#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان
⭐️«#محمد_استرآبادي»
قرن ؟هـ.ق.
🟢 مرحوم «آقابزرگ»، در «الذريعه»، کتابي با عنوان «صيغ النکاح و الطلاق» را به شخصي با نام، ميرزا «#محمد_استرآبادی» نسبت داده است، اما دربارهي شخصيت و شرححال آن سکوت کرده است.
🔸تحقيق نگارنده نيز به جايي نرسيد و نتوانست تشخيص دهد که اين ميرزا محمد #استرآبادي کيست و در چه زماني ميزيست. ليکن دو احتمال وجود دارد.
از آنجا که دو تن از علما و بزرگان «#استرآباد» ، کتابي با عنوان «صيغ العقود النکاح و الطلاق» يا «صيغ العقود و الايقاعات» دارند، و نام هردو تن، با کلمهي «محمد» آغاز ميگردد، ممکن است اشتباهي رخ داده و واژهي دوم نام نويسنده در هنگام يادداشتبرداري از قلم افتاده است.
🍃اين دو تن، «ملا محمدجعفر شريعتمدار #استرآبادي» و «ملا محمديوسف حائري #استرآبادي» هستند. به آثار و تاليفات هر کدام از آنان در مدخل مربوط، اشاره خواهد شد.
🔹در صورت درستي اين احتمال، اثر ياد شدهي فوق، متعلق به قرن سيزدهم هـ. ق. خواهد بود؛ زيرا هردو شخصيت ياد شده از بزرگان قرن سيزدهم هستند.
احتمال دوم به اين شرح است:
🔸از آنجا که برخي از علماي « #استرآباد» از شهر خود دور شده و به شهرها و کشورهاي اسلامي هجرت کردند، در آن سرزمينها به درستي شناخته نشدهاند. از اينرو ممکن است ميرزا محمد #استرآبادي نيز به کشور «مصر» رفته باشد و در آنجا اين تاليف را از خود برجاي نهاده است. خصوصاً که نسخهي خطي کتاب وي را مرحوم «آقابزرگ» در دارالکتب «مصر» گزارش کرده است.
📜آثار
صيغ النکاح و الطلاق
✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان
🌐https://eitaa.com/mirdamad_org/279
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان
⭐️«#سلطان_محمد_صدقي #استرآبادي»
000-952هـ.ق.
🟢«مولانا سلطان محمد» متخلّص به «صدقي» يا «ساقي»، #استرآبادي، از علما و شعراي قرن دهم هـ. ق. است. او در نيمهي دوم قرن نهم هـ. ق. در «#استرآباد» ديده به جهان گشود. در همانجا رشد کرد و علم و ادب را از استادان فاضل «استرآباد» فراگرفت.
🔸به درستي دانسته نيست که در چه زماني «#استرآباد» را به قصد حوزههاي علميهي «اصفهان» و «کاشان» ترک گفت. ليکن همينقدر مسلم است که اواخر عمر را در «کاشان» بسر برد.
🔹 صدقي پيش از آنکه شاعر باشد، عالم و فقيه بود. ليکن غزل و قصيده را خوب ميسرود. در شعر «صدقي» تخلّص ميکرد. برخي منابع تخلص وي را «ساقي» تصور کردهاند. شايد به دليل «ساقينامه»، تخلص وي را ساقي نوشتهاند. براي او اين افتخار کافي است که شاگردي چون «#محتشم_کاشاني» را پروريد.
🔸منابع شرححالنگاري، تصريح کردهاند که وي در «کاشان» کرسي تدريس فقه و اصول داشت. مرحوم «افندي» نام او را به اشتباه «جان محمد» نوشته است. وي ميگويد: مولانا جان محمد متخلّص به «صدقي»، معاصر «ميرزا مخدوم» «سني» است. اين در حالي است که پيشتر او را با نام سلطان محمد معرفي کرده بود.
🔹چند شخصيت ديگري با نام «سلطان محمد استرآبادي» در منابع مذکور است که مطالب مفصل را به ذيل مدخل «سلطان محمد بن حسن» موکول مينماييم.
🔸به هر حال از بيان «سام ميرزا» در «تحفهي سامي» چنين استفاده ميشود که گويا مولانا صدقي، منبر ميرفت و به افادهي علوم ديني و نشر معارف اسلامي اشتغال داشت. صدقي سرانجام به سال 952 يا 945هـ.ق. در ديار «کاشان» تن به خاک سپرد.
📜آثار
1. ديوان قصايد و غزليات
2. ساقي نامه
3. شرح مطالع الانوار
✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان
🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
🍃احوال و اشعار #میرمحمدمؤمن #استرآبادی
#میرمحمدمؤمن #استرآبادی از علماء و شعرای مشهور #استرآباد در قرن دهم هجری است.
🔸دوران شکوفایی علمی و ادبی خود را در هندوستان، در دربار سلاطین قطب شاهی سپری کرده است. وی در انواع مختلف شعری رایج در زمان خود، طبع آزمایی کرده و اشعار او علاوه بر ارزش های ادبی و شعری، از منظر ثبت برخی وقایع دربار سلاطین قطب شاهی حایز اهمیت میباشد. از سده های دهم و یازدهم تاکنون، منابع متعددی به ثبت شرح احوال و آثار این شخصیت پرداخته اند.
🔹#مؤمن_استرآبادی از علماء و شعرای برجستهی #استرآباد در قرن دهم هجری است. او مدتی در شهر قزوین سکونت داشته و از محضر فضلای آن دیار کسب فیض کرده و مدت زیادی نیز در هندوستان اقامت داشته و به ترویج معارف اسلامی پرداخته است. این عالم برجسته، ضمن آن که خدمات عامالمنفعهای از خود به یادگار گذاشته، صاحب تألیفات باارزشی نیز است.
👈نمونه اشعاری نیز از #مومن_استرآبادی ثبت و درج کردهاند که عبارتند از: قصیدهای که در مراسم عید قربان سال 1020ق به بارگاه سلطان محمدقطب شاه عرضه شد:
با محبّت باز بستم عهد و پیمان نوی/ کهنه جانی میفشانم پیش جانان نوی
خسته جانم کهنه لیکن جانفشانی تازه است/ عهد سلطان نو است وعیدقربان نوی
بهر دفع چشم بد در پیش چشمان خوشش/ ای دریغا کاش بودی هر دمم جان نوی
کهنه عالم باز پرافشانی سر کرده است/ چون زلیخا از وصال ماه کنعان نوی
قصه نوشیروان شد، همچو ایوانش کهن/ مسند و ایوان نو بینید و سلطان نوی
منبع: فصلنامه میرداماد شماره 30، تابستان 1401
✍️سیدهادی میرآقائی
🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#دانشنامه_گلستان
🟡#میرداماد
🍃 میرمحمد باقر میرشمس الدین محمد حسینی #استرآبادی مشهور به #میرداماد، #استرآبادی الاصل و اصفهانی المنشأ و نجفی المدفن، دخترزاده ی فقیه مشهور محقق ثانی است. 🔸 #میرداماد به سال 969 ق یا 970 ق، در دوره ی حکومت شاه تهماسب صفوی، دیده به جهان گشود و تا زمان مرگش (1041ق)، هفتاد و دو سال عمر کرد. دوران زندگی او همزمان با اوج حکومت صفویه بود. وی در سال 1041ق، در سفری که همراه شاه عباس به عتبات عالیات رفته بود، بین کربلا و نجف درگذشت و طبق وصیت او، پیکرش در نجف دفن شد. 🔹از میر دو فرزند، یک پسر به نام «میرزا صدرا» و یک دختر که همسر میرسید احمد علوی بوده باقی ماند. وی از سوی حکیمان و مورخان فلسفه اسلامی، ملقب به استاد البشر شمس الدین، السید السند و سیدالافاضل شد. وی، خودش را معلم ثالث و شریک حکمت #بوعلی_سینا نامیده است. 🔸میرداماد حکیم، فیلسوف، فقیه و شاعر عصر صفوی بود. وی دارای حافظه ای قوی و استعدادی شگرف در کسب علوم اسلامی بود. 👈 میرداماد بر مبنای این عقل و ذکاوت و حافظه و استعداد طبیعی، در همه علوم زمان، اعم از علوم عقلی و نقلی، یعنی فلسفه، کلام، طب، ریاضی، فقه و تفسیر و حدیث و شعر و ادب، تبحر کسب نموده و در بیشتر رشته های علمی، از خود آثاری برجسته بر جاي گذاشته است. 🔹میرداماد، تحصیلات علمی خود را از حوزه ی مشهد آغاز و ادبیات عرب را در آن جا کسب كرد به سبب هوش فطری و پشتکار علمی و صفای ضمیر، خیلی زود به کمال علمی رسید. ذهن فلسفي ميرداماد، بيشتر مشغول به تحليل و شناسايي حدوث و قدم عالم، حدوث دهري و سرمدي، مسأله حركت و زمان و ربط حادث به قديم و ارتباط طولي عوالم هستي، از جمله در كار شناسايي عالم مثال بوده است. ميرداماد در مورد بسياري از مسائل فلسفي، كلامي، موضع مخصوص اتخاذ كرده و با بياني بديع و تقريري تازه، آنها را توضيح داده است ...
منبع: #دانشنامه_گلستان ✍️محمد حکیمی
🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#میرزا_غلامرضا و سفری به #طهران
🍃میرزا غلامرضا ریاضی، معلم، منتقد اجتماعی و از چهره های فرهنگی شهر #استرآباد (#گرگان) بود که در اول فروردین سال 1278ش در محله ی #دربنو شهر استرآباد به دنیا آمد. و تحصیلات خود را به شکل سنتی از مکتب خانه ها شهر استرآباد آغاز کرد. میرزا غلامرضا تا سال 1304ش در کلاسهای مختلف، درس های تاریخ و جغرافیا را تدریس می نمود.
🔸میرزا غلامرضا از چهره های فرهنگی فعال سالهای 1290 تا 1306 خورشیدی بود. وی در این سالها به عنوان معلم در مراکز مختلف مشغول فعالیت بود. به نوشته اسدالله معینی او از معدود چهره های اهل مطالعه #گرگان بود که همواره جوانان را به خواندن روزنامه و پدران را به فرستادن فرزندانشان به مدارس جدید تشویق میکرد. همین امر سبب شد تا عدهای به تبلیغات علیه وی بپردازند و اتهام بیدینی و کفر را به وی بزنند!؟ اما مطالعه این سفرنامه نشان میدهد که میرزا غلامرضا، شخصیتی مطلع، آگاه، متشرع و کاملاً دیندار است. او از جامعه سنتی روزگار خود جلوتر بوده از این رو تحمل نمی گردد که همین امر سبب ایجاد مشکلاتی برای وی میشود! دیدارها و فعالیت های او در تهران، میتواند به ما در شناخت شخصیتش کمک کند.
🔹میرزا غلامرضا ریاضی در سال 1305 به #طهران مسافرت و اقامت تقریباً دو ماهه در آن شهر میکند که حاصل آن سفرنامه ایی در شناخت اوضاع و احوال تهران آن روز است.
🔸میرزا غلامرضا سفرنامه خود را در دفترچهایی به قطع 16×10 با جلد مقوایی مشکی و بامداد مینوشت که مجموعاً در برگیرنده 138 صفحه است. در انتهای این دفتر هم، فهرست مطالب را آورده است.
🔹سفرنامه میرزا غلامرضا، سفرنامه یک رجل سیاسی یا یک دیپلمات و پژوهشگر حرفهایی نیست، بلکه سفر یک فعال فرهنگی #استرآبادی به #طهران است که سعی میکند مشاهدات خود را در حد توان بنگارد.
🔸هدف او از این سفر مشاهده مجلس شورای ملی بود چنانچه در ابتدای سفرنامه خود مینویسد: «سالها بود کثرت قرائت جراید مرا به مسافرت مرکز مملکت تشویق میکرد در حقیقت دیدن صحنه تریبون مجلس شورای ملی مشوق این تشویق بود.» وی همچنین دیدار با وزیر معارف را از جمله اهداف خود اعلام میکند.
🔹غلامرضا ریاضی بعد از 28 سال زندگی، در روز پنجشنبه 29 رمضان سال 1306 خورشیدی به علت بیماری سل درگذشت و طی مراسمی تشییع و در سمت غرب دروازه #مازندران شهر #استرآباد دفن شد.
منبع: فصلنامه میرداماد
✍️ رحمت اله رجائی
🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#معرفی_نسخه_خطی
📖 #المطول_فی_شرح_تلخیص_المفتاح
🍃#مطول نام شرحی است در زمینه علوم عربی که مسعود بن عمر تفتازانی (722-791؟ه.ق) بر تلخیص مفتاح خطیب قزوینی نگاشته است.
🔸تفتازانی با اين اثر خود، در باب مسائل بلاغى، اثراتى در محيط فارسی و عربى روزگاران قرن هشتم هجرى و قرون بعد گذاشته است.
🔹نسخه حاضر توسط زین العابدین ابن درویش علی #استرآبادی الاصل و المسکن در تاریخ یکشنبه هفدهم ماه شوال سال 1237 ه.ق در مدرسه #دربنو به کتابت درآمده است.
🔸جلد نسخه تیماج به رنگ قهوه ای سوخته با عطف وصالی به رنگ قهوه ای روشن می باشد.
🔹در متن نسخه بر روی برخی عبارات با شنگرف (قرمز مایل به نارنجی) خط کشیده شده است.
🔸نسخه موجود در 261برگ به ابعاد 30*20.5 س.م به خط نسخ نوشته شده است.
📙این نسخه هم اکنون در گنجینه نسخ خطی #موسسه_فرهنگی_میرداماد #گرگان نگهداری می شود.
🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#دانشنامه_گلستان
🟡کنسولگری روسیه بنايي در محله ي باغشاه و پشت پارک شهر #گرگان
🍃اين بنا در ضلع غربي باغ وسيعي واقع شده كه به «#باغ_روسها» مشهور است. اين زمين با وسعت بیش از 2 هكتار، از جنوب به خيابان #ملل، از شمال به پارک شهر، از غرب به خانه هاي مسكوني و از شرق به کوچه #بی_بی_حور، #بی_بی_نور متصل است.
🔸روسها این بنا را در دوره ي قاجار از یک تاجر #استرآبادی به منظور تأسیس کنسولگری خریداری کرده بودند.
🔹کنسول روسیه در سال 1290ش، پس از خرید این بنا، مجوز احداث خیابانی را از ضلع شمال کنسولگری به مسافت 12 کیلومتر از دروازه بسطام تا یکه مازو، از وزارت امور خارجه وقت ایران دریافت نمود. هزینه ی احداث این خیابان را برخی از تجار و سرکرده های #استرآباد تأمین كردند. وی قصد داشت به منظور تسهیل واردات کالاهای روسی به ایران، از سمت قره سو، خط آهنی را به استرآباد به مسافت 36 کیلومتر بکشد، اما هیچگاه به این امر توفیق نیافت.
🔸در شهریورماه 1320 و اشغال ایران، شهر #گرگان (استرآباد سابق) نیز از آسیب ها در امان نماند. در زمان اشغال این شهر تا سال 1324ش، ساختمان کنسولگری به عنوان یکی از مقرهای فرماندهی ارتش سرخ درآمد و در همان زمان، تعمیراتی در آن صورت گرفت. با تحولات بین المللی، قوای نظامی شوروی ناچار به تخلیه ایران شدند و پس از چندی، ساختمان اصلی کنسولگری از سوی سفارت پلمپ گرديد...
منبع: #دانشنامه_گلستان (1395)، جلد سوم
✍️ قربانعلی عباسی
🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان
⭐️« #محمد_بن_حسن_استرآبادي»
قرن؟هـ.ق.
🟢دربارهي «محمد بن حسن شريف #استرآبادي»، جز يک گزارش از اثر وي در فهرست نسخههاي خطي مرکز احياء التراث اسلامي «قم»، هيچ اطلاع ديگري در دست نيست.
اگر اين گزارش را صحيح فرض کنيم، بايد او را در شمار علما قرار دهيم؛ زيرا کتاب وي به زبان عربي و در موضوع اخلاق است.
📜آثار
الرسالة السعدية في الحکمة العلمية و العملية
اين اثر در اخلاق و به زبان عربي نوشته شده است.
✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان
#گرگان
#استرآباد
#موسسه_فرهنگی_میرداماد
#نورمفیدی
🌐لینک صفحات #موسسه_فرهنگی_میرداماد در شبکه های اجتماعی👇
تلگرام l واتس اپ l ایتا l اینستاگرام l بله l سروش l آپارات l روبیکا l توئیتر l l سایت
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
🍃یافته هایی در مورد محمّدحسن خان و آقامحمّدخان #قاجار
🔸پس از مرگ فتحعلی خان، فرزند او محمّدحسن خان، به ریاست ایل اشاقه باش قاجار، که در نواحی #گرگان و #استرآباد ساکن بودند، رسید.
🔹محمّدحسن خان قاجار که به دفعات علیه نادر سر به شورش برداشته و با حکّامِ محلّیِ منصوبِ نادر جنگیده بود. به همین دلیل در تمامیِ دورانِ استیلای نادر، جز مدّت کوتاهی که به حکومت و بیگلربیگی گری #استرآباد منصوب شده بود، یا مشغول طغیان علیه نادر و یا از دست نادر و سپاهیانش فراری و گریزان بود. در چنین شرایطی که محمّدحسن خان برای مدّتی در میان طوایف ترکمان مخفی بود، همسرش جیران خانم باردار شد، محمّدحسن خان همسرِ باردارِ خود را به شهر استرآباد آورده، به #آقاسیدمفید #استرآبادی سپرد. جیران خانم در حالی که در منزل آقاسیّدمفید استرآبادی مستقر بود، در 15 شعبان 1155 وضع حمل نموده، آقامحمّدخان را به دنیا آورد.
🔸حدود یک سال پس از تولّد آقامحمّدخان؛ محمّدحسن خان مجدّداً در استرآباد علیه نادر شورش کرد، نادر نیز به سمت #استرآباد لشکر کشید. وی ضمن سرکوب شورشیان، عدّه ی زیادی از تراکمه و کسانِ #ایل_قاجار را به قتل رساند و برج و باروی شهر استرآباد و عمارت حکومتیِ این شهر را ویران کرد. امّا محمّدحسن خان که توسط سپاه نادر دستگیر شده بود، توانست از چنگال آنان گریخته و در #صحرای_گرگان، در میان اقوام ترکمان، مخفی شود. نادرشاه در جمادی الثّانی 1160 در قوچان به دست جمعی از سرداران افشار و قاجارِ خود به قتل رسید. در این دوران نیز یکی از جدّی ترین مدّعیان تاج و تخت ایران محمّدحسن خان قاجار بود. وی که پس از مرگ پدرش، فتحعلی خان (حدود 1139ق)، در رأس سپاه ی متشکّل از جنگجویان قاجار و ترکمان، به نقاط مختلف ایران لشکر کشیده و با بزرگترین مدّعیان سلطنت ازجمله نادرشاه افشار جنگیده بود،
🔹اکنون که یکی از قَدَرترین مدّعیان سلطنت؛ یعنی نادر، از سَرِ راهِ او برداشته شده بود، دوباره عَلَمِ طغیان برداشته، از یک سو با وارثان سلطنت نادر واز سوی دیگر با مدّعیانی که از گوشه و کنارِ ایران هوای سلطنت را در سر می پروراندند، به جنگ و ستیز می پرداخت...
🌱ادامه مطلب را میتوانید در بیست و هفتمین شماره فصلنامه میرداماد مشاهده نمائید.
✍️ محمود اخوان مهدوی
#گرگان
#استرآباد
#موسسه_فرهنگی_میرداماد
#نورمفیدی
تلگرام l واتس اپ l ایتا l اینستاگرام l بله l سروش l آپارات l روبیکا l توئیتر l سایت
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان
⭐️« #محمد_بن_حسين #عقيلي #استرآبادي»
قرن 11 يا 13هـ.ق.
🟢 از شرح زندگاني و آثار «محمد بن حسين عقيلي استرآبادي» هيچ اطلاعي در دست نيست. همينقدر ميدانيم که وي خطاط بود و خط نستعليق و نستعليق شکسته را به خوبي مينوشت.
🔸کتابت و استنساخ تعداد زيادي کتاب به وي نسبت داده شده است. بيش از 50 نسخهي خطي در کتابخانهها گزارش شده است که به خط «محمد بن حسين عقيلي #استرآبادي» استنساخ گرديده است. ليکن تاريخ تعدادي از آنها سال 1058هـ.ق. و تعدادي ديگر 1279هـ.ق. است.
🔹به درستي نميدانيم وي در قرن 11هـ.ق. ميزيست يا در قرن 13هـ.ق. اما نويسندگان «معجم التراث الکلامي»، يک نسخهي خطي با عنوان «#اثبات_الواجب» به نقل از فهرست نسخههاي خطي #دانشگاه_تهران به او نسبت دادهاند که در ذيل معرفي ميگردد.
🔸از سوي ديگر، مرحوم «ميرزا محمدصالح استرآبادي»، در «شرححال علما و ادباي #استرآباد»، از شخصي به نام «سيد محمد عقيلي استرآبادي» مشهور به «آقا #سيد_طاووس_عقيلي» سخن گفته است، که شباهت زيادي از نظر نام و شهرت با شخص مورد نظر ما دارد.
🔹«ميرزا محمدصالح»، عقيلي را عالمي متبحر و فاضل و اهل عرفان و حکمت معرفي کرده است. اما از زمان حيات و جزئيات زندگاني وي هيچ اطلاعي به دست نميدهد.
📜آثار
اثبات الواجب
✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان
#گرگان
#استرآباد
#موسسه_فرهنگی_میرداماد
تلگرام l واتس اپ l ایتا l اینستاگرام l بله l سروش l آپارات l روبیکا l توئیتر l سایت
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#گذر_تاریخ_در_استرآبادوجرجان
15 #اسفند 1402
24 #شعبان 1445
🍃24 شعبان
افتتاح #مدرسه ی_پرورش #دوشیزگان_تهران
🔶 شعبان 1329قمری/ این مدرسه از نخستین مدارس دخترانه ی ایران بود که توسط «#مولودوزیری» دختر « #بی_بی_خانم #استرآبادی» تاسیس شد. در اعلان آن، در روزنامه ی ایران، نوشته شده بود که این مدرسه 👈«اولین مدرسه ای است که به اجازه ی وزارت معارف و به دستور جدید ایشان افتتاح خواهد شد»
🍃 15 اسفند
🔸آغاز به کار شعبه ی بانک اصناف ایران در #گرگان(1342 خورشیدی)
🔹برگزاری کارگاه آموزشی حقوق بشر در استانداری #گلستان (1383 خورشیدی)
✅منبع: سررسید #استرآباد، نشر پیک ریحان
#گرگان
#موسسه_فرهنگی_میرداماد
تلگرام l واتس اپ l ایتا l اینستاگرام l بله l سروش l آپارات l روبیکا l توئیتر |یوتیوب l سایت
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛