*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌دوم #موضوع‌سوم #جلسهٔ_اول 📖 شرح موضوع سوم:پر گویی « وَ هانَت عَلَیهِ نَفسُهُ مَن أَمَّرَعَلَیها لِسانَهُ؛ و آن کس که زبانش را بر خود امیر کند شخصیتش را حقیر خواهد کرد». ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📖 شناخت درد پر گویی هر کس نا به هنگام وبیش از حد ضرورت سخن گوید، حرّاف و پر گو نامیده می شود که علاوه بر پایین آوردن منزلت وارزش خود نزد مردم، از نعمتی الهی در راه نادرست بهره گرفته وخطاکار است.مهم تر این که شخص یاوه گو اغلب متوجه بیماری وعمل مذموم خود نیست واین عمل دامنه مفاسد زبان را گسترده تر خواهد کرد. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ ✍ زبان،شاهکار خلقت قدرت تکلم از بزرگترین نعمت های الهی ومهم ترین دلایل برتری انسان بر سایر موجودات قلمداد می شود. خداوند، نیروی سخن و هنر گویا بودن زبان را به عنوان قدرت نمایی در خلقت، همسان با خلقت انسان ذکر نموده و فرموده است: «خَلَقَ الإِنسان، عَلَّمَهُ البَیان». (الرحمن، 3و4) ✍ زبان ابزار شیطان در استفادازاین نعمت بزرگ باید اهتمام ورزید تا بدرستی مورداستفاده قرار گیردونباید با آن جز رضایت خدا و خدمت به خلق طلبید،چون اگر زبان در راستای نادرست بکار گرفته شود از برنده ترین ومؤثر ترین ابزار شیطان خواهد بود. رسول خدا صل الله علیه و آله می فرماید: «إِنَّ اَکثَرَ خَطایاابن آدم فی لسانه؛ بیشتر لغزشهای انسان از زبان اوست».(محجّة البیضاء، مرحوم فیض کاشانی، ج5، ص194) آری زبان از مهمترین عوامل سعادت وضلالت بشر است پس بنگریم این موهبت الهی را در چه راهی بکار می گیریم. ✍ریشه پر گویی پر گویی علل وعوامل متعددی دارد که اغلب به شخصیت انسان،بستگی دارد، افرادی که از ثبات شخصیت و فزونی خرد محروم هستند، اغلب پر حرف دیده می شوند. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••✻••┅┄┄ @moassese_nooralyaghin موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرآنی

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌دوم #موضوع‌سوم #جلسهٔ_دوم 📖 شرح موضوع سوم:پر گویی «وَ هانَت عَلَیهِ نَفسُهُ مَن أَمَّرَعَلَیها لِسانَهُ؛ و آن کس که زبانش را بر خود امیر کند شخصیتش را حقیر خواهد کرد». ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ ❌عواقب آزادی بی قید و بند زبان بسیار دیده شده سخنان نابجا موجب مرگ آدمی شده. (زبان سرخ سر سبز بر باد می دهد) علاوه بر عواملی چون مرگ، پشیمانی و... رهایی زبان می تواند عواقب شوم و هلاکت بار فراوانی داشته باشد. در ذیل به شرح مختصر دو مورد از عواقب آزادی زبان می پردازیم. ✍الف. عذاب الهی انسان گناهکار با عمل نادرست، خود را مستحق عذاب کرده و کیفر اعمالی که از پیش فرستاده را خواهد دید، همچنین خداوند، افراد بد عمل را به تناسب گناه به درجات مختلفی از عذاب، معذب می گرداند. ❗️سخت ترین عذاب ها،مخصوص زبان طبق روایات عذاب های مخصوص زبان از سایر جوارح دردناک تر است. زیرا زبان می تواند با آزادی بی اندازه براحتی انسان را آلوده کرده و او را روانه آتش جهنم کند. رسول خدا صل الله علیه و آله می فرماید: «خداوند زبان را عذابی دهد که هیچ یک از اعضای دیگر را چنان عذابی ندهد. پس، زبان گوید: ای پروردگار مرا عذابی دادی که هیچ چیز را چنان عذابی ندادی؟ در پاسخ او گفته شود: سخنی از تو بیرون آمد و به شرق و غرب زمین رسید و به واسطه آن خونی به ناحق ریخته شد و مالی به غارت رفت و ناموسی هتک شد». (کافی، کلینی، ج2، ص115) ❗️پرحرف ، مستحق آتش همان طور که قبلا عرض کردیم انسان پرگو علاوه بر کفران نعمت زبان، به گناهان متعددی که از زبان سرچشمه می گیرد من جمله دروغ، غیبت، تهمت و... آلوده می شود و سزاوار آتش جهنم است. نعمت ها هرچه بزرگتر باشد چنانچه از آن به طرز بدی استفاده شود خطراتش عظیم تر است، گاه یک جمله، آتش جنگی را می افروزد و سبب ریختن خون ها و هتک نوامیس و ازبین رفتن آرامش وامنیت جامعه می گردد . رسول خدا صل الله علیه و آله می فرماید : « مَن کَثُرَ کَلامُهُ کَثُرَ سَقَطُهُ کَثُرَت ذُنوبُهُ وَ مَن کَثُرَت ذُنوبُهُ کانَت النّارُاولی بِه؛ هر که سخنش زیاد شود خطایش بیشتر می شود هر که خطایش بیشتر شود گناهانش بیشتر می شود و هر که گناهانش زیاد شود آتش بر او سزاوارتر است».(محجّة البیضاء، مرحوم فیض کاشانی، ج5، ص196) ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••✻••┅┄┄ @moassese_nooralyaghin موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرآنی

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌دوم #موضوع‌سوم #جلسهٔ_سوم 📖 شرح موضوع سوم:پر گویی 《 وَ هانَت عَلَیهِ نَفسُهُ مَن أَمَّرَعَلَیها لِسانَهُ؛ و آن کس که زبانش را بر خود امیر کند شخصیتش را حقیر خواهد کرد》 ┄┄┄┅••✻••┅┄┄ ✍درمان پر گویی استفاده از زبان راحت و بی هزینه است ، بدین سبب بسیاری توان کنترل زبان خود را ندارند که این موجب ملال آور بودن انسان است. برای جلوگیری از این عمل لازم است دقت و تمرین در کنترل زبان بالا رود. با عمل به سه مورد ذیل می توان مانع از یاوه گویی شد. ✍الف.توجه به آیات و روایات مربوطه: آیات و روایات تکان دهنده ای در رابطه با فواید سکوت و مفاسد پر حرفی وارد شده که با تدّبر در آنها زمینه کنترل زبان فراهم می آید. 👈۱.اهمیت حفظ زبان در اکثر کتب اخلاقی، بخشی مربوط به حفظ زبان دیده می شود که این امر حاکی از اهمیت بالای آن می باشد به عنوان مثال امام علی (علیه السلام)می فرماید:« نجاة المؤمن فی حفظ لسانه؛ نجات و رستگاری مؤمن در کنترل زبان اوست ». میزان الحکمة، محمد ری شهری، ج8، ص549. ودر جایی دیگر می فرماید:« رُبَّ کَلِمَةً فَاحزَن لسانَکَ کَما تَخزَن ذَهَبَکَ وَ وَرَقَکَ؛ چه بسا کلمه ای موجب سلب نعمتی گردد، پس زبانت را کنترل کن همانگونه که سکه های طلا و نوشته هایت را حفظ می کنی .» همان، ص497. 👈۲.ثبت سخنان شخصی که بداند رها شده نیست و کسی دائم مراقب اعمال اوست در ثواب رفتار و گفتار خویش اهتمام می ورزد تا مورد مؤاخذه واقع نشود، خداوند در رابطه با ثبت سخنان به انسانها هشدار داده می فرماید: 《ما يَلْفِظُ مِنْ‏ قَوْلٍ‏ إِلَّا لَدَيْهِ‏ رَقِيبٌ‏ عَتِيدٌ؛ آدمى بيرون نمى‏افكند از دهان خود هيچ سخنى را، و به چيزى متكلّم نمى‏شود، مگر آنكه در نزد او با آن سخن نگهبانى است مهيّا و آماده.》 ق، 18. 👈۳.مؤمن یاوه گو نیست انسانهای مؤمن را جز در یاد خدا وخدمت به خلق اغلب خاموش می بینیم، چنانچه خداوند در قرآن کریم در میان صفاتی از صفات مؤمنین به این امر اشاره نموده است و می فرماید:《 وَ الَّذينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُون‏؛آنان که از لغو وسخن باطل اعراض و احتراز می کنند.》 مؤمنون، ۳ ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••✻••┅┄┄ @moassese_nooralyaghin موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرآنی

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌دوم #موضوع‌سوم #جلسهٔ_چهارم 📖 شرح موضوع سوم:پر گویی 《 وَ هانَت عَلَیهِ نَفسُهُ مَن أَمَّرَعَلَیها لِسانَهُ؛ و آن کس که زبانش را بر خود امیر کند شخصیتش را حقیر خواهد کرد》 ┄┄┄┅••✻••┅┄┄ ✍ب) شناخت جایگاه سکوت و سخن انسان باید قبل از سخن گفتن به خوبی بیندیشد، اگر سخنش جهت رضای خدا باشد به زبان آورد اگر نه، لب فرو بندد وخاموش باشد. رسول خدا(صلی الله علیه وآله) می فرماید:« مَن کانَ یُؤمِنُ بِاللهِ وَ الیَومَ الآخَر فَلیَقُل خَیراً او لیصمت؛ هر کس به خدا وروز قیامت ایمان دارد باید سخن درست گوید یا باید سکوت کند». محجّة البیضاء، مرحوم فیض کاشانی، ج5، ص194 اگر این اصل عملی گردد بسیاری سخنان لغو و بیهوده بر زبان جاری نمی شود. در ادامه به دو نوع گفتاری که بر سکوت فضیلت دارد اشاره می کنیم. 👈۱.مذاکرات علمی جایگاه رفیع علم و مقام والای دانشمندان بر کسی پوشیده نیست. علم و آگاهی بالا برنده مقام و ارزش آدمی است، آیات و روایات فراوانی در وصف ارزش والای علم بیان شده است. امام علی(علیه السلام) می فرماید: « عَلَیکُم بِطَلَبِ العِلمِ فإنَّ طَلَبَهُ فَریضَةٌ وَالبَحثُ عَنهُ نافِلَةٌ؛ شما را سفارش می کنم به تحصیل علم،چون یاد گیری آن واجب است، و مباحثه(مذاکره) در آن مستحب است». بحار الانوار، علامه مجلسی، ج75،ص50 در روایتی دیگر از امام سجاد(علیه السلام) می خوانیم که فرموده:« اِنَّ لِکُلَّ شَیءٍ زَکاةٌ وزَکاةُ العِلم اَن یُعَلَّمَهُ؛ هر چیزی را زکاتی است و زکاة دانش این است که آن را به اهلش بیاموزند». تحف العقول، ابی محمد حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی،ص383 واین مهم جز در سایه گفت وگوهای مفید و پرثمر علمی محقق نخواهد شد. 👈۲.تبلیغ دین از آن جا که خداوند پیامبران را برای سکوت وخاموشی مبعوث نکرد، در می یابیم اگر سخن گفتن با تقوا و در راستای دعوت به حق و هدایت مردم باشد بر خاموشی برتری دارد. قرآن کریم می فرماید :«وَمَن أحسَنُ قَولاً مِمَّن دَعا اِلَی الله... وکیست خوش سخن تر از کسی که (مردم را) به سوی خداوند دعوت کند... » فصلت، 33. بسیار است سخنان حقی که راه را بر بهانه جویان بسته و قلب جویندگان حقیقت را به نور معرفت روشن گردانیده است. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••✻••┅┄┄ @moassese_nooralyaghin موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرآنی

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌دوم #موضوع‌سوم #جلسهٔ_پنجم 📖 شرح موضوع سوم:پر گویی 《 وَ هانَت عَلَیهِ نَفسُهُ مَن أَمَّرَعَلَیها لِسانَهُ؛ و آن کس که زبانش را بر خود امیر کند شخصیتش را حقیر خواهد کرد》 ┄┄┄┅••✻••┅┄┄ 📖 آگاهی از فضایل سکوت سکوت نقطه مقابل امیری زبان در تمام قلمروهای آن است، سخن در باب فلسفه وفضیلت سکوت، بسیار است که مجال آوردن همه آنها نیست. در ادامه شرح مختصری درباره برخی ازآنها را می آوریم. 👈۱. سکوت، آرامش روح از آنجایی که هر کس سخنی می گوید باید تمام مسئولیت ها وعواقب ناشی از آن را نیز بپذیرد با سکوت،آرامش را برای روح وروان به ارمغان می آوریم. به تعبیر امام علی(علیه السلام)که فرمود:« إِسمَع تَعلَم وَاصمُت تَسلَم؛ بشنو آگاه شوی وخاموش باش بیاسای». غررالحکم، عبدالواحد آمدی، ح740. 👈۲.سکوت، کلید گنجینه تفکر سکوت وتفکر رابطه متقابل دارند، تفکر عمیق همواره نیازمند سکوت است وهمچنین سکوتی که در پس آن تفکر نباشد از فضیلت چندانی برخوردار نیست. سکوت وتفکر ظرفیت افراد را برای پذیرش فیض و انوار الهی بالامی برد. چنانچه رسول خدا(صلی الله علیه وآله)قبل از نزول وحی به غار حرا می رفت و دور از مردم به تفکر و عبادت می پرداخت. امام علی (علیه السلام) می فرماید:« إِلزَمِ الصُّمت تَستَنِر فِکرُکَ؛خموشی را پیشه ساز، اندیشه ات روشن شود». همان، ح1333. 👈۳.سکوت، نشانه الهی اهمیت سکوت نزد حق تعالی به حدی است که هنگام نشانه خواستن حضرت زکریا، خداوند می فرماید:«...قالَ ایَتُکَ اَلّا تُکَلِّمَ النّاسَ ثَلاثَ لَیالٍ سَوِیّاً؛ بدین نشان که با مردم تا سه روز تکلم نکنی». مریم، 10. 👈۴.سکوت، نشانگر کمال عقل با دقت در رفتار وسخنان دیگران در خواهیم یافت انسان های عاقل اغلب خاموش اند و جز به ضرورت سخن نمی گویند، در واقع عقل آنها مانع از سخنوری در مواقع غیر ضروری می باشد. امام علی(علیه السلام) می فرماید:« إِذ تَمَّ العَقلُ نَقَصَ الکَلامُ؛ هنگامی که عقل کامل شود، سخن کم می شود».نهج البلاغه دشتی، ح71. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••✻••┅┄┄ @moassese_nooralyaghin موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرآنی

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌دوم #موضوع‌سوم #جلسهٔ_ششم 📖 شرح موضوع سوم:پر گویی 《 وَ هانَت عَلَیهِ نَفسُهُ مَن أَمَّرَعَلَیها لِسانَهُ؛ و آن کس که زبانش را بر خود امیر کند شخصیتش را حقیر خواهد کرد》 ┄┄┄┅••✻••┅┄┄ 📖رابطه طمع ورزی،کم ظرفیتی،امیری زبان با کمی دقت متوجه می شویم علاوه بر ارتباط باهم، دارای نقاط مشترکی هستند. ✍وجه مشترک 1. هر سه صفت نام برده با ارزش های اخلاقی وکرامات انسانی در تضاد است. زیرا اخلاق بر مبنای کرامت نفس یعنی پاسداری از تکریم الهی است و حفظ این ارزش آسمانی، گوهر نفس را گرامی داشتن است. سیری در حکم نهج البلاغه، دکتر شهاب الدین ذوالفقاری، ص 37. 2. انسان های طماع، کم ظرفیت و یاوه گو، همگی گوهر نفس خود را زیر پا گذاشته اند و همواره در دنیا وآخرت ذلیل خواهند بود. 3. انسانی که طمع ورزی را شعار خود قرار داده، همواره برای تحریک احساس ترحم دیگران و بهره مندی از آنان, مشکلات وسختی های خود را به شکل اغراق آمیزی مطرح می کند و برای انجام این عمل زشت باید زبان را به جای عقل بر خود حاکم کند. زیرا عقل مانعی است برای انسان که نزد هم نوع، خود را حقیر سازد. 4. از نشانه های برتری وتمایز انسان بر سایر مخلوقات قدرت تعقل واندیشه است ولی سه گروه نام برده هر یک به نحوی از نعمت عقل بی بهره هستند که به ذلت وحقارت راضی شده اند. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••✻••┅┄┄ @moassese_nooralyaghin موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرآنی