•🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #اعراب_آیات #جلسه_صد_و_بیست_و_نهم ✅ موضوع: اعراب آیه ۱۱۴ سوره بقره (قسمت دوم) 👈... اوِلئِکَ ما کانَ لَهُم اَن یَدخُلوها اِلّا خائِفینَ لَهُم فِی الدُّنیا خِزیٌ وَ لَهم فِی الاخِرَهِ عَذابُُ عَظیمُ سزاوار نیست ‌که آنها جز با ترس و وحشت وارد این اماکن بشوند که بهره آن ظالمین مانعین، در دنیا رسوایی و در سرای دیگر عذاب عظیم است. اولئِکَ: اسم اشاره،مبنی، محلا مرفوع، مبتدا ما: نافیه، مبنی بر سکون، غیر عامل، محلی از اعراب ندارد. اَن: حرف ناصب مصدری، مبنی بر سکون، عامل، محلی از اعراب ندارد. یَدخُلو: فعل مضارع منصوب، علامت نصب حذف نون. ضمیر متصل و بارز «واو»، مبنی، محلا مرفوع، فاعل ها: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلا منصوب، مفعول به اِلّا: از ادات استثناء، مبنی بر سکون، عامل، محلی از اعراب ندارد. خائِفینَ: حال برای فاعل «یَدخُلوها» و منصوب، علامت نصب «یاء» جمله «ما کانَ لَهُم اَن یَدخُلوها» : خبر «اولئِکَ» و محلا مرفوع لَ: حرف جر، مبنی بر فتح، عامل، محلی از اعراب ندارد. هُم: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلا مجرور به حرف جرّ لَهُم: جار و مجرور، متعلّق به عامل مقدر، خبر مقدم فی: حرف جر، مبنی بر سکون، عامل، محلی از اعراب ندارد. الدُّنیا: اسم مجرور به حرف جر، علامت جرّ کسره مقدر فی الدُّنیا: جار و مجرور، متعلق به عامل مقدر، حال برای ضمیر «هُم» و محلا منصوب خِزیٌ : مبتدای مؤخر و مرفوع، علامت رفع ضمه ظاهری و: حرف عطف، مبنی بر فتح، غیرعامل، محلی از اعراب ندارد. لَهُم : گفته شد. فی : حرف جر، مبنی بر سکون، عامل، محلی از اعراب ندارد. الاخِرَهِ: اسم مجرور به حرف جر، علامت جرّ کسره ظاهری فِی الاخِرَةِ : جار و مجرور، متعلق به عامل مقدر، حال برای ضمیر «هُم» و محلا منصوب عَذابٌ : مبتدای موخر و مرفوع، علامت رفع ضمه ظاهری عَظیمٌ : نعت برای «عَذابٌ» و مرفوع بنابر تبعیت •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (إعراب آیات بر مبنای کتاب إعراب‌القرآن‌الکریم و کلمة‌الله‌العلیا) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_بیست_و_نهم ✅ موضوع: انواع استثناء 👈تعریف استثناء: خارج نمودنِ اسمِ واقع بعد از اداتِ شرط از حکم ما قبلش، استثناء نام دارد؛ که از سه رُکن تشکیل می شود: مستثنی‌منه، مستثنی، ادات استثناء 🔹 ادات استثناء ۱.حرف: الّا ۲.فعل: «لیس» و «لا یکون» ۳.مردد بین اسم و فعل: خَلا، حاشا، عَدا ۴. اسم: «غَیر» و «س‍ِویٰ» 🔹انواع استثناء ۱. استثناء تام : مستثنی‌منه در آن ذکر شده است. به بیان دیگر در استثناء تام، تمام ارکان استثناء (مستثنی‌منه، ادات استثناء، مستثنی) موجود می‌باشد. ۲. استثناء مفرغ : مستثنی‌منه در آن ذکر نشده و محذوف است. 🔹 اقسام استثناء تام الف) استثناء متصل : در این قِسم، مستثنی جزئی از مستثنی‌منه است و برحسب اینکه جمله ی استثناء، متضمن معنای نفی هست یا خیر، به استثنای متصل منفی یا مثبت تقسیم می شود. مثال : رَکب الطُّلابُ الّا علیاً. 🍃استثناء تام متصل منفی است؛ زیرا: •مستثنی‌منه (الطّلاب) در جمله موجود است⬅️ تام •مستثنی(علی) از جنس مستثنی‌منه (الطلاب) است ⬅️ متصل •جمله متضمن معنای نفی است ⬅️ منفی ب) استثناء منقطع: در این نوع، مستثنی از جنس مستثنی‌منه نیست و برحسب اینکه جمله ی استثناء، متضمن معنای نفی هست یا خیر، به استثنای متصل منفی یا مثبت تقسیم می شود. مثال: فَسَجد الملائکة کُلّهم اجمعون الّا ابلیس اَبیٰ... 🍃استثناء تام منقطع منفی است؛ زیرا •مستثنی‌منه (الملائکة) در کلام موجود است ⬅️ تام •مستثنی‌منه (الملائکة) از جنس مستثنی (ابلیس) نیست ⬅️ منقطع •جمله معنای نفی نمی‌دهد ⬅️ مثبت 🔹احکام استثناء به الّا ۱. وجوبا منصوب در صورتی که استثناء، تام و مثبت باشد. مثال: رَایتُ قَومي الّا سعیداً. ۲. جوازاً منصوب در صورتی که استثناء تام و منفی باشد. در اینصورت جایز است: مستثنی، منصوب باشد یا از اعراب مستثنی‌منه تبعیت کند. مثال: ما جاءَ القومُ الّا سعیداً ( یا سعیدٌ). ۳. برحسب نیاز جمله در صورتی که استثناء مفرغ باشد، ما بعد «الّا» بر حسب نیاز جمله اعراب می شود، گویا «الا» در جمله وجود ندارد. مثال۱:ما اخطأ الّا سمیرٌ. 🍃 سمیرٌ (مستثنی): فاعل برای «اخطأ» و مرفوع مثال۲: ماسَمعتُ الّا المتکلمین. 🍃المتکلمین (مستثنی): مفعولٌ‌به برای «سمعت» و منصوب مثال۳:ماسلّمتُ الّا علی الفُصحاء. 🍃الفُصحاء (مستثنی): مجرور به حرف جر •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ با توجه به توضیحات مذکور در آیه ۱۱۴ سوره مبارکه بقره: 🍃 در جمله «اَن یَدخُلوها اِلّا خائِفینَ» استثناء از نوع مفرغ است و «خائِفینَ» حال برای فاعل «یَدخُلوها» می‌باشد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس ارزشمند استاد ارجمند حسینی آل‌مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی ( بر مبنای کتاب موسوعه النحو والصرف والاعراب ) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin