eitaa logo
امتداد حکمت‌ و فلسفه
853 دنبال‌کننده
401 عکس
22 ویدیو
128 فایل
#اِمتدادِحِکمت‌وَفَلسَفِه، از ضرورت جریان یافتن اعتقادات تا عمل در مقیاس جامعه، بحث می‌کند. همان دغدغه‌ای که فَقیه‌ِحَکیم‌ِحاکمِ‌انقلاب از اهالی فلسفه مطالبه می‌کند.
مشاهده در ایتا
دانلود
علم و دین- علامه طباطبائی.pdf
174.6K
🔺 شاید این تحقیق برای دوستان راضی کننده نباشد، اما تا حدودی می تواند رهنمون به نظریه علامه طباطبائی و آغاز پژوهش پیرامون نظر ایشان باشد.
علم و دین- علامه مصباح.pdf
271.8K
🔺این تحقیق به خوبی و باتفصیل نظریه علامه مصباح را در رابطه میان دین و علوم طبیعی توضیح میدهد و به صورت حداقلی نظریه ایشان را درباره چگونگی بیان میکند.
✔ وقت آن رسیده است که، بعد از گزارش از اقوال و نظریات، تأملاتی به اندازه بضاعت نگارنده، پیرامون کلام مقام معظم رهبری صورت بگیرد. متن مورد نظر از کلام ایشان، قبلاً ذکر شده است و نیازی به تکرار ندارد، اما یکی از دوستان همراه کانال متنی دیگر را برایم ارسال کرده اند، که به نظر ایشان مقصد و مقصود آیت الله خامنه ای را روشن می سازد: 🔸 «ممکن است در اینجا یک شبهه‌ای پیش بیاید - گاهی یک شبهاتی مطرح میکنند، مغالطه‌هائی میکنند - مغالطه‌ی بی‌طرف بودن علم، که آقا علم را با سیاست مخلوط نکنید؛ علم بی‌طرف است! بله، علم در مرحله‌ی کشف حقایق، بی‌طرف است؛ دانش وقتی میخواهد یک حقیقتی از حقایق عالم هستی را، چه حقایق مادی، چه حقایق غیرمادی را کشف کند، طبعاً با پیشداوری نمیتواند؛ باید برود و کشف کند؛ اینجا علم بی‌طرف است؛ اما علم وقتی میخواهد در خدمت یک جهتگیری قرار بگیرد، به هیچ وجه بی‌طرف نیست.» 22/5/91- دیدار با اساتید دانشگاه ها 🔺با کلام فوق، برخی از دوستان می توانند ادعا کنند که مقصود ایشان از آنچه که گفته بودند: «دین باید علوم تجربی را جهت دهی کند.» روشن می شود.یعنی دین، علوم تجربی را در خدمت جهتگیری الهی قرار می دهد. و به عبارتی، دین را تبیین می کند. 🔺کلام ایشان، بهانه ای بود برای تأمل در نسبت میان دین و علوم طبیعی، و نیز اینکه با دقت در این نسبت، به «حاق معرفت شناختی» چنین توصیه ای دست یابیم. به کلام دیگر، هر چند در ظاهر اولیه، مقصود ایشان روشن است اما می توان با دقت در مغز و لب ایده ایشان به نکات دیگری دست یافت که از معقولیت و منطقیت برخوردار باشند. این مطلب ادامه دارد...... @monir_ol_din
این است که؛ دین نسبت به آن اعمال نظر نماید. حال یا به ابزار فتوا و فقه حکم به جواز و عدم جواز استفاده از آن دانش نماید، مانند موضع گیری فقهی دین درباره اعمال شبیه سازی در انسانها. یا اینکه، با ابزار اعتقادات و کلام، حکم به صحت و غلط یک نظریه تجربی نماید، مانند موضع گیری دین در برابر نظریه تکاملی داروین. یا اینکه با ابزار اخلاقیات و ارزشهای الهی_انسانی حکم به خوبی و بدی یک نظریه می کند. مانند موضع گیری دین در برابر برخی فوائد شرابخواری. 🔺 همانطور که پیداست، در این احتمال، تمام نقش دین بعد از تولید دانش تجربی است و گویا دانشمندان تجربی مسیر تحقیقاتی خود را با انجام داده و هیچ سهمی در این میان برای دین در نظر نگرفته اند و بعد از آنکه دانش تولید شد، به سراغ دین رفته و نظریه دین را جویا می شوند. روشن است که، دین در چنین احتمالی هیچ جهت دهی به علم نمیکند. 🔺 ان قلت: ممکن است گفته شود، اگر دین به دانشمندان هسته ای توصیه نماید که این دانش را در خدمت بشریت و برای پیشرفت دانش پزشکی و سلامت انسان ها به کار بگیرند، همین توصیه جهت دهی به علم محسوب می شود. ➖ قلت: پاسخ ما این است که، اولاً چنین توصیه هایی نیازی به حضور جدی دین ندارد و عقل هر انسانی میداند بکارگیری علم و دانش باید در امور نافع برای بشریت باشد نه در امور ضار و مضر. و اگر دانشمندان از متشرعه باشند با همان ارتکازات شرعی حداقلی خود می دانند که علوم خود را باید در مسیر انسانیت و عدالت به کار گیرند. ثانیاً این توصیه در حقیقت مواضع مصرف و کاربرد علم را مشخص می کند، نه آنکه به علم جهت دهی کند. غیر از است. تولید دانش هسته ای غیر از به کارگیری آن دانش در امور پزشکی است.❓ سؤال این است که، دین چه نقشی در تولید دانش هسته ای دارد؟ آیا دین در این مرحله هم جهت دهی به علم دارد یا خیر؟ ❓ 🔺باز هم تأکید میکنم، اگر کسی اصرار بورزد که مقصود مقام معظم رهبری از جهت دهی به علم یعنی نقش دین در است، این تأملات در اینجا متوقف نمی شود. احتمالات دیگری نیز برای جهت دهی علم توسط دین می تواند مطرح شود که به آنها خواهیم پرداخت. این مطلب ادامه دارد...... @monir_ol_din
این است که؛ دین با دانشمندان علوم تجربی تعامل نماید. به این صورت که عالمان دینی همانطور که احکام و ضوابط فقهی را برای بازاریها قبل از انجام معاملات آموزش می دهند، به اهل علم نیز آموزش دهند که در تحقیقات تجربی خود مراقب حلال و حرام الهی باشند. 🔺روشن است که، این احتمال به هیچ وجه محسوب نمی شود و برای انجام این تکلیف هم مراجعه به رساله های عملیه کفایت می کند و نیازی به ورود حوزه های علمیه نیست. این است که؛ دین با آن علم تعامل داشته باشد. به این صورت که، عالمان دینی با استناد به متون دینی، مشکلاتی را که جامعه اسلامی با آن درگیر است فهرست نمایند و حل آن مشکلات را در تعامل با دانشمندان تجربی پیگیری نمایند. به عنوان مثال، تکثیر نسل برای شارع مقدس امری مطلوب است، عالم دینی با استناد به متون دینی چنین مطلوبیتی را فراروی دانشمند تجربی قرار دهد و به او توصیه نماید که، مشکل ناباروری و عقم در زنان و مردان مسلمان را با استفاده از دانش تجربی خود حل نماید. او با این توصیه، برای دانشمند تجربی یک مسئله آفریده و هدفی را برای او ترسیم نموده است اما توصیه ای که می کند مطلق و بدون قید و شرط است. و صرفا به گفتن «توالد نسل مطلوب شرع مقدس است» بسنده می کند. 🔺این احتمال می تواند حامل معنای باشد اما مشکله آن این است که، چنین جهت دهی نیاز به حضور جدی دین در قامت حوزه علمیه نمی باشد و دانشمندان مسلمان با تکیه بر فرهنگ متشرعه خود درمی یابند که مشکل ناباروری را برای جامعه اسلامی باید حل نمایند مانند اتفاقی که در صورت گرفت. این است که؛ دین با آن علم تعامل نماید. در این صورت، عالم دین در مواجهه ای که با جامعه خود دارد و مشکلات را می بیند و با غور در متون دینی به اولویت هایی دست می یابد، سپس آن اولویت ها را به صورت مسئله تحقیقاتی تجربی تحت عنوان «مطلوب شارع» فراروی دانشمند تجربی می گذارد. اما این مسئله نگاری برای تحقیقات تجربی در این احتمال به صورت مطلق و کلی نمی باشد - همانگونه که در مطرح شد- بلکه عالم دینی با استناد به متون دینی، شرایط و قیود مورد نظر شارع مقدس در دستیابی به آن هدف مطلوب را هم ترسیم می نماید. چرا که شارع اقدس از هر راهی و به هر وسیله ای خواهان تحقق اهداف و مطلوبیتهای خویش نیست. در همان مثال ناباروری، اینگونه نیست که حل این معضل به هر صورتی با هر وسیله ای مطلوب شارع باشد. عالم دین شرایط و قیود و زمینه های شرعی تحقق این هدف را از دین استخراج می کند و به دانشمند تجربی توصیه می کند که دستیابی به آن هدف با ملاحظه آن شرایط صورت بگیرد. کثیراً ما اتفاق افتاده است که افرادی با اغراض مقدس بدون در نظر گرفتن جوانب - قیود و شرایط- به نتایج نامطلوبی رسیده اند. مانند توصیه به زادوولد کمتر در دهه 60 که امروز مشکل برای کشور ایران رقم زده است. 🔺این احتمال، علاوه بر اینکه، محسوب می شود، وظیفه ای برای دین ترسیم می نماید که، لازمه آن حضور پردامنه دین در تعامل با علم تجربی است. و دانشمند تجربی نمی تواند با مراجعه به ارتکازات شرعی خود به آن که مورد نظر دین است دست یابد. در این احتمال، حضور دین به عنوان ترسیم گر مسئله و هدف در فرآیند تحقیقاتی بیشتر می شود و دانشمند تجربی حضور «مُقَیِّد و مُخَصِّص» دین را در پژوهش تجربی خود بالوجدان می یابد. این مطلب ادامه دارد..... @monir_ol_din
‌✨✨اسعدالله ایامکم سعیدا✨✨ 🌹🌹 آمد بگذرد، دید یک غلام سیاهی یک گرده‌ی نان دارد، یک سگی هم مقابلش؛ یک لقمه از این نان را خودش می‌خورد و یک لقمه را به سگ می‌دهد. حضرت ایستاد تا گرده‌ی نان تمام شد، غلام را خواست؛ فرمود: این رفتاری که کردی که یک لقمه خودت خوردی و یک لقمه به این سگ دادی، این رفتار از کجا بود؟ چجور بین خودت و این سگ این گرده‌ی نان را قسمت کردی؟ گفت: یابن رسول الله! وقتی نگاه به چشمانش می‌کردم، حیا مرا گرفت؛ شرم کردم از این حیوان که نگاهش به این گرده‌ی نان دوخته بود و من خودم بخورم و او را نادیده بگیرم؛ لذا باعث شد یک لقمه خودم بخورم یک لقمه به این سگ بدهم. حضرت پرسید: تو که هستی؟ گفت: من غلامی هستم. ️پرسید: غلام چه کسی هستی؟ گفت: غلام ابان بن عثمان. فرمود: تو را به خدا قسم می‌دهم از همین‌جا نرو تا من برگردم؛ غلام نشست، حضرت رفت و بعد از اندکی برگشت. فرمود: من تو را از مولایت خریدم، در راه خدا آزادت کردم، این باغ را هم از مولایت خریدم به تو بخشیدم. 🔸 ️حالا کرَم را ببین، عنایت را ببین، از همه کار دست می‌کشد تا برود مولای این غلام را پیدا کند، غلام را بخرد، آزاد کند، آن باغ و مزرعه را هم بخرد، همان‌جا به این غلام ببخشد! 🔸 ️اگر کسی برای چنین کسی قدمی بردارد، با او چه معامله‌ای خواهد کرد؟ ️ما نمی‌دانیم خدمت به علیه‌السلام چقدر عظمت دارد. ✔️مرمرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت الله العظمی مدظله العالی 📆 ۲۶/ شهريور/ ۱۳۸۷ @monir_ol_din
✔ در مواجهه دین با علوم طبیعی، چهار احتمال بررسی شد و روشن شد که، در میان این چهار احتمال، فقط احتمال سوم و چهارم می توانند حامل معنای باشند که در کلام گذشت. ✔ خلاصه این شد که؛ دین با به نحو می تواند در تعیین جهت علوم تجربی مؤثر واقع شود. یعنی فرآیند تحقیقات تجربی هدف گذاری دارد، که دین با طرح مسأله های خود که همان هستند می تواند آن فرآیند را تحت تأثیر خود قرار دهد. یعنی عالم دینی با مطالعه متون دینی به اولویت هایی که شارع مد نظر دارد دست می یابد، چنانچه راه حل تحقق آن اولویت ها در تحقیقات تجربی باشد، آنها را در قالب به دانشمند تجربی عرضه می کند. حال این عرضه می تواند به نحو حداقلی باشد که همان احتمال سوم است و می تواند به نحو حداکثری باشد که همان احتمال چهارم است. ✔مثلاً عالم دینی به دانشمند سلولهای بنیادی این سؤال را عرضه نماید که؛ چگونه می توان از این دانش برای رفع معضل ناباروری بهره گرفت؟ این مقدار همان احتمال سوم است اما اگر بگوید: به گونه ای که اختلاط محارم پیش نیاید، حرمات الهی رعایت شود، تغییر در خلقت الهی صورت نگیرد و همه قیود و شرایط مورد نظر شرع را بگوید و مسیر تحقیقات او را متأثر از خود سازد، احتمال چهارم خواهد بود که در این صورت است که، می توان گفت او، به علم تجربی جهت دهی می کند. در احتمال چهارم است که، روش تجربی مُضَیَّق و مُقَیَّد می شود و نمی تواند به هر گونه ای عمل نماید. ➖ «یعنی آن تعیین جهت از طریق مسئله سازی برای علوم تجربی بر روی اجزاء و عناصر روش تجربی هم تأثیر می گذارد».➖ یعنی دانشمند تجربی نمی تواند از هر آزمایشی برای دستیابی به پاسخ بهره بگیرد و باید حدود و قیود را مراعات نماید. ✔ به نظر بنده، احتمال چهارم آن احتمالی است که مد نظر مقام معظم رهبری است و در کلام ایشان به این صورت آمده است؛ «در زمینه مسائلی که ارتباط مستقیمی با دین ندارد، مثل علوم طبیعی و مانند آن که مستقیماً ارتباطی با زیربنای فکری دینی ندارد، جهت گیری اینها را هم حوزه بایستی معین کند، یعنی جهت گیری حرکت علمی را حوزه ها باید معین کنند.» ⁉ و اما دیدگاه درباره نسبت میان دین و علوم طبیعی چیست؟ این مطلب ادامه دارد...... @monir_ol_din
▫️یکی از عزیزان مرتبط با کانال، نکته ای نقد گونه برایم فرستاده اند: "حسین" سلام علیکم. بابت زحماتی که در کانال میکشید تشکر میکنم. اما ای کاش تحلیل خودتان از دیدگاه رهبری را با بیان روشنتری میفرمودید. تشکر. ➕باتوجه به نکته ایشان در بیان کوتاه و روشن دیگری چنین عرض میکنم؛ ✔️ به نظر بنده مقصود از این است که، دین و حوزه های علمیه نظام مسائلی را که مستند به متون دینی است در قالب فراروی علوم تجربی قرار دهند و مسیر تحقیقات تجربی را به سمت حل آن مسائل که اولویتها و مطلوبیتهای شارع اقدس است، هدایت نمایند. نه آنکه به دانشمندان تجربی مواضع مصرف و کاربرد علم را بگویند، چرا که چنین کارکردی برای دین، نیاز به ورود حوزه های علمیه نیست بلکه دانشمند متعهد خود میتواند و میداند چه کند اما او نمیتواند مساله های شارع را به نحو حداکثری از دین استخراج نماید. @monir_ol_din
⭕ بیان ایده فرهنگستان در نسبت میان امری مفصل است و نیاز به پرونده علمی دیگری دارد که در آن به تفصیل به نسبت میان این سه عنصر غیرقابل انکار حیات بشری پرداخته شود. فلذا در این بخش انتهایی به مقدار ضرورت اشاره به نکته ای می شود که، دریافت آن مخاطب را به غایت القصوای آنچه که فرهنگستان و استاد سیدمنیرالدین حسینی(ره) در نظر داشته اند رهنمون می سازد. ان شاءالله تعالی. 1⃣ نکته اول؛ نمی توان انکار نمود که، حقیقت دین یا وحی امری غیر از حقیقت علم تجربی است(تغایر فی الجمله) و نمی توان انکار نمود که، تغایر میان این دو حقیقت به حد انفصال مطلق و تباین مطلق نمی رسد و نسبتُ مّایی میان این دو حقیقت برقرار است(ربط فی الجمله). و نمی توان انکار نمود که، این دو حقیقت هرچند در دو جهت مختلف باشند ذیل یک هماهنگی عمومی قرار دارند.(هماهنگی فی الجمله). 2⃣نکته دوم؛ هماهنگی فی الجمله به معنای وجود انسجام در نظام خلقت و حاکمیت یک اراده واحد بر تمام اراده هاست. بدین معنا نیست که هرآنچه که در این نظام اراده ها واقع می شود، صحیح است.(برخلاف نظریه آیت الله جوادی آملی) پس آن هماهنگی فی الجمله باید به تفصیل برسد. یعنی از اجمال بیرون بیاید و تفصیل یابد. و سؤال این است که، هماهنگی تفصیلی میان دو حقیقت وحی و علم تجربی در چه صورتی محقق می شود؟ و به عبارتی، سؤال از میان دو حقیقت وحی و علم است. 3⃣نکته سوم؛ به نظر استاد سیدمنیرالدین حسینی(ره) آنچه که می تواند میان این دو حقیقت هماهنگی تفصیلی ایجاد نماید، است. این منطق و روش است که، مُوجِد میان دو شیء یا دو موضوع می شود. و خصوصیت این هماهنگی تفصیلی نیز میان وحی و تجربه است. یعنی آن دو حقیقت در ناحیه جهت به هماهنگی می رسند و هم راستا می شوند. ↩ و سخن نهایی اینکه؛ پردازش چنین منطقی و تولید و دستیابی به آن، نیازمند یک فلسفه ای است که خاصیت و ویژگی اصلی آن، سامان دادن چگونگی ها باشد. سؤال از میان وحی و تجربه بود. منطق و روش آن چگونگی را محقق می سازد اما تولید آن منطق نیازمند یک پایگاه فلسفی است که همان است. ⁉آیا به آن مبنای فلسفی و منطق چگونگی دست یافته است؟ پاسخ مثبت است. @monir_ol_din
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
🔸 عرض سلام و ادب محضر مخاطبین عزیز و فرهیخته؛ 🔺منابعی که در کانال بارگذاری شده است، در این👇👇👇 کانال در اختیار مشتاقان فرهیخته گذاشته میشود. 🔺 انتقال مطالب کانال به همراه لینک آنها به جهت عدم مزاحمت برای دوستان عزیز در کانال است. کانال دائما در حال ویرایش و بارگذاری های جدید خواهد بود. 👇👇👇👇 @manabee
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
✔️کلامی گره گشا از فقیه عارف استاد شیخ علی صفایی (عین صاد): تا نخواهی نمی دهند..... @monir_ol_din
⚫️ السَّلامُ عَلَیکَ یا اَمیرَالمُؤمِنینَ⚫️ ▪️ تَهَدَّمَت وَاللهِ اَرکانُ الهُدی، قَد قُتِلَ المُرتَضی▪️ اَللّهمَّ العَن قَتَلَةَ اَميرِالمُؤمِنينَ(سلام الله علیه) @monir_ol_din
هدایت شده از الهادی
💠 شکوفایی استعداد با درک لیلةالقدر 🔻در ماهِ ضيافتِ الهي، تکليفي که از توانِ ما خارج باشد، برعهده ما ننهاده‌اند؛ فقط بايد آمادگيِ اجراي آن‌ها را در خود ايجاد کنيم. کلماتِ الهي و دستوراتِ اهل‌بيت همه اِعجاز است. 🔸 تکليفِ ما اين است که کينه را از دل بيرون کنيم و تاريکيِ گناه را از خويش بشوييم. از ما چيزي نمي‌خواهند جز رشد، کمال، انسانيت، رأفت، و مهرباني با هم‌نوعان و با همه مخلوقاتِ پروردگار. چيزي از ما نمي‌خواهند، جز اين‌که خود را دريابيم. 🔹 منظورِ آن‌ها اين است: اي انسان، تو بزرگي! پس خود را ارزان مفروش. اکنون به ضيافتِ الهي وارد مي‌شوي و در اين ضيافت، جواهراتِ عظيمِ خلقت را قسمت مي‌کنند. در اين ماه، شبي است به‌نامِ ليلةالقدر درکِ اين شبْ آمادگي و اصلاحِ نفس مي‌خواهد. درکِ فضيلتِ اين شب موهبتِ کمي نيست، بلکه با تمام آنچه براي آن آفريده شده‌اي برابر است. استعدادِ تو با درکِ اين شب شکوفا مي‌شود. ‌ ‌ ┈┄┅═✾•••✾═┅┄┈ 🔺شناسه رسمی نشر آثار حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ جعفر ناصری در شبکه‌های اجتماعی: 🔘 @nasery_ir ‌ ‌
منابعی که در کانال بارگذاری شده است، در این کانال👇👇 در اختیار مشتاقان فرهیخته گذاشته میشود. 👇👇 @manabee
n00000301-s.jpg
6.6K
✔ یادداشتی از جناب حجة الاسلام دکتر مصطفی جمالی (هیأت علمی گروه فلسفه فرهنگستان علوم اسلامی) با عنوان «از فلسفه چرائی و چیستی تا فلسفه چگونگی» 👇👇👇
از فلسفه چرائی و چیستی تا فلسفه چگونگی.docx
16.6K
✔یادداشت؛ از فلسفه چرائی و چیستی تا فلسفه چگونگی نگارنده؛ حجة الاسلام دکتر مصطفی جمالی سایت فرهنگستان علوم اسلامی قم؛ http://www.isaq.ir/vdcgr39u4ak9z.pra.htm @monir_ol_din
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
هدایت شده از تذکره الاولیاء
🔻شب قدر؛ شب احیای دل آیت الله بهاءالدینی: منظور از احیا در شب قدر، در حقیقت احیای دل است؛ نه صرف بیدار ماندن ظاهری. اصل این است که انسان در این شب برای لحظاتی نیز شده از خواب غفلت بیدار شود و دلش را احیا کند، حیات ببخشد. همان که امیر المومنین(علیه السلام) به فرزندش امام حسن فرمود: 《احی قلبک》 یعنی قلبت را زنده بدار.‌ این است که انسان اگر بتواند شب قدر، با خود خلوتی داشته باشد و با عبادات و نماز و دعا عروجی حاصل کند و طهارتی کسب نماید، توانسته است در حد خود شب قدر را احیا کند. عطر ملکوت؛ دفتر چهارم؛ ص ۹۹ تذكرة الاولياء(كلمات و احوالات بزرگان اهل معرفت)🔻 @tezkar
-e1546466979419.jpeg
30.1K
🔺 موضوع؛ فلسفه نظام ولایت 🔺 از؛ حضرت استاد آیت الله میرباقری(دام عزه) ✔ از بیانات حضرت استاد میرباقری، نگاشته ای با عنوان «فلسفه نظام ولایت» تنظیم شده است که در قالب در این کانال استفاده می شود. این نگاشته در سایت کار شده است. ✔ با توجه به اینکه برخی از دوستان، متن کامل مقاله را مطالعه نمی کنند، به صورت تدریجی در این کانال بارگذاری خواهد شد تا دوستان عزیز هر روز با بیان ایشان به مطالعه و تأمل در فلسفه فرهنکستان علوم اسلامی بپردازند. وفقکم الله لمرضاته. https://eitaa.com/monir_ol_din/844
فلسفه نظام ولایت.docx
28.4K
🔺موضوع؛ فلسفه نظام ولایت 🔺از؛ حضرت استاد آیت الله میرباقری(دام عزه) ✔ تذکر؛ آنچه در این مقاله آمده است، نیاز به بسط تفصیلی دارد و فقط ارائه ای چکیده وار از این دستگاه فلسفی است. فلذا توقع مباحث تفصیلی استدلالی از این متن بجا نیست. https://eitaa.com/monir_ol_din/844
🔸مقدمه 🔺 مهندسي و سازماندهي جامعه ممكن است به دو گونة اسلامي و غير اسلامي واقع شود، چرا كه در مناسك رفتار اجتماعي و سازماني، عدل و ظلم وجود دارد. گاهي اين مناسك، عادلانه و در مسير تكامل اجتماعي است و فرد و جامعه را به سمت تقرب به خداي متعال ـ كه مفسر تكامل است ـ هدايت مي كند و گاهي اين مناسك در مسير تكامل اجتماعي نبوده بلكه در مسير انحطاط اجتماعي است. به ديگر سخن روابط يك سازمان، به گونه اي است كه به پيدايش صفات حميده ياپيدايش صفات رذيله منتهي مي شود. سازماندهي و ايجاد روابط سازماني، گاه موجب محروميت طبقات و ايجاد حرص و حسد به دنيا مي گردد و گاه منتهي به ايثار و محبت مي شود. بر اين اساس صفات حميده يا رذيله، صفت سازمان و در مقياس بزرگتر صفت اجتماعي روابط مي شود؛ يعني روابط، مولد اوصاف حميده يا رذيله هستند. 🔺 با توجه به امر (كه مهندسي توسعة اجتماعي مي تواند به دو گونة اسلامي و غير اسلامي واقع شود) هماهنگ سازي اركان مهندسي توسعه اجتماعي در جهت اسلامي، به وسيله فلسفه اي مقدور مي گردد كه معقوليت نظري مهندسي اجتماعي را بر مبناي دين، تمام نمايد. فرهنگستان علوم اسلامي در دستيابي به چنين فلسفه اي، روندي را پشت سر گذاشته است؛ آغاز اين روند، بررسي «اصول انكار ناپذير» در مهندسي توسعة اجتماعي بوده است. سپس با توجه به اين اصول، «مسائل اغماض ناپذير» مورد طرح قرار مي گيرد و در اين مسير به مراحلي گام گذاشته مي شود كه عبور از آنها براي رسيدن به فلسفه شدن، اجتناب ناپذير است. آنچه در پي مي آيد اشاره اي بسيار كوتاه به است. @monir_ol_din