بسم الله الرحمن الرحیم
┄┄┄┅•🏴🥀🏴••┅┄┄┄
#عاشورا
#استاد_آلمرتضی
#پانزدهم_تیر
#بخش_دوم
👈️ ابرار تا پایان عمر از طلب علم دست بر نمیدارند و عامل به این حدیث پیامبر صلیاللهوعلیهوآله هستند: «از گهواره تا گور دانش بجوی».
پیامبر اسلام صلیاللهوعلیهوآله فرمود: «أنا مدینة العلم و علیٌّ بابها». با اینکه خود مدینه علم است، باز هم از خدا میخواهد که علمش را زیاد کند: «رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا».
👈علم حقیقی، همان علم قرآن و معارف اهلبیت علیهمالسلام است. باید کلمات اهلبیت، احکام شرعی، اخلاق فاضله و صفات خداوند را با دقت بیاموزیم و به دیگران نیز تعلیم دهیم.
⬅️ابرار سعه صدر دارند، چون کسی که میخواهد در مسیر خدا قدم بگذارد، باید دلش وسیع، قلبش صبور و نگاهش بلند باشد. ابرار، کسانیاند که از کینه، حسد و بدبینی گذر میکنند. دلهایشان جای نور است نه جای تاریکی و سوءظن. اگر قلب انسان از کینه پر باشد، نور خدا به آن وارد نمیشود.
✨نخستین دعای حضرت موسی علیهالسلام نیز این بود: «رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي».
نور خدا وقتی به قلب وارد شد، به انسان بصیرت میدهد. انسان چیزهایی میبیند که دیگران نمیبینند، راههایی میرود که دیگران نمیروند و توفیقاتی مییابد که دیگران از آن محرومند.
💫همانگونه که در حدیث قدسی فرمود: ...کنتُ سمعُهَ الَّذی یَسمَعُ بِهِ و بَصَرهُ الذی یُبصِرُ بِه؛ ... من گوش او هستم که با آن میشنود و چشم او هستم که با آن میبیند».
⬅️اهل دعا و عبادت هستند.
💫وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ؛ و جن و انس را نیافریدیم جز برای اینکه من را بپرستند. (ذاریات،۵۶)
✨حدیثی از امام حسین علیهالسلام درباره این آیه وجود دارد که میفرمایند: «ای مردم! خداوند بندگانش را نیافرید مگر برای اینکه او را بشناسند؛ وقتی او را شناختند، او را میپرستند و وقتی او را پرستیدند، از پرستش غیر او بینیاز میشوند». در این حدیث، امام حسین علیهالسلام «معرفت» را تفسیر «عبادت» در این آیه بیان کردهاند.
⬅️مؤمنان واقعی به کسالت دچار نمیشوند. نشاط و پویایی، ویژگی دائمی آنهاست؛ چرا که مؤمن، خستگیناپذیر است.
✨امام علی علیهالسلام فرمود: «شیعه من همیشه بانشاط است حتی در سختترین شرایط».
آنها کسانی هستند که اگرچه ممکن است اندوه و سختی به سراغشان بیاید اما این سختیها در راهشان، نمازشان، دعایشان و دینشان اثر نمیگذارد.
⬅️مؤمن حقیقی، شخصیتطلب نیست؛ خداطلب است. او شخصیت خود را برای رضایت خدا فدا میکند نه اینکه رضایت خدا را برای حفظ ظاهر و آبرو فدا کند.
🔷برکات استغفار
💫وَ يَا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُمْ مِدْرَارًا وَ يَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلَىٰ قُوَّتِكُمْ (هود،۵۲)
خداوند در قرآن وعده داده است که اگر استغفار کنید، آسمان را برایتان پربرکت میکنم، رزقتان را زیاد میکنم، قدرتتان را میافزایم و فضل خود را شامل حالتان میکنم.
کسانی که اهل استغفار هستند، خصوصا در دل شب به مناجات با خدا می پردازند، لطف خداوند متعال به حال آنها شامل میشود. و از برکات مادی و معنوی آنها بهرهمند میشوند.
✨پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله: «اِدفَعوا أبوابَ البَلاءِ بِالاستغِفارِ؛ انواع بلاها را با استغفار برطرف كنيد».
👈مؤمنی که همواره استغفار میکند و ذکر «لا إله إلا أنت سبحانک إني كنتُ من الظالمين» را هر روز تکرار میکند، به ظلم خود اعتراف کرده است و خداوند او را میپذیرد.
👈مؤمن نه تنها از گناهان خود توبه میکند بلکه حقوقی را که از دیگران ضایع کرده است نیز مینویسد، به خود یادآوری میکند و در صدد جبران برمیآید: حق خدا، اهلبیت، پدر و مادر، همسایه، دوست، جامعه و...
👌خداوند از همه ابرار برتر است؛ «انَّ اللهَ بارّ العظیم». با وجود ظلم بندگان، هیچگاه نیکی خود را از آنها دریغ نمیدارد.
ما نیز باید از خدا اخلاق خود او را طلب کنیم: «تخلّقوا بأخلاق الله». اگر کسی به ما بدی کرد، اگر در حقمان ظلم کرد، با کرامت از او بگذریم.
┄┄┄┅•🏴✻🏴••┅┄┄┄
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin
بسم الله الرحمن الرحیم
┄┅•🍃🌸🍃••••••
#تفسیر
#استاد_آلمرتضی
#سوره_شعرا
#بخش_اول
🔹نگاهی گذرا به غررآلایات در سوره شعرا
استاد ارجمند آل مرتضی در ابتدای صحبت خود به دعای پایانی مفسر عالیقدر، آیتالله مکارم شیرازی در پایان سوره مبارکه فرقان بهطور خاص توجه داشت و اینگونه فرمود:
«پروردگارا ما را از بندگان خاصت قرار ده و توفیق کسب ویژگیهای عبادالرحمن را به ما مرحمت کن!»
این دعا با آیه ۷۷ سوره فرقان که از غرر آیات قرآن است، رابطه مستقیم دارد:
💫«قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ ۖ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزَامًا
🔸با دعا درهای رحمت خداوند به روی بندگان باز میشود.
🔹شرایط استجابت دعا
ا- تکرار در دعا
۲- مطلوب خداوند بودن دعا
۳-ذکر صد مرتبه صلوات قبل و بعد از دعا (که درخواست علو درجات برای اهل بیت است.)
۴- ذکر صد مرتبه استغفار قبل از دعا
۵- همراهی عمل با دعا
❇️فضیلت سوره شعرا
در حدیثی از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم در اهمیت سوره شعرا آمده است:
✨کسی که سوره شعرا را بخواند به عدد هرکسی که نوح را تصدیق یا تکذیب کرده است، ده حسنه برای او خواهد بود و همچنین هود، شعیب، صالح و ابراهیم علیهمالسلام و به عدد همه کسانی که عیسی علیهالسلام را تکذیب و محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم را تصدیق کردهاند.
❇️این همه اجر و پاداش، برای تلاوت منهای اندیشه وعمل نیست بلکه منظور تلاوتی است که مقدمه تفکر و سپس اراده و عمل باشد.
⬅️غرض واحد سوره شعرا
خداوند متعال در سوره شعرا خطوط اصلی دین را تبیین کرده و وظیفه ماست که با دقت و درک کامل، این خطوط را بشناسیم و در این مسیر گام برداریم، گرچه دراین راه سختیهای زیادی را متحمل شویم.
👈هدف فقط تعلیم و تدریس نیست بلکه ابتدا تربیت و تزکیه نفس خویش از رذایل اخلاقی و همچنین یاری و کمک به دیگران در همین راستاست.
💫 آیه ۸
«إِنَّ فِى ذَلِکَ لَآیَةً وَمَا کَانَ أَکْثَرُهُم مُّؤْمِنِینَ»
🔹دلداری خداوند به مؤمنان
این آیه وآیه بعددر این سوره ۸ بار تکرار شده و این تکرار سبب اثبات مطلب در ذهن است و با توجه به معانی آیات، متوجه میشویم که تعداد افراد ضعیفالایمان بیشتر از افراد باایمان است.
❇️انسانها در سختیها آزمایش میشوند؛مؤمنان راستین در سختیها حضور دارند؛
«وَ مَنْ جَاهَدَ فَإِنَّمَا يُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ»(عنکبوت،۶)
✅ مؤمنان در راه اصلاح خود و جامعه میکوشند و دراین راه وحشتی به خود راه نمیدهند. طبق فرمایش حضرت علی علیهالسلام:
✨ «أيُّها النّاسُ! لا تَسْتَوحِشوا في طريقِ الهُدى لِقلّةِ أهلِهِ، فإنّ النّاسَ اجْتَمَعوا على مائدةٍ شِبَعُها قصيرٌ و جُوعُها طويلٌ؛ اى مردم! در راه راست، به دليل شمار اندک رهروان آن، احساس تنهايى نكنيد؛ زيرا مردم بر سفرهاى گرد آمدهاند كه سيرى آن، كوتاهمدت و گرسنگىاش طولانى است».
در این آيـات به عنوان تأكيد و تصريح بيشتر در کنار آفرینش، خداوند مىفرمايد در اين خلقت گياهان ارزشمند که در آیه قبل به آن اشاره شد، نشانه روشنى بر وجود خداست.
آرى تـوجـه بـه ايـن واقـعـيـت كـه ايـن خـاک به ظاهر بىارزش با داشتن يک تركيب معين مبدأ پـيـدايـش انواع گلهاى زيبا و درختان پرثمر و ميوههاى رنگارنگ با خواص كاملا متفاوت اسـت، بـيـانـگـر نـهـايـت قـدرت خـداسـت.
👈 امـا ايـن كـوردلان آنـچـنـان غافل و بىخبرند كه اينگونه آيات الهى را مىبينند، باز هم در غفلتند؛ چرا كه كفر و لجاج در قلب آنها رسوخ كرده است؛ لذا در پايان آيه مىفرمايد:« ... اكثر آنها هرگز مؤمن نبودهاند».
🔸يعنى بىايمانى صفت راسخ درون آنها شده است و چه جاى تعجب كه از اين آيات بـهـره نگيرند؛ زيرا قابليت محل نيز از شرایط اصلى تأثير است، همانگونه كه درباره قرآن مىخوانيم:
«هُدًى لِلْمُتَّقِينَ؛ هدايتی برای پرهيزكاران است».
(این مطالب ادامه دارد.)
📚 برگرفته از تفاسیر وزین تسنیم، المیزان، نمونه و نور
┄┅••🌸✻🌸••┅
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن
@moassese_nooralyaghin
بسم الله الرحمن الرحیم
#تفسیر
#استاد_آلمرتضی
#سوره_شعرا
#بخش_دوم
💫آیه ۹
«وَ إِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ»
🔹بیم و امید
↩️در آيه ۹ از این سوره با تعبيرى كه هم نشانه تهديد است و هم تشويق، هم بيم است و هم اميد، مىفرمايد پروردگار تو عزيز و رحيم است.
👌عـزيـز بـه مـعـنـاى قـدرتمندى شكستناپذير است، هم بر ارائه آيات بـزرگ تواناست و هـم در هـم كـوبـنـده تـكـذيـبكـنـنـدگـان اسـت ولى بـا ايـن حال رحيم است و رحمت واسعهاش همه جا را فرا گرفته و بازگشت جدى بـه سوى او در يک لحظه كوتاه كافى است كه همه نظر لطف او را به انسان متوجه کند و بر گناهان گذشتهاش قلم عفو كشد.
مـمـكـن اسـت مـقدم داشتن صفت عزيز بر رحيم در اينجا به اين دلیل باشد كه اگر رحيم را مـقـدم مـىداشـت، ممكن بود از آن ضعف حس شود اما عزيز را مقدم مىدارد تا روشن شود كه در نهايت قدرت، بسيار مهربان است.
💫آیه ۱۵
«قَالَ كَلَّا ۖ فَاذْهَبَا بِآيَاتِنَا ۖ إِنَّا مَعَكُمْ مُسْتَمِعُونَ»
🔹معیت خداوند متعال
حضرت موسی برای انجام رسالتی که خداوند به او سپرده بود، از بیم جان برای مبارزه نیرویی بیشتر تقاضا کرد. خداوند نیز تقاضای صادقانه حضرت موسى را اجابت كرد که معیت و همراهی برادرش در این امر مهم هدایت بود، فرمود:
⬅️ اين چنين نيست كه بتوانند تو را به قتل برسانند يا سينهات تنگى كند و زبانت گره داشته باشد و گويا نشود.
دعاى تو درباره برادرت را نيز اجابت كردم و به او هم ماموريت دادم؛ شما هر دو با آيات ما برويد (و فرعون و قوم گمراهش را به سوى من دعوت كنيد و فـكـر نـكنيد من از شما دورم و جريان امر شما بر من مخفى است بلكه من با شما هستم و به خوبى مطالب را مىشنوم
هـرگـز شـما را تنها نخواهم گذارد و در حوادث سخت ياریتان خواهم كرد با اطمينان خاطر پيش برويد و محكم در اين راه گام برداريد.
💫آیه ۷۸
«الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ»
🔹هدایت تکوینی و تشریعی
در سیر این آیات حضرت ابـراهـيـم عـليهالسلام به توصيف پروردگار جهانيان و ذكر نعمتهاى معنوى و مـادى او مـىپـردازد؛ از نعمت آفرينش و هدايت شروع میكند و مىگويد: او كسى است كه من را آفريد و هم او من را هدايت میکند.
هم در عالم تكوين هدايت كرده و وسایل حيات مادى و معنوى را در اختيارم گذارده و هم در عالم تشريع، وحى و كتاب آسمانى براى من فرستاده است.
👈ذكـر كـلمه فاء پس از آفرينش، به اين مطلب اشاره میکند كه هدايت از خلقت جدا نيست و دوشبهدوش آن، هـمـه جـا پـيـش مـىرود و جـمـله «يـهـديـن» كـه بـه شکل فعل مضارع آمده است، دليل روشنى بر استمرار هدايت و نياز انسان به او در همه عمر است .
گویى حضرت ابراهيم عليهالسلام با اين سخن، بيانگر اين حقيقت است كه من از لحظه خلقتم، هميشه با او بودهام و در همه حال با اويم، حضور او را در زندگى خود حس مىكنم؛ او دوستى است كه رشتهاى در گردنم افكنده و مىبرد هر جا كه خاطرخواهش است!
برگرفته از تفاسیر وزین تسنیم، المیزان، نمونه و نور
┄┅••🌸✻🌸••┅
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن
@moassese_nooralyaghin
بسم الله الرحمن الرحیم
#تفسیر
#استاد_آلمرتضی
#سوره_شعرا
#بخش_سوم
💫آیه۷۹
«وَ الَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَ يَسْقِينِ»
🔹هدایت مادی
دراین بخش، حضرت ابراهیم علیهالسلام
پـس از بـيـان نـخـسـتـيـن مـرحـله ربـوبيت، يعنى هدايت بعد از آفرينش، به نعمتهاى مادى میپردازد و مـىگويد:
او كسى است كه من را غذا مىدهد و سیراب میکند.
⬅️ و با این بیان میخواهد بگوید که آرى من همه نعمتها را از او مىبينم، پوست و گوشت من، آب و غذاى من، همه از بركات اوست؛
نـه تـنـهـا در حالت صحتم مشمول نعمتهاى اويم بلكه در بیماری نیز اوست شفادهنده من.
💫آیه۸۰
«وَ إِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ»
⬅️ بـا اينكه بيمارى نيز گاهى از ناحيه اوست اما براى رعايت ادب در سخن آن را به خود نسبت مىدهد.
👈سـپس از مرحله زندگى دنيا پا را فراتر میگذارد، به زندگى جاويدان در سراى آخرت مـىپـردازد تـا روشن کند كه ایشان همه جا بر سر خوان نعمت خداوند نشسته است نه فقط در دنيا كه در آخرت نيز هم.
💫 آیه۸۱
«وَ الَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ»
⬅️آرى هم مرگ از اوست و هم بازگشت مجدد به زندگى از ناحيه او و هنگامى كه به عرصه محشر وارد شویم، چشم اميدمان به او دوخته شده؛ چرا كه او كسى است كه طمع داریم گناهمان را در روز جزا بيامرزد.
💫آیه۸۲
«وَ الَّذِي أَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ»
⬅️بیشـک پيامبران معصومند و گناهى ندارند كه بخشوده شود ولى چنانكه در گذشته هم گفتهايم، گاهى حسنات نيكان، گناه مقربان محسوب مىشود و در مقام والاى آنان گاه انـجام يک كار خوب نيز قابل بازخواست است؛ چرا كه از كار نيكوترى جلوگيرى كرده و لذا ترک اولايش مىنامند.
ایشان هـرگـز بـر اعـمـال نـيـک خود تکیه نمىكند كه اينها در جنب كرم الهى، هيچ است و در مقابل نعمتهايش قابل ذكر نيست بلكه تنها تكيهشان بر لطف خداست و اين آخرين مرحله انقطاع الىالله است.
💫 آیه ۸۹
«إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ»
🔹قلب سلیم
حضرت ابراهیم علیهالسلام در میانه سخنان خود درباره توصیف قیامت میفرماید در آنجا چیزی به کار نمیآید مگر قلب سلیم و این میسر نمیشود مگر با آشنایی کامل از زوایای گوناگون نفس.
❇️نکته: هر آنچه که ما بخواهیم از رشد و هدایت یا ضلالت و هلاکت خداوند اسباب آن را در اختیار ما خواهد گذاشت و سلامت قلب تنها با خالی کردن آن از هر گونه آلودگی میسر میشود که رأس همه این آلودگیها و انحرافات کفر است.
🔹انواع کفر
۱-کفر اعتقادی
۲-کفر عملی
ما کفر اعتقادی نداریم اما اگر یاری خداوند را منکر شویم، به کفر عملی دچار خواهیم بود.
با سوء ظن به خداوند، قلب انسان در ظلمات گرفتار و از سلامت دور میشود پس باید قلب خود را از هرگونه آلودگی پاک کنیم.
✨ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّىاللَّهُعَلَيْهِوَآلِهِ: «مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ؛ هر که خود را شناخت، خدا را خواهد شناخت».
خداوند متعال دوست دارد که ما به مقامات عالی برسیم و این میسر نمیشود مگر با قلبی سالم.
◀️ بخشی از آخرین آیه سوره
💫آیه ۲۲۷
« ... وَ سَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ»
🔹بازگشت ستمگران
و کسانی که ستم کردهاند، به زودی خواهند دانست که به چه بازگشتگاهی باز خواهند گشت!
در روایات مىخوانيم: سر مبارک امام حسين عليهالسلام بالاى نيزه اين آيه را تلاوت فرمود: وَ سَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا ...
✨ امام صادق عليهالسلام فرمود: «مصداق روشن ظلم، ظلم در حقّ آلمحمّد عليهمالسلام است».
❇️باید توجه داشت که خداوند در کمین ستمگران است.
برگرفته از تفاسیر وزین تسنیم، المیزان، نمونه و نور
┄┅••🌸✻🌸••┅
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن
@moassese_nooralyaghin
بسم الله الرحمن الرحیم
┄┅•🏴🥀🏴••••••
#تفسیر
#استاد_آلمرتضی
#سوره_شعراء
#بخش_اول
#ششم_تیر
👈استاد آل مرتضی، در سلسله مباحث تفسیر رضوان، ابتدا حلول ماه محرمالحرام را به محضر شریف حضرت بقیةالله الاعظم عجاللهتعالیفرجه و شیعیان وفادار آن حضرت تسلیت گفتند و سخنان خود را اینگونه آغاز کردند:
⬅️در آستانه ورود به این ماه، لازم است نگاهی نو به محتوای برنامههای فرهنگی و اعتقادی بیفکنیم و موضوعی محوری و واحد برای محرم و صفر انتخاب کنیم تا موجب رشد، تحول و ارتقاء معنوی فردی و اجتماعی شود.
⬅️ بسیاری از مؤمنان با اشتیاق در مراسمهای دینی شرکت میکنند، زیارت عاشورا، دعای توسل، زیارت جامعه و... را میخوانند، اما باید توجه داشت که قرائت صرف ادعیه والفاظ آن، بدون تدبر و تأثیر قلبی و عملی، موجب تغییر بنیادین در انسان نمیشود؛ آنچه که امیر مؤمنان علیهالسلام درباره آن هشدار دادهاند:
✨«ألا لا خَيرَ في قِرائةٍ ليسَ فيها تَدَبُّرٌ؛هیچ خیری نیست در قرائتی که با تدبر همراه نباشد.
در حدیثی دیگر فرمودند:
✨ «لا يَقبَلُ اللّه ُ دُعاءَ قَلبٍ لاهٍ؛ خداوند دعاى دلِ غافل را نمىپذيرد».
خداوند متعال نیز در آیه ۱۸ سوره حشر، مؤمنان را به تأمل و تعقل فرا میخواند.
✨«... وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ؛ ... و هر کسی باید با تأمل بنگرد که برای فردای خود چه چیزی پیش فرستاده است».
👈لازمه رشد این است که آیندهنگر باشیم و با تدبر در ادعیه، علاوه بر حرکت زبان، عقل و قلب، خود را در راستای درک حقایق الهی حرکت دهیم.
❓رشد در زمینه فردی و اجتماعی چه ثمرهای دارد؟
✅یکی از درخواستهای مؤمنان از درگاه خداوند متعال، رسیدن به مقام «بقیةالله» و «امامت متقین» است.
یعنی رسیدن به جایگاهی که فرد، مقتدای پرهیزگاران، هدایتگر جامعه و الگویی در عقیده، اخلاق و عمل باشد. رسیدن به چنین جایگاهی، نیازمند رشد علمی، عملی، اخلاقی و اجتماعی است. در این حالت است که میتوانیم در مسیر آمادهسازی جامعه برای ظهور، نقشآفرین باشیم.
❌راحت طلبی ممنوع
کسی که میخواهد در راه خدا مجاهد باشد، باید حرکت مستمر داشته باشد؛ حرکت سطحی و نمایشی کافی نیست. حرکت جوهری لازم است، حرکتی که از درون بجوشد و متوقف نشود؛ «وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ».
👈 باید از حالت سردرگمی، راحتطلبی و سستی خارج شویم، در مسیر حق مجاهدت کنیم و بدانیم که خداوند متعال سعی و تلاش مؤمنان حقیقی را پاسخ میدهد؛ «ان الله شاکِرٌ عَلیم».
در ادامه استاد بزرگوار به تفسیر سوره مبارکه شعراء پرداختند و در ابتدا به غررالایات این سوره اشاره کردند.
🔷غرر الآیات
💫«يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ» ﴿۸۸﴾
💫«إلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ» ﴿۸۹﴾
💫«إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيرًا وَانْتَصَرُوا مِنْ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا وَ سَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ» ﴿۲۲۷﴾
❇️غرض سوره
1⃣دلداری پیامبر گرامی اسلام صلیاللهوعلیهوآله
2⃣تبیین خطوط اصلی دین
👈زمان نزول سوره
این سوره در سالهای ابتدایی بعثت پیامبر صلیاللهعلیهوآله، در حالی که تعداد مؤمنان اندک بود، در مکه بر پیامبر نازل شد.
┄┅••🏴✻🏴••┅
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن
@moassese_nooralyaghin
بسم الله الرحمن الرحیم
┄┅•🏴🥀🏴••••••
#تفسیر
#استاد_آلمرتضی
#سوره_شعراء
#بخش_دوم
#ششم_تیر
💫آیه۱
«طسم»
🔷حروف مقطعه
❓در تفسیر «طسم» چند نظر مطرح است؟
👈بنا بر روایات، اين حروف، علامتهایی اختصارى از نامهاى خدا يا قرآن يا مكانهاى مقدس يا بعضى از درختان بهشتى و مانند آن است .
👈 در اعجاز و عظمت قرآن بیان این مطلب حائز اهمیت است که اين كلام بزرگ از کنار هم قرار گرفتن همین حروف ساده و كوچک شکل گرفته است.
💫آیه۲
«تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ»
🔷عظمت قرآن
❓دلیل به کارگیری ضمیر اشاره «تلک» در آیه چیست؟
✅در كلام عرب و گاه در زبان فارسى براى بيان عظمت چيزى از اسم اشاره دور استفاده مىشود، يعنى موضوع به قدرى مهم و بلندمرتبه است كه گویى از دسترس ما بيرون است و در اوج آسمانها قرار دارد.
❓به چه دلیل قرآن به صفت «مبین» متصف شده است؟
👈صفت مبین به آشكار بودن عظمت و اعجاز قرآن اشاره میکند و هر چه انسان در محتواى آن بيشتر دقت كند به معجزه بودنش آشناتر مىشود.
👈قرآن هم خود روشن است و هم روشنکننده پیروان خویش است. هر کس به اندازه علمش از محضر قرآن بهره میبرد.
👈از ايـن گـذشـته قرآن جداكننده حق از باطل و آشكاركننده راه سعادت، پيروزى و نجات از گمراهى است.
💫آیه ۳
«لَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ»
🔷دلداری پیامبر صلیاللهوعلیهوآله
ايـن آیه و تعبیر «باخع» نشان مىدهد كه تا چه اندازه پيامبراسلام صلىاللّهعـليـهوآله نـسـبـت بـه مـردم دلسـوز بود و در انـجـام رسـالت خـويش اصرار و پـافـشـارى داشـت و ناراحت بود از ايـنـكـه مـىديـد تـشـنـهكـامـانـى در كـنـار چـشـمـه آب زلال قرآن و اسلام نشستهاند و باز از تشنگى فرياد مىكشند.
برگرفته از تفاسیر وزین تسنیم، المیزان و نور
┄┅••🏴✻🏴••┅
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن
@moassese_nooralyaghin
بسم الله الرحمن الرحیم
┄┅•🏴🥀🏴••••••
#تفسیر
#استاد_آلمرتضی
#سوره_شعراء
#بخش_سوم
#ششم_تیر
💫آیه۴
«إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِينَ»
🔷ایمان اختیاری
خداوند در این آیه میفرماید ما اين قدرت را داريم كه معجزه خيرهكننده يا عذاب شديد و وحشتناكى بـر آنـهـا فـرو بـفـرسـتـيم كه همگى بىاختيار سر تعظيم در برابر آن فرودآورند و تـسـليـمشـونـد ولى ايـن ايـمـان اجـبـارى ارزشى ندارد و این مطلب که آنها با اراده، درک و انديشه در برابر حق خاضع گردند، امری مهم است.
👈خداوند راه رشد و مجاهدت را برای انسان باز گذاشته و ابزار لازم را در اختیار او قرار داده است: عقل، قلب، زبان، چشم و دیگر اعضایی که همه در خدمت انتخاب و اراده انسان قرار دارند. انسان با این نعمتها، باید خود را در دنیا و آخرت بسازد البته اولویت، باید با آخرت باشد؛ «وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَلاَ تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا...». (سوره قصص، آیه۷۷)
ایمان اختیاری، راه کمال است. خداوند گرامی میدارد کسانی را که این مسیر را برگزیدهاند؛
«إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ». (سوره قمر، آیات ۵۴ و ۵۵)
👈ما از خدا میخواهیم که به کمال برسیم. کمال از طریق رحمت خداوند حاصل میشود و برای جلب رحمت خدا، ما نیز باید به دیگران رحم کنیم.
❓در آیه «فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِين» با توجه به اینکه «أعناق» جمع مؤنث است، چرا واژه «خاضعین» به شکل جمع مذکر به کار رفته است؟
واژه «أَعْنَاق» گرچه از نظر لفظی جمع مؤنث (جمع گردن) است اما به صاحبان گردنها یا خود انسانها اشاره دارد نه صرفاً گردن به عنوان عضوی از بدن. به این نوع استعمال در علم بلاغت مجاز گفته میشود.
💫آیه ۵
«وَ مَا يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنَ الرَّحْمَنِ مُحْدَثٍ إِلَّا كَانُوا عَنْهُ مُعْرِضِينَ»
🔷موضع گیری مشرکان در برابر قرآن
مشرکان در برابر هر ذکر تازه، از سوی خداوند از آن اعراض میکردند.
👈«ذكر» اشاره به اين واقعيت است كه قرآن بيداركننده و آگاهكننده است اما مشرکان از آگاهی فرار میکنند.
👈«الرحمان» اشاره به اين است كه نزول اين آيات از سوى پروردگار از رحمت عـامـه او سـرچـشـمـه مـىگـيـرد كـه هـمـه انـسـانـهـا را بـدون اسـتـثـنـاء بـه سـعـادت و كمال دعوت مىكند.
⬅️و نـيـز مـمـكـن اسـت بـراى تـحـريـک حـس شـكـرگزارى مردم باشد كه اين سخنان از سوى خـداونـدى اسـت كـه نعمتهايش، وجودشان را فرا گرفته، چگونه در برابر ولى نـعمت خود اين چنين اعراض مىكنند و اگر او در مجازات آنها عجله نمىكند، آن هم از رحمت اوست.
👈 مـحـدث (تازه و جديد) اشاره به اين است كه آيات قرآن يكى پس از ديگرى نازل مىشود و هر كدام محتواى تازهاى دارد اما چه سود كه ايـنـهـا بـا اين حقايق تازه ناسازگارند.
🔷حادث یا قدیم بودن قرآن
اگـر مـنـظـور از كـلام الله هـمـان مـحـتـواى قـرآن اسـت كـه آن از ازل در عـلم خـدا بـوده و خـدا از هـمـه آن آگـاهـى داشـتـه اسـت پس مسلما قدیم است و اگـر مـنـظـور نـزول وحـى اسـت و كـلمات و حروف قرآن، مسلما حادث است؛ بنابراين جاى بحث و گفتگو نيست.
💫آیه۶
«فَقَدْ كَذَّبُوا فَسَيَأْتِيهِمْ أَنْبَاءُ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ»
👈این آیه به این مطلب اشاره میکند که مشرکان تنها به «اعراض» قناعت نمیکنند بلکه به مرحله «تکذیب» و از آن بدتر «استهزاء» میرسند.
👈ايـن آيـه و آيـه قـبل نشان مىدهد كه انسان به هنگام قرار گرفتن در جادههاى انحرافى به طور دائم فاصله خود را از حق بيشتر مىكند:
نـخـسـت مـرحـله اعـراض و روى گـرداندن و بىاعتنایى نسبت به حق است اما تدريجا به مـرحـله تكذيب و انكار مىرسد، باز از اين مرحله فراتر مىرود و حق را به باد سخريه مـىگيرد و به دنبال آن مجازات الهى فرا مىرسد.
برگرفته از تفاسیر وزین تسنیم، المیزان و نور
┄┅••🏴✻🏴••┅
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن
@moassese_nooralyaghin
بسم الله الرحمن الرحیم
┄┅•🏴🥀🏴••••••
#تفسیر
#استاد_آلمرتضی
#سوره_شعراء
#بخش_اول
#سیام_تیر
👈استاد آل مرتضی در ادامه سلسله مباحث تفسیر رضوان و با استناد به آیات سوره شعرا، ابتدا درباره مقاومت و بصیرتافزایی در عصر حاضر صحبت کردند و به تطبیق داستانهای زندگی حضرت موسی علیهالسلام با زمان خاتمالانبیا صلیاللهعلیهوآله و همچنین دوران کنونی پرداختند.
⬅️ ایشان مباحث را با این بیان شهید مطهری تبیین کردند که میفرماید: «مردم ایران در برابر قبول کردنِ دین اسلام هیچ مقاومتی نکردند».
رهبر معظم انقلاب مد ظله، نیز در بیشتر سخنرانیهایشان درباره بصیرت صحبت میکنند.
✅انسان با آگاهی و بصیرت، میتواند در صحنه حضور داشته باشد.
💫آیه 10
«و إِذ نادی ربُّک مُوسی أنِ ائتِ القوم الظلِمِین»
اولین داستان در سوره شعراء، سرگذشت حضرت موسی علیهالسلام است؛ زیرا داستان ایشان به مسلمانان شباهت دارد و ما را دلداری میدهد که در واقع مشکلات ما همانند مشکلات حضرت موسی علیهالسلام است.
دشمنان ما از لحاظ سلاح، تکنولوژی و قدرت قوی هستند اما اراده و تصمیم مسلمانان قویتر است. ما قرآن و اهلبیت داریم.
مرور اتفاقات جنگ بدر، یاری خداوند به مسلمانان را بهخوبی نشان میدهد و مایه دلگرمی ما در زمان حال است.
👈 در آیه ۴۲ سوره مبارکه انفال داریم: «إِذ أنتُم بِالعُدوةِ الدُّنیا و هُم بِالعُدوةِ القُصوی...؛
در آن هنگام شما در طرف پایین بودید و آنها در طرف بالا ...»( از این نظر دشمن بر شما برتری داشت).
با اینکه تعداد مسلمانان در جنگ بدر خیلی کم بود ولی خداوند متعال به پیغمبر صلیالله علیهواله دستور داد مشتی خاک به طرف دشمنان پرتاب کند و از همان خاک طوفانی برخاست که باعث پیروزی ایشان شد.
ما هم با وجود تحریم اقتصادی یا جنگ باید مقاومت کنیم و اراده و ایمانمان را مستحکم کنیم.
هر قدر مشکل بزرگ میشود، ایمانمان هم باید افزایش پیدا کند؛ شیطان هیچ تسلطی بر بندگان خدا ندارد.
✅ «إِنّ عِبادِی لیس لک علیهِم سلطانٌ»
❓ علت خطاب خداوند در آیه فوق به شیطان مبنی بر ناتوانی در تسلط بر بندگان چیست؟
زیرا عباد، سلاحی به نام ایمان دارند و بندههای حقیقی خداوند هستند.
👈ضرر اسرائیل و آمریکا به مردم، باید باعث افزایش ایمان آنها شود.
فرمود: «إن الناس قد جمعوا....
فزادهم ایمانا مع ایمانهم»
خداوند متعال میفرماید: «بعضی از مردم میگویند مردم [لشکر دشمن برای حمله به شما] اجتماع کردهاند؛ [از آنها بترسید] اما این سخن بر ایمانشان افزود.
👈ما باید جوری مردم را آماده کنیم که از جنگ و مشکلات نترسند.
🔸تفاوت در میزان تقرب عامل تفاوت در نوع خطاب
پیامبران از ابتدا در بالاترین درجه تقرب قرار نداشتند و کمکم به این مقام والا رسیدند. بسته به مقدار مجاهدتشان محبوبتر میشوند.
❓تفاوت منادا و مناجات چیست؟
خداوند متعال در بعضی مواقع درباره حضرت موسی علیهالسلام میفرماید مناجات و بعضی مواقع میفرماید منادا
اولین بار خداوند حضرت موسی را ندا داد؛ «و نادینهُ مِن جانِبِ الطورِ الایمنِ» پس از زحمات فراوان و مجاهدت در راه دین به درجهای رسید که خداوند فرمود: «و قرّبناهُ نجِیًّا».
❓چرا خداوند متعال در بیان مأموریت حضرت موسی به جای «اذهب» به ایشان «ائتِ» فرمود؟
👈زیرا خداوند در همه جا حاضر و ناظر است و در واقع به جای اینکه دستور دهد که به سمت فرعون برو با لفظ «ائت» می گوید؛ بیا زیرا طبق آیه «هُو معکم أین ما کُنتُم» هر جا که باشید خدا با شماست.
❇️وصف مشعر به علیت
وقتی یک ویژگی خاص دلیل یک حکم یا تصمیم باشد.
مثال: فقط پزشک برای تجویز دارو اجازه دارد.
وصف: پزشک بودن
حکم: اجازه تجویز دارو
یعنی پزشک بودن یک وصف مشعر به علیت است.
به نظر علامه جوادی آملی فرستادن حضرت موسی علیهالسلام به سوی فرعون، وصف مشعر به علیت است؛ یعنی علت فرستادن حضرت موسی علیهالسلام به سمت فرعون مبارزه با ظلم و به بردگی کشیدن بنیاسرائیل بود. در واقع همه پیامبران مأمورند هر جا ظلم دیدند حرکت کنند و بر علیه ظلم قیام کنند.
ظلمِ فرعون بسیار زیاد بود.
⬅️ ظلم دو نوع است: ظلماعتقادی و ظلم عملی که فرعون هر دو نوع ظلم را بر بنیاسرائیل روا میداشت؛ بنابراین حضرت موسی مأمور شد با هر دو نوع ظلم مبارزه کند
⬅️اول آنکه توحید را آموزش دهد که مبارزه با ظلم اعتقادی است.
⬅️دوم اینکه از ظلم فرعون بر بنی اسرائیل جلوگیری کند.
در قرآن از فرعون، به ذیالاوتاد یاد شده است؛ زیرا روش او در شکنجه و آزار بنیاسرائیل آن بود که انسانها را میخکوب کند و در واقع اصلا مکانی به عنوان زندان نداشت بلکه همه مخالفانش را به زمین میخکوب میکرد.
برگرفته از تفاسیر وزین تسنیم، المیزان، نمونه و نور
┄┅••🏴✻🏴••┅
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن
@moassese_nooralyaghin
بسم الله الرحمن الرحیم
┄┅•🏴🥀🏴••••••
#تفسیر
#استاد_آلمرتضی
#سوره_شعراء
#بخش_دوم
#سیام_تیر
در ادامه بحث تفسیر سوره شعرا، استاد آل مرتضی به بیان مشکلات حضرت موسی علیهالسلام در امر رسالت پرداختند.
💫آیه ۱۲
«قال رب إِنی أخاف أن یُکذِّبُون»
💫آیه۱۳
«و یضِیقُ صدرِی و لا ینطلِقُ لِسانی فأرسِل إِلی هرُون»
💫آیه۱۴
«و لهُم علیّ ذنبٌ فأخاف أن یقتُلُون»
🔷 مشکلات رسالت حضرت موسی علیهالسلام
❓مشکلات حضرت موسی علیهالسلام در قبول رسالت چه بود؟
👈أخافُ أن یُکذِّبُون:
ترس از شنیده نشدن صدای آن حضرت و راه به جایی نبردن؛ دلیل ترس حضرت موسی علیهالسلام این بود که نتواند این مسؤلیت را به نحو احسن انجام دهد.
👈و یضِیقُ صدرِی:
ترس از تحمیل امور گوناگون سیاسی و اجتماعی و اجبار و در تنگنا قرار دادن حضرت تا به دلیل تنگی سینه به خشم ایشان بیانجامد.
👈 لا ینطلِقُ لِسانی:
ترس از نداشتن قدرت بیان و قدرت تأثیر بر دیگران
بنابراین فرمود: هارونُ اَفسَحُ منّی
⬅️انسان باید در راه دین تلاش کند تا بیانش قوی شود و همچنین سعه صدر خیلی لازم است. باید با عشق و علاقه به طلب علم روی بیاوریم تا بتوانیم جوانان با تحصیلات بالا را متقاعد کنیم.
👈فأخاف أن یقتُلُون
ترس از کشته شدن و ناتمام ماندن امر رسالت
💫آیه۱۵
«قالَ کَلّا فاذهبا بِئایاتِنا إِنّا معکُم مُّستمِعُون»
🔷 امر به شروع رسالت
❓چرا خداوند در امر یه شروع رسالت به جای سَمِعَ استِماع را به کار برده است؟
با وجود این ترسهای حضرت موسی، خداوند متعال فرمود موسی تو شروع کن ما به تو کمک میکنیم؛ «إنا مستمِعون»
دلیل استفاده از باب استفعال و تفاوت سمع با استماع این است که سمع به معنای شنیدن و استماع به معنای با دقت گوش دادن است در واقع کسی که در راه خدا سختیها را قبول میکند، خدا با همه جنود به او در این راه کمک خواهد کرد.
⬅️در این زمانه هم باید به دشمنان قدرت نشان دهیم. هرگاه از خودمان ضعف نشان دادیم، دشمنان به حمله تصمیم میگیرند؛ در حالی که این ملت هیچگاه اقتدار خود را از دست نمیدهد بلکه هر روز قویتر خواهد شد.
در روایات آمده است که سلمان و قوم سلمان یاوران امام زمان عجالله خواهند بود.
حتی اهل سنت این روایت را نقل کردند؛
«لَهُ کُنوزٌَ فِی الطّالِقانِ»
✅ کنوز جمع کنز به معنای گنج است
و این کنز پول نیست بلکه نیروی بشری همان گنج واقعی است که قدرت را افزایش میدهد.
⬅️ ما باور نداریم ولی دشمن باور دارد که این گنج در ایران و یمن وجود دارد.
خداوند متعال فرمود: «کَلّا»
اصلا این گونه نیست که دشمنان بتوانند مانع امر خدا شوند.
برگرفته از تفاسیر وزین تسنیم، المیزان، نمونه و نور
┄┅••🏴✻🏴••┅
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن
@moassese_nooralyaghin
بسم الله الرحمن الرحیم
┄┅•🏴🥀🏴••••••
#تفسیر
#استاد_آلمرتضی
#سوره_شعراء
#بخش_اول
#چهارم_مرداد
استاد آل مرتضی در سلسله مباحث تفسیر رضوان، ابتدا مروری بر موضوعات آیات گذشته سوره شعراء داشتند:
💫 آیات ۱۰ الی ۲۲
🔷مأموریت الهی حضرت موسی علیهالسلام
خداوند متعال در این آیات، مأموریتی مهم را بر دوش ایشان نهاد که دو مرحله اساسی داشت:
⬅️ مرحله نخست: دریافت وحی و آمادگی روحی و لسانی برای انجام رسالت(آیات ۱۰ الی ۱۵)
⬅️مرحله دوم: ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺷﺪﻥ ﺑﺎ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮﻯ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺳﺎﺯ با او و قومش، دعوت آنان به توحید و ربوبیت الهی و مقابله با طغیانگری(آیات ۱۶ الی۲۲)
محور اصلی این مأموریت، دعوت فرعون و قوم او به سوی خدا و تزکیه نفس بود؛ «اِذْهَبْ اِلَی فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَی. فَقُلْ هَلْ لَکَ إِلَی أَنْ تَزَکَّی»
👈نکته مهم اینجاست که موسی علیهالسلام با علم به هدایتناپذیری بسیاری از این افراد، مأموریت خود را به انجام رساند. قرآن نیز تنها برای متقین نیست بلکه «هُدیً لِلنّاس» است؛ هدایتی برای همه مردم، گرچه تنها متقین از آن بهطورکامل بهره میبرند؛ «يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِّمَا فِي الصُّدُورِ وَ هُدًى وَرَحْمَةٌلِّلْمُؤْمِنِين» (یونس،٥٧)
🔸درخواستهای حضرت موسی علیهالسلام در مرحله اول
حضرت موسی علیهالسلام پس از دریافت مأموریت الهی، برای انجام هرچه بهتره آن، چهار درخواست مهم از خداوند داشت. این درخواستها بیانگر دشواریهای راه تبلیغ و شرایط لازم برای مبلغان الهی است.
هر مبلّغی در این مسیر با مشکلاتی مشابه مواجه است:
1⃣ تکذیب و مخالفت مخاطبان: کسانی که عقاید متفاوتی دارند، معمولاً در برابر دعوت حق موضع میگیرند و حتی پرخاشگری میکنند.
2⃣ فشارهای روحی و تنگی سینه: وقتی مبلّغ با اعتراضها و بیمهریها روبهرو میشود، ممکن است احساس خستگی و ضیق صدر کند.
3⃣ بیتفاوتی اهل ایمان و تلاش اهل باطل: یکی از واقعیات تلخ این است که باطلگرایان فعالانه تلاش میکنند درحالیکه مؤمنان گاهی منفعلانه رفتار میکنند.
4⃣ نیاز به همیار در مسیر تبلیغ: موسی علیهالسلام از خداوند خواست هارون را به عنوان یار و پشتیبانش قرار دهد؛ چرا که هارون در سخنوری تواناتر بود.
خداوند به موسی علیهالسلام عنایت و دعای او را اجابت کرد.
👈 این نکته برای ما درس بزرگی دارد؛ هر کس برای دین خدا صادقانه و خالصانه تلاش کند، خداوند موانع را از سر راه او برمیدارد؛ «وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا» (طلاق،۲)
❇️ مبلغ دینی نیازمند سعه صدر، قدرت بیان و صبر فراوان است. اگر کسی بخواهد تنها برای عزت خود، محبوبیت شخصی یا جلب طرفداران فعالیت کند، مأموریت تبلیغ به مقصد نمیرسد بلکه باید برای خدا و هدایت بندگان او تلاش کرد حتی اگر به قیمت از دست دادن موقعیت اجتماعی و تحمل توهینها و تهمتها باشد.
❓چرا داستانهای انبیا در قرآن با این تفصیل آمده است؟
خداوند متعال در قرآن کریم با ذکر داستانهای پیامبران، دو هدف مهم را دنبال میکند:
⬅️ نخست دلداری به پیامبر اسلام صلیاللهوعلیهو آله و همه مبلغان دین که اگر با تکذیب و دشمنی روبهرو میشوند، بدانند که پیامبران بزرگ نیز چنین رنجهایی را تحمل کردهاند؛
⬅️دوم، تبیین سنت تغییرناپذیر خداوند در هدایت و اتمام حجت بر اقوام که اگر هدایت را نپذیرفتند، سرنوشتشان همان خواهد بود که اقوام پیشین مانند قوم نوح، عاد، ثمود و دیگران دچار شدند؛ زیرا خداوند هم غفور و رحیم است و هم شدیدالعقاب.
🔸 روش پیامبران در تبلیغ دین:
قرآن علاوه بر ذکر برخورد اقوام با پیامبران، روش پیامبران را هم در برخورد با مردم بیان میکند؛ هر پیامبری متناسب با شرایط زمانه و اقتضائات جامعه، شیوهای خاص در تبلیغ داشت. پیامبران صبر کردند، مقاومت کردند و سختیها را به جان خریدند. یاران آنان نیز همچون خودشان صبور و مقاوم بودند.
☝️این پیام برای ماست: اگر میخواهیم یاران واقعی امام زمان عجالله باشیم، باید اندازه تحمل خود را در برابر مشکلات بسنجیم و آن را تقویت کنیم. حقیقت این است که بسیاری از ما چنین تحملی نداریم و حتی از تذکر و نقد دوستانه نیز رنجیده میشویم.
🔸راه پیشرفت و مراحل تبلیغ:
پیامبران الهی در مسیر تبلیغ، مرحلهبهمرحله پیش رفتند. آنان ابتدا با جمعی اندک کار خود را آغاز کردند و به مرور، با تلاش و برنامهریزی، جامعهای بزرگ را به حق دعوت کردند. تبلیغ دین به برنامه، علم، صبر و قدرت بیان نیازمند است و این مسیر آسان نیست. اگر میخواهیم مبلغ دین باشیم، باید از روش پیامبران، امامان و عالمان واقعی درس بگیریم و بدانیم که پیشرفت در این راه بدون تلاش و تحمل ممکن نیست.
برگرفته از تفاسیر وزین تسنیم، المیزان، نمونه و نور
┄┅••🏴✻🏴••┅
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن
@moassese_nooralyaghin
بسم الله الرحمن الرحیم
┄┅•🏴🥀🏴••••••
#تفسیر
#استاد_آلمرتضی
#سوره_شعراء
#بخش_دوم
#چهارم_مرداد
💫 آیه۱۶
«فَأتیا فِرعَونَ فَقولا إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِينَ»
🔷 مرحله دوم مأموریت موسی علیهالسلام
پس از دریافت وحی و آماده شدن روحی، حضرت موسی علیهالسلام به گفتگوی منطقی با فرعون و قوم او فرا خوانده شد. این مأموریت سرنوشتساز بود و دو محور داشت:
1⃣ دعوت به توحید و ربوبیت الهی:
موسی علیهالسلام مأمور شد به فرعون بگوید:
«إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِينَ؛ ما فرستاده پروردگار جهانیان هستیم».
این در حالی بود که فرعون ادعای ربوبیت میکرد و میگفت:«أنَا رَبُّکُمُ الأعلی»
2⃣ آزادی بنیاسرائیل:
موسی علیهالسلام مأمور شد بنیاسرائیل را از بردگی فرعونیان آزاد کند؛ «فأرسِل مَعَنا بَنی إسرائیل»
بدیهی است منظور این بوده که زنجیر اسارت و بردگی از آنها بردارد تا آزاد شوند و بتوانند با حضرت موسی علیهالسلام بیایند نه اینکه فرستادن آنها به همراه فرعون تقاضا شده باشد.
❓با توجه به مثنی بودن کلمات قبل چرا «رسول» مفرد است؟
⬅️ از نظر اعتقادی:
اشاره به يگانگى و وحدت دعوت آنهاست، گویى آنها دو روحند در يك بدن، با يك برنامه و يك هدف .
همانگونه که امیر مؤمنان علیهالسلام روح و نفس پیامبر صلیاللهوعلیهوآله بود.
⬅️ از نظر نحو و صرفی:
الف) راغب در مفردات میگوید رسول از کلماتی است که هم بر مفرد و هم بر جمع اطلاق میشود، هرچند گاهی آن را جمع میبندند و رسل میگویند.
ب) بعضی نیز آن را مصدر و به معنی رسالت دانستهاند و میدانیم در مصدر تثنیه و جمع نیست؛ در اینجا معنی رسول منظور است نه لفظ آن.
مصدر یک مفهوم کلی است و عددی نیست که جمع بسته شود، نمیتوان برای آن عدد مشخص کرد.
ج) این واژه معنای وصفی را میرساند و لذا در بسیاری از موارد تثنیه شده یا جمع بسته شده است، در همین داستان حضرت موسی و هارون در آیه ۴۷ سوره طه میفرماید: «انا رسولا ربک»
👈در این گفتگوها، حضرت موسی با شجاعت و سرعت پاسخ میداد و در برابر طعنهها و بهانهجوییهای فرعون و درباریانش عقبنشینی نمیکرد. این ویژگی مهم هر مبلغ دینی است: توانایی پاسخگویی سریع و مستند با استدلال و بهرهگیری از قرآن، روایات و معارف دینی.
👈آیات ۱۸ الی ۲۰
در ادامه گفتگو، فرعون با سه ایراد قصد داشت شخصیت حضرت موسی علیهالسلام را تخریب کند و او را در برابر مردم بیاعتبار جلوه دهد:
⬅️ ۱. پرورش موسی علیهالسلام نزد فرعون
💫 «أَلَمْ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدًا وَلَبِثْتَ فِينَا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ؛ آیا ما تو را چون فرزند در میان خود پرورش ندادیم و سالها نزد ما زندگی نکردی؟(شعراء،۱۸)
فرعون میخواست موسی را وامدار خود نشان دهد و بگوید کسی که اینگونه پرورش یافته است، حق ندارد علیه پرورشدهندهاش قیام کند.
⬅️ ۲. ارتکاب قتل
💫 «وَفَعَلْتَ فَعْلَتَكَ الَّتِي فَعَلْتَ وَأَنتَ مِنَ الْكَافِرِينَ؛ و همان کاری را کردی که کردی (یعنی مردی از قبطیان را کشتی) و تو از کافران بودی».(شعراء،۱۹)
این ایراد به حادثه قتل یکی از قبطیان اشاره دارد و فرعون میخواست موسی را به عنوان یک جنایتکار معرفی کند و بگوید چنین کسی شایستگی پیامبری ندارد.
⬅️ ۳. کفران نعمت
«أَنتَ مِنَ الْكَافِرِينَ؛ تو از کافران[ نعمت من] هستی».
فرعون موسی را به کفران نعمت متهم کرد و گفت: کسی که سالها از نعمتهای ما بهرهمند شده و اکنون در برابر ما ایستاده، کفران نعمت کرده است.
✅ پاسخ قاطع و هوشمندانه حضرت موسی علیهالسلام:
حضرت موسی علیهالسلام با درایت، ابتدا به مهمترین اتهام پاسخ داد و ایراد دوم (قتل قبطی) را برطرف کرد؛ زیرا اگر این اتهام پاسخ داده نمیشد، جایگاه او به عنوان پیامبر زیر سؤال میرفت. ایشان فرمود:
💫 آیه۲۰
«فَعَلْتُهَا إِذًا وَ أَنَا مِنَ الضَّالِّينَ»
🔷 پاسخ به ایراد دوم
❓نظرات مفسران درباره عبارت «ضالین» چیست؟
ﺩﺭباره ﺗﻌﺒﻴﺮ" ﺿﺎﻟﻴﻦ" ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻔﺴﺮﺍﻥ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺯﻳﺮﺍ:
⬅️ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﻣﻰﺩﺍﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﻮء ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ صلیالله ﺣﺘﻰ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻧﺒﻮﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺘﺰﻟﺰﻝ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺑﻌﺜﺖ ﻧﺎﻗﺺ ﻭ ﻧﺎﺗﻤﺎم ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ، ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﻋﺼﻤﺖ ﺍﻧﺒﻴﺎء ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻧﺒﻮﺕ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ.(عقیده تنزیه الانبیاء)
⬅️ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻥ، ﺳﺨﻨﻰ ﺑﮕﻮﻳﺪ.
👈 ﻟﺬﺍ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﻣﻔﺴﺮﺍﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ" ﺿﺎﻝ" ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺧﻄﺎﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ، ﻳﻌﻨﻰ ﺿﺮﺑﻪ من ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﺮﺩ ﻗﺒﻄﻰ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻗﺘﻞ ﻧﺒﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﻈﻠﻮم ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺍﻭ منجر ﻣﻰﺷﻮﺩ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ "ﺿﺎﻝ" ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ "ﻏﺎﻓﻞ" ﻭ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻏﻔﻠﺖ ﺍﺯ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻛﺎﺭ ﺍﺳﺖ.
برگرفته از تفاسیر وزین تسنیم، المیزان، نمونه و نور
┄┅••🏴✻🏴••┅
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن
@moassese_nooralyaghin
بسم الله الرحمن الرحیم
┄┅•🏴🥀🏴••••••
#تفسیر
#استاد_آلمرتضی
#سوره_شعراء
#بخش_سوم
#چهارم_مرداد
👈در قرآن کریم گاهی با آیاتی مواجه میشویم که در نگاه نخست پرسشبرانگیز است، مانند اینکه خداوند به حضرت پیامبر یا برخی از پیامبران میفرماید: «وَ وَجَدَکَ ضَالّاً فَهَدَی؛ تو را گمراه یافت و هدایت کرد». آیا این به معنای گمراهی به مفهوم متعارف آن است؟ قطعاً چنین نیست. باید میان معنای لغوی و معنای اصطلاحی این واژگان تفاوت قائل شد.
«ضلالت» در لغت به معنای غفلت و ناآگاهی نسبت به حقیقت است اما در اصطلاح دینی به معنای گناه و انحراف از حق دانسته میشود. بنابراین وقتی خداوند درباره پیامبری چون حضرت محمد صلیاللهعلیهوآله یا حضرت موسی و حضرت آدم علیهماالسلام چنین تعابیری را به کار میبرد، هرگز به معنای ارتکاب گناه و فسق نیست بلکه بیانگر عدم آگاهی است.
وهابیان و حتی برخی از علمای اهلسنت، از این آیات سوء برداشت میکنند و چنین آیاتی را دلیل بر گناهکار بودن پیامبران میدانند. آنها حتی در مواردی پا را فراتر میگذارند و نسبتهای ناروایی به انبیا میدهند، مانند آنچه درباره حضرت داوود علیهالسلام نقل کردهاند که کاملاً با مقام عصمت پیامبران منافات دارد.
👈ﺑﻌﻀﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻄﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻗﺘﻞ ﺁﻥ ﻣﺮﺩ ﻇﺎﻟﻢ ﺭﺥ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﻭ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﺘﻮﺍﻧﻢ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﺑﻤﺎﻧﻢ ﻭ ﻣﺪﺗﻰ ﺍﺯ ﻭﻃﻦ ﺁﻭﺍﺭﻩ ﺷﻮم ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻢ ﺑﻪ تأﺧﻴﺮ خواهد ﺍفتاد.
ﻭﻟﻰ در ﻇﺎﻫﺮ ﺍﻳﻦ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻰ علیهالسلام ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﺑﮕﻮﻳﺪ، ﻣﻄﻠﺒﻰ ﺑﻮﺩﻩ است ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﺪ ﻧﻪ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺮﻋﻮﻥ.
👈ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺳﻮﻣﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﺯ سویی ﺑﺎ ﻣﻘﺎم ﻣﻮﺳﻰ علیهالسلام ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﻛﻴﺎﻥ ﺍﻭ مناسبتر ﺑﺎﺷﺪ، ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻰ علیهالسلام ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ «ﺗﻮﺭﻳﻪ» ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺳﺨﻨﻰ ﮔﻔﺘﻪ در ﻇﺎهر به ﺍﻳﻦ معنا که من ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﺣﻖ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩم، ﺑﻌﺪﺍ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺍﻩ ﺣﻖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻣﻘﺎم ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﻃﻦ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺍشت ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻣﺎﻳﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺩﺭﺩﺳﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﮔﺮﻧﻪ ﺍﺻﻞ ﻛﺎﺭ ﺣﻖ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻋﺪﺍﻟﺖ.
ﻭ ﻣﻰﺩﺍﻧﻴﻢ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺗﻮﺭﻳﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺳﺨﻨﻰ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻃﻨﺶ ﻣﻄﻠﺐ ﺣﻘﻰ ﺑﺎﺷﺪ، ﻭﻟﻰ ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺯ ﻇﺎﻫﺮ ﺁﻥ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺭﻭﻍ ﻧﮕﻮﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ، ﺣﻔﻆ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .
سپس اضافه کرد:
💫آیه۲۱
«فَفَرَرْتُ مِنكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لِي رَبِّي حُكْمًا وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُرْسَلِينَ»
وقتی از شما ترسیدم، فرار کردم سپس پروردگارم به من حکمت عطا کرد و من را در شمار رسولان قرار داد.
برگرفته از تفاسیر وزین تسنیم، المیزان، نمونه و نور
┄┅••🏴✻🏴••┅
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن
@moassese_nooralyaghin