📝 چند نکته درباره مطالعات رجالی/حدیثی ✍محمد باقر ملکیان 1⃣در مراجعه به مصادر #رجالی_شیعه حتما باید به مصادر اهل سنت هم نگاه کرد. مثلا در بحث اسانيد رجال نجاشی، در صدر اسانيد، مراجعه به کتاب تاريخ بغداد، بسيار راهگشاست. و یا در بحث مفردات رجالی در رجال شيخ طوسی ـ خصوصا در بخش اصحاب پیامبر (ص) تا اصحاب حضرت امام سجاد (ع) ـ مراجعه به #مصادر_رجالی_اهل_سنت خصوصا کتاب‌هایی که در مورد صحابه نوشته شده سیما کتاب الاصابه بسیار مفید و کارساز است. البته مرحوم شوشتری بر اين باور است که شیخ طوسی در بخش اصحاب پیامبر (ص) از کتاب ابن منده اخذ کرده است (قاموس الرجال، ج۱، ص۱۴۸) من نیز منکر اين مطلب نيستم، اما الاصابه جامعتر است. 2⃣در مراجعه به مصادر رجالی شیعه خصوصا فهرست شيخ طوسی و رجال نجاشی، نگاه مقارنه‌ای بايد داشت، چرا که در نگاه غير مقارنه‌ای اولا مباحث به طور کامل روشن نمی‌شود. ثانیاً نقائص و اشکالات معلوم نمی‌شود. به نظر من برای ملاحظه مصادر سندی رجالی (يعنی مصادر فهرستی) بايد از چند کتاب در کنار هم بهره برد: أ. رجال نجاشی ب. فهرست شيخ ج. فهرست ابو غالب د. مشيخه شيخ طوسی هـ. مشيخه شيخ صدوق 3⃣در مراجعه به مصادر رجالی که در آنها اسانيد نيز ذکر شده است مثل رجال نجاشی و فهرست شيخ، حتما بايد به اسانيد کتب روائی هم مراجعه کرد. یعنی اگر نجاشی به کتاب حلبی ـ مثلاً ـ سند نقل می‌کند، بايد ديد اين سند تا چه حدی با اسانيدی که در کتب روائی آمده شبيه است و تا چه حد تفاوت دارد. اين شيوه اولا ما را از وجود خلل‌های احتمالی در اسانيد روايات و يا مصادر رجالی آگاه می‌کند. ثانيا در بحث شناخت کتب مشهوره و نسخه‌های کتب حئيثی اين شيوه کارآمد است. در اين ميان، مشيخه‌ها هم کتاب حديثی به شمار می‌آيند به اعتبار نقل اسانيد روايات، و هم کتاب رجالی به اعتبار بحث‌های سندی. 4⃣همان گونه که در بحث‌های رجالی بايد به مصادر رجالی اهل سنت مراجعه کرد، در بحث‌های سندی هم بايد به کتب رجالی اهل سنت مراجعه کرد. 🌐https://malekian.kateban.com/post/4529 #مطالعات_رجالی #مصادر_رجالی_شیعه #رجال_اهل_سنت #رجال_نجاشی #فهرست_شیخ #کانال_علوم‌_ومعارف_حدیث @MaarefHadith

تأملی در کلام مرحوم نجاشي (رحمه الله) #عبیدالله_بن_حر_جحفی مرحوم نجاشی (رحمه الله) در رجالش (و يا به تعبير صحيح: فهرستش) عبيد الله بن حر جعفی را از #سلف_صالح ذکره کرده است. (رک: رجال نجاشي، رقم: 6). اما عبارات #مصادر_رجالی_اهل_سنت وضعيت او را از حيث اعتقادات وضعف و وثاقت برای ما مشخص می کند. 🔹ابن عساكر در مورد او می گويد: قدم دمشق على معاوية وشهد معه صفين وكان عثمانياً وكان شجاعاً فاتكاً. تاريخ مدينة دمشق: ج37، ص417. 🔹و يا ذهبي می گويد: وفيها [يعنی سال 68هـ ] كان مقتل عبيد الله بن الحرّ، وكان صالحاً عابداً (!) كوفياً، فخرج إلى الشام فقاتل مع معاوية، فلمّا استشهد عليّ (عليه السلام) رجع إلى الكوفة. تاريخ الإسلام: ج5، ص65. بنا بر اين که نجاشی او را از سلف صالح بر شمرده مطلبی است مخدوش و مورد مناقشه. 🔻عبارت مرحوم بحر العلوم در اين باره قابل توجه است: والعجب منه (رحمه الله) كيف عدّ هذا من سلفنا الصالح، وهو الذي خذل الحسين، وقد مشى إليه يستنصره، فأبى أن ينصره، وعرض عليه فرسه لينجو عليها، فأعرض عنه الحسين (عليه السلام)، وقال: لا حاجة لنا فيك ولا في فرسك، {وما كنت متّخذ المضلّين عضداً}، ثمّ إنّه قام مع المختار في طلب الثار، ورجع مغاضباً لإبراهيم بن الأشتر حيث استقلّ العطاء، وأغار على سواد الكوفة، فنهب القرى، وقتل العمال وأخذ الأموال، ومضى إلى مصعب بن الزبير، وقصته معروفة. والرجل صحيح الاعتقاد، سيء العمل. وقد يرجى له النجاة بحسن عقيدته وبحنو الحسين (عليه السلام) وتعطّفه عليه، حيث أمره بالفرار من مكانه حتّى لا يسمع الواعية، فيكبّه الله على وجهه في النار؛ والله أعلم بحقيقة حاله. الفوائد الرجالية: ج1، ص324ـ328. 🆔@derasatfimabanielmrejal #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith