#دانشنامه_گلستان
🔸#حمام_قاضي يكي از بناهاي شاخص شهر #گرگان (#استرآباد قدیم) واقع در محله ی #نعلبندان
🌐https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#دانشنامه_گلستان
🔸#حمام_قاضي يكي از بناهاي شاخص شهر #گرگان (#استرآباد قدیم) واقع در محله ی #نعلبندان☝️☝️
🍃از سمت شمال به بازار #نعلبندان، از سمت مشرق به کاروانسراي #نعلبندان واقع در راسته اصلي بازار #نعلبندان و بخشي از تکاياي جبهه جنوبي نعلبندان، از سمت مغرب به مغازه هاي واقع در راسته ی بزازها (آفتاب 15) و از سمت جنوب به خيابان امام خميني محدود ميشود.
🔸#حمام_قاضي داراي مساحتي برابر با 530 مترمربع است و از دو بخش حمام بزرگ (مختص آقايان) و حمام كوچك (مختص بانوان) تشكيل شده است. هر یک از حمام ها داراي فضاهاي اصلي بينه، گرمخانه و ميان در است و داراي ورودي مجزا ميباشد.
در جبهه شرقي فضاي گرمخانه، چال حوض قرار گرفته که از نظر ارتفاع، کف آن بسيار پايين تر از کف گرمخانه است.
در جبهه جنوبي گرمخانه، خزينه ی آب گرم قرار دارد. در سمت شرق خزينه، خزينه ی آب سرد قرار دارد که بازشويي با تخريب عمدي جداره در آن ايجاد شده است. خزينه ی آب گرم از سمت جنوب به فضاي دالان مانند انبار متصل ميشود که محل قرار دادن سوخت براي تأمين حرارت مورد نياز حمام بوده است و ورودياي نيز به راسته بزازها در سمت غرب بنا دارد و پلکاني براي ارتباط به پشت بام.
👈این بنا به واسطه ی ارزش های تاریخی و معماری، در سال1384 به شماره ی 15045، در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است. تاکنون هیچ اقدامی در زمینه ی حفاظت و مرمت بنا صورت نگرفته است. هم اکنون، این بنا به عنوان انبار برخی از کسبه ی بازار #نعلبندان مورد استفاده قرار میگیرد.
منبع: #دانشنامه_گلستان (1395)، جلد سوم
نویسنده: محدثه میرحسینی
🌐https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
🔶به منظور آشنایی بیشتر با تاریخ و فرهنگ سرزمین #استرآباد و #گرگان، نشست دوم از سلسله نشست‌های فرهنگی «سرزمین مادری»
با موضوع «ملّه‌ی نَلوَندان»
(محله‌ی #نعلبندان، #ميخچه_گران، #پاسرو، #شيركش و #باغشاه) برگزار میشود.
🌸بسیار خرسند خواهیم بود تا همنشین تان باشیم. حضور شما، خانواده‌ی محترم و دوستان گرامی‌تان را در این رویداد فرهنگی ارج می‌نهیم.
⏰ زمان: دوشنبه ۲۲ خرداد۱۴۰۲، ساعت ۱۷:۳۰
🏢 مکان: تالار اندیشه #موسسه_فرهنگی_میرداماد (#گرگان، بلوار شهید مفتح)
🌐https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
هدایت شده از موسسه فرهنگي ميرداماد گرگان
🔶به منظور آشنایی بیشتر با تاریخ و فرهنگ سرزمین #استرآباد و #گرگان، نشست دوم از سلسله نشست‌های فرهنگی «سرزمین مادری»
با موضوع «ملّه‌ی نَلوَندان»
(محله‌ی #نعلبندان، #ميخچه_گران، #پاسرو، #شيركش و #باغشاه) برگزار میشود.
🌸بسیار خرسند خواهیم بود تا همنشین تان باشیم. حضور شما، خانواده‌ی محترم و دوستان گرامی‌تان را در این رویداد فرهنگی ارج می‌نهیم.
⏰ زمان: دوشنبه ۲۲ خرداد۱۴۰۲، ساعت ۱۷:۳۰
🏢 مکان: تالار اندیشه #موسسه_فرهنگی_میرداماد (#گرگان، بلوار شهید مفتح)
🌐https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
هدایت شده از موسسه فرهنگي ميرداماد گرگان
🔶به منظور آشنایی بیشتر با تاریخ و فرهنگ سرزمین #استرآباد و #گرگان، نشست دوم از سلسله نشست‌های فرهنگی «سرزمین مادری»
با موضوع «ملّه‌ی نَلوَندان»
(محله‌ی #نعلبندان، #ميخچه_گران، #پاسرو، #شيركش و #باغشاه) برگزار میشود.
🌸بسیار خرسند خواهیم بود تا همنشین تان باشیم. حضور شما، خانواده‌ی محترم و دوستان گرامی‌تان را در این رویداد فرهنگی ارج می‌نهیم.
⏰ زمان: دوشنبه ۲۲ خرداد۱۴۰۲، ساعت ۱۷:۳۰
🏢 مکان: تالار اندیشه #موسسه_فرهنگی_میرداماد (#گرگان، بلوار شهید مفتح)
🌐https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
📣#خبر
🍀نشست فرهنگی ملهی نلوندان (محله ی #نعلبندان) برگزار شد.
دومین نشست از سلسله نشست های سرزمین مادری با عنوان «مله ی نلوندان» (محله ی #نعلبندان) عصر روز دوشنبه 22 خردادماه در تالار اندیشه #موسسه_فرهنگی_میرداماد برگزار شد.
🔸مدیر عامل #موسسه_فرهنگی_میرداماد در ابتدای این دورهمی فرهنگی که با استقبال و حضور خوب علاقه مندان به فرهنگ سرزمین مادری مواجه شد گفت: بسیاری از مقوله هایی که برای همه ما ضروری است همچون فرهنگ به علت دولتی شدن آنها، مردم از آنها فاصله گرفته اند و این یک آسیب جدی است.
🔹احمد خواجه نژاد گفت: سلسله نشست هایی برنامه ریزی شده تا در هرکدام یکی از موضوعات مربوط به استان ارائه شود تا این دغدغه و پیام را منتقل کند که همه ما در مقابل فرهنگ، تاریخ و هویتمان مسئولیم.
🟡در این نشست محمود اخوان مهدوی کارشناس اسناد و نسخ خطی و پژوهشگر تاریخ شفاهی و محدثه سادات میرحسینی کارشناس مرمت معماری به پیشینه ی محله #نعلبندان با تکیه بر اسناد و عکس ها، منابع مکتوب، سفرنامه ها، یافته های باستان شناسی، تاریخ شفاهی و همچنین معماری این محله پرداختند.
شعرخوانی با موضوع و معرفی محله نعلبندان توسط شاعر و فعال فرهنگی #گرگان؛ حسین ضمیری از دیگر بخش های این مراسم بود.
همچنین برای استناد به تاریخ شفاهی و اطلاعات افرادی که از ساکنین قدیمی محله #نعلبندان بوده اند دو بخش گفتگو برگزار شد که با استقبال حاضرین مواجه شد. در بخش اول نورا... فولادی از بازاریان محله نعلبندان درباره تکایای محله، کسبه و ... سخن گفت و در دومین بخش؛ سیدمهدی سیف حسینی به بیان خاطرات شیرینش از این محل و برخی آداب و رسوم مردمانش پرداخت. گفتنی است مدیریت و اجرای این نشست بر عهده فروغ محسن مفیدی از فرهنگیان بازنشسته و فعالین فرهنگی #گرگان بود.
🌐https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
🍀گزارش تصویری نشست فرهنگی ملهی نلوندان (محله ی #نعلبندان)
🌐https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#دانشنامه_گلستان
🟡#استرآباد_در_دوره_صفوي
🍃#استرآباد از ايالتهاي مهم عصر صفوي بود كه مورد توجه سلاطين آن قرار داشت. استرآباد در عهد صفويان، داراي بخش ها و نواحي چندي بود كه اين نواحي حتي در دوره هاي بعدي نيز به اين اسامي خوانده میشد. يكي از محلات معروف شهر استرآباد، محله ي ميدان بود. در اين محل، سادات و قبايل قاجار زندگي ميكردند. محله ديگر، #نعلبندان نام داشت كه مقر حاكم شهر بود و مسجد جامع و جمعه و گورستان بزرگ در اين محل قرار داشت. نام محله ي ديگر شهر، #سبزه_مشهد بود كه به نام دروازه اي به همين نام بود.
🔸در دوره صفوي، شهر #استرآباد را به سبب وجود تعداد زيادي از سادات و علما در آن، «#دارالمومنين» يا «خانه مردان ديندار» ميگفتند. از علماي مشهور در اين دوره ميتوان به #میرداماد، #میرابوالقاسم_فندرسکی و #نورالدین_هلالی_استرآبادی، آثار و بناهاي باقيمانده اشاره کرد.
🔹بناي آق قلعه برای جلوگیري از تاخت و تاز اقوام وحشي شمال، در زمان «#قابوس_بن_وشمگير» زياري ساخته شد كه به «اسپي دژ» معروف بود. در دوره ي صفوي، شهر جديدي شد و «مبارك آباد» نام گرفت و شاه تهماسب امر كرد كه حاكم استرآباد به اين قلعه نقل مكان كند.
منبع: #دانشنامه_گلستان (1395)
✍️عبدالغفور توكلي
🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
🍃تشکیل گذرهای جدید در شهر #استرآباد
در اواخر دوره صفویه چند گذر جدید(محله فرعی) در شهر استرآباد شکل میگیرد.
🔸این گذرها در واقع محل سکونت چند گروه قومی بود که ظاهراً به دلایل نظامی به استرآباد کوچانده شده اند. نام این گذرها یا محلات فرعی عبارت است از:
💠گذرهای حاجی لر و بلوچ خیل در محله نعلبندان
💠گذرهای قانچیان و فیوج خیل در محله میدان
💠گذر سیستانی محله در محله سبزه مشهد
🔹دو طایفه حاجی‌لر و بلوچ برای امور نظامی به #استرآباد کوچانده شده و به عنوان فوج نظامی در حاشیه شرقی محله #نعلبندان بزرگ ساکن می‌شوند.
🔸حاجی لرها در محدوده گذر خیمه دوزان #نعلبندان، که در شرق و شمال شرقی #پاسرو قرار داشت مستقر می‌شوند. محل سکونت آنها تقریباً منطبق است با محدوده هتل #میامی، #پاساژ_شیرنگی، #گاراژ_مهرآیین، دادگستری، اداره مخابرات و... بلوچها نیز در جنوب شرقی دارالحکومه و شرق دروازه بسطام مستقر شده و محل سکونت آنها تقریباً منطبق بوده با اداره دخانیات و بخشهایی از خیابان لشکر کنونی.
🔹البته دو طایفه دیگر نیز در محله نعلبندان ساکن بوده اند که این دو طایفه عبارتند از بنگشی ها و کُرمی ها، که از این بین بنگشی ها شهرت بیشتری داشته و در بین عوام مردم استرآباد، به عنوان اهالی بنگلادش شناخته میشدند. درحالی که هردو طایفه مذکور از طوایف شیعه افغان بوده و از افغانستان به ایران کوچیده اند. این دو طایفه ابتدا در بخش داخلی باروی جنوبی، در محدوده #آلوچه_باغ کنونی ساکن بودند و بعدها به #شیرکش و پشتباره و گروهی نیز به #سبزه_مشهد منتقل و ساکن شدند.
👈برگرفته از گزارش پژوهش های ارائه شده در سومین نشست سرزمین مادری با موضوع محله‌ی #نعلبندان، محمود اخوان مهدوی،(پژوهشگر تاریخ و فرهنگ استان گلستان)
🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
🟡بنای #عبهری
🍃بنای عبهری دفتر نگارش و تدوین نخستین نشریه #گرگان، نخستین قرائتخانه مدرن و دفتر اسناد رسمی شماره دو گرگان.
🔸این بنا واقع در سمت غربی ورودیِ بازار #نعلبندان یکی از نخستین بناهای ساخته شده در خیابان امام خمینی است.
🔹این بنای دوطبقه که دارای کاربری تجاری در طبقه همکف و اداری-خدماتی در طبقه اول بوده، به دلیل حضور یکی از بزرگان حوزه فرهنگ شهر گرگان، شاعر، ادیب و روزنامه نگار معاصر، #محمدعلیخان_سپهر ( #محمدعلی_عبهری)، به لحاظ فرهنگی و تاریخی بسیار ارزشمند است.
🔸این مکان علاوه بر آنکه دفتر اسناد رسمی شماره دو گرگان، به صاحب امتیازی محمدعلی عبهری و دفتر شخصی ایشان برای گردآوری روزنامه بوده، نخستین قرائتخانه مدرن در نخستین خیابان احداث شده ی شهر به حساب می آید؛ چنانکه عبهری در اواخر دوره #پهلوی اوّل، کتابهای تازه انتشار یافته توسط ناشران گوناگون را در محل دفتر خود گردآوری نموده و افراد علاقه مند می توانستند برای مطالعه این کتابها در دفتر ایشان و در این بنا حضور پیدا کنند.
🔹به عبارت دیگر می توان دفترِ «محمدعلی عبهری» را نخستین و تنها «پاتوق فرهنگی مدرن» شکل گرفته در خیابان امام خمینی و شهر #گرگان به شمار آورد.
✅منبع: فصلنامه میرداماد، شماره 31، تابستان 1402
✍️نویسنده: محدثه‌سادات میرحسینی
🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#آلبوم_خانه_استرآباد
🍃عمارت حاجی ظهیرالدوله
🔶عمارت و باغی در ضلع جنوب غربی مسجد جامع، واقع در محله ی #نعلبندان #استرآباد
🔹این عمارت متعلق به محمدناصرخان #ظهیرالدوله، #حاکم_استرآباد و مدتی محل #کنسولگری_روسیه بوده است
🔸عبداله میرزا برای ثبت تصویر این عمارت، روی سردر مسجد جامع استقرار یافته است بنابراین با توجه به مکان مسجدجامع و نیز با احتساب میزبان بزرگنمایی عدسی دوربین #عبداله_میرزا می توان فاصله ی عمارت ظهیرالدوله تا #مسجدجامع و در نهایت جای این عمارت در شهر استرآباد(بافت تاریخی شهر #گرگان کنونی) را مکان یابی کرد.
🔹عمارت و باغ ظهیرالدوله از دوره #پهلوی اول به تملک حبیب اله خان عاملی، از پیشکسوتان فرهنگ(آموزش و پرورش) نوین استرآباد درآمد.
🔸از این بنا اثری باقی نمانده است و اکنون تنها بخشی از آن به نام باغ یا پاساژ عاملی مشهور است.
#استرآباد
#گرگان
#موسسه_فرهنگی_میرداماد
تلگرام l واتس اپ l ایتا l اینستاگرام l بله l سروش l آپارات l روبیکا l توئیتر l سایت
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛
#ساختارتاریخی #بازارنعلبندان
🔶 این بازار که یکی از دو بازار اصلی و مهم شهر بوده است، در محله #نعلبندان قرار دارد. سازماندهی فضایی آن به صورت خطی و دارای جهت شرقی-غربی است که به صورت ارگانیک شکل گرفته و در تناسب با اقلیم مرطوب شهر، بدون پوشش و باز است.
🔹بازار نعلبندان به دلیل رونق پیشه ی نعلبندی در زمانهای گذشته به این نام مشهور شده است.
🔸به نظر میرسد با توجه به موقعیت خاص شهر #استرآباد، به عنوان گذرگاه، در مسیر راههای بازرگانی مهم #خراسان و شرق به غرب، این بازار که به نوعی در مرکز شهر و بین دروازه های بسطام در جنوب شرقی، فوجرد در شمال و #مازندران در غرب قرار داشته، یکی از بازارهای مهم منطقه، کاروانسراهای آن محل توقف بازرگانان، و پیشه ی نعلبندی نیز یکی از پیشه های پُررونق آن، در دوره های گذشته بوده است...
ادامه مطلب در فصلنامه میرداماد
✍️محدثه سادات میرحسینی
تلگرام l واتس اپ l ایتا l اینستاگرام l بله l سروش l آپارات l روبیکا l توئیتر |یوتیوب l سایت
┗━━━🍃🌺🍃━━━┛