بسم الله الرحمن الرحیم ┄┅•🍃🌸🍃•. #تفسیر #استاد_آل‌مرتضی #سوره_مومنون #بخش_اول #سی‌ویک_شهریور استاد آل مرتضی در ابتدای تدریس مروری بر آیات ابتدایی سوره مؤمنون داشته و در مورد خشوع در نماز که یکی از صفات بارز مؤمنین است، تأکید نمودند. ⬅️ ایشان این مساله را متذکر شدند که خشوع، کمال نماز است و امری فراتر از مسأله فقهی میباشد، لذا باید در علم کلام به آن پرداخت. ⬅️استاد محترم، در سخنان خود با توجه به سالروز میلاد باسعادت پیامبر رحمت، به حدیث گهرباری از ایشان در رابطه با اقامه نماز، کلام خود را مزین نمودند. 💫جُعلَتْ قُرَّةُ عَيْني في الصَّلاة وَ كَانَ يَقُولُ: أَرحْنَا يَا بَلالُ‌ روشنى چشم من در نماز نهاده شده است و همواره مى‌فرمود: اى بلال (با اذان گفتنت) به ما آرامش بده)  👈«قرة عین» معادل نور چشم است. کلمه «قرّ» به معنای سردی و خنکی است و از آنجا که معروف است ، اشک شوق همواره خنک و اشک‌های غم و‌اندوه داغ و سوزان است، لذا «قرة عین» به معنای چیزی است که مایه خنک شدن چشم انسان می‌شود، یعنی اشک شوق از دیدگان او فرو می‌ریزد و این کنایه زیبایی است از سرور و شادمانی. ⬅️آیات ۱۲ الی ۲۲ سوره مومنون طرق اساسی تحصیل ایمان و معرفت را نشان می‌دهد. 👈 ابتدا انسان را به کاوش در اسرار درون و سیر در «عالم انفس» وا می‌دارد 👈 و سپس او را به جهان برون و موجودات شگرف عالم هستی، توجه می‌دهد و به «سیر آفاقی» می‌پردازد. ✍مراحل تکامل جنین در رحم مادر 💫آیه ۱۲ وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ ﻭ ﻳﻘﻴﻨﺎً ﻣﺎ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ [ ﻋﺼﺎﺭﻩ ﻭ ]ﭼﻜﻴﺪﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﮔِﻞ ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ . ⬅️خلقت انسان با آن همه عظمت، استعداد از خاکی بی ارزش، بیانگر نهایت قدرت نمائی خالقش است. 👈این آیه، به آغاز وجود همه انسان‌ها اعم از آدم و فرزندان او اشاره می‌کند، که همه به خاک باز می‌گردند و از گل برخاسته‌اند. 💫آیه ۱۳ ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ ﺳﭙﺲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻄﻔﻪ ﺍﻱ ﺩﺭ ﻗﺮﺍﺭﮔﺎﻫﻲ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ [ ﭼﻮﻥ ﺭﺣﻢ ﻣﺎﺩﺭ ] ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻳﻢ . 👈آیه ۱۳، به تداوم نسل آدم از طریق ترکیب نطفه نر و ماده و قرار گرفتن در قرارگاه رحم، توجه می‌دهد. 💫آیه ۱۴ المؤمنون ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺁﻥ ﻧﻄﻔﻪ ﺭﺍ ﻋﻠﻘﻪ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻳﻢ ، ﭘﺲ ﺁﻥ ﻋﻠﻘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺎﺭﻩ ﮔﻮﺷﺘﻲ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻳﻢ ، ﭘﺲ ﺁﻥ ﭘﺎﺭﻩ ﮔﻮﺷﺖ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﻫﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﻫﺎ ﮔﻮﺷﺖ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻳﻢ ، ﺳﭙﺲ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﻓﺮﻳﻨﺸﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻳﻢ ﭘﺲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻮﺩﻣﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺑﺮﻛﺖ ﺍﺳﺖ ﺧﺪﺍ ﻛﻪ ﻧﻴﻜﻮﺗﺮﻳﻦ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ⬅️آیه مورد بحث به مراحل شگفت آور و بهت آور سیر نطفه در رحم مادر، اشاره دارد. ✍آخرین مرحله تکامل انسان در رحم ⬅️«ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ» این مرحله مهمترین مرحله آفرینش بشر است، که بعد از مراحل پنجگانه سیر نطفه به آن اشاره شده است. 👌ﺟﺎﻟﺐ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻳﻪ ﻓﻮﻕ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺑﻪ" ﺧﻠﻖ" ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻰ ﺭﺳﺪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺑﻪ" ﺍﻧﺸﺎء" ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. " ﺍﻧﺸﺎء" ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺍﺭﺑﺎﺏ ﻟﻐﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ" ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﺗﻮﺃم ﺑﺎ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺁﻥ" ﺍﺳﺖ، ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻗﺒﻞ (ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﻄﻔﻪ ﻭ ﻋﻠﻘﻪ ﻭ ﻣﻀﻐﻪ ﻭ ﮔﻮﺷﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ) ﻛﺎﻣﻠﺎ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻣﻬﻢ ﻛﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:" ﺳﭙﺲ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﺩﺍﺩﻳﻢ" ﻭ ﺑﻠﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺁﻥ" ﻓَﺘَﺒﺎﺭَﻙَ ﺍﻟﻠَّﻪُ ﺃَﺣْﺴَﻦُ ﺍﻟْﺨﺎﻟِﻘِﻴﻦَ" ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ. 👈ﺍﻳﻦ ﭼﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭ ﺷﺎﻳﺎﻥ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺖ، ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﻴﻦ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ، ﺣﺲ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ، ﻭ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺩﺭ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﺍﺳﻠﺎﻣﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ" ﻧﻔﺦ ﺭﻭﺡ" (ﺩﻣﻴﺪﻥ ﺭﻭﺡ ﺩﺭ ﻛﺎﻟﺒﺪ) ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺟﻬﺶ ﺑﺰﺭﮒ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻧﺒﺎﺗﻰ ﻭ ﮔﻴﺎﻫﻰ ﺭﺍ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﮔﺎم ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺣﻴﻮﺍﻧﺎﺕ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺮﺗﺮ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻣﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩ، ﻭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ ﺁﻥ ﻗﺪﺭ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺟﻤﻠﻪ ﺛﻢ ﺧﻠﻘﻨﺎ ﻛﺎﻓﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﻟﺬﺍ" ﺛُﻢَّ ﺃَﻧْﺸَﺄْﻧﺎﻩُ" ﻓﺮﻣﻮﺩ. 👈انسان بعد از تولد نیز به تدریج به سوی تکامل میرود و هر اندازه که علم و معرفت او بیشتر شود و به احکام الهی و دستورات دین بهتر و کامل تر عمل کند، روح او کامل تر می شود؛  این تکامل بعد از مرگ و در عالم برزخ و سپس قیامت کامل تر شده، تا آنجا که پرده ها کنار رفته و انسان به مرحله ای می رسد که حقایق را می بیند.«لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ»(آیه ۲۲،سوره ق) برگرفته از تفاسیر وزین تسنیم، المیزان، نمونه و نور ┄┅••🌸✻🌸••┅ مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن @moassese_nooralyaghin