه نکرده. با این وجود برخی از علما استفاده از انگشتری که اذکار و شکل مشهور به شرف شمس در آن حک شده است، را رد نمی کنند و به دست کردن چنین انگشتری به قصد رجا (به امید کسب ثواب) را دارای اشکال نمی دانند. بنابراین روایت مستند و صحیح در این باره وجود ندارد و برخی از سخنان هم که در این خواص و ... ذکر شده است صرف تحلیل های خارج از مستند روایی است. در پایان به این نکته نیز اشاره می کنیم که سیره اهل ‌بیت علیهم‌السلام نیز ارجاع به این‌گونه رموز نجومی و علوم غریبه نبوده و حتی اهل‌بیت علیهم‌السلام با برخی از افرادی که ستارشناس بودند و برای ستارگان قدرت‌های استقلالی و در مقابل قدرت خداوند قائل بودند، برخورد می کرد. (1) به نظر می رسد به جای استفاده از شرف الشمس که نکات مبهم زیادی در مورد آن وجود دارد، از انگشتر هایی با نگین عقیق سرخ یمانی، فیروزه، حدید صینی و ... استفاده کنید که روایات متعددی در کتاب های حدیثی شیعه در مورد آن ها وجود دارد. مرحوم کلینی در کتاب شریف «الکافی» (ط - الإسلامية)، جلد ‏6، صفحه: 468 روایت در این زمینه را بیان می کند که می توان برای اطلاع بیشتر از آنها به این کتاب مراجعه کنید و مجموعه روایات در مورد سنگ ها را مطالعه کرد. پی نوشت: 1-ر.ک: نهج البلاغه خطبه 78، ترجمه انصاريان، ص: 153. #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith

علم الدرایة والرجال مهجورين في أزمنتنا 📗مقباس‌الهدایة، ج۱، ص۳۵_۳۶.👆👆 #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith

تفاوت سرزنش کردن و نهی از منکر عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ عَیَّرَ مُؤْمِناً بِذَنْبٍ لَمْ یَمُتْ حَتَّى یَرْکَبَه‏. (1) امام صادق علیه‌السلام فرمودند: کسى که مؤمنى را براى گناهى سرزنش کند، نمیرد تا خودش آن گناه را مرتکب شود. درباره این روایت باید به این نکته توجه شود که واژه «عیّر» به معنای سرزنش کردن است (2) و درواقع این روایت در حال بیان مقام مؤمن است که اگر مؤمنی از روی خطا گناهی کرد، دیگران حق ندارند او را سرزنش کنند و یا آبروی او را بریزند. اما هدف در امر به معروف و نهی از منکر در مراحل ابتدایی که با تذکر زبانی و امثال آن است، خیرخواهی و نصیحت هست و لازم است که از فضای سرزنش، تمسخر و یا تحقیر دور باشد. بنابراین اگر مومنی مرتکب گناهی شد، نباید او را سرزنش و تحقیر کرد بلکه با زبان نصیحت و خیرخواهی باید با او برخورد کرد و البته در مراحل بعدیباید امر به معروف و نهی از منکر کرد. پی‌نوشت: 1.محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، اسلامیه، چهارم، 1407 ق، ج 2، ص 356. 2.فؤاد افرام بستانى، رضا مهیار، فرهنگ ابجدى‏، تهران، انتشارات اسلامی‏، دوم، 1375 ش، ‏ص 631. #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith

◾️فراخوان کنگره بین‌المللی امام سجاد حجت الاسلام والمسلمین پهلوانی دبیر اجرایی یازدهمین کنگره بین‌المللی امام سجاد: ▫️موضوع کنگره امسال متناسب با مسائل روز جامعه بوده و با محور قرار دادن دو مساله سلامت و بیماری، نگاه ادعیه صادر شده از لسان اهل بیت و به ویژه صحیفه سجادیه را نسبت به این دو مولفه مورد توجه قرار داده است. ▫️علاقه‌مندان برای برقراری ارتباط با دبیرخانه کنگره بین المللی امام سجاد می‌توانند با پست الکترونیکی به نشانی i.s.jj۱۴۰۰@gmail.com در تماس باشند. #فرهنگ #صحیفه_سجادیه #کنگره_بین_المللی_امام_سجاد 🆔 @rasanewsagency

انجمن علمی حدیث حوزه و دانشگاه قرآن و حدیث با همکاری شبکه اینترنتی عبرات برگزار می‌کنند: نشست علمی: روایات کتاب کافی ؛از ضعف تا اعتبار : دیدگاه ها و معیارها ارائه دهنده:حجت الاسلام و المسلمین حیدر مسجدی عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث زمان نشست: دوشنبه 23فروردین 1400 ساعت 18 بصورت آنلاین لینک نشست: https://ac.ismc.ir/anjomanhawzah/ پخش با ترافیک رایگان ازشبکه اینترنتی abarat.tv

نکته قابل تامل، برگرفته از کانال یادداشت‌های حسن انصاری⬇️ دقت های رجالی و بحث های استحسانی و ذوقی گاهی ديده می شود برخی از نويسندگان و محققان و فضلای رشته علم حدیث و رجال در بحث های رجالی روی نوع تعابير مختلف و تفاوت عبارات و شيوه های کتاب #رجال_نجاشي بيش از آنچه لازمه طبيعت اين کتاب و امثال اين نوع کتاب هاست بها می دهند. مثلا در کجا نجاشي گفته "له کتاب النوادر" و يا کجا گفته "له نوادر". نمونه ديگر: کجا تنها يک سند به آثار يک راوی ارائه داده و کجا بيش از يک سند. کجا نظرش را درباره صحت سندی گفته و کجا نگفته و بسياری موارد ديگر. اجمالا بگويم تجربه بیش از سه دهه کار روی رجال نجاشي و #فهرست_شيخ و امثال اين دو کتاب به من آموخته است که اين نوع محاسبات صرفا باب انواع احتمالات و استحسانات ذوقی را موسع می کند و از آن هيچ چيز قابل اتکایی به دست نمی آيد. برای هر کدام از اين نوع نمونه ها ده نمونه مخالف و موارد نقض می توان سراغ گرفت و این کار تنها شناخت علمی ما را از ميراث گذشتگانمان مخدوش می کند. آنچه از نسخه های رجال نجاشي امروز در اختيار است گرچه برخی به اصول کهنی بر می گردد عمدتا نسخه های بسیار متأخری است و هيچ کدام از انواع مشکلات متنی و نسخه ای خالی نيست. خود نجاشي هم کتابش را در طول سال هایی دراز نوشته و حتی اگر آرزویی چنان داشته تفاوت امکانات و دستيابی هايش به حسب زمان نمی توانسته برای او چنان نظمی در نوشتن را ممکن کند؛ به نحوی که ما امروز با اين حساب های رياضی وار بخواهيم با منقاش از کتاب او احتمالات بعيده را استنتاج کنيم. نه با رجال نجاشي و نه با هيچ کتاب ديگری از دوره قدمایی نمی توان چنين برخوردی داشت. با این سبک ها فقط شيوه های علمی را به سطحی از استحسانات ذوقی فرو خواهيم کاست؛ ولله الحمد أولا وآخرا. 🆔https://t.me/azbarresihayetarikhi #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith

#اهل_بیت در مورد مصداق اهل بیت بین شیعه و اهل تسنن اختلاف نظر هست. اهل سنت، همسران پیامبر را نیز مصداق اهل بیت می دانند. در حالی که جالب است، برخی از بزرگان اهل سنت مانند: ابن اثیر شیبانی (جامع الاصول، ج9، ص154)، ابن حجر عسقلانی (زاد المسیر فی علم التفسیر، ج16، ص215)، هیثمی (مجمع الزوائد و منبع الفوائد، ج9، ص162)، ابی بکر آجری (الشریعه، ج5، ص2200) در کتاب های خود، در فصل «فضائل اهل بیت» فقط و فقط از فضائل خاندان عصمت و طهارت سخن گفته اند و مطالب مربوط به همسران پیامبر را در ابواب دیگر مطرح کرده اند!!!!!!!!!!! #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith