□○نقش انسان در ذلّت و عزّت خود○□ □هیچ یك از این آیات، نقش انسان را در ذلّت یا عزّت خود نفی نمی كند، زیرا آیه ﴿اِن الحُكم اِلاّ للّه﴾ به این معنی است كه تنها حكم او نافذ است و حاكم سراسر جهانِ امكان خداست. این اصلی كلی است؛ □ولی خداوند خود حكم كرد كه اگر كسی تلاش و كوشش كند، عزیزش می گردانم و اگر كوشش نكرد، از فیض من بهره ای ندارد. این حكم خداست و بر این اساس فرمود: ﴿اِن عُدتم عُدنا﴾[۴] و ﴿اِنْ تعودوا نَعُدْ﴾؛[۵] بهشت و جهنم نیز بر اساس حكم خداست. كسی كه ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد، اهل بهشت است و كسی كه مسیر تباهی را طی كند، در دوزخ جای دارد. فراهم نمودن زمینه نیز بر اساس حكم خدا صورت می گیرد، پس اگر كسی زمینه را فراهم كند، از رزق برتر و عزّت بیشتر برخوردار می شود. □ظاهر آیه نشان می دهد كه خداوند هركس را بخواهد هدایت، و هر كه را بخواهد، گمراه می كند. اما باید توجه داشت که هدایت دو قسم است: □ #ابتدایی_و_پاداشی؛ هدایت ابتدایی یا عمومی سرمایه ای است كه خدای سبحان از راه درون (عقل و فطرت) و بیرون (وحی و نبوت) به انسان عطا كرده است. بر این اساس، خدا همه انسانها را با سرمایه های درونی و بیرونی به راه راست هدایت كرده است. كسانی كه این هدایت را مغتنم شمرده، به دنبال آن حركت كرده اند، از هدایت پاداشی خداوند برخوردار می شوند و به معارف و فضایل الهی می رسند. ادامه دارد... #نسیم_اندیشه #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

□○نقش انسان در ذلّت و عزّت خود○□ #ادامه: (۲) □اضلال یا گمراهی ابتدایی از صفات سلبیه است كه در خداوند وجود ندارد و خدا هرگز كسی را گمراه نكرده و نمی كند. خدایی كه عقل و فطرت را از درون و عزیزترین مخلوقات خود، یعنی پیامبران و امامان معصوم(علیهم ‌السلام) را از بیرون، برای هدایت بشر فرستاده، هرگز كسی را گمراه نخواهد كرد. □اگر كسی با همه این هدایتها به بیراهه برود، خداوند راه توبه و بازگشت را باز گذاشته و اگر با همه این وسیله ها، باز هم به بیراهه برود، از آن پس، خداوند او را «اضلال» می كند. □البته باید توجه داشت كه سخن فوق بدان معنی نیست كه خداوند چیزی به عنوان ضلالت به او می دهد، چون ضلالت امری عدمی است. #اضلال، یعنی خداوند لطف خود را از او می گیرد و او را به حال خود وا می گذارد. □آنگاه این شخص با شهوت و خشم خود تنها می ماند و به هر سو كه این دو بكشانند، پیش می رود و به آسانی به گناه روی می آورد. بر این اساس، هدایت ابتدایی مقابلی ندارد؛ یعنی خداوند بدون استثنا، همگان را هدایت كرده است و منظور از آیه ﴿یضلُّ منْ یشاءُ و یهدی من یشاءُ﴾، هدایت ثانوی (پاداشی) و ضلالت كیفری است. #ادامه_دارد... #نسیم_اندیشه #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei