🌴 ارزش یقین نَومٌ عَلَیٰ یَقِینٍ خیرٌ مِن صَلاةٍ فِی شَکٍّ خوابیدن همراه با یقین, برتر از نمازگزاردن با شکّ و تردید است‌ حکمت ۹۷, نهج البلاغه، محمد دشتی، ص ۴۵۹. @mohammadjavad_karimi

مراتب و مراحل یقین چیست و ملاک و معیار یقین برای انسان چه می‌باشد؟ پرسش مراد از حقیقت یقین چیست؟ مراحل آن و ملاکی که باید باشد تا به او گفته شود «انسان دارای یقین» چیست؟ پاسخ اجمالی یقین در منطق و فلسفه، دارای دو اصطلاح است: یکی یقین به معنای اعم که عبارت است از: قطع به چیزی و دیگری به معنای اخص که عبارت است از: «علم قطعی مطابق با واقع» و یا «علم به چیزی همراه با قطع به این‌که خلاف آن هرگز صحیح نخواهد بود». یقین به معنای اخص دارای دو ویژگی است که هر علمی که این دو ویژگی را داشته باشد، به آن یقین گفته می‌شود. یکی قطع به آن چیز و دیگری قطع به این‌که صحیح بودن خلاف آن محال است. اما طبق آنچه عارفان و اهل شهود از علم و یقین گفته‌اند، یقین دارای سه مرتبه است. این سه مرتبه عبارت‌اند از: «علم الیقین»، «عین الیقین» و «حق الیقین». @mohammadjavad_karimi

فرق ایمان و یقین ✍ پرسمان قسمت اول از دیدگاه قرآن «ایمان» عبارت است از علم و معرفت یقینى توأم با تسلیم و خضوع در برابر حق. بنابراین تعریف، مؤمن به کسی می گویند که باور عمیق قلبی اش در حدی است که باعث می شود به لوازم عملی ایمان سخت پایبند و تسلیم اوامر الهی باشد. این مشخصه نشانه آن است که این گروه در ایمان خود به اطمینان و مرتبه ای از یقین رسیده اند، ولی برخی مردمان دین را قبول دارند، اما در عمل به لوازم ایمان چندان پایبند و ملتزم نیستند، گویا این گروه چندان مطمئن به حقانیت دین و آموزه های آن نیستند. #یقین وصف ایمان و بیان کننده مراتب آن است. #ایمان اصل باور عمیق قلبی است و یقین مراتب شدت گرفتن این اعتقاد است. در«یقین» چهار شرط هست و با آنها، #ظن، شک و جهل، از قلمرو یقین خارج مى شود؛ چرا که در ظن و شک، جزم به ثبوت وجود ندارد، ولى یقین غیر قابل زوال است. قرآن کریم از ضرورتى که حاصل شرایط چهارگانه «یقین» است، با عباراتى از قبیل «لا رَیْبَ فِیهِ»(۱) و مانند آن یاد کرده است.(۲). ادامه دارد. 📚 ۱-بقره/۲. ۲- آل عمران/۹. @mohammadjavad_karimi

فرق ایمان و یقین ( قسمت دوم) ✍ پرسمان ✅ مراتب یقین از دیدگاه قرآن «یقین» داراى مراتبى است که به حسب آن «ایمان» نیز داراى مراتب مى گردد: علم الیقین، عین الیقین و حق الیقین. 🔸علم الیقین؛ در مرحله معرفت مفهومى و ذهنى است: مانند آنکه آدمى به جهنم و بهشت، در حد ادراک عقلى واقف گردد و خصایص آنها را در حد فهم مفهوم دریابد. 🔸عین الیقین؛ یافتن حقایق خارجى و مشاهده همان معرفت مفهومى و ذهنى است؛ مثل آنکه وقتى ملحد را در قیامت به جهنم بردند، وى دیگر خود جهنم را مى بیند یا هنگامى که مؤمن را به بهشت بردند، او خود بهشت را مشاهده مى کند. 🔸حق الیقین؛ آن است که انسان نه تنها شاهد حق باشد، بلکه عین شهود قرار گیرد و فانى از غیر و باقى بالله شود. از خود چیزى نداشته باشد و در معرفت الهى غرق شود.تکاثر (۱۰۲)، آیه ۵ و ۶؛ حاقه (۶۹)، آیه ۵۱ و نیز: مراحل اخلاق در قرآن، ج ۱۱ و تفسیر موضوعی قرآن کریم، ج۱۱, صص۳۵۶-۳۵۱. ❇️حضرت امام حسین (ع) می فرماید: فرق ایمان و یقین چهار انگشت است. ایمان را می شنویم و یقین را می بینیم. در قرآن کریم به بعضى از مقامات یا درجات مؤمنان، اشاره شده است: ۱- مقام تسلیم ؛ یعنى، واگذارى تمام ساحت هاى وجودى خود، به اختیار خداوند(۳). ۲- مقام ابرار ؛ یعنى، گذشتن از آن چیزى که به آن نیازمندیم و بخشیدن آن به دیگران(۴). ۳- مقام تقوا ؛یعنى، خوف از خدا و کناره گیرى از گناه، [البته به شرط اینکه ]مقصود از آن ترس و این کناره گیرى خداوند باشد. ۴- مقام اخلاص ؛ یعنى، انسان قلبش را مخصوص حق کند تا احدى جز مقلب القلوب در حرم دل او راه نیابد. 📚 ۱-بقره/۲. ۲- آل عمران/۹. ۳- بقره، آیه ۱۲۸ و تفسیر موضوعی قرآن کریم، ج۱, صص ۲۸۳و ۲۸۴. ۴-مطففین،آیات ۱۸ تا ۲۲ و المیزان، ج ۱,ص ۴۳۰. @mohammadjavad_karimi

✅ اسلام و ایمان و یقین چه فرقی با هم دارند؟ 🔸برای درک تفاوت این سه سزاوار است به این فرمایش عرشی امام صادق علیه‌السلام توجه کنید 👇 ❇️ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ : إِنَّ اَلْإِيمَانَ أَفْضَلُ مِنَ اَلْإِسْلاَمِ وَ إِنَّ اَلْيَقِينَ أَفْضَلُ مِنَ اَلْإِيمَانِ وَ مَا مِنْ شَيْءٍ أَعَزَّ مِنَ اَلْيَقِينِ. امام صادق عليه السّلام فرمود: #ايمان از #اسلام برتر است،و #يقين از #ايمان برتر است،و هيچ چيزى #عزيزتر و كمياب تر از #يقين نيست(۱). ❇️ ایمان چیست؟ کلمه ی ایمان؛ از ماده ی « ء- م- ن» اشتقاق یافته است و در لغت به معنای تصدیق قلب است با اقرار به زبان؛ و در اصطلاح عبارت از عقد قلبی و فعل نفس است. و به قول علامه طباطبائی در المیزان، مشروط به دو شرط علم و آگاهی از طرف ابتدا و عمل از طرف انتهاء است. ❇️ یقین چیست؟ یقین؛ عبارت است از علمی که در آن نقطه ی ابهام و تردیدی نباشد.(۲). 📚۱-تحف العقول، ص ۳۵۸ و اصول کافی، ج‌۲, ص ۵۱. ۲- تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج ۱۹,ص۲۴۳ @mohammadjavad_karimi

دوکلمه حرف حساب ✍ محمد جواد کریمی 🔸ما نمی گوئیم انتخابات سوریه در تراز عالی دموکراسی برگزار شد. و یک انتخابات کاملآ آزاد و رقابتی بود. اما انصافا یک گام به جلو بود. یک انتخابات با مشارکت سه نامزد.. 🍂خوب مگر در آمریکا در فرآیند پیچیده و کلافه کننده ان بیش از دو نامزد از غربال گذشته آن هم فقط از دو حزب حکومتی باقی می مانند؟ 💥حتی سناتور سندرز دمکرات چون تا حدودی بر خلاف منافع و مصالح نظام سرمایه داری آمریکا و پیوند یکطرفه آمریکا با رژیم صهیونسیتی سخن می گفت در یک قدمی فینال کنار گذاشته می شود! انتخاب سوریه با انتخابات مصر ژنرال سیسی دیکتاتور محبوب غرب چه فرقی دارد؟ ❓چطور است نظام سلطه و متحدین عبری و عربی اش در منطقه و برخی ها در داخل کشور، از عدم انطباق انتخابات ریاست جمهوری سوریه با موازین دموکراسی سخن می گویند و مشروعیت آن را به زیر سؤال می برند اما در برابر انتخابات فرمایشی مصر که ژنرال سیسی با حذف همه نامزدها و رقبای واقعی از صحنه و تاراندن انان به پشت میله های زندان برگزار می کند ساکت اند و لام تا کام سخنی نمی گویند؟ 💢چون ژنرال محمد سیسی بر خلاف بشار اسد متحد جبهه مقاومت، با مقاومت و محور آن جمهوری اسلامی ایران میانه ای ندارد! 📌و این همان راز سر به مهر نظام جهانی سلطه و امپراطوری خبری آن در نبرد رسانه ای با جمهوری اسلامی ایران و جبهه‌ مقاومت اسلامی است.

✅ امکان یا عدم امکان شناخت یقینی(۱) مهم‌ترين يا دست‌كم يكي از مهم‌ترين پرسش‌هاي معرفت‌شناسي, امكان يا عدم امكان شناخت يقيني و مطابق با واقع است. اين مسئله هم در قلمرو كل معرفت بشري و هم در ساحت معرفت‌هاي دينی قابل طرح است. امروزه, #شك‌گرايي نوين, كه در گوشه اي از جغرافياي‌ انديشه غربي ظهور پيدا كرده, فراورده‌هايي را توليد مي‌كند كه نفي شناخت يقيني، عنصر جدا ناشدني آن است. اين توليدات نرم‌افزاري, به‌ويژه در ساحت‌هايي چون فلسفه دين, فلسفه سياست, فلسفه اخلاق, كلام جديد, هرمنوتيك و تفسير متون, و... بروز و ظهور داشته, و از نشانه‌هاي آن نسبي بودن و تغييرپذيري است. به هر حال, يكي از تلاش‌هاي لازم براي ارزيابي اساسي اين دسته نظريات, رفتن به سراغ ريشه‌ها و پيش‌فرض‌هاي اصلي آن‌ها است كه به نظر مي‌رسد نفي يقين و شناخت مطابق با واقع, يكي از اين پيش‌فرض‌ها ست. مدعياتي چون: غيرقابل اثبات بودن وجود خدا, شخصي بودن دين, انكار هر گونه گزاره ثابت و مطلق در دين, #نسبي بودن و تغيير پذيري ارزش‌ها (اعم از حقوقي و اخلاقي), زمانمند بودن احكام اسلام, پلوراليسم ديني و معرفتي, وجود و رسميت قرائت‌هاي مختلف از دين, و... از جمله اموري‌ هستند كه مي‌توان عنصر نفي# شناخت يقيني را از اصول موضوعه آن‌ها به حساب آورد. 🔸در اين نوشته تلاش شده با نشان دادن امكان يقين و تبيين راه‌هاي نيل به آن، گامي هرچند كوچك در جهت #نفي شك‌گرايي و اثبات بي‌پايگي آن برداشته شود. تا چه قبول افتد و چه در نظر آيد.(۱) ۱- مرتضی رضایی،هویت شناسی یقین. @mohammadjavad_karimi

✅ امکان یا عدم امکان شناخت یقینی(۲) 🪐 تبار شناسی وفق آنچه تاريخ نويسان فلسفه نگاشته‌اند, از گذشته‌های بسيار دور, يعنی دوره باستان يونان, دو گرايش عمده درباره امكان يا عدم امكان شناخت يقينی وجود داشته است: يكی, گروهی كه باورمند به امكان شناخت يقينی بوده‌اند و ديگري, دسته‌ای كه شناخت يقينی را انكار می كرده‌اند. 📌دسته دوم, كه خود به گروه‌هاي فرعی تري تقسيم شده‌اند, يا #امكان هر گونه معرفتی را منكر مي‌شدند(سوفسطي‌گری) و يا اين‌كه آن را مورد #ترديد قرار مي‌دادند(لا ادری گری و شك‌گرايی) 📌اين گرايش‌ها, به ويژه گرايش #شك‌گرا,چندين بار در طول تاريخ اروپا و گاه به طور محدود در ميان برخي شرقيان ظهور و بروز داشته‌اند؛ و امروزه نيز #شكاكيت به ديدگاهی پذيرفته و معقول نزد طيف‌هايی از ‌انديشمندان غربي بدل گرديده است, و موج آن, گاه مرزهاي مشرق ‌زمين و حتی كشورهای اسلامی را نيز درنورديده و در اين بين‌,‌ براي خود طرفدارانی جازم هم پيدا كرده است. 📌به هر حال, مسأله‌ای كه اين مقاله به آن مي‌پردازد عبارت است از اين‌كه آيا شناخت يقيني امكان و وقوع دارد يا اساساً چنين شناختي ناممكن و غير قابل تحقق است؟ مي‌خواهيم ببينيم, ‌اولاً: مفهوم و هويت يقين در دانش‌هاي عقلی, به ويژه منطق وفلسفه, چيست؟ و ثانياً: آيا يقينی كه منطق دانان و فيلسوفان مراد مي‌كنند, قابل دسترسي است؟ و اگر آری، راه‌های نيل به آن كدام‌اند؟ @mohammadjavad_karimi

✅ امکان یا عدم امکان شناخت یقینی(۳) 🖌 کاوشی در مفهوم یقین اقسام یقین ۱- یقین منطقی ۲- یقین روان شناختی ۱- یقین منطقی یقین در لغت، قسمی از آگاهی است که در آن جهل و شک وجود ندارد و نابودگر شک، فراهم آورنده آرامش روانی، پایدار کننده حکم و تصدیق و برآمده از اندیشه و استدلال است. یقین در اصطلاح عبارت است از:«التصدیق المطابق للواقع الثابت»؛ یعنی باور جزمی مطابق با واقع و غیر قابل زوال(۱). به عبارت دیگر علم به چیزی همراه با قطع به این که خلاف آن هرگز صحیح نخواهد بود. ۲- یقین روان شناختی این قسم از یقین عبارت است از جزم انسان به یک گزاره، به نحوی که احتمال هیچ گونه شک یا خلافی داده نشود.‌ چنین یقینی، حالتی روانی در دارنده آن است و به همین دلیل به آن یقین ذاتی و یا یقین روان‌شناختی می گویند. در این یقین به هیچ وجه مطابقت با واقع،شرط نگردیده و از این رو، این اصطلاح از یقین، مفهومی عام است که هر گونه باور جزمی اعم از یقین منطقی، جهل مرکب، تقلید را در بر می گیرد. -------------------------- ۱- الحاشیة علی تهذیب المنطق،ص ۱۱۱. @mohammadjavad_karimi

✅امکان یا عدم امکان شناخت یقینی(۴) 🖌کاوشي در مفهوم يقين در اين كاوش, ابتدا به بررسي كاربردهای يقين در لغت و در علوم عقلی مي‌پردازيم, سپس اين كاربردها را با هم مقايسه مي‌كنيم: الف. كاربرد يقين در لغت واژه‌شناسان و كتاب‌های لغت «يقين» را قسمي از آگاهی, با ويژگی هايی خاص, مي‌دانند؛ اين ويژگی ها پس از انباشتن گفته‌های آن‌ها بر روي هم و جدا كردن مهم‌ترين آن‌ها, به قرار زير است: ۱- نابودگر شك و نقيض آن. ۲- فراهم آورنده آرامش روانی ۳- پايدار كننده حكم و تصديق ۴- برآمده از‌انديشه و استدلال ۵- برخوردار از ثبات و روشني، ۶- زوال ناپذيری ۷- باوری كه از پس شك پديد مي‌آيد, و همراهی با آن ندارد ۸- مطابق با واقع ۹- بالاترين حد آگاهي و مؤكدترين آن كه جا براي هيچ گونه احتمال ستيزگر باقي نمي‌گذارد. با عنايت به ویژگی های يادشده, #يقين معرفتي است كه بالاترین حد آگاهی را با خود دارد. ب. كاربرد يقين در منطق منطق‌دانان مسلمان در چند جای دانش منطق, به ويژه مبحث برهان و مبادی آن, به بحث از يقين پرداخته‌اند؛ و به دليل اهميت فراوانش گاه حتی رساله‌ای جداگانه پيرامون تعريف و شرايط آن به نگارش درآورده‌اند. ابونصر فارابی يقين را اين گونه تعريف مي‌كند : (ا): اليقين علي الاطلاق هو ان يعتقد في الشيء‌ انه كذا أو ليس بكذا (ب) و يوافق ان يكون مطابقاً غير مقابل لوجود الشيء‌ من خارج (ج) و يعلم انه مطابق له (د) و انه غير ممكن ان لا يكون قد طابقه أو ان يكون قد قابله (ه) و لا ايضاً يوجد في وقت من الأوقات مقابلاً له (و) و أن يكون ما حصل من هذا حصل لا بالعرض بل بالذات(۱). مطابق اين گفته, يقين فرآورده شش عنصر در كنار هم است: ۱- باور به اين كه «چيزی چنان هست يا چنان نيست»؛ ۲-مطابق بودن گزاره با آنچه خارج از آن است و گزاره از آن حكايت مي‌كند؛ ۳-آگاه شدن شناسنده از اين كه باورش مطابق با واقع خارجی است؛ ۴- آگاهی به ناممكن بودن اين كه باور ياد شده مطابق با واقع نباشد يا اين كه نقيض آن واقع شود؛ ۵-ناممكن بودن اين كه زمانی مقابل باور يا نقيض گزاره مورد باور اتفاق بيفتد؛ ۶-همه عناصري كه برشمرديم برامده از چيزهايي باشد كه حقيقتاً و بالذات چنين هستند. ادامه دارد 📚۱- ابونصرفارابی، المنطقیات للفارابی، تحقیق: محمدتقی دانش پژوه، ج ۱, ص ۳۵۷-۳۵۰, چ اول، قم، ۱۴۱۰ ه،ق. @mohammadjavad_karimi

✅ چه با خودت آوردی؟ ✍ آیت الله جوادی آملی : خداوند در قرآن می‌فرماید : «من جاء بالحسنة فله عشر امثالها»، نفرمود : کسی که در دنیا کار خوب بکند یا کسی که در دنیا ایمان بیاورد اهل نجات است، در هیچ جای قرآن نداریم که فرموده باشد «من فعل الحسنة» بلکه فرمود: «من جاء بالحسنة». این یعنی انسان باید یک قدرتی داشته باشد که بتواند این اعمال حسنه را با خود ببرد. یعنی اعمالش در دستش نقد باشد. این‌طور نباشد که در دستش کار خیر بگذارد بعد گناه کند، غیبت کند و... که با این کارها افعال خیرش بریزد. این مصداق همان «من فعل الحسنة» است که مورد نظر قرآن نیست، بلکه انسان باید آن‌طور باشد که بتواند همه‌ی افعال نیک و خوب خودش را به همراه خود ببرد. لذا در صحنه‌ء قیامت نمی‌گویند : تو در دنیا چه کردی؟ بلکه می‌گویند : چه با خودت آوردی؟ 📝 درس تفسیر ۹۳/۰۹/۰۳ کانال وارثون @mohammadjavad_karimi

✅ امکان یا عدم امکان شناخت یقینی (۵) 💎مؤلفه های #یقین از منظر فارابی ۱- باور به مفاد گزاره ۲- جزم ۳- صدق ۴- زوال ناپذیری 🔹عنصر«باور»،آنچه که باور به حساب نمی آید، مانند شک و تصورات را کنار می گذارد. 🔹مؤلفه«جزم», باورهای غیر جزمی مانند«ظنّ» را خارج می کند. 🔹قید «صدق», باور جزمی غیر مطابق، یعنی جهل مرکب را از تعریف یقین خارج می کند. 🔹و بالآخره عنصر«زوال ناپذیری», باور جزمی مطابق با واقعی که احتمال زوال دارد، یعنی تقلید مطابق با واقع، از دایره تعریف کنار می ماند. ادامه دارد @mohammadjavad_karimi