بسم الله الرحمن الرحیم
#شرح_معراج_السعاده
#جلسه_یازدهم
#بخش_سوم
برای برطرف شدن سوءظن هم باید قوه عاقله تقویت شود.
آن را باید تجلی بدهیم از طریق شریعت تا از سوءظن رها شویم .
در معراج السعاده راه های معالجه بدگمانی به خدا و خلق بیان شده است .
خلاصه کتاب
گمان نیک به همه داشتن :
هرگاه گمان بد از کسی به خاطر تو گذرد این کارها را باید انجام داد.
1-اعتنایی به گمان نکنی و دل خود را به آن شخص بد نسازی .
2- رفتار خود را با او تفاوت ندهی .
3-تفقد و اکرام و احترامی که نسبت به او عمل می آوردی کم ننمایی و در دوستی به او بیفزایی .
4- در خلوت او را دعا کنی تا شیطان به غیظ در آید و دیگر گمان بد را به خاطر نیفکند .
5-در خلوت او را نصیحت کنی (اگر لغزش دیده شد )
6- از خطای او محزون باشی هم چنان که از لغزش خود باشی .
7-غرض از نصیحت ، نجات او از هلاکت باشد .
شرح :
بهترین راه برای از بین بردن سوءظن ؛ تقویت قوه عاقله در زمینه هایی که در آن سوء ظن وجود دارد ؛ است .
اگر عاقله رشد کرده باشد اجازه ظهور و بروز سوء ظن را نمی دهد.
چرا که عاقله ، فرامین را ازمراتب بالا دریافت می کند .
باید در زندگی خودمان بگردیم و ببینیم نسبت به چه کسانی سوءظن داریم و آیا نسبت به خداوند هم سوءظن داریم یا نه ؟؟!!
زمینه اش را پیدا کنیم !!!
نمونه اش را پیدا کنیم !!!
اگر ندانیم در چه جهتی هستیم ؛ این رذیله برایمان برطرف نمی شود.
مثلا اگر نسبت به دوستی سوءظن داریم ، ببینیم علت آن چیست ؟؟
وقتی ریشه یابی می کنیم برمی گردیم به قوه عاقله و از طریق شریعت آن را برطرف می کنیم .
خلاصه کتاب
حسن ظن به خدا و خلق خدا :
حسن ظن به خدا باعث نجات و نشاط در عبادات و محبت به خداست که اعلای مقامات است .
پس بر هر بنده لازم است که او را بر خود هزار بار مهربانتر از پدرومادر ببیند .
شرح:
یکی از آن نشانه هایی که انسان می فهمد به خداوند ، سوء ظن دارد یا حسن ظن ، همین است که ببیند در عبادات خود چه اندازه نشاط دارد .
آدم می تواند خودش را امتحان کند و ببیند در عبادات ؛ نشاط و اشتیاق در وجودش دارد یا نه ؛ چون عبادات مقداری مشقت برای بدن دارد ووقتی بانشاط عبادت می کند ؛ نشان از تحت فرمان بودن انسان دارد و قوه عاقله فرامین را از مراتب بالا به مراتب پایین ، انتقال می دهد .
الحمدلله رب العالمین
#جهاد تبیین
#شرح_معراج_السعاده
🇮🇷@merajosaade786
بسم الله الرحمن الرحیم
#شرح_معراج_السعاده
#جلسه_یازدهم
#بخش_چهارم
خلاصه کتاب:
حسن ظن به خلق :
نسبت به همه حسن ظن داشته باشد ولی اگر می خواهد کاری را به او محول کند با تحقیق و یقین باشد .
شرح :
باید به همه حسن ظن داشته باشیم و این را در نظر بگیریم که همه مخلوقات ظهورات خداوند تبارک و تعالی هستند ؛ پس باید به همه افراد عالم حسن ظن داشته باشیم چرا که خداوند در انسان چیزی را دیده که خلق کرده است .
نباید نسبت به کسی سوءظن داشته باشیم اما اگر کسی خواست در زمینه ای مشارکت کند و کاری انجام دهد؛ باید فاکتورهایی که در آن مورد لازم است را مورد بررسی قرار دهد و ببیند آیا آن فرد شایستگی لازم را برای انجام آن کار دارد یا نه و این برمی گردد به موضوعی که می خواهند با هم مشارکت داشته باشند .
در مورد آن فعالیت تحقیق کند و شرایط فرد مورد نظر را شناسایی کند و ببیند آیا قابلیت دارد و شکوفایی لازم در او بوجود آمده است ؟
همه ی اینها مربوط می شود به نوع همکاری و شرایط زمانی اشخاصی که می خواهند همکاری داشته باشند .
خلاصه کتاب :
صفت نهم :
غضب و اسباب آن
عبارت است از حالت نفسانیه که باعث حرکت روح حیوانی از داخل به خارج ؛ از برای غلبه و انتقام می شود و هرگاه شدت نمود باعث حرکت شدیدی می شود که از آن حرکت ؛ حرارتی مفرط حاصل و از آن حرارت دود تیره ای بر می خیزد و دماغ و رگ ها را ممتلی می سازد و نور عقل را می پوشاند و اثر قوه عاقله را ضعیف می سازد .
شرح :
تعریفی که برای صفت غضب اعلام می کند و می گوید این حالت به طور طبیعی برای ما اتفاق میفتد و باید ببینیم این صفت در ما هست یا نه ؟
هم توجه به داشتن صفت داشته باشیم و هم به زمینه هایی که در آن اتفاق می افتد .
در اینجا منظور از #غضب ؛ غضبی است که تحت شریعت نیست .
حالا ما ببینیم این نوع غضب در ما چگونه جریان پیدا می کند ؟
آیا ما به آن آغشته هستیم یا نه ؟
هر کس باید در وجود خودش تحقیق کند و ببیند آیا غضبی که دارد به صورت گفتاری هست یا رفتاری و از کدام رذیله ی عاقله نشات می گیرد .
اینکه گفته غضب ، نور قوه عاقله را می پوشاند و اجازه ظهور و بروز به آن نمی دهد و از مراتب پایین تر دریافت می کند به دلیل شکوفا نشدن عاقله است و عاقله نتوانسته عکس العمل لازم را نشان دهد .
هر پنج رذیله ی قوه عاقله می توانند در رذایل مختلف خودشان را نشان دهند و هرکدام به نحوی در وجود آدم تجلی می کنند که آدم نمی تواند از عاقله خوب استفاده کند .
الحمدلله رب العالمین
#جهاد تبیین
#شرح_معراج_السعاده
🇮🇷@merajosaade786
بسم الله الرحمن الرحیم
#شرح_معراج_السعاده
#جلسه_یازدهم
#بخش_پنجم
هر کدام از پنج رذیله ی قوه عاقله (خطورات ، شک و حیرت ، مکروحیله، جهل مرکب و شرک )در وجود آدم ظهور داشته باشد ؛ در مواقع بروز حوادث آدم نمی تواند عکس العمل خوبی داشته باشد.
مثلا در زمان رانندگی اگر فقط به جلو توجه داشته باشد وقتی در جلویش چیزی ظاهر شود اگر نتواند تغییر زاویه دهد تصادف رخ می دهد.
در واقع قوه غضبی که در وجود آدم هست چنین حالتی دارد یعنی در واقع آن "جاخالی" داده نمی شود چرا که قوه عاقله شکوفا نشده است.
مثلا اگر کسی به ما توهینی کند و قوه عاقله شکوفا نشده باشد ؛ سریعا ماهم جواب داده و عکس العمل نشان می دهیم ، چون غریزه آدم اینطور است که در مقابل هر اتفاقی ؛ مقابل آن را انجام می دهد ولی اگر عاقله شکوفا شده باشد ؛ آن اتفاق را تجزیه و تحلیل می کند ؛ می برد در شریعت آن را سبک و سنگین می کند و می تواند جواب متناسب را بدهد ولی اگر مقابله کرد و عین همان جواب را داد ؛ منجر به دعواها وجنگ و جدالها که توی این عالم هست ، می شود و هیچ کس آن موقع در امان نیست .
دیده می شود که برای حرفهای خیلی جزیی ؛ کشتارهای آن چنانی می شود و آدم دقیقا می تواند تشخیص بدهد که قوه عاقله اش چقدر کار می کند و تحت چه فرامینی است .
باید چنین تمرینی داشته باشد در اطراف خودش یا درون خودش و می تواند این را شناسایی کند و حد و اندازه شکوفایی عقلش را متوجه شود .
در مطابقت مثال تهران تا مکه می بینیم که آدم می خواهد خلق بشود و چون بنابرصفت غضب هست و غضب هم شکل حیوانی دارد و ما در آنجا که می خواهیم خلق شویم به شکل حیوانات گوناگون برایمان ظهور پیدا می کند و این خلق در تهران ایجاد شده است .
گاهی خداوند بنابر مصلحت خودش ، این را به آدم نشان می دهد و وقتی آدم می خوابد توی خواب حیوانات گوناگونی می بیند مخصوصا حیوانات درنده مثل شیر و پلنگ و گرگ.....
اینها همان نتایج قوه غضب است که خدا به این شکل به ما نشان می دهد تا بتوانیم اصلاح کنیم .
باید چنین توجهی داشته باشیم که اگر در خوابمان این حیوانات را دیدیم بدانیم که قوه غضب ما تحت فرمان عقل حرکت نکرده است که تصویرش در خواب به این شکل نشان داده شده است و البته این هم لطف و عنایت خداست که به آدم چنین چیزهایی را نشان می دهد و آدم را متوجه می کند که از این حالت دربیاید .
برای اینکه از این حالت دربیاید ؛ ببیند کاری که در طول روز انجام داده در چه زاویه ای بوده و از نظر شریعت چه برخوردی صحیح بوده است .
برای خودش امتحانات قرار دهد تا بتواند وجودش را تجزیه و تحلیل کند و از آن شرایط بیرون بیاید .
الحمدلله رب العالمین
#جهاد تبیین
#شرح_معراج_السعاده
🇮🇷@merajosaade786
بسم الله الرحمن الرحیم
#شرح_معراج_السعاده
#جلسه_یازدهم
#بخش_ششم
خلاصه کتاب
غضب مفرط از مهلکات عظیمه و آفات جسمیه است .
در معالجه غضب :
1-سعی کند در ازاله اسبابی که باعث هیجان غضب می شود مثل فخر و کبر و عجب .....خلاصی از غضب با وجود اینها ممکن نیست.
2-ملاحظه اخبار و آثاری که در مذمت غضب رسیده: متذکر اخبار و احادیثی که در مدح و ثواب نگاه داشتن خود از غضب وارد شده و فوائد آن را در نظر آورد .
3-ملاحظه فواید ضد غضب را که حلم باشد بکند .
4-هر قول و فعلی که از او سر زند ابتدا در آن فکر کند و خود را از صدور آثار غضب محافظت نماید .
5- دوری از افرادی که از حلم خالی و قوه غضبیه آنها را غالب شده باشد و مجالست با اهل وقار و حلم هستند .
6-تامل نماید بداند که هر چه در عالم واقع می شود همه به قضا و قدر الهی است .
7-متذکر شود که غضب نیست مگر از بیماری دل و نقصان عقل که باعث آن ضعف نفس است نه شجاعت
8-به یاد آوری که تسلط و قدرت خدا بر تو قوی تر و بالاتر است از قدرت تو بر این ضعیفی که بر او غضب می کنی .
9- متذکر گردی که شاید روزگار روزی آن ضعیفی را که تو بر او غضب می کنی قوت دهد و کار او بالا گیرد و بر تو زبر دست شود و در صدد انتقام و مکافات برآید .
10- هر حلیم و بردباری ؛ غالب و قاهر و در نظر مردم عزیز و محترم می باشد و هر غضبناک مضطرب الحالی پیوسته مغلوب و در دیده ها ، بی قرار می گردد.
11- آن که تصور کنی در وقت غضب صورت تو چه قدر قبیح و اعضای تو متحرک و مضطرب و کردارت از نظم طبیعی بیرون و گفتارت غیر مطابق قاعده و قانون می شود .
الحمدلله رب العالمین
#جهاد تبیین
#شرح_معراج_السعاده
🇮🇷@merajosaade786
بسم الله الرحمن الرحیم
#شرح_معراج_السعاده
#جلسه_یازدهم
#بخش_هفتم
بهترین حالت برای ترک صفت غضب اینست که انسان خودش را تجزیه تحلیل کند و ببیند در چه زمینه ای قوه عاقله اش کار کرده است .
ببیند صفت غضب چگونه در وجودش ظهور پیدا کرده است ؟
اگر چندبار این کار را انجام دهد آرام آرام متوجه می شود که به کدام بخش از قوه عاقله برمی گردد و آن را برطرف می کند .
و دیگر اینکه از خدا بخواهد موارد غضبی را که برایش اتفاق می افتد نشانش بدهد به هرشکلی که خودش صلاح می داند .
مثلا به صورت خواب که آدم می تواند خیلی بهتر آن را ببیند چون صورت ظاهرش عین همانی است که برایش اتفاق افتاده است و خوب است که آدم آن را برطرف کند .
مثلا اگر حیوانات وحشی را دید برمی گردد به غضب ؛ و توجه کند که آن غضب در چه زاویه ای برایش اتفاق افتاده است و مرتکب چه کاری شده است که چنین صورت مثالی برایش ساخته شده است .
در مقابل غضب #حلم است .
خلاصه کتاب
حلم :
حلم عبارتست از اطمینان نفس به صورتی که قوه غضب ، به آسانی او را حرکت ندهد و مکاره روزگار او را به زودی مضطرب نسازد .
شرح : اگر قوه عاقله خوب کار کند ؛ نتیجه ی آن #حلم می شود که آدم با صبر و بردباری به هر چیزی نگاه کند تا ظهورات خوبی داشته باشد .
صفت دهم :
در صدد انتقام بودن و مذمت آن :
یعنی کسی که به او بدی کند اونیز درصدد بدی کردن به مثل آنچه او کرده است یا بالاتر برآید .
شرح :
انتقام گرفتن برمی گردد به ضعف قوه عاقله
یعنی اگر نگاه کنیم وقتی کسی برخوردی با آدم داشته باشد ؛ به طور طبیعی آدم می خواهد همان کار را با او انجام دهد ( البته اگر قوه عاقله اش را از او بگیریم .)
یا اگر کسی ضربه ای به آدم بزند به طور طبیعی می خواهد عکس العملی شبیه خودش داشته باشد .
وقتی قوه #عاقله خوب کار می کند ؛ آن عمل را مورد بررسی قرار می دهد و سعی می کند طبق شریعت آن را پاسخ مناسبی بدهد .
خب حالا در وجود ما چگونه است ؟
بررسی کنیم و در شرایط مختلف آن را مشاهده کنیم و در قوه عاقله ، آن را تجزیه تحلیل کنیم یعنی ببینیم شرایط انتقام گیری بوده ؟ انتقام گرفته یا نه ؟ آیا قوه عاقله اش خوب کار کرده یا نه ؟
و اگر کار کرده در چه راستایی بوده ؟ در مکتب شریعت بوده یا نبوده ؟
باید چند نمونه از اینها اتفاق بیفتد تا زوایای مختلف آن روشن شود و نقاط ضعفش را طبق شریعت؛ تجزیه و تحلیل کند و آن را برطرف نماید .
وقتی نگاه کنیم می بینیم قوه عاقله را اگر از آدم بگیرند ؛ آدم می شود حیوان !!!
و زمانی که یک حیوان به حیوان دیگری حمله کند ؛ آن حیوان به طور غریزی عکس العمل نشان می دهد و عین همان و حتی بدتر از آن را انجام می دهد .
الحمدلله رب العالمین
#جهاد تبیین
#شرح_معراج_السعاده
🇮🇷@merajosaade786
بسم الله الرحمن الرحیم
#شرح_معراج_السعاده
#جلسه_یازدهم
#بخش_هشتم
گفته شد به دنبال این باشیم که ضعف های قوه عاقله را جبران کنیم .
چون در مسیر سیر حرکت میکنیم باید در مکتب اسلام ، آگاهی های لازم را در زمینه های مختلف پیدا کنیم تا اگر در شرایط این چنینی قرار گرفتیم بتوانیم عکس العمل مناسب نشان دهیم طبق شریعت .
در مطابقت مثال تهران تا مکه :
در تهران که آدم دارد خلق می شود ؛ چون قوه عاقله اش گرفته شده ؛ حیوانات گوناگون خلق کرده و این درواقع همان جهنم است و مورد هجوم حیوانات دیگر هم قرار میگیرد .
بنابراین شرایطش در تهران ، جهنم است و همیشه درگیر با حیوانات دیگر است و وقتی هم حیوان وار در آنجا خلق شد، هرگز به فکر حرکت نمیفتد چرا که اصلا قوه عاقله برایش تجلی پیدا نکرده که بخواهد به افق نگاه کند .مثل حیوانات که فقط اطراف خودشان را می بینند .و دایما در انتظار مقابله با حیوانات دیگر هستند چون شرایطشان اینگونه ایجاب می کند .
برطرف شدنش هم همان طوری که گفته شد باید قوه عاقله شکوفا شود و تحت شریعت قرار بگیرد تا بتواند از حالت حیوانیت در بیاید و در انسانیت قرار بگیرد .
خلاصه کتاب
صفت یازدهم :
غلظت و درشتی در گفتار و کردار
شکی نیست که این صفت ؛ صفت خبیثی است و باعث نفرت مردمان از آدمی می گردد و منجر به اختلال امر زندگانی می شود .
شرح :
منظور از غلظتی که در اینجا گفته شده اینست که اگر کسی به آدم حرفی بزند حالا چه گفتارا چه کردارا یک کاری انجام بدهد ، آدم می خواهد یک چیز بالاتر از آن و در همان جهت انجام بدهد که یک موقع کم نیاورد .
حالا در اجتماع هم می بینیم اگر کسی به دیگری توهینی کند ؛ طرف مقابل می خواهد از آن بالاتر و چندبرابر بیشتر ارائه بدهد که کم و کسر نداشته باشد چرا که جواب ندادن را کسر شآن خودش می داند .
باز هم ضعف قوه عاقله است .
وقتی عاقله ضعف دارد ؛ وهم و غضب شروع می کنند به چنین کاری .
کسی که عاقل است هیچ وقت دنبال گفتار زشت نمی رود و اثرات گفتار زشت را می داند .
باز در مثال تهران تامکه می بینیم که خلقش ؛ خلق حیوان وار است و دارد حیوانات گوناگون را به وجود می آورد و هیچ موقع هم نمی تواند از آن حالت محیط حیوان وار بیرون بیاید بخاطر اینکه عاقله اش گرفته شده و کارهایی که باید در زمینه شکوفایی بنیه های بالاتر انجام می گرفت و خلق صحیح انجام می داد ؛ دیگر اتفاق نمی افتد .
خب حالا ببینیم این چقدر در ما جریان دارد .
هرکس طول روز خودش را در نظر بگیرد و ببیند در مقابل رفتار و کردار دیگران، چه عکس العملی نشان می دهد ؟
بنابر عقل و شریعت انجام وظیفه می کند یا نه ؟
اگر انجام وظیفه نکرد بداند همان موقع حیوان است و از خداوند بخواهد زمینه هایش را به آدم نشان بدهد و اثراتش را نشان بدهد .
اگر درخواست نداشته باشد در یک حالت خاموش می ماند و ممکن است کار از کار گذشته باشد و فرصتی نباشد .
پس حتما دعا را داشته باشد که حتما اثرات این را به هر شکلی که خداوندتبارک وتعالی مصلحت بداند به آدم نشان می دهد.
و اینکه فکر نکند آن حیواناتی که در خواب نشانش داده می شود ؛ برای دیگران است بلکه عملکرد خود اوست که تجمسش به آن شکل درآمده و آن یک حقیقت است .
مثال تهران تا مکه یک حقیقت است و در آنجا آن اتفاقات برای آدم می افتد .
بنابراین از خداوند درخواست داشته باشیم که حالتهای ما را نشانمان دهد .
الحمدلله رب العالمین
#جهاد تبیین
#شرح_معراج_السعاده
🇮🇷@merajosaade786
بسم الله الرحمن الرحیم
#شرح_معراج_السعاده
#جلسه_یازدهم
#بخش_نهم
صفت مقابل غلظت و درشتی ، #مدارا می باشد .
خلاصه کتاب
مدارا نیز نزدیک به #رفق است .
مدارا عبارت از آنست که ناگواری که از کسی به تو رسید متحمل شوی و به روی خود نیاوری .
شرح :
به روی خود نیاوری یعنی طبق شریعت عمل کنی تا صفت حیوانی در وجودت شکوفا نشود .
صفت دوازدهم
کج خلقی :
کج خلقی نزدیک به غلظت و بدخویی است و ظاهر آن است که غلظت و درشتی از ثمرات کج خلقی می باشد هم چنان که انقباض روی و دلتنگی و بدکلامی نیز از آثار آن است و این از جمله صفاتی است که آدمی را از خالق و خلق دور می کند و از نظر مردم می افکند .
شرح:
اینها صفات نزدیک به هم هستند .
از آن صفاتی که وقتی آدم با کسی برخورد دارد میخواهد خلاف آن را انجام دهد .
می خواهد در هر خلقی بدتر از طرف مقابلش باشد .
می خواهد در خلق خودش خلاف دیگران رفتار کند و کارش در راستای آنها نباشد .
البته همیشه به سمت منفی گرایش دارد .
به این موضوع توجه کنیم و ببینیم چقدر برای مااتفاق افتاده است و در وجود ما جاری بوده است یا نه ؟
خیلی وقتها آدم حقیقت را مشاهده کرده و از آن فاصله گرفته است و این نشانه ی کج خلقی است و باید از آن دوری کند .
باز ببینیم که از کجا ناشی می شود و باز هم از شکوفا نشدن قوه عاقله است که باعث می شود چنین اتفاقاتی بیفتد .
در واقع قوای مختلف دیگر مثل وهم و غضب و شهوت در هر زمینه ای رشد سرطانی داشته باشند این حالت برای آدم به وجود می آید .
یعنی باید قوای دیگر حتما در حالت تعادل باشند و اگر از حالت خودشان افراط داشته باشند به این صفت آغشته می شوند .
در قوه غضب هم ، انسان می خواهد از حالتی که دیگران هستند خارج شود و ورای دیگران عمل کند ولی اگر تحت فرمان عاقله باشد ؛ تعادل پیدا می کند و منطقی عمل می کند ولی چون در اینجا عاقله خوب عمل نمی کند ؛ یک حس برتری جویی نسبت به دیگران دارد و کاری به درستی و نادرستی هم ندارد و می خواهد همیشه یک انحراف زاویه داشته باشد حالا در هر زمینه ای که برایش اتفاق میفتد .
در مطابقت با مثال تهران تا مکه باز هم اثرش خلق حیوانات گوناگون درنده است البته با جثه های کوچکتر ولی باز هم این خلق حیوان وار است .و چون به هر چیزی نگاه حیوان وار دارد به فکر حرکت نمی افتد و کسی از او در امان نیست و گرفتار حیوانات دیگر است .
وقتی آدم می خواهد وارد جنگلی با حیوانات درنده بشود فقط مواظب است که از آنها آسیبی نبیند و بتواند از خودش محافظت کند ولی وقتی در جایی که همه انسانهای خوبی خلق شده اند و در صلح و آرامش زندگی می کنند وارد شود ؛ فراغت پیدا می کند و می تواند توجه به افقهای بالا داشته باشد و تفاوت بین این دوگروه بسیار زیاد است .
یعنی جایی که عقل اصلا حاکم نیست و حیوانات گوناگون آنجا زیاد است که هر کدام دنبال کار خودشان هستند و در آن محیط هیچ امنیتی ندارد و همیشه منتظر آسیب دیدن است .
در این حالت هرگز به فکر حرکت یا واقع شدن در توحید نمی افتد .
از خداوند بخواهیم به ما نشان دهد که در این صفات هستیم یا نه و درجه اش را بدانیم تا بتوانیم خودمان را اصلاح کنیم .
هرچقدر از خداوند درخواست داشته باشیم به همان اندازه از اینها خارج می شویم چرا که مراتبمان را تحت فرمان الهی می بریم و دوست داریم که این صفات برطرف شود .
پس درخواست دایمی از خداوند تبارک و تعالی داشته باشیم که زمینه های مورد بحث را به ما نشان دهد تا آنها را اصلاح کنیم .
الحمدلله رب العالمین
#جهاد تبیین
#شرح_معراج_السعاده
🇮🇷@merajosaade786